elearningpapers Nº 1 - Octubre 2006

Transkrypt

elearningpapers Nº 1 - Octubre 2006
Nr 15 ▪ czerwiec 2009
eLearning Papers
Od redakcji
Nowe pokolenie uczniów
Yves Punie & Roberto Carneiro
Artykuły
Kompetencje talentów w nowym pokoleniu e-learningowym
Sylvia van de Bunt-Kokhuis & Mary Bolger
Wspólnota edukacyjna dla nastolatków na wirtualnej wyspie - Projekt
pilotażowy Schome Park Teen Second Life
Julia Gillen, Peter Twining, Rebecca Ferguson, Oliver Butters, Gill Clough,
Mark Gaved, Anna Peachey, Dan Seamans & Kieron Sheehy
Opowiadanie historii i serwisy Web 2.0: Synteza starych i nowych sposobów
kształcenia
Vojko Strahovnik & Biljana Mecava
Środowisko kształcenia Web 2.0: Koncepcja, wdrożenie, ocena
Marc Rittberger & Ingo Blees
Osobiste środowiska kształcenia na rzecz pokonywania granic wiedzy
pomiędzy systemami aktywności w okresie wczesnej dorosłości
Elvis Mazzoni & Pietro Gaffuri
eLearning Papers
eLearning Papers jest publikacją portalu Komisji Europejskiej
elearningeuropa.info, promującego wykorzystanie technologii
komunikacyjno-informacyjnych w ustawicznym kształceniu.
Redakcja: P.A.U. Education, S.L.
Email: [email protected]
ISSN: 1887-1542
Teksty publikowane w eLearning Papers,
o ile nie wskazano inaczej, podlegają
licencji Creative Commons Uznanie
autorstwa - Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0.
Mogą one być kopiowane, rozpowszechniane, odtwarzane i
wykonywane pod warunkiem, że wskazany zostanie autor i
czasopismo elektroniczne publikujące je, czyli eLearning
Papers. Wykorzystanie komercyjne i prace zależne są
niedozwolone. Pełny tekst licencji jest dostępny na stronie
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0
Od redakcji: Nowe pokolenie uczniów
We współczesnych społeczeństwach dzieci i młodzież dorastają w świecie, w którym technologie
cyfrowe są wszechobecne. Szerokie wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych i
serwisów on-line przez młodych ludzi w ich codziennym życiu, dla przyjemności, rozrywki i interakcji
społecznych, ma duży wpływ na ich potrzeby edukacyjne, wymagania i oczekiwania. Muszą
przyswoić umiejętności i kompetencje niezbędne dla ich rozwoju osobistego, uczestnictwa w życiu
społecznym i przyszłego życia zawodowego. Poza tym wykorzystują oni coraz częściej technologie
informacyjno-komunikacyjne do wszelkich celów edukacyjnych, często poza szkołą. To dało
początek „nowemu pokoleniu uczniów” (nazywanemu także przez OECD/CERI „uczniami nowego
tysiąclecia”) i nowym sposobom uczenia się, które obejmują kształcenie nieformalne, silnie
wspierane, aczkolwiek nie zdeterminowane, przez możliwości technologii informacyjnokomunikacyjnych.
Ten specjalny numer na temat „nowego pokolenia uczniów” i „nowych sposobów uczenia się” ma
na celu zebranie dowodów, praktyk i/lub teorii na temat tego nowego krajobrazu edukacji. Jest on
rzeźbiony przez nowe serie narzędzi opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych,
społeczne aplikacje komputerowe (Web 2.0 i Learning 2.0) oraz możliwości kształcenia mobilnego i
opartego na grach, które są zasadniczo różne od wcześniejszych narzędzi opartych na
technologiach informacyjno-komunikacyjnych i aplikacji Web 1.0. „Technologie społeczne”, które
pojawiły się w roku 2003 i które zostały masowo przyjęte przez użytkowników, umożliwiają nowe
sposoby działania w porównaniu do wcześniejszych generacji narzędzi opartych na technologiach
informacyjno-komunikacyjnych, które były wdrażane w celu automatyzacji i przełożenia na formę
cyfrową analogowych sposobów postępowania. Te ostatnie odnoszą się do instrukcyjnego
paradygmatu kształcenia - podstawowego modelu w społeczeństwach przemysłowych - który jest
pionowy, zhierarchizowany, wykluczający i postrzegający uczniów jako pasywnych odbiorców, w
przeciwieństwie do obecnego i przyszłego modelu kształcenia w społeczeństwach opartych na
wiedzy cyfrowej, który jest poziomy, heterarchiczny i otwarty oraz postrzega uczniów jako
aktywnych uczestników.
Widoczne są dopiero pierwsze oznaki - chociaż silne i bogate - tego przechodzenia do nowych
sposobów uczenia się obejmujących nowe pokolenie uczniów. Ich wpływ na istniejące praktyki
edukacyjne i instytucje będzie szerszy, głębszy i prawdopodobnie decydujący w kolejnym
dziesięcioleciu. Przyniesie to nowe wyzwania, z których niektóre są już widoczne dzisiaj: między
innymi, znaczenie umiejętności transwersalnych dla nowych zawodów (na przykład, nauka uczenia
się, kreatywność, innowacja, współpraca), kluczowa ale zmieniająca się rola nauczycieli i
pomocników, rosnące znaczenie kształcenia nieformalnego, alternatywne sposoby oceny i
potwierdzania zdobytej wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych. Instytucje edukacyjne i
szkoleniowe, a także inne organizacje i autorzy polityk edukacyjnych muszą pilnie podjąć działania
na rzecz nowego pokolenia uczniów, aby umożliwić nowe sposoby uczenia się i zapewnić
zdobywanie umiejętności dla nowych zawodów. Niezbędne jest, aby w XXI wieku kształcenie w
Europie stało się bardziej skuteczne, sprawiedliwe, innowacyjne i sensowne niż było kiedykolwiek w
przeszłości.
Yves Punie, Instytut Prospektywicznych Studiów Technologicznych, Komisja Europejska
Roberto Carneiro, Dyrektor, eLearning Papers
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 15 • czerwiec 2009 • PL
2
Dr Sylvia van de BuntKokhuis
Amsterdamski Uniwersytet
Vrije, Holandia
Mary Bolger
Instytut technologiczny w
Carlow, Irlandia
Nowa generacja uczniów
musi posiadać także
zdolności pozwalające na
„pełny udział w życiu
obywatelskim”.
Podstawowe pojęcia
kompetencje, talent, elearning, e-Integracja,
zdolności, uczenie się przez
całe życie, cyfrowe miejsce
pracy
Pełny tekst
http://www.elearningeuropa.info/
files/media/media19740.pdf
Kompetencje talentów w nowym pokoleniu elearningowym
Utalentowana osoba ucząca się przez całe życie w dowolnym
kraju - bez względu na pochodzenie ekonomiczne, społeczne,
lingwistyczne lub inwalidztwo - ma obywatelskie prawo do dostępu
do wysokiej jakości środowiska edukacyjnego on-line. Nasz
artykuł zastanawia się nad dynamiką cyfrowych miejsc pracy, a w
szczególności nad kluczowymi kompetencjami (zgodnie z
rekomendacją Komisji Europejskiej) dla uczących się przez całe
życie w tym kontekście. Te zdolności obejmują kompetencje
informatyczne i wielojęzykowe, w połączeniu z umiejętnościami
społecznymi i obywatelskimi.
Kompetencje informatyczne oznaczają zdolność do znajdowania,
wybierania, osądzania i oceny dobrej jakości materiałów on-line.
W tym artykule rozważamy właściwości filtrów treści oraz działanie
i stabilność wyszukiwarek i ich wpływ na gromadzenie danych.
Artykuł porusza także temat kompetencji wielojęzykowych oraz
wyzwań stawianych przed „talentami” w związku z koniecznością
porozumiewania się w jednym lub kilku językach obcych lub
lokalnych. Zwracamy uwagę na badania w zakresie przenikania
języków mniejszościowych (e-Integracja) oraz na problemy grup
mniejszościowych związane z dostępem do treści internetowych
zdominowanych przez język angielski.
Aby osiągnąć sukces w środowisku cyfrowym, „talenty” muszą
także osiągnąć wysoki poziom zrozumienia społecznego
(kompetencje społeczne). Komunikacja „wirtualna” różni się
znacząco od interakcji w „realnym świecie”. W naszym artykule
opisujemy niektóre problemy typowe dla komunikacji wirtualnej.
Aby „talenty” mogły osiągnąć swój maksymalny potencjał w
cyfrowym miejscu pracy, należy omówić i rozwiązać dylematy
społeczne i kulturowe. Nowa generacja uczniów musi posiadać
także zdolności pozwalające na „pełny udział w życiu
obywatelskim”
(kompetencje
obywatelskie).
Podkreślamy
jednocześnie duże znaczenie wyrównania szans dla wszystkich
obywateli Europy (włączając grupy mniejszościowe). Jeśli chodzi
o osoby niepełnosprawne, zwracamy uwagę na konieczność
rozwijania technologii pomagających w dostępie do wirtualnych
miejsc pracy.
Reasumując, nasz artykuł zaleca pilną realizację większej ilości
badań porównawczych, aby osiągnąć integrację „talentów”
(łącznie z tymi, którzy są niepełnosprawni) w aktualnym
wielokulturowym kontekście on-line.
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 15 • czerwiec 2009 • PL
3
Julia Gillen
Peter Twining
Rebecca Ferguson
Oliver Butters
Gill Clough
Mark Gaved
Anna Peachey
Dan Seamans
Kieron Sheehy
Bogaty i różnorodny
program wydarzeń obrazuje
atmosferę, która wspomaga
„Kreatywność”, umożliwiając
eksplorację, rozwój
współpracy i zachętę do
podejmowania działań,
nawet ryzykując
popełnieniem błędów.
Podstawowe pojęcia
alfabetyzacja cyfrowa,
środowiska, kształcenie,
umiejętności, wirtualne
światy, Second Life,
środowiska gier, pedagodzy,
Schome Park, Wspólnota
Schome, nastolatki
Pełny tekst
http://www.elearningeuropa.info/
files/media/media19741.pdf
Wspólnota edukacyjna dla nastolatków na
wirtualnej wyspie - Projekt pilotażowy
Schome Park Teen Second Life
Wirtualne światy 3D, takie jak Second Life i inne środowiska gier
on-line, przyciągają zainteresowanie metodyków i pedagogów.
Nasz artykuł opisuje pierwszy europejski pilotażowy projekt
edukacyjny Second Life dla nastolatków w wieku od 13 do 17 lat:
Schome Park NAGTY (ang. National Academy for Gifted and
Talented Youth - Narodowa Akademia dla Zdolnych i
Utalentowanych Dzieci i Młodzieży). Projekt ten ma na celu
zebranie informacji na temat nowych metod edukacyjnych poza
istniejącymi programami nauczania formalnego w instytucjach
oświatowych, poprzez analizę potencjału edukacyjnego i zagrożeń
Second Life. Wykorzystaliśmy różne źródła danych jakościowych i
ilościowych, aby zbadać tematy związane z zaangażowaniem, z
rozwojem specyficznych dla tej domeny i związanych z epoką
wiedzy umiejętności oraz z wyzwaniami, jakie pojawiają się przed
pedagogami.
Dane związane z zaangażowaniem wskazują, że na tylko około
jedną czwartą uczniów przypada cały czas spędzony w Schome
Park. Częstotliwość połączeń była związana z wysokim poziomem
wykorzystania stron wiki i forów. Dane z autoraportów i
dokumentacja z wiki wskazują na bardzo wysoki poziom
umiejętności Second Life.
Umiejętności epoki wiedzy były oceniane na czterech poziomach
dla czterech obszarów. Jeśli chodzi o „Komunikację”, wszyscy
zaangażowani uczniowie osiągnęli pierwszy poziom, a pokaźna
grupa rozpoczęła i kierowała dyskusjami oraz/lub organizowała
wydarzenia. W przypadku „Pracy w grupie”, już od początku
widoczne były pewne napięcia, niemniej znacząca liczba uczniów
udowodniła swoje zdolności do działania na najwyższym
poziomie, angażując się aktywnie w rozwiązywanie problemów
zarządzania. Przy pewnej pomocy uczniowie przechodzili od
ustawień hierarchicznych do tworzenia grup rządzących,
obejmujących funkcjonariuszy poszczególnych departamentów,
uwidaczniając w ten sposób podzielone „Przywództwo” na
poziomie pierwszym. Bogaty i różnorodny program wydarzeń
obrazuje atmosferę, która wspomaga „Kreatywność”, umożliwiając
eksplorację, rozwój współpracy i zachętę do podejmowania
działań, nawet ryzykując popełnieniem błędów.
Nasze doświadczenie wskazuje, że bardzo istotne jest w tych
innowacyjnych środowiskach pojmowanie roli nauczyciela, nie
jako posiadacza istotnej wiedzy, ale jako pomocnika i promotora
etosu współpracy. Uważamy, iż pomimo licznych wyzwań, istnieją
przesłanki do wspierania radykalnie nowych możliwości dla
nowych
projektów
pedagogicznych.
Uczniowie,
którzy
zaangażowali się w życie wirtualnej wyspy, wiki i fora wykazali
wyższe poziomy umiejętności związanych z epoką wiedzy, takich
jak, komunikacja, przywództwo, praca w zespole i kreatywność.
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 15 • czerwiec 2009 • PL
4
Vojko Strahovnik
Biljana Mecava
Instytut Analizy Symbolicznej
i Rozwoju technologii
Informacyjnych, Velenje,
Słowenia
Mimo że internetowe
opowiadanie historii dopiero
się rozpoczyna, może być
bardzo skutecznie
wykorzystywane w elearningu.
Podstawowe pojęcia
opowiadanie historii,
gawędziarz, e-learning, Web
2.0, projekt TALE, projekt
HiStory, projekt Mobi-Blog,
tradycja ustna, sieci
społeczne, edukacja,
umiejętności oralne
Pełny tekst
http://www.elearningeuropa.info/
files/media/media19742.pdf
Opowiadanie historii i serwisy Web 2.0:
Synteza starych i nowych sposobów
kształcenia
Opowiadanie historii było przez długi czas jedynym sposobem, w
jaki ludzie mogli uczyć się z doświadczeń innych. Nawet dzisiaj
istnieją jeszcze kultury z silną tradycją oralną. W tym artykule
przedstawiamy nasze wnioski i doświadczenia zdobyte w czasie
realizacji kilku europejskich projektów edukacyjnych, w których
połączyliśmy opowiadanie historii z serwisami Web 2.0. Ta
łączona metoda wykazała, że posiada następujące zalety dla
realizacji projektów edukacyjnych:
−
−
−
−
zwiększenie zrozumienia i empatii w stosunku do innych ras i
kultur;
wspieranie
i
ćwiczenie
umiejętności
przetwarzania
audytywnego i umiejętności słuchania;
wzmacnianie pamięci i poszerzenie rozpiętości uwagi;
skuteczne przekazywanie faktycznego i konceptualnego
materiału programu nauczania.
Mimo że przekaz ustny był skutecznym modelem edukacyjnym,
wraz z rozwojem społeczeństw przemysłowych stał się mniej
popularny, natomiast dzisiaj mamy do czynienia z „jednolitą”
metodą nauczania w szkołach, z mniejszą dozą kreatywności i
nudnymi opowiadaniami, co przyczynia się do ograniczania
wyobraźni uczniów.
Serwisy
Web
2.0
dostarczają
potężnych
narzędzi
komunikacyjnych, które mogą wspierać nowoczesne opowiadanie
historii w sposób bardziej skuteczny. Blogi, strony wideo, takie jak
You Tube i wiele innych elementów sieci społecznych kieruje się
podstawową ludzką potrzebą opowiadania i dzielenia się
historiami. Pojawiają się nowe strony internetowe, które pomagają
współczesnym
gawędziarzom
pokonać
ograniczenia
wymiarowego media - tekst w przypadku blogów lub wideo w
przypadku You Tube. Dzielenie się osobistymi kontami na
stronach takich jak Flickr, PhotoShow i inne próbuje przenieść
opowiadanie do następnego poziomu. Mimo że internetowe
opowiadanie historii dopiero się rozpoczyna, może być bardzo
skutecznie wykorzystywane w e-learningu.
W naszym artykule opisujemy trzy projekty: projekt TALE, w
którym zachęcamy do nauki poprzez słuchanie historii o udanych
doświadczeniach z zakresu kształcenia; projekt HiStory, w którym
starsi ludzie opowiadają historie na temat życia w XX w. w Europie
i zawieszają je na stronie internetowej oraz projekt Mobi-Blog, w
którym studenci zamieszczają kroniki ze swoich doświadczeń w
czasie studiów za granicą.
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 15 • czerwiec 2009 • PL
5
Marc Rittberger
Ingo Blees
Niemiecki Instytut
Międzynarodowych Badań
Edukacyjnych
Artykuł opisuje bardziej
szczegółowo potencjał
dydaktyczny platform wiki,
które służą jako moduł
integracyjny (lub centrum
kształcenia) całego układu.
Podstawowe pojęcia
e-learning 2.0, środowisko
kształcenia, platforma,
przypadek użycia,
Darmstadt, model
kształcenia, osobiste
środowisko kształcenia,
konstruktywizm,
konektywizm
Pełny tekst
http://www.elearningeuropa.info/
files/media/media19743.pdf
Środowisko kształcenia Web 2.0: Koncepcja,
wdrożenie, ocena
Ta praca przedstawia i ocenia nowe środowiska kształcenia
oparte na aplikacjach Web 2.0. Przyjmujemy, że przemiana
technologiczna zapoczątkowana przez narzędzia Web 2.0,
pociągnęła za sobą także przemianę kulturową jeśli chodzi o
rodzaje komunikacji, wiedzę i kształcenie. W pierwszej części
artykułu streszczamy opinie badaczy z dziedziny e-learningu,
którzy starają się wykorzystywać kreatywne opcje oferowane
przez Web 2.0 w kształceniu instytucjonalnym. W tym
teoretycznym przeglądzie wprowadzamy koncepcje e-learningu
2.0 i osobistych środowisk kształcenia wraz z ich głównymi
aspektami dotyczącymi autonomii, kreatywności i współpracy w
sieci z odniesieniem do dydaktyki konstruktywizmu i
konektywizmu. Stąd też wywodzą się wymagania oraz
podstawowe elementy funkcjonalne do opracowania naszego
własnego środowiska kształcenia Web 2.0.
Przedstawione przez nas środowisko kształcenia składa się z kilku
części (modułów), które są powszechnie znanymi aplikacjami Web
2.0, takimi jak wiki, weblogi, społeczne serwisy organizacji
zakładek (ang. social bookmarking) oraz usługi RSS. Część
opisująca implementację środowiska w przypadku użycia na
Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Darmstadt podkreśla
specyficzne znaczenie dydaktyczne poszczególnych modułów
edukacyjnych dla całego środowiska kształcenia. Artykuł opisuje
bardziej szczegółowo potencjał dydaktyczny platform wiki, które
służą jako moduł integracyjny (lub centrum kształcenia) całego
układu.
Nasze środowisko kształcenia zostało przetestowane i ocenione w
czasie seminarium „Oprogramowanie społeczne”, które odbyło się
w ramach kursu nauk informatycznych na Uniwersytecie Nauk
Stosowanych w Darmstadt w latach 2007-2008. Przeprowadzona
wtedy w formie kwestionariusza ankieta wykazała interesujące
dane na temat powodzenia potencjalnych implementacji układów
Web 2.0 w odniesieniu do motywacji studentów i ich wyników w
nauce. Ankieta została uzupełniona kilkoma nieformalnymi
komentarzami w końcowej debacie. Biorąc pod uwagę te wyniki,
nasz artykuł przytacza na koniec kilka wniosków na temat
potencjału środowisk kształcenia w szerszym kontekście
edukacyjnym.
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 15 • czerwiec 2009 • PL
6
Elvis Mazzoni
Pietro Gaffuri
Uniwersytet w Bolonii,
Włochy
Głównym aspektem tego
okresu przemian jest
osobista sieć relacji, a w
szczególności koncepcja
pomostowego kapitału
społecznego tworzonego
przez sieci o słabych
powiązaniach.
Podstawowe pojęcia
osobiste środowisko
kształcenia, systemy sieci
społecznych, SNS,
kształcenie nieformalne,
uniwersytety, pomostowy
kapitał społeczny, przemiany
okresu dorosłości, wcześni
dorośli
Pełny tekst
http://www.elearningeuropa.info/
files/media/media19744.pdf
Osobiste środowiska kształcenia na rzecz
pokonywania granic wiedzy pomiędzy
systemami aktywności w okresie wczesnej
dorosłości
W tym artykule sugerujemy ewentualną odpowiedź na pytanie,
dlaczego systemy sieci społecznych (SNS, ang. Social Network
Systems) są ważne dla pomostowego kapitału społecznego i
tworzenia wiedzy w okresie wczesnej dorosłości. Staramy się
udowodnić, dlaczego społeczne mechanizmy 2.0, a w
szczególności
osobiste
środowiska
kształcenia,
które
uwzględniają także systemy sieci społecznych, mogą być bardziej
skuteczne niż mechanizmy 1.0, takie jak wirtualne środowiska
kształcenia (reprezentowane głównie przez klasyczne platformy i
fora internetowe) w pokonywaniu granic wiedzy pomiędzy
systemami aktywności w czasie przemian okresu wczesnej
dorosłości.
Rozpoczynamy ten teoretyczny przegląd od definicji wczesnej
dorosłości jako okresu sytuującego się pomiędzy okresem
dojrzewania i dorosłością, w czasie którego jednostki podlegają
wielu rodzajom przemian. Głównym aspektem tego okresu
przemian jest osobista sieć relacji, a w szczególności koncepcja
pomostowego kapitału społecznego tworzonego przez sieci o
słabych powiązaniach. Omawiamy także badania na temat
wykorzystania technologii internetowych we wczesnej dorosłości,
ponieważ ich wyniki wskazują na duże znaczenie tych narzędzi
dla utrzymania i wzmacniania pomostowego kapitału społecznego.
Wnioski wyciągnięte z tego przeglądu teoretycznego podkreślają
znaczenie aplikacji 2.0, szczególnie systemów sieci społecznych,
które udostępniają wczesnym dorosłym wiele możliwości i pomocy
w zakresie:
− utrzymywania i rozwijania ich kapitału społecznego;
− tworzenia podłoża wiedzy, która pomoże im w czasie
przechodzenia przez poszczególne systemy aktywności.
Te wnioski prowadzą także do nowej koncepcji strategii elearningowych wykorzystywanych w takich kontekstach jak
uniwersytety, charakteryzujących się do tej pory wysokim
wykorzystaniem mechanizmów 1.0, w których studenci odgrywali
pasywna rolę. Uważamy, że powinno się brać pod uwagę bardziej
elastyczne systemy e-learningowe, takie jak systemy sieci
społecznych, ponieważ odpowiadają one bardziej potrzebom
dzisiejszych wczesnych dorosłych w zakresie informacji i wiedzy.
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 15 • czerwiec 2009 • PL
7