Aktywne poszukiwanie pracy

Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
Aktywne poszukiwanie pracy
Do sprawdzonych strategii poszukiwania pracy, oprócz metod klasycznych, naleŜy
strategia aktywnego ubiegania się o pracę polegająca składaniu swojej oferty w
przedsiębiorstwie, które nie ogłosiło naboru nowych pracowników.
Aktywne poszukiwanie pracy świadczy o dynamice i duŜym zaangaŜowaniu kandydata,
poniewaŜ zakłada, Ŝe juŜ wcześniej zapoznał się ze specyfiką danego przedsiębiorstwa.
Masowe rozsyłanie podań o pracę i listów motywacyjnych nie gwarantuje powodzenia
Zapomnij o wszystkich zaleceniach mówiących, Ŝe złoŜenie swojej oferty w jak największej
liczbie firm zwiększa szanse na znalezienie pracy. TakŜe aktywna forma poszukiwania pracy
powinna zostać właściwie przemyślana i dostosowana do indywidualnych wymagań danego
przedsiębiorstwa, poniewaŜ Ŝaden z dyrektorów firmy nie chciałby, aby zarządzane przez
niego przedsiębiorstwo zostało potraktowane jak jedno z wielu.
Aktywne poszukiwanie pracy pod względem formy i struktury odpowiada metodzie
klasycznej. NaleŜy się jednak kierować nieco innymi wymogami: Podanie o pracę naleŜy
zaadresować do konkretnego pracodawcy. Z tego powodu naleŜy ustalić telefonicznie
nazwisko dyrektora lub kierownika działu personalnego.
Jakie informacje powinno zawierać podanie o pracę:
W przypadku sprzyjających okoliczności, podczas rozmowy telefonicznej moŜna otrzymać
szereg dodatkowych informacji, na przykład, jakie czynniki brane są szczególnie pod uwagę
podczas rozpatrywania podań o pracę oraz w jaki sposób moŜna dostosować swój profil do
wymagań firmy.
Podanie o pracę powinno zawierać wyjaśnienie następujących kwestii:
Jaki jest twój zawód?
Co moŜesz zaoferować potencjalnemu pracodawcy?
Dlaczego jesteś zainteresowany podjęciem pracy właśnie w tym przedsiębiorstwie?
Kilka kroków aktywnego poszukiwania pracy:
•
Zbierz dokładne informacje o przedsiębiorstwie, w którym zamierzasz się ubiegać o
pracę.
•
Poznaj notowania przedsiębiorstwa na rynku pracy. Ustal, które z przedsiębiorstw
rozwijają się i potrzebują nowych pracowników?
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
•
Zwróć się z prośbą do osoby odpowiedzialnej za rekrutację nowych pracowników o
informację na temat wakującego stanowiska. Nawet jeśli w momencie składania
podania o pracę, firma nie poszukuje nowych pracowników, moŜliwe, Ŝe w
przypadku, gdy twoje podanie zostało sformułowane w przekonujący sposób,
zostanie rozparzone pozytywnie w późniejszym czasie.
Jeśli w ciągu dwóch lub trzech tygodni nie otrzymasz Ŝadnej odpowiedzi powinieneś się
dowiedzieć, czy podanie zostało przekazanej właściwej osobie, jakie są szanse zatrudnienia
oraz zapytać o procedurę rozpatrywania podań o pracę.1
Kiedy juŜ przebrniemy przez sito kandydatów i nasze dokumenty zostaną pozytywnie
rozpatrzone, wtedy moŜemy spodziewać się kolejnego etapu rekrutacji – czyli zaproszenia
na rozmowę kwalifikacyjną do pracodawcy. Niewątpliwie jest to etap stresujący dla
kandydata, warto przygotować się solidnie, aby w oczach pracodawcy wypaść najkorzystniej
i oczywiście uzyskać pracę.
Jak się zatem przygotować do rozmowy kwalifikacyjnej?
Oto podchwytliwe pytania stosowane przez osoby rekrutujące do pracy:
„KaŜdemu zdarzyło się podczas rozmowy kwalifikacyjnej powiedzieć coś, co stawiało go w
niekorzystnym świetle. Mogło to dotyczyć zarówno naszych doświadczeń zawodowych, jak i
cech charakteru. JeŜeli wydaje Ci się, Ŝe był to przypadek, to prawdopodobnie jesteś w
błędzie - rekruterzy mają swoje sposoby, by dowiedzieć się o nas rzeczy, których nie
chcielibyśmy mówić!
Sztuka podstępu
Rekruterzy doskonale wiedzą, Ŝe kandydaci lubią "ubarwiać" swoje CV. Dotyczy to zarówno
osób młodych, ze znikomymi doświadczeniami zawodowymi, jak i starszych, z wieloma
latami pracy. I jedni, i drudzy w swoich Ŝyciorysach dodają sobie kompetencji, doświadczeń,
sukcesów, znaczenia dla firmy, przebytych szkoleń i zdobytych certyfikatów. Zdecydowanie
za często przekracza się przy tym granicę zdrowego rozsądku w reklamowaniu swojej
osoby. Dlatego rekruterzy szkoleni są w taki sposób, aby zadawać podchwytliwe pytania, by
zdobyć odpowiedzi nawet w przypadku kłopotliwych kwestii.
Oczywiście o wiele rzeczy nie moŜna zapytać kandydata wprost. MoŜe on bowiem uparcie
twierdzić, Ŝe jest tak, jak napisał w CV, a przy bardziej szczegółowych pytaniach zasłonić się
np. tajemnicą firmy, dla której nadal pracuje. Niekoniecznie musi to oznaczać, Ŝe ma się coś
do ukrycia. Wręcz przeciwnie, moŜe to pozytywnie świadczyć o kandydacie i jego etyce
1
dr Thorsten_Knobbe - doradca ds. rozwoju kariery zawodowej Leaderspoint.de.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
zawodowej. Są bowiem szczegółowe dane o firmie, których nie moŜna zdradzić. NaleŜą do
nich dane finansowe, informacje o klientach, plany, nazwiska osób z firmy, budŜety, cenniki,
płace, etc. Rekruterzy oczywiście chcieliby poznać te dane (a zwłaszcza płace i nazwiska
osób pracujących w firmie), ale mogą o to tylko prosić. Nie mogą uzaleŜniać swojej decyzji
od pozyskania tych informacji. MoŜesz zatem wyraźnie powiedzieć, Ŝe tego typu danych nie
wyjawisz - zabezpieczy Cię to przed niektórymi kłopotliwymi pytaniami, a przy okazji pokaŜe,
Ŝe powaŜnie podchodzisz do swoich obowiązków i jesteś lojalny wobec firmy.
Trudno
jest
równieŜ
przyłapać
kandydata
na
jakichś
niekorzystnych
cechach
psychologicznych czy uprzedzeniach - kaŜdy rozsądny człowiek zaprzeczy, jeśli będzie o to
zapytany wprost. Wiele osób wyznających np. uprzedzenia rasowe wie, Ŝe są one
niekorzystnie widziane, np. w międzynarodowych firmach. Z kolei tylko szaleniec przyzna, Ŝe
w pracy najbardziej lubi się zajmować piciem kawy, plotkowaniem i uczestniczeniem
w internetowych aukcjach.
W takiej sytuacji naleŜy zdobyć informacje podstępem, zadając podchwytliwe pytanie.
Podczas rozmowy kwalifikacyjnej większość osób jest bardzo zestresowana, łatwo więc
wpada w pułapki. KaŜdy rekruter ma swój indywidualny sposób, ale kilka metod się
powtarza.
Między nami mówiąc...
Jedną z nich jest spoufalenie się z kandydatem. Rekruter udaje, Ŝe wierzy w kaŜde jego
słowo, potakuje, nie zadaje trudnych, kłopotliwych pytań. Wszelkie wątpliwości wyjaśnia na
korzyść kandydata. Dzięki temu kandydat zaczyna mu ufać i jego czujność spada. Gdy
nadejdzie odpowiedni moment, rekruter zadaje pytanie w rodzaju "proszę mi powiedzieć, tak
między nami...". Oczywiście na rozmowie kwalifikacyjnej nic nie pozostaje "między nami" rekruter nie spotyka się z kandydatem dla przyjemności, tylko w ramach swoich obowiązków
słuŜbowych. Wbrew pozorom na ten najłatwiejszy z trików nabiera się bardzo wiele osób.
Mój szef to idiota, a Pański?
Jak poznać opinię kandydata o przełoŜonych? Wiadomo, Ŝe kaŜdy będzie zapewniał, Ŝe jest
z nimi w świetnych stosunkach i jest przez nich doceniany. Świetną metodą jest
więc...narzekanie na swoich szefów. Rekruter moŜe np. powiedzieć: "kaŜdy ma złego szefa,
prawda?", albo: "mało który szef zna się na swoich obowiązkach, u nas to prawdziwy
koszmar, u Pana jest pewnie tak samo?" lub: "trzeba mieć duŜo szczęścia, Ŝeby nie trafić na
niekompetentnego przełoŜonego, to się chyba po prostu nie zdarza, pewnie u Pana w firmie
jest podobnie?". Kandydaci, ośmieleni taką deklaracją ze strony rekrutera, dają upust swoim
mniej lub bardziej uzasadnionym frustracjom w stosunku do przełoŜonych. Oczywiście
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
negatywna opinia o szefie to nic karygodnego, ale rekruter postara się ocenić, czy jest ona
w pełni uzasadniona. Przy okazji moŜe się dowiedzieć wielu ciekawych rzeczy - np.
kandydat, który chwali się swoją samodzielną i waŜną rolą w firmie, nie moŜe później
narzekać, Ŝe "szef nie pozwala mu nic zrobić".
Zgodzimy się chyba co do tego, Ŝe siedzenie w pracy to udręka
Stosując identyczną metodę moŜna poznać stosunek kandydata do pracy. Wiele osób
w swoich listach motywacyjnych pisze, Ŝe uwielbiają cięŜką pracę i są pełne oddania dla
firmy. Dla rekrutera takie deklaracje to jedno, a rzeczywistość - to drugie. Dlatego wciągają
kandydatów w pułapkę, mówiąc, Ŝe "nikt nie lubi harować, to przecieŜ normalne", albo:
"zostawanie w pracy po godzinach to horror, pewnie nienawidzi Pan tego tak samo jak ja".
Wielu kandydatów skwapliwie przytakuje...
Wszyscy popełniamy błędy, sztuką jest je ukryć, prawda?
NaleŜy być ostroŜnym w opisywaniu siebie jako perfekcyjnego w kaŜdym calu pracownika.
Jeśli twierdzisz, Ŝe Twoja kariera to nieprzerwane pasmo sukcesów, nie bądź zaskoczony
pytaniem w rodzaju: "kaŜdemu zdarza się jakaś pomyłka czy błąd, proszę powiedzieć, jak
Panu udaje się takie przypadki ukryć". Kandydat zadufany w sobie pomyśli, Ŝe chodzi o
pokaz kreatywności w tuszowaniu wpadek, gdy tymczasem rekruterowi chodzi o przyznanie
się do popełniania błędów. Gdy juŜ kandydat przyzna, Ŝe błędy czasami popełnia, rekruter
moŜe go "przycisnąć" i dzięki temu sprawdzić prawdziwe kompetencje.
Z tego co Pan mówi, wynika, Ŝe...
Inny, powszechnie stosowany trik rekruterów, polega na próbach wmówienia czegoś
kandydatowi. JeŜeli przeprowadzający rozmowę kwalifikacyjną zna się na swojej pracy,
moŜe spróbować złapać kandydata na merytorycznym błędzie, np. mówiąc: "o ile dobrze
rozumiem, to powiedział Pan, Ŝe...". Kandydat, który jedynie przedstawia siebie jako
eksperta w danej dziedzinie bardzo łatwo wpadnie w tego typu pułapkę. Prawdziwy
specjalista od razu wychwyci błąd.
Przyznam się Panu szczerze, Ŝe nie do końca rozumiem...
Podobną metodą jest udawanie przez rekrutera, Ŝe czegoś nie wie i prośba o wytłumaczenie
tego zagadnienia. Wiele osób ulega wówczas pokusie fantazjowania, zwłaszcza jeśli...tak
naprawdę nie znają się na zagadnieniu, o którym mówią. Osoba naprawdę kompetentna
w jakiejś dziedzinie raczej tego nie zrobi.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
Nikt nie jest rasistą, ale...
Dla wielu międzynarodowych firm duŜe znaczenie ma brak uprzedzeń rasowych wśród
swoich pracowników. MoŜe się bowiem zdarzyć, Ŝe ktoś zatrudniony w Polsce będzie
wydelegowany na długoterminowy kontrakt za granicę. WaŜne wtedy będzie, czy taka osoba
nie będzie miała problemów w pracy z cudzoziemcami, zwłaszcza o innym kolorze skóry.
Kandydaci doskonale wiedzą, Ŝe nie powinni mieć tego typu uprzedzeń, dlatego zapytanie o
to wprost niczego nie ujawni. Wobec tego trzeba się uciec do podstępu. MoŜna na przykład
powiedzieć: "co innego pracować z Hindusami, a co innego wysłać dziecko do szkoły z ich
dziećmi. Jak Pan rozwiąŜe ten problem?". Dzięki takiemu pytaniu okazuje się, Ŝe wiele osób
deklarujących, Ŝe nie ma absolutnie Ŝadnych rasowych uprzedzeń tak naprawdę nie
wyobraŜa sobie Ŝycia w międzynarodowym środowisku.
Nie wszystko jest podstępem
Jest równieŜ bardzo duŜa kategoria pytań, które wielu osobom wydają się podchwytliwe, ale
takimi nie są. Wielokrotnie zdarza się na przykład, Ŝe kandydat bardzo szeroko rozwodzi się
nad zaletami firmy, do której aplikuje, jednakŜe zapytany o konkrety nie jest w stanie nic
powiedzieć. Jest to jednak raczej wynik nieprzygotowania do rozmowy, a nie uŜycia przez
rekrutera podstępu. W dobie powszechnego dostępu do informacji poprzez Internet totalna
niewiedza o firmie moŜe kandydata zdyskwalifikować.
Równie często u kandydatów panikę wywołuje pytanie o powody, dla których poszukują
pracy. To pytanie równieŜ nie jest podchwytliwe i trudno powiedzieć, Ŝeby było
niespodziewane. Warto zatem przygotować sobie sensowną odpowiedź, w której wcale nie
trzeba zupełnie pominąć wątku finansowego.
Konieczne jest równieŜ odświeŜenie sobie informacji, które zamieściliśmy w CV. Bardzo
często zdarza się bowiem, Ŝe to co kandydat mówi raŜąco odbiega od tego, co napisał w CV.
Doświadczony rekruter wychwyci tego typu nieścisłości i na pewno będzie się starał ustalić
faktyczny stan rzeczy.
Uśpić czujność moŜesz dopiero po wyjściu ze spotkania
Bardzo często zdarza się, Ŝe kandydaci sami zdradzają pewne wiadomości, nawet bez
dodatkowego trudu ze strony rekrutera. Najczęściej zdarza się to na końcu rozmowy
kwalifikacyjnej, kiedy i jedna, i druga strona są juŜ zmęczone. Kandydat jest juŜ rozluźniony,
a wtedy łatwo o błąd. NaleŜy więc pamiętać, Ŝe trzeba być czujnym od momentu wejścia do
biura aŜ do momentu wyjścia z niego. Nieraz bowiem zdarza się, Ŝe zadowolony z siebie
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
kandydat wychodząc ze spotkania kwalifikacyjnego mówi do rekrutera: "uff..., jakoś poszło,
bałem się cały czas, Ŝe zapyta mnie Pan o...". „2
Nie tylko szukając pracy ale przede wszystkim planując swoja karierę zawodową warto
wziąć pod uwagę badania rynku, ekspertyzy specjalistów z zakresu rynku pracy w jakich
zawodach będzie moŜna łatwiej znaleźć pracę jakie występują tendencje na rynku pracy
oraz jakie mamy szanse na to, aby odnaleźć się w zmieniającym rynku pracy. Na stronach
internetowych jest wiele dostępnych analiz, w które warto się zagłębić.
Według ekspertów przyrost zapotrzebowania na pracujących do 2010 roku będzie widoczny
m.in. w następujących grupach zawodowych:
2
•
dyrektorzy generalni, wykonawczy, prezesi i ich zastępcy,
•
kierownicy małych i średnich zakładów pracy,
•
specjaliści do spraw biznesu,
•
pracownicy do spraw finansowych, statystycznych, handlowych,
•
specjaliści nauk społecznych i pokrewnych,
•
prawnicy,
•
specjaliści ochrony zdrowia,
•
specjaliści kultury i sztuki,
•
architekci, inŜynierowie,
•
pielęgniarki, połoŜne, średni personel ochrony zdrowia,
•
pracownicy socjalni,
•
urzędnicy państwowi ds. podatków i ceł,
•
inspektorzy bhp,
•
fizycy, chemicy,
•
archiwiści, bibliotekarze, specjaliści ds. informacji,
•
nauczyciele nauczania przedelementarnego,
•
nauczyciele szkół specjalnych,
•
nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy,
•
specjaliści szkolnictwa, wychowawcy,
•
sekretarki, operatorzy maszyn biurowych, pracownicy obsługi biurowej,
•
informatycy oraz techniczny personel obsługi komputerów,
•
policjanci,
•
pracownicy biur podróŜy,
www.kariera.pl 09.2008
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
•
sprzedawcy i demonstratorzy,
•
pracownicy usług osobistych,
•
pracownicy działalności artystycznej, rozrywki, sportu.
Wśród zawodów wymienionych w raporcie znalazło się równieŜ szereg stanowisk niskiego
szczebla, szczególnie operatorów specjalistycznych maszyn (np. produkcja gumy, tworzyw
sztucznych, przetwórstwo Ŝywności, wyroby z drewna, metalu, minerałów, wyroby szklane)
i wyspecjalizowanych robotników (np. wykończeniowi, leśni, przetwórstwo spoŜywcze),
a takŜe ludzi świadczących usługi dla ludności (np. ochrona, kierowcy, gońcy, bagaŜowi,
portierzy, gospodarze budynków, szklarze, stewardzi, konduktorzy, a nawet czyścibuty).
Raport jasno pokazuje, Ŝe największe szanse na rozwój mają stanowiska związane z
usługami dla ludności i zaspokajaniem jej potrzeb, stanowiska kierownicze, a takŜe niskiego
szczebla ale z wyraźną specjalizacją.
3
www.jobpilot.pl – kariera, rynek pracy, 2007
Sporządzono: Listopad 2008 r.
3