Przeczytaj - Roedl.com

echo
Rzeczpospolita wydanie 20 kwietnia 2006
JAK KORZYSTAĆ Z UMÓW O UNIKANIU PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA
Stała placówka to zakład
Jeśli firma ma stałą placówkę za granicą, to znaczy, że utworzyła tam zakład i zapłaci podatek od jego zysków
"Zakład" to kluczowe pojęcie w każdej z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Odwołuje się do niego większość postanowień
umowy.
Od stwierdzenia istnienia zakładu zależy sposób opodatkowania zysków z działalności gospodarczej oraz majątku służącego tej
działalności.
Podatek tam gdzie zakład
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przyznają danemu państwu prawo do opodatkowania zysków (majątku)
przedsiębiorstwa, zasadniczo w zależności od tego, czy można je przypisać zakładowi. Jeżeli w państwie położenia źródła przychodów
(państwo źródła) powstanie zakład, to temu państwu przysługuje prawo opodatkowania zysków (i majątku) przypisanych zakładowi.
Natomiast w państwie rezydencji znajduje zastosowanie jedna z metod unikania podwójnego opodatkowania (szerzej o rezydencji
pisaliśmy w DF z 9, 23 lutego i 16 marca 2006 r.).
Zgodnie z art. 5 ust. 1 konwencji modelowej OECD (będącej wzorcem dla umów zawieranych przez Polskę) przez zakład rozumie się
"stałą placówkę, w której całkowicie albo częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa".
Definicja zawarta w umowach bilateralnych ogranicza względnie rozgranicza roszczenia podatkowe umawiających się państw, nie
powoduje jednak powstania obowiązków podatkowych dla nierezydentów. Dla powstania zakładu podstawowe znaczenie ma stały
charakter placówki.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorca polski wynajmuje maszynę produkcyjną przedsiębiorcy litewskiemu (maszyna wykorzystywana jest w fabryce na
Litwie). Samego przedmiotu najmu albo leasingu nie można uznać za placówkę.
PRZYKŁAD
Placówką może być pomieszczenie biurowe przedsiębiorcy litewskiego, udostępnione polskiej firmie na potrzeby wykonywania przez
nią usługi reklamowej. Jednak udostępnienie pomieszczenia w celu wykonania sporadycznych czynności wynikających ze zlecenia nie
wystarcza zwykle dla przyjęcia stałego charakteru placówki i tym samym powstania zakładu na Litwie.
PRZYKŁAD
Biuro przedsiębiorcy polskiego utrzymywane wyłącznie podczas targów we Francji ma jedynie charakter tymczasowy. Nie można
uznać go za zakład polskiego przedsiębiorcy we Francji.
Decyduje regularne wykorzystanie
Nie ma znaczenia tytuł prawny do placówki (własność, współwłasność, ograniczone prawa rzeczowe, umowa najmu albo dzierżawy,
faktyczne władztwo). Regularne prowadzenie działalności poprzez placówkę przemawia za jej stałym charakterem. Odnosi się to
również do krótkoterminowego wykorzystywania placówki, jednak w sposób regularny przez długi okres. Pracownik przedsiębiorstwa
będącego zleceniobiorcą, który korzysta przez długi czas z biura innego przedsiębiorstwa w celu nadzoru nad realizacją kontraktu,
włada placówką na potrzeby swojego pracodawcy (zob. też przykłady w komentarzu do konwencji modelowej, art. 5 nr 4.2 i następne).
Działalność przedsiębiorstwa
Przez stałą placówkę musi być prowadzona działalność przedsiębiorstwa. Na gruncie umów bilateralnych działalnością
przedsiębiorstwa jest co do zasady działalność zarobkowa o charakterze samodzielnym. Zakład powstaje wraz z rozpoczęciem
wykonywania działalności gospodarczej poprzez stałą placówkę. Jeśli przedsiębiorstwo utworzyło stałą placówkę, ale nie podjęło
jeszcze działalności, to wówczas nie może być mowy o powstaniu zakładu. Działalnością przedsiębiorstwa nie będzie - z uwagi na
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900
brak zarobkowego charakteru - działalność charytatywna bądź działalność kulturalna non profit. Bez znaczenia jest natomiast, czy
przedsiębiorca wykonuje działalność poprzez placówkę bezpośrednio, czy przez zaangażowane przez siebie osoby, np.
zleceniobiorcę. Przedsiębiorstwo nie ustanowi zakładu, jeżeli placówka faktycznie znajduje się we władaniu innej osoby, która
wykorzystuje ją na własne potrzeby.
W art. 5 ust.2 umów opartych na konwencji modelowej OECD są wymienione przykładowe placówki powodujące powstanie zakładu,
np. miejsce zarządu, filia, biuro, fabryka, warsztat. Jednak placówki te stanowią zakład, jeżeli wypełniają przesłanki zawarte w ust. 1, w
szczególności kryterium stałego charakteru placówki.
PRZYKŁAD
Okazyjne posiedzenia zarządu spółki niemieckiej organizowane w pomieszczeniach hotelowych w Zakopanem nie prowadzą do
powstania zakładu w Polsce, pomimo że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z Niemcami wymienia "miejsce zarządu" jako
przykład placówki będącej zakładem.
Definicja w ustawie
Definicji zawartej w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania odpowiada w zasadzie pojęcie zagranicznego zakładu z art. 20
ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, oznaczające m.in. stałą placówkę, poprzez którą podmiot mający siedzibę
lub zarząd na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa, a w
szczególności miejsce zarządzania, filię, biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych. Niestety w polskim
prawie podatkowym pojęcie "zagranicznego zakładu" nie zostało użyte w celu wskazania, kiedy dla nierezydentów powstaje obowiązek
podatkowy w Polsce z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, lecz wyłącznie w celu implementacji postanowień dyrektywy Rady
2003/123/WE z 23 grudnia 2003 r. (dotyczącej zwolnienia z opodatkowania dywidend wypłacanych między spółkami z państw
członkowskich).
MARCIN JAMROŻY
Autor jest doradcą podatkowym, współpracownikiem Rödl & Partner
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900