elearningpapers Nº 1 - Octubre 2006
Transkrypt
elearningpapers Nº 1 - Octubre 2006
Nr 15 ▪ czerwiec 2009 eLearning Papers Od redakcji Nowe pokolenie uczniów Yves Punie & Roberto Carneiro Artykuły Kompetencje talentów w nowym pokoleniu e-learningowym Sylvia van de Bunt-Kokhuis & Mary Bolger Wspólnota edukacyjna dla nastolatków na wirtualnej wyspie - Projekt pilotażowy Schome Park Teen Second Life Julia Gillen, Peter Twining, Rebecca Ferguson, Oliver Butters, Gill Clough, Mark Gaved, Anna Peachey, Dan Seamans & Kieron Sheehy Opowiadanie historii i serwisy Web 2.0: Synteza starych i nowych sposobów kształcenia Vojko Strahovnik & Biljana Mecava Środowisko kształcenia Web 2.0: Koncepcja, wdrożenie, ocena Marc Rittberger & Ingo Blees Osobiste środowiska kształcenia na rzecz pokonywania granic wiedzy pomiędzy systemami aktywności w okresie wczesnej dorosłości Elvis Mazzoni & Pietro Gaffuri eLearning Papers eLearning Papers jest publikacją portalu Komisji Europejskiej elearningeuropa.info, promującego wykorzystanie technologii komunikacyjno-informacyjnych w ustawicznym kształceniu. Redakcja: P.A.U. Education, S.L. Email: [email protected] ISSN: 1887-1542 Teksty publikowane w eLearning Papers, o ile nie wskazano inaczej, podlegają licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0. Mogą one być kopiowane, rozpowszechniane, odtwarzane i wykonywane pod warunkiem, że wskazany zostanie autor i czasopismo elektroniczne publikujące je, czyli eLearning Papers. Wykorzystanie komercyjne i prace zależne są niedozwolone. Pełny tekst licencji jest dostępny na stronie http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0 Od redakcji: Nowe pokolenie uczniów We współczesnych społeczeństwach dzieci i młodzież dorastają w świecie, w którym technologie cyfrowe są wszechobecne. Szerokie wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych i serwisów on-line przez młodych ludzi w ich codziennym życiu, dla przyjemności, rozrywki i interakcji społecznych, ma duży wpływ na ich potrzeby edukacyjne, wymagania i oczekiwania. Muszą przyswoić umiejętności i kompetencje niezbędne dla ich rozwoju osobistego, uczestnictwa w życiu społecznym i przyszłego życia zawodowego. Poza tym wykorzystują oni coraz częściej technologie informacyjno-komunikacyjne do wszelkich celów edukacyjnych, często poza szkołą. To dało początek „nowemu pokoleniu uczniów” (nazywanemu także przez OECD/CERI „uczniami nowego tysiąclecia”) i nowym sposobom uczenia się, które obejmują kształcenie nieformalne, silnie wspierane, aczkolwiek nie zdeterminowane, przez możliwości technologii informacyjnokomunikacyjnych. Ten specjalny numer na temat „nowego pokolenia uczniów” i „nowych sposobów uczenia się” ma na celu zebranie dowodów, praktyk i/lub teorii na temat tego nowego krajobrazu edukacji. Jest on rzeźbiony przez nowe serie narzędzi opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych, społeczne aplikacje komputerowe (Web 2.0 i Learning 2.0) oraz możliwości kształcenia mobilnego i opartego na grach, które są zasadniczo różne od wcześniejszych narzędzi opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych i aplikacji Web 1.0. „Technologie społeczne”, które pojawiły się w roku 2003 i które zostały masowo przyjęte przez użytkowników, umożliwiają nowe sposoby działania w porównaniu do wcześniejszych generacji narzędzi opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych, które były wdrażane w celu automatyzacji i przełożenia na formę cyfrową analogowych sposobów postępowania. Te ostatnie odnoszą się do instrukcyjnego paradygmatu kształcenia - podstawowego modelu w społeczeństwach przemysłowych - który jest pionowy, zhierarchizowany, wykluczający i postrzegający uczniów jako pasywnych odbiorców, w przeciwieństwie do obecnego i przyszłego modelu kształcenia w społeczeństwach opartych na wiedzy cyfrowej, który jest poziomy, heterarchiczny i otwarty oraz postrzega uczniów jako aktywnych uczestników. Widoczne są dopiero pierwsze oznaki - chociaż silne i bogate - tego przechodzenia do nowych sposobów uczenia się obejmujących nowe pokolenie uczniów. Ich wpływ na istniejące praktyki edukacyjne i instytucje będzie szerszy, głębszy i prawdopodobnie decydujący w kolejnym dziesięcioleciu. Przyniesie to nowe wyzwania, z których niektóre są już widoczne dzisiaj: między innymi, znaczenie umiejętności transwersalnych dla nowych zawodów (na przykład, nauka uczenia się, kreatywność, innowacja, współpraca), kluczowa ale zmieniająca się rola nauczycieli i pomocników, rosnące znaczenie kształcenia nieformalnego, alternatywne sposoby oceny i potwierdzania zdobytej wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych. Instytucje edukacyjne i szkoleniowe, a także inne organizacje i autorzy polityk edukacyjnych muszą pilnie podjąć działania na rzecz nowego pokolenia uczniów, aby umożliwić nowe sposoby uczenia się i zapewnić zdobywanie umiejętności dla nowych zawodów. Niezbędne jest, aby w XXI wieku kształcenie w Europie stało się bardziej skuteczne, sprawiedliwe, innowacyjne i sensowne niż było kiedykolwiek w przeszłości. Yves Punie, Instytut Prospektywicznych Studiów Technologicznych, Komisja Europejska Roberto Carneiro, Dyrektor, eLearning Papers eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 15 • czerwiec 2009 • PL 2 Dr Sylvia van de BuntKokhuis Amsterdamski Uniwersytet Vrije, Holandia Mary Bolger Instytut technologiczny w Carlow, Irlandia Nowa generacja uczniów musi posiadać także zdolności pozwalające na „pełny udział w życiu obywatelskim”. Podstawowe pojęcia kompetencje, talent, elearning, e-Integracja, zdolności, uczenie się przez całe życie, cyfrowe miejsce pracy Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media19740.pdf Kompetencje talentów w nowym pokoleniu elearningowym Utalentowana osoba ucząca się przez całe życie w dowolnym kraju - bez względu na pochodzenie ekonomiczne, społeczne, lingwistyczne lub inwalidztwo - ma obywatelskie prawo do dostępu do wysokiej jakości środowiska edukacyjnego on-line. Nasz artykuł zastanawia się nad dynamiką cyfrowych miejsc pracy, a w szczególności nad kluczowymi kompetencjami (zgodnie z rekomendacją Komisji Europejskiej) dla uczących się przez całe życie w tym kontekście. Te zdolności obejmują kompetencje informatyczne i wielojęzykowe, w połączeniu z umiejętnościami społecznymi i obywatelskimi. Kompetencje informatyczne oznaczają zdolność do znajdowania, wybierania, osądzania i oceny dobrej jakości materiałów on-line. W tym artykule rozważamy właściwości filtrów treści oraz działanie i stabilność wyszukiwarek i ich wpływ na gromadzenie danych. Artykuł porusza także temat kompetencji wielojęzykowych oraz wyzwań stawianych przed „talentami” w związku z koniecznością porozumiewania się w jednym lub kilku językach obcych lub lokalnych. Zwracamy uwagę na badania w zakresie przenikania języków mniejszościowych (e-Integracja) oraz na problemy grup mniejszościowych związane z dostępem do treści internetowych zdominowanych przez język angielski. Aby osiągnąć sukces w środowisku cyfrowym, „talenty” muszą także osiągnąć wysoki poziom zrozumienia społecznego (kompetencje społeczne). Komunikacja „wirtualna” różni się znacząco od interakcji w „realnym świecie”. W naszym artykule opisujemy niektóre problemy typowe dla komunikacji wirtualnej. Aby „talenty” mogły osiągnąć swój maksymalny potencjał w cyfrowym miejscu pracy, należy omówić i rozwiązać dylematy społeczne i kulturowe. Nowa generacja uczniów musi posiadać także zdolności pozwalające na „pełny udział w życiu obywatelskim” (kompetencje obywatelskie). Podkreślamy jednocześnie duże znaczenie wyrównania szans dla wszystkich obywateli Europy (włączając grupy mniejszościowe). Jeśli chodzi o osoby niepełnosprawne, zwracamy uwagę na konieczność rozwijania technologii pomagających w dostępie do wirtualnych miejsc pracy. Reasumując, nasz artykuł zaleca pilną realizację większej ilości badań porównawczych, aby osiągnąć integrację „talentów” (łącznie z tymi, którzy są niepełnosprawni) w aktualnym wielokulturowym kontekście on-line. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 15 • czerwiec 2009 • PL 3 Julia Gillen Peter Twining Rebecca Ferguson Oliver Butters Gill Clough Mark Gaved Anna Peachey Dan Seamans Kieron Sheehy Bogaty i różnorodny program wydarzeń obrazuje atmosferę, która wspomaga „Kreatywność”, umożliwiając eksplorację, rozwój współpracy i zachętę do podejmowania działań, nawet ryzykując popełnieniem błędów. Podstawowe pojęcia alfabetyzacja cyfrowa, środowiska, kształcenie, umiejętności, wirtualne światy, Second Life, środowiska gier, pedagodzy, Schome Park, Wspólnota Schome, nastolatki Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media19741.pdf Wspólnota edukacyjna dla nastolatków na wirtualnej wyspie - Projekt pilotażowy Schome Park Teen Second Life Wirtualne światy 3D, takie jak Second Life i inne środowiska gier on-line, przyciągają zainteresowanie metodyków i pedagogów. Nasz artykuł opisuje pierwszy europejski pilotażowy projekt edukacyjny Second Life dla nastolatków w wieku od 13 do 17 lat: Schome Park NAGTY (ang. National Academy for Gifted and Talented Youth - Narodowa Akademia dla Zdolnych i Utalentowanych Dzieci i Młodzieży). Projekt ten ma na celu zebranie informacji na temat nowych metod edukacyjnych poza istniejącymi programami nauczania formalnego w instytucjach oświatowych, poprzez analizę potencjału edukacyjnego i zagrożeń Second Life. Wykorzystaliśmy różne źródła danych jakościowych i ilościowych, aby zbadać tematy związane z zaangażowaniem, z rozwojem specyficznych dla tej domeny i związanych z epoką wiedzy umiejętności oraz z wyzwaniami, jakie pojawiają się przed pedagogami. Dane związane z zaangażowaniem wskazują, że na tylko około jedną czwartą uczniów przypada cały czas spędzony w Schome Park. Częstotliwość połączeń była związana z wysokim poziomem wykorzystania stron wiki i forów. Dane z autoraportów i dokumentacja z wiki wskazują na bardzo wysoki poziom umiejętności Second Life. Umiejętności epoki wiedzy były oceniane na czterech poziomach dla czterech obszarów. Jeśli chodzi o „Komunikację”, wszyscy zaangażowani uczniowie osiągnęli pierwszy poziom, a pokaźna grupa rozpoczęła i kierowała dyskusjami oraz/lub organizowała wydarzenia. W przypadku „Pracy w grupie”, już od początku widoczne były pewne napięcia, niemniej znacząca liczba uczniów udowodniła swoje zdolności do działania na najwyższym poziomie, angażując się aktywnie w rozwiązywanie problemów zarządzania. Przy pewnej pomocy uczniowie przechodzili od ustawień hierarchicznych do tworzenia grup rządzących, obejmujących funkcjonariuszy poszczególnych departamentów, uwidaczniając w ten sposób podzielone „Przywództwo” na poziomie pierwszym. Bogaty i różnorodny program wydarzeń obrazuje atmosferę, która wspomaga „Kreatywność”, umożliwiając eksplorację, rozwój współpracy i zachętę do podejmowania działań, nawet ryzykując popełnieniem błędów. Nasze doświadczenie wskazuje, że bardzo istotne jest w tych innowacyjnych środowiskach pojmowanie roli nauczyciela, nie jako posiadacza istotnej wiedzy, ale jako pomocnika i promotora etosu współpracy. Uważamy, iż pomimo licznych wyzwań, istnieją przesłanki do wspierania radykalnie nowych możliwości dla nowych projektów pedagogicznych. Uczniowie, którzy zaangażowali się w życie wirtualnej wyspy, wiki i fora wykazali wyższe poziomy umiejętności związanych z epoką wiedzy, takich jak, komunikacja, przywództwo, praca w zespole i kreatywność. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 15 • czerwiec 2009 • PL 4 Vojko Strahovnik Biljana Mecava Instytut Analizy Symbolicznej i Rozwoju technologii Informacyjnych, Velenje, Słowenia Mimo że internetowe opowiadanie historii dopiero się rozpoczyna, może być bardzo skutecznie wykorzystywane w elearningu. Podstawowe pojęcia opowiadanie historii, gawędziarz, e-learning, Web 2.0, projekt TALE, projekt HiStory, projekt Mobi-Blog, tradycja ustna, sieci społeczne, edukacja, umiejętności oralne Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media19742.pdf Opowiadanie historii i serwisy Web 2.0: Synteza starych i nowych sposobów kształcenia Opowiadanie historii było przez długi czas jedynym sposobem, w jaki ludzie mogli uczyć się z doświadczeń innych. Nawet dzisiaj istnieją jeszcze kultury z silną tradycją oralną. W tym artykule przedstawiamy nasze wnioski i doświadczenia zdobyte w czasie realizacji kilku europejskich projektów edukacyjnych, w których połączyliśmy opowiadanie historii z serwisami Web 2.0. Ta łączona metoda wykazała, że posiada następujące zalety dla realizacji projektów edukacyjnych: − − − − zwiększenie zrozumienia i empatii w stosunku do innych ras i kultur; wspieranie i ćwiczenie umiejętności przetwarzania audytywnego i umiejętności słuchania; wzmacnianie pamięci i poszerzenie rozpiętości uwagi; skuteczne przekazywanie faktycznego i konceptualnego materiału programu nauczania. Mimo że przekaz ustny był skutecznym modelem edukacyjnym, wraz z rozwojem społeczeństw przemysłowych stał się mniej popularny, natomiast dzisiaj mamy do czynienia z „jednolitą” metodą nauczania w szkołach, z mniejszą dozą kreatywności i nudnymi opowiadaniami, co przyczynia się do ograniczania wyobraźni uczniów. Serwisy Web 2.0 dostarczają potężnych narzędzi komunikacyjnych, które mogą wspierać nowoczesne opowiadanie historii w sposób bardziej skuteczny. Blogi, strony wideo, takie jak You Tube i wiele innych elementów sieci społecznych kieruje się podstawową ludzką potrzebą opowiadania i dzielenia się historiami. Pojawiają się nowe strony internetowe, które pomagają współczesnym gawędziarzom pokonać ograniczenia wymiarowego media - tekst w przypadku blogów lub wideo w przypadku You Tube. Dzielenie się osobistymi kontami na stronach takich jak Flickr, PhotoShow i inne próbuje przenieść opowiadanie do następnego poziomu. Mimo że internetowe opowiadanie historii dopiero się rozpoczyna, może być bardzo skutecznie wykorzystywane w e-learningu. W naszym artykule opisujemy trzy projekty: projekt TALE, w którym zachęcamy do nauki poprzez słuchanie historii o udanych doświadczeniach z zakresu kształcenia; projekt HiStory, w którym starsi ludzie opowiadają historie na temat życia w XX w. w Europie i zawieszają je na stronie internetowej oraz projekt Mobi-Blog, w którym studenci zamieszczają kroniki ze swoich doświadczeń w czasie studiów za granicą. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 15 • czerwiec 2009 • PL 5 Marc Rittberger Ingo Blees Niemiecki Instytut Międzynarodowych Badań Edukacyjnych Artykuł opisuje bardziej szczegółowo potencjał dydaktyczny platform wiki, które służą jako moduł integracyjny (lub centrum kształcenia) całego układu. Podstawowe pojęcia e-learning 2.0, środowisko kształcenia, platforma, przypadek użycia, Darmstadt, model kształcenia, osobiste środowisko kształcenia, konstruktywizm, konektywizm Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media19743.pdf Środowisko kształcenia Web 2.0: Koncepcja, wdrożenie, ocena Ta praca przedstawia i ocenia nowe środowiska kształcenia oparte na aplikacjach Web 2.0. Przyjmujemy, że przemiana technologiczna zapoczątkowana przez narzędzia Web 2.0, pociągnęła za sobą także przemianę kulturową jeśli chodzi o rodzaje komunikacji, wiedzę i kształcenie. W pierwszej części artykułu streszczamy opinie badaczy z dziedziny e-learningu, którzy starają się wykorzystywać kreatywne opcje oferowane przez Web 2.0 w kształceniu instytucjonalnym. W tym teoretycznym przeglądzie wprowadzamy koncepcje e-learningu 2.0 i osobistych środowisk kształcenia wraz z ich głównymi aspektami dotyczącymi autonomii, kreatywności i współpracy w sieci z odniesieniem do dydaktyki konstruktywizmu i konektywizmu. Stąd też wywodzą się wymagania oraz podstawowe elementy funkcjonalne do opracowania naszego własnego środowiska kształcenia Web 2.0. Przedstawione przez nas środowisko kształcenia składa się z kilku części (modułów), które są powszechnie znanymi aplikacjami Web 2.0, takimi jak wiki, weblogi, społeczne serwisy organizacji zakładek (ang. social bookmarking) oraz usługi RSS. Część opisująca implementację środowiska w przypadku użycia na Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Darmstadt podkreśla specyficzne znaczenie dydaktyczne poszczególnych modułów edukacyjnych dla całego środowiska kształcenia. Artykuł opisuje bardziej szczegółowo potencjał dydaktyczny platform wiki, które służą jako moduł integracyjny (lub centrum kształcenia) całego układu. Nasze środowisko kształcenia zostało przetestowane i ocenione w czasie seminarium „Oprogramowanie społeczne”, które odbyło się w ramach kursu nauk informatycznych na Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Darmstadt w latach 2007-2008. Przeprowadzona wtedy w formie kwestionariusza ankieta wykazała interesujące dane na temat powodzenia potencjalnych implementacji układów Web 2.0 w odniesieniu do motywacji studentów i ich wyników w nauce. Ankieta została uzupełniona kilkoma nieformalnymi komentarzami w końcowej debacie. Biorąc pod uwagę te wyniki, nasz artykuł przytacza na koniec kilka wniosków na temat potencjału środowisk kształcenia w szerszym kontekście edukacyjnym. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 15 • czerwiec 2009 • PL 6 Elvis Mazzoni Pietro Gaffuri Uniwersytet w Bolonii, Włochy Głównym aspektem tego okresu przemian jest osobista sieć relacji, a w szczególności koncepcja pomostowego kapitału społecznego tworzonego przez sieci o słabych powiązaniach. Podstawowe pojęcia osobiste środowisko kształcenia, systemy sieci społecznych, SNS, kształcenie nieformalne, uniwersytety, pomostowy kapitał społeczny, przemiany okresu dorosłości, wcześni dorośli Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media19744.pdf Osobiste środowiska kształcenia na rzecz pokonywania granic wiedzy pomiędzy systemami aktywności w okresie wczesnej dorosłości W tym artykule sugerujemy ewentualną odpowiedź na pytanie, dlaczego systemy sieci społecznych (SNS, ang. Social Network Systems) są ważne dla pomostowego kapitału społecznego i tworzenia wiedzy w okresie wczesnej dorosłości. Staramy się udowodnić, dlaczego społeczne mechanizmy 2.0, a w szczególności osobiste środowiska kształcenia, które uwzględniają także systemy sieci społecznych, mogą być bardziej skuteczne niż mechanizmy 1.0, takie jak wirtualne środowiska kształcenia (reprezentowane głównie przez klasyczne platformy i fora internetowe) w pokonywaniu granic wiedzy pomiędzy systemami aktywności w czasie przemian okresu wczesnej dorosłości. Rozpoczynamy ten teoretyczny przegląd od definicji wczesnej dorosłości jako okresu sytuującego się pomiędzy okresem dojrzewania i dorosłością, w czasie którego jednostki podlegają wielu rodzajom przemian. Głównym aspektem tego okresu przemian jest osobista sieć relacji, a w szczególności koncepcja pomostowego kapitału społecznego tworzonego przez sieci o słabych powiązaniach. Omawiamy także badania na temat wykorzystania technologii internetowych we wczesnej dorosłości, ponieważ ich wyniki wskazują na duże znaczenie tych narzędzi dla utrzymania i wzmacniania pomostowego kapitału społecznego. Wnioski wyciągnięte z tego przeglądu teoretycznego podkreślają znaczenie aplikacji 2.0, szczególnie systemów sieci społecznych, które udostępniają wczesnym dorosłym wiele możliwości i pomocy w zakresie: − utrzymywania i rozwijania ich kapitału społecznego; − tworzenia podłoża wiedzy, która pomoże im w czasie przechodzenia przez poszczególne systemy aktywności. Te wnioski prowadzą także do nowej koncepcji strategii elearningowych wykorzystywanych w takich kontekstach jak uniwersytety, charakteryzujących się do tej pory wysokim wykorzystaniem mechanizmów 1.0, w których studenci odgrywali pasywna rolę. Uważamy, że powinno się brać pod uwagę bardziej elastyczne systemy e-learningowe, takie jak systemy sieci społecznych, ponieważ odpowiadają one bardziej potrzebom dzisiejszych wczesnych dorosłych w zakresie informacji i wiedzy. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 15 • czerwiec 2009 • PL 7