Przeczytaj - Roedl.com

echo
Rzeczpospolita wydanie 10 sierpnia 2006
UMOWY O UNIKANIU PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA
Które koszty ponosi zakład, a które centrala
Przy transakcjach pomiędzy zakładem firmy i jej centralą położonymi w różnych państwach ważne jest właściwe rozgraniczenie przychodów i
kosztów
Zakład i jednostka macierzysta (centrala) to wyodrębnione gospodarczo części tego samego przedsiębiorstwa. Z art. 7 ust. 2 konwencji
modelowej OECD (stanowiącej wzorzec dla zawieranych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania) wynika, że dla
celów podatkowych zakład - niesamodzielny pod względem prawnym - należy zasadniczo traktować jak samodzielne i niezależne
przedsiębiorstwo. Dlatego transakcje między nim i jednostką macierzystą powinny być rozliczane według cen rynkowych, tj. z
uwzględnieniem marży zysku, zwłaszcza gdy ich przedmiotem są świadczenia związane bezpośrednio ze sprzedażą towarów lub
usług na rzecz odbiorców zewnętrznych (zob. DF z 27 lipca br.).
Co można przypisać oddziałowi
Centrala firmy wykonuje zwykle na rzecz zakładu również różnorodne świadczenia o charakterze wewnętrznym (np. zarządcze,
kontrolne) czy pomocniczym. Której z części przedsiębiorstwa należy dla celów podatkowych przypisać ich koszt? Samo miejsce
powstania kosztów nie ma wpływu na ich zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów.
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania dopuszczają możliwość przypisania zakładowi nakładów ponoszonych przez
przedsiębiorcę na rzecz tego zakładu, niezależnie od miejsca ich powstania. Art. 7 ust. 3 konwencji do takich kosztów zalicza wyraźnie
koszty zarządzania i ogólne koszty administracyjne (np. koszty: prowadzenia ksiąg, doradztwa prawnego lub finansowego, czynności
nadzorczych, szkoleń).
PRZYKŁAD
Osoba pracująca w centrali spółki austriackiej zarządza przepływami finansowymi oddziału zlokalizowanego w Polsce. Polskiemu
zakładowi można przypisać odpowiednią część kosztów osobowych ponoszonych przy wykonywaniu tych czynności.
PRZYKŁAD
Włoski koncern opracowuje zmiany w strategii dalszego rozwoju połączone z wprowadzeniem nowego systemu rachunkowości
zarządczej wewnątrz całego koncernu. Zmiany te mają również bezpośredni wpływ m.in. na działalność polskiego oddziału. Może on
zostać obciążony częścią kosztów zarządzania poniesionych przez centralę. Udział oddziału w faktycznie poniesionych kosztach
powinien być ustalony według miarodajnego klucza rozdziału kosztów (np. wielkość obrotów poszczególnych jednostek). Dodajmy, że
oddziałowi łatwiej przypisać ogólne koszty zarządzania niż spółce córce. W stosunkach między np. spółką kapitałową z siedzibą w
Polsce a jej zagranicznym udziałowcem przerzucenie takich kosztów ze skutkiem podatkowym jest - co do zasady - niemożliwe. Są
one bowiem kosztami wspólnika.
Wydatki przed utworzeniem zakładu
Czy zakładowi należy przypisać koszty poniesione przez przedsiębiorcę przed utworzeniem tego zakładu, a związane z przychodami
uzyskanymi już po jego utworzeniu? Moim zdaniem tak, jeśli zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Po powstaniu zakładu
państwu położenia tego zakładu przysługuje prawo opodatkowania zysków przedsiębiorcy uzyskanych za jego pośrednictwem. Skoro
przychód zostanie zrealizowany poprzez zakład, to również koszty poniesione przed jego utworzeniem, a pozostające w związku
przyczynowo-skutkowym z tym przychodem, powinny być przypisane zakładowi.
PRZYKŁAD
Przed przystąpieniem do montażu maszyn w Polsce holenderski przedsiębiorca przeprowadził regularne szkolenia polskich
pracowników mających wykonać montaż. Jeżeli firma ta ustanowi zakład w Polsce, to koszty szkoleń mogą być uwzględnione przy
ustalaniu dochodu tego zakładu do opodatkowania w Polsce.
Koszt, ale w jakiej wysokości?
Po ustaleniu, że dany koszt może być przypisany oddziałowi, trzeba zastanowić się nad możliwą wysokością takiego obciążenia. Czy
obciążając oddział kosztami poniesionymi na jego rzecz, centrala może doliczyć marżę zysku? Art. 7 ust. 2 konwencji, wprowadzający
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900
fikcję samodzielności i niezależności zakładu w stosunkach z jednostką macierzystą, przemawia za możliwością stosowania takiej
marży.
Z pewnością jest to uzasadnione wtedy, gdy usługi centrali związane są z obrotem zewnętrznym zakładu (zob. DF z 27 lipca br.).
Uwzględnienie określonego narzutu na koszty własne, przy kalkulacji ceny stosowanej między zakładem a centralą, umożliwia tej
ostatniej partycypację w zysku osiągniętym poprzez zakład, a powstałym przy jej udziale. Ważne jest, aby świadczeniom centrali
można było przypisać udział w wytworzeniu wartości dodanej, a w konsekwencji określony udział w sprzedaży zewnętrznej. Natomiast
jednostka macierzysta nie powinna osiągać zysków z tytułu usług wewnętrznych, niemających bezpośredniego odbicia w sprzedaży
oddziału (np. kosztów ogólnych zarządu). Przypisując koszty zakładowi, nie można bowiem pominąć tego, że jest on tylko
niesamodzielną częścią przedsiębiorstwa. Wydatki ponoszone dla oddziału nie powinny generować dodatkowego dochodu dla centrali.
Nie należy naliczać marży zysku, ponieważ w wyniku transakcji wewnętrznych nie powstają zyski dla przedsiębiorstwa jako całości.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorca austriacki przekazał czasowo na potrzeby polskiego zakładu maszynę. Zakładowi można przypisać koszty odpisów
amortyzacyjnych oraz inne faktycznie poniesione koszty bezpośrednie i pośrednie, ale bez narzutu zysku.
MARCIN JAMROŻY
Autor jest doradcą podatkowym, współpracownikiem firmy Rödl & Partner
dF więcej
Wkrótce napiszemy więcej o metodach ustalania zysków zakładu. Ekspert na naszych łamach odpowie na pytania przedsiębiorców
dotyczące stosowania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę. Można je kierować na adres:
[email protected].
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900