elearningpapers Nº 1 - Octubre 2006

Transkrypt

elearningpapers Nº 1 - Octubre 2006
Nr 13 ▪ kwiecień 2009
eLearning Papers
Od redakcji
Innowacja i kreatywność
Markku Markkula & Roberto Carneiro
Artykuły
Gospodarka oparta na wiedzy i społeczeństwo innowacyjne ewoluują wokół
procesów kształcenia
Markku Markkula & Matti Sinko
Społeczno-kulturowa perspektywa kreatywności w projektowaniu środowisk
kształcenia
Françoise Decortis & Laura Lentini
Jak mierzyć innowację w e-learningu. Metodologia i-AFIEL
Lucilla Crosta & Victor Prieto
Net4Voice: nowe technologie przekształcania głosu w środowiskach
kształcenia bez barier
Elena Luppi, Raffaella Primiani, Carla Raffaelli, Daniela Tibaldi, Ivan Traina &
Anna Violi
Piosenki pedagogiczne: nauka poprzez zajęcia oparte na zabawie
Santiago Palacios Navarro
eLearning Papers
eLearning Papers jest publikacją portalu Komisji Europejskiej
elearningeuropa.info,
promującego
wykorzystanie
technologii komunikacyjno-informacyjnych w ustawicznym
kształceniu.
Redakcja: P.A.U. Education, S.L.
Email: [email protected]
ISSN: 1887-1542
Teksty publikowane w eLearning Papers,
o ile nie wskazano inaczej, podlegają
licencji Creative Commons Uznanie
autorstwa - Użycie niekomercyjne-Bez
utworów zależnych 3.0. Mogą one być kopiowane,
rozpowszechniane, odtwarzane i wykonywane pod warunkiem,
że wskazany zostanie autor i czasopismo elektroniczne
publikujące je, czyli eLearning Papers. Wykorzystanie
komercyjne i prace zależne są niedozwolone. Pełny tekst
licencji
jest
dostępny
na
stronie
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0
Od redakcji: Innowacja i kreatywność
Kreatywność i innowacja stają się wyjątkowo ważne w społeczeństwach wiedzy, ponieważ nikt nie
może uciec od wyzwań, które przed nami stają. Żyjemy w coraz bardziej niepodzielnym świecie i w
tej rzeczywistości pokonujemy pojawiające się przeszkody. Na przykład w biznesie i w kulturze
większość osób nadal wykazuje podejście lokalne, podczas gdy wiedza ma zawsze wymiar
globalny, bez względu na to co robimy. Co to oznacza dla edukacji? Jakich to wymaga reform?
Globalizacja wiedzy i związane z nią rozpowszechnianie koncepcji i dobrych praktyk, powodują, że
kultury oparte na pracy i nauce są coraz bardziej innowacyjne. Jeśli my Europejczycy chcemy
odgrywać kluczową rolę w tworzeniu lepszych warunków dla globalnego zrównoważonego rozwoju i
poprawy warunków życia, a w szczególności jeśli chcemy stworzyć model odpowiedzialnego
społeczeństwa wiedzy, Europa musi stać się bardziej konkurencyjna. Konkurencyjności nie można
osiągnąć bez systematycznego rozwoju kompetencji poprzez systemy edukacyjne i pracę.
Niezbędny jest stały rozwój i udoskonalanie koncepcji i zjawisk związanych z nauką oraz
technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; i nie chodzi tylko o rozwój przyrostowy, ale o
radykalną innowację. Jak możemy to osiągnąć? Artykuły zawarte w tym numerze eLearning Papers
podsuwają kilka pomysłów.
Chcemy rzucić wyzwanie naszym czytelnikom cytując wnioski końcowe projektu FinnSight 2015 1
pochodzące z lata 2006 r.: „Bez względu na to, czy mówimy o nauce indywidualnej, czy zespołowej,
czy też o uczeniu się w społeczności lub sieci, mówimy zawsze o procesie wielodyscyplinowym. […]
Aby zrozumieć indywidualny proces uczenia się, musimy zbadać bardzo szczególny ludzki
procesor, czyli mózg i ludzki umysł. Ponadto, potrzebujemy dużo głębszej wiedzy na temat
procesów społecznych i kulturowych związanych z nauką. […] Jeżeli chodzi o kształcenie
zorganizowane, należy skupić się na teoriach tworzenia wiedzy i wstępnych warunkach dla
organizacji nauki. Technologia ma duży wpływ zarówno na indywidualne kształcenie, jak i na naukę
w społeczności, ponieważ dostarcza narzędzi i wsparcia dla tworzenia i rozpowszechniania
wiedzy."
Fiński Uniwersytet Aalto 2 , który rozpocznie swą działalność za kilka miesięcy, ustanowił jako swoje
podstawowe wartości zdolność do oddziaływania na środowisko, dążenie do sukcesu i odwagę w
wyznaczaniu sobie ambitnych celów. Mamy nadzieję, że te wartości Aalto staną się
rzeczywistością. 3 W świecie objętym siecią nikt nie może i nie musi przodować we wszystkich
dziedzinach, ale powinniśmy skupić się na jednym sektorze lub dziedzinie i w niej osiągnąć wybitne
rezultaty. Finlandia posiada wybitne osiągnięcia w Programie Międzynarodowej Oceny
Umiejętności Uczniów OECD, znanym jako program PISA i we wspieraniu innowacji w
społeczeństwie. Teraz stworzymy coś nieprzewidzianego do tej pory: Uniwersytet Aalto,
innowacyjny uniwersytet badawczy, łączący biznes i technologię ze sztuką i projektowaniem.
Kreatywność i innowacja są filarami rozwoju społeczeństw i kluczem do dalszych sukcesów Europy.
Zadanie wspomagania kreatywności dotyczy wszystkich członków europejskich społeczności
biznesu i nauki. Artykuły w tym numerze mają na celu obudzenie naszej uwagi. W społeczeństwach
wiedzy głównym zadaniem w zarządzaniu jest wspieranie motywacji, kształcenia i umiejętności
interakcji oraz wspomaganie innowacyjnych praktyk i współpracy w sieci - procesy tworzenia wiedzy
opierają się na dzieleniu się wiedzą.
Markku Markkula, Helsiński Uniwersytet Technologiczny
Roberto Carneiro, Dyrektor, eLearning Papers
1
www.finnsight2015.fi
www.aaltouniversity.info
3
John Kao: “Tapping the World’s Innovation Hot Spots”. Harvard Business Review, March 2009.
2
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 13 • kwiecień 2009 • PL
2
Markku
Markkula
Matti Sinko
Helsiński Uniwersytet
Technologiczny, Finlandia
Dążymy do tego, aby
objąć całe kontinuum od
ogólnego zarysu i tendencji
do specyficznej koncepcji
szkoleniowej pilotowanej
przez program uniwersytecki.
Podstawowe pojęcia
innowacyjne strategie,
środowiska kształcenia,
społeczeństwo intensywnego
kształcenia, przestrzeń
kształcenia, społeczeństwo
wiedzy, Finlandia, innowacja
systemowa
Pełny tekst
http://www.elearningeuropa.info/
files/media/media19201.pdf
Gospodarka oparta na wiedzy i
społeczeństwo innowacyjne ewoluują wokół
procesów kształcenia
Nasz artykuł próbuje opisać i przeanalizować
dynamiczną rolę kształcenia w kształtowaniu i
przemiany
aktualnych
społeczeństw
i
postindustrialnych w prawdziwe gospodarki oparte
społeczeństwa innowacyjne.
kluczową i
napędzaniu
gospodarek
na wiedzy i
Na wstępie porównujemy i rozważamy dwie aktualne opinie
ekspertów europejskich na temat roli kształcenia w wyłaniających
się społeczeństwach innowacyjnych. Następnie, aby nabrać
rozpędu, kierujemy nasze spojrzenie wstecz, na kilka klasycznych
już, współczesnych teorii nauczania opartego na pracy,
argumentując dalszy rozwój. Opieramy naszą dyskusję na
współczesnych debatach, jak również na naszym doświadczeniu
w pokonywaniu wyzwań związanych z opracowywaniem
skomplikowanych interfejsów i wspólnych środowisk kształcenia
łączących szkoły z miejscami pracy.
Globalizacja usytuowała inteligencję systemową na czołowym
miejscu wśród czynników powodzenia. W życiu zawodowym
nastąpi ważna zmiana w kierunku podniesienia znaczenia
nowego, wizjonerskiego tworzenia wiedzy. Dążymy do tego, aby
objąć całe kontinuum od ogólnego zarysu i tendencji do
specyficznej koncepcji szkoleniowej pilotowanej przez program
uniwersytecki. Naszą główną troską jest fakt, że decydujące
znaczenie kształcenia jako narzędzia zdolnego wydobyć
współczesne społeczeństwa z obecnego kryzysu zostało
dostrzeżone, ale nie w pełni uznane przez decydentów i polityków,
których postawy są zdominowane przez dawne polityki i
przekonania. Sugerujemy, iż niezbędne jest pozbycie się
tradycyjnego sposobu myślenia, aby wyposażyć wyłaniające się
gospodarki oparte na wiedzy w zdobycze innowacji systemowej.
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 13 • kwiecień 2009 • PL
3
Françoise
Decortis
Laura Lentini
Uniwersytet w Liège, Belgia
Perspektywa społecznokulturowa pozwala na
przemyślenie, w jaki sposób
technologie mogą być przez
nas wykorzystywane w celu
współkorzystania, tworzenia,
inspirowania się i
przekształcania ich
wytworów, w celu tworzenia
nowych produktów.
Podstawowe pojęcia
kreatywność, kształcenie
nieformalne, artefakty
edukacyjne, działalność
kreatywna, środowiska
edukacyjne, nowe
technologie, MANC++, model
kreatywny
Pełny tekst
http://www.elearningeuropa.info/
files/media/media19186.pdf
Społeczno-kulturowa perspektywa
kreatywności w projektowaniu środowisk
kształcenia
Kreatywność od dawna jest punktem zainteresowania i tematem
badań psychologów, którzy analizują ją z kilku perspektyw. W
perspektywie kognitywnej badacze próbują określić konkretne
procesy i struktury decydujące o aktach kreatywnych. Natomiast w
perspektywie
społeczno-kulturowej
badacze
starają
się
udowodnić, że innowacja artystyczna wyłania się ze wspólnego
myślenia i wymiany międzyludzkiej. W myśl tego postulatu,
kreatywność powstaje nie tylko w naszych głowach: podstawową
rolę odgrywa także interakcja z myślami innych osób oraz kontekst
społeczno-kulturowy.
W naszym artykule staramy się uzasadnić, iż perspektywa
społeczno-kulturowa umożliwia określenie logicznej i wyraźnej
wizji pozwalającej uwzględnianie konkretnych aspektów
społecznych działalności kreatywnej w projektowaniu artefaktów.
Na wstępie przedstawiamy MANC++, model działalności
narracyjnej i kreatywnej, stanowiący bazę teoretyczną dla
zrozumienia procesów i uwarunkowań wywołujących indywidualną
i społeczną kreatywność. Następnie przedstawiamy dwie winiety
pochodzące z naszych badań, obrazujące zwięźle potencjał
modelu MANC++ w zakresie opracowywania formalnych i
nieformalnych środowisk kształcenia, jak również artefaktów
edukacyjnych wspierających procesy kreatywne. Pierwsza winieta
dotyczy projektowania „aktywnych narzędzi" wspomagających
kreatywność dzieci w formalnych środowiskach edukacyjnych.
Druga winieta związana jest z artefaktami przeznaczonymi do
nieformalnych, wspólnych zajęć kreatywnych wspierających
rozwój całych społeczności. W dalszej kolejności rozważamy
znaczenie tego podejścia, biorąc pod uwagę nowe formy
działalności społecznej i rozwój kultury uczestnictwa, ewoluującej
bardzo szybko dzięki wykorzystaniu nowych technologii.
Cytując słowa Gauntletta, przechodzimy od kultury typu „siedzieć i
słuchać" do kultury typu „robić i tworzyć". Perspektywa społecznokulturowa pozwala na przemyślenie, w jaki sposób technologie
mogą być przez nas wykorzystywane w celu współkorzystania,
tworzenia, inspirowania się i przekształcania ich wytworów, w celu
tworzenia nowych produktów.
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 13 • kwiecień 2009 • PL
4
Jak mierzyć innowację w e-learningu.
Metodologia i-AFIEL
Lucilla Crosta
Stowarzyszenie
Kelidon,
Włochy
Victor Prieto
Cevalsi,
Hiszpania
Model i-AFIEL może być
faktycznie uważany za
konkretny przykład, w jaki
sposób opracowanie
naukowe w zakresie elearningu może być
realizowane w sposób
kreatywny.
Podstawowe pojęcia
e-learning, i-AFIEL,
innowacja, metodologia
Pełny tekst
http://www.elearningeuropa.info/
files/media/media19187.pdf
W naszym artykule przedstawiamy i omawiamy zagadnienie
innowacji w odniesieniu do projektu europejskiego „Innowacyjne
metody pełnej integracji w e-learningu" - i-AFIEL (ang. Innovative
Approaches for a Full Inclusion in eLearning), a w szczególności
metodologię zastosowaną do pomiaru innowacji w projektach elearningowych opracowywanych przez hiszpańską fundację OVSI.
Skupiamy się na koncepcji innowacji i trzech podstawowych
aspektach kontekstu e-learningowego: innowacja technologiczna,
innowacja socjologiczna i adaptacja serwisu.
Proponujemy i omawiamy serię kryteriów innowacji, które mogą
być elementami mierzonymi, w celu ustalenia stopnia innowacji
poszczególnych projektów e-learningowych. Wyzwaniem dla
metodologii i-AFIEL jest przekształcenie tych wskaźników w liczby
i wyniki, mogące ocenić ilościowo sukces i nowatorstwo projektu.
System oceny obejmuje przekształcenie kryteriów innowacji we
wskaźniki, a następnie przekształcenie tych ostatnich w pytania i
narzędzia skierowane do dwóch różnych grup odbiorców,
kwestionariusz ucznia i kwestionariusz organizacji, co pozwoli
uzyskać szersze i bardziej obiektywne oceny i pomiary.
Przedstawiamy kilka przykładów zastosowania metodologii iAFIEL oraz końcowe wnioski i refleksje na temat potrzeby
dalszego rozwijania i udoskonalania samej metodologii. Model iAFIEL może być faktycznie uważany za konkretny przykład, w jaki
sposób opracowanie naukowe w zakresie e-learningu może być
realizowane w sposób kreatywny.
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 13 • kwiecień 2009 • PL
5
Elena Luppi
Raffaella
Primiani
Carla Raffaelli
Daniela Tibaldi
Ivan Traina
Anna Violi
Alma Mater Studiorum,
Uniwersytet w Bolonii,
Włochy
Technologie te są również
bardzo przydatne dla
uczących się języków
obcych, ponieważ po
zakończeniu lekcji mogą oni
korzystać z multimedialnych
transkrypcji i czytać lub
odsłuchiwać ponownie
przerobiony materiał.
Podstawowe pojęcia
metodologia kształcenia,
innowacja, technologia,
rozpoznawanie mowy,
dostępność, e-Integracja,
rozpoznawanie głosu,
multimedia, kształcenie bez
barier
Net4Voice: nowe technologie przekształcania
głosu w środowiskach kształcenia bez barier
Projekt Net4Voice ma na celu poprawę jakości nauczania poprzez
promocję stosowania środowisk kształcenia bez barier i rozwój
innowacyjnych
metodologii
wykorzystujących
technologie
rozpoznawania mowy, SR (ang. Speech Recognition).
Technologie SR mogą w sposób automatyczny przekształcać
mowę lektora w tekst cyfrowy w czasie rzeczywistym, tworząc
transkrypcję elektroniczną lekcji lub wykładu, którą można
następnie wydrukować lub przekazać przy pomocy innych
urządzeń lub kanałów.
Nasz artykuł ma na celu rozpowszechnienie informacji i wyników
osiągniętych do tej pory w projekcie Net4Voice, finansowanym
przez Komisję Europejską w ramach programu Kształcenie przez
całe życie i podprogramu Leonardo da Vinci. W szczególności
chcemy przedstawić cele projektu oraz zajęcia i działania
wprowadzone w celu ich osiągnięcia; opisać metodologię
nauczania oraz pokazać pierwsze wyniki prowadzonych testów.
Projekt Net4Voice rozpoczął się w grudniu 2007 r. i zakończy się
w listopadzie 2009 r. Obejmuje trzy uniwersytety i dwie szkoły
średnie, w których uczniowie z różnego stopnia wadami słuchu lub
ograniczeniami ruchowymi mogą w szczególny sposób korzystać
z zalet technologii rozpoznawania mowy, biorąc udział w lekcjach i
zajęciach w środowisku kształcenia bez barier bez dodatkowego
wsparcia pośredniczącego. Technologie te są również bardzo
przydatne dla uczących się języków obcych, ponieważ po
zakończeniu lekcji mogą oni korzystać z multimedialnych
transkrypcji i czytać lub odsłuchiwać ponownie przerobiony
materiał.
Net4Voice ma na celu opracowanie jasnego schematu oceny
wpływu technologii rozpoznawania mowy w edukacji poprzez ich
eksperymentalne wykorzystanie w przynajmniej trzech różnych
kontekstach: uniwersytet, szkoła i szkoła dla dorosłych.
Jednocześnie projekt monitoruje skuteczność nowej metodologii
nauczania i systemu wsparcia pedagogicznego, w celu
optymalnego wykorzystania technologii i jej potencjału oraz
dostosowania jej do uwarunkowań i potrzeb uczniów, łącząc
oprogramowanie i osobiste doświadczenie nauczycieli i ich
metody.
Pełny tekst
http://www.elearningeuropa.info/
files/media/media19191.pdf
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 13 • kwiecień 2009 • PL
6
Piosenki pedagogiczne: nauka poprzez
zajęcia oparte na zabawie
Santiago Palacios
Navarro
Uniwersytet Kraju Basków,
Hiszpania
Reasumując, w opisanym
projekcie studenci realizują
zajęcia o określonej
strukturze, pilotowane przez
nauczyciela i prowadzone we
współpracy z innymi
uczestnikami kursu; projekt
skupia się na specyficznych
treściach programu
nauczania i celach
kształcenia studentów.
Podstawowe pojęcia
praktyka, e-learning,
kompetencje, uniwersytet,
psychodydaktyczny,
pedagogiczny, muzyka,
psychologia edukacyjna
Pełny tekst
http://www.elearningeuropa.info/
files/media/media19202.pdf
Głównym celem opisanego przez nas doświadczenia
edukacyjnego nie jest tworzenie lub wymyślanie zabaw, tylko
psycho-dydaktyczna refleksja na ich temat oraz na temat innych
aspektów związanych ze skutecznością zajęć rekreacyjnych. Nasz
projekt, oparty na zabawach i zajęciach on-line opracowanych w
oparciu o studium piosenki, był włączony przez ostatnie sześć lat
w kurs „Psychologii edukacyjnej", wykładanej w ramach
specjalizacji nauki języków obcych studiów pedagogicznych
Uniwersytetu Kraju Basków (Hiszpania).
Niemniej należy zaznaczyć, że projekt „Piosenki Pedagogiczne"
ma swoje odległe odniesienie w programie radiowym
„Pedagogiczny Pop" nadawanym w latach 80 i 90 w hiszpańskiej
publicznej rozgłośni RNE 3. W tym programie radiowym
analizowano słownictwo i wymowę w wybranych piosenkach,
podkreślając ważniejsze wyrażenia, analizując ich znaczenie, itp.
Studenci kursu „Psychologii edukacyjnej" muszą pamiętać o tym,
że celem projektu jest nie tylko stworzenie produktu
technologicznego, ale także zrozumienie i wykorzystanie
niektórych zdobyczy edukacyjnych poszczególnych modeli
psychologicznych, takich jak behawioryzm, przetwarzanie
informacji, kształcenie społeczne, konstruktywizm, czy teorie
psycho-instrukcjonalne. Reasumując, w opisanym projekcie
studenci realizują zajęcia o określonej strukturze, pilotowane
przez nauczyciela i prowadzone we współpracy z innymi
uczestnikami kursu; projekt skupia się na specyficznych treściach
programu nauczania i celach kształcenia studentów. Poza tym,
korzysta z potencjalnych możliwości informatycznych w
projektowaniu zajęć, biorąc także pod uwagę wcześniejszą wiedzę
studentów.
Głównym wnioskiem wypływającym z tej inicjatywy jest
obserwacja, że oprócz złożonych technologicznych metod
nauczania, wykorzystanie bardziej podstawowych i mniej
potężnych narzędzi może okazać się całkiem skuteczne w
osiąganiu naszego rzeczywistego celu, jakim jest psychodydaktyczna integracja technologii informacyjno-komunikacyjnych
w szkole.
eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542
Nr 13 • kwiecień 2009 • PL
7