elearningpapers Nº 1 - Octubre 2006
Transkrypt
elearningpapers Nº 1 - Octubre 2006
Nr 13 ▪ kwiecień 2009 eLearning Papers Od redakcji Innowacja i kreatywność Markku Markkula & Roberto Carneiro Artykuły Gospodarka oparta na wiedzy i społeczeństwo innowacyjne ewoluują wokół procesów kształcenia Markku Markkula & Matti Sinko Społeczno-kulturowa perspektywa kreatywności w projektowaniu środowisk kształcenia Françoise Decortis & Laura Lentini Jak mierzyć innowację w e-learningu. Metodologia i-AFIEL Lucilla Crosta & Victor Prieto Net4Voice: nowe technologie przekształcania głosu w środowiskach kształcenia bez barier Elena Luppi, Raffaella Primiani, Carla Raffaelli, Daniela Tibaldi, Ivan Traina & Anna Violi Piosenki pedagogiczne: nauka poprzez zajęcia oparte na zabawie Santiago Palacios Navarro eLearning Papers eLearning Papers jest publikacją portalu Komisji Europejskiej elearningeuropa.info, promującego wykorzystanie technologii komunikacyjno-informacyjnych w ustawicznym kształceniu. Redakcja: P.A.U. Education, S.L. Email: [email protected] ISSN: 1887-1542 Teksty publikowane w eLearning Papers, o ile nie wskazano inaczej, podlegają licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0. Mogą one być kopiowane, rozpowszechniane, odtwarzane i wykonywane pod warunkiem, że wskazany zostanie autor i czasopismo elektroniczne publikujące je, czyli eLearning Papers. Wykorzystanie komercyjne i prace zależne są niedozwolone. Pełny tekst licencji jest dostępny na stronie http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0 Od redakcji: Innowacja i kreatywność Kreatywność i innowacja stają się wyjątkowo ważne w społeczeństwach wiedzy, ponieważ nikt nie może uciec od wyzwań, które przed nami stają. Żyjemy w coraz bardziej niepodzielnym świecie i w tej rzeczywistości pokonujemy pojawiające się przeszkody. Na przykład w biznesie i w kulturze większość osób nadal wykazuje podejście lokalne, podczas gdy wiedza ma zawsze wymiar globalny, bez względu na to co robimy. Co to oznacza dla edukacji? Jakich to wymaga reform? Globalizacja wiedzy i związane z nią rozpowszechnianie koncepcji i dobrych praktyk, powodują, że kultury oparte na pracy i nauce są coraz bardziej innowacyjne. Jeśli my Europejczycy chcemy odgrywać kluczową rolę w tworzeniu lepszych warunków dla globalnego zrównoważonego rozwoju i poprawy warunków życia, a w szczególności jeśli chcemy stworzyć model odpowiedzialnego społeczeństwa wiedzy, Europa musi stać się bardziej konkurencyjna. Konkurencyjności nie można osiągnąć bez systematycznego rozwoju kompetencji poprzez systemy edukacyjne i pracę. Niezbędny jest stały rozwój i udoskonalanie koncepcji i zjawisk związanych z nauką oraz technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; i nie chodzi tylko o rozwój przyrostowy, ale o radykalną innowację. Jak możemy to osiągnąć? Artykuły zawarte w tym numerze eLearning Papers podsuwają kilka pomysłów. Chcemy rzucić wyzwanie naszym czytelnikom cytując wnioski końcowe projektu FinnSight 2015 1 pochodzące z lata 2006 r.: „Bez względu na to, czy mówimy o nauce indywidualnej, czy zespołowej, czy też o uczeniu się w społeczności lub sieci, mówimy zawsze o procesie wielodyscyplinowym. […] Aby zrozumieć indywidualny proces uczenia się, musimy zbadać bardzo szczególny ludzki procesor, czyli mózg i ludzki umysł. Ponadto, potrzebujemy dużo głębszej wiedzy na temat procesów społecznych i kulturowych związanych z nauką. […] Jeżeli chodzi o kształcenie zorganizowane, należy skupić się na teoriach tworzenia wiedzy i wstępnych warunkach dla organizacji nauki. Technologia ma duży wpływ zarówno na indywidualne kształcenie, jak i na naukę w społeczności, ponieważ dostarcza narzędzi i wsparcia dla tworzenia i rozpowszechniania wiedzy." Fiński Uniwersytet Aalto 2 , który rozpocznie swą działalność za kilka miesięcy, ustanowił jako swoje podstawowe wartości zdolność do oddziaływania na środowisko, dążenie do sukcesu i odwagę w wyznaczaniu sobie ambitnych celów. Mamy nadzieję, że te wartości Aalto staną się rzeczywistością. 3 W świecie objętym siecią nikt nie może i nie musi przodować we wszystkich dziedzinach, ale powinniśmy skupić się na jednym sektorze lub dziedzinie i w niej osiągnąć wybitne rezultaty. Finlandia posiada wybitne osiągnięcia w Programie Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów OECD, znanym jako program PISA i we wspieraniu innowacji w społeczeństwie. Teraz stworzymy coś nieprzewidzianego do tej pory: Uniwersytet Aalto, innowacyjny uniwersytet badawczy, łączący biznes i technologię ze sztuką i projektowaniem. Kreatywność i innowacja są filarami rozwoju społeczeństw i kluczem do dalszych sukcesów Europy. Zadanie wspomagania kreatywności dotyczy wszystkich członków europejskich społeczności biznesu i nauki. Artykuły w tym numerze mają na celu obudzenie naszej uwagi. W społeczeństwach wiedzy głównym zadaniem w zarządzaniu jest wspieranie motywacji, kształcenia i umiejętności interakcji oraz wspomaganie innowacyjnych praktyk i współpracy w sieci - procesy tworzenia wiedzy opierają się na dzieleniu się wiedzą. Markku Markkula, Helsiński Uniwersytet Technologiczny Roberto Carneiro, Dyrektor, eLearning Papers 1 www.finnsight2015.fi www.aaltouniversity.info 3 John Kao: “Tapping the World’s Innovation Hot Spots”. Harvard Business Review, March 2009. 2 eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 13 • kwiecień 2009 • PL 2 Markku Markkula Matti Sinko Helsiński Uniwersytet Technologiczny, Finlandia Dążymy do tego, aby objąć całe kontinuum od ogólnego zarysu i tendencji do specyficznej koncepcji szkoleniowej pilotowanej przez program uniwersytecki. Podstawowe pojęcia innowacyjne strategie, środowiska kształcenia, społeczeństwo intensywnego kształcenia, przestrzeń kształcenia, społeczeństwo wiedzy, Finlandia, innowacja systemowa Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media19201.pdf Gospodarka oparta na wiedzy i społeczeństwo innowacyjne ewoluują wokół procesów kształcenia Nasz artykuł próbuje opisać i przeanalizować dynamiczną rolę kształcenia w kształtowaniu i przemiany aktualnych społeczeństw i postindustrialnych w prawdziwe gospodarki oparte społeczeństwa innowacyjne. kluczową i napędzaniu gospodarek na wiedzy i Na wstępie porównujemy i rozważamy dwie aktualne opinie ekspertów europejskich na temat roli kształcenia w wyłaniających się społeczeństwach innowacyjnych. Następnie, aby nabrać rozpędu, kierujemy nasze spojrzenie wstecz, na kilka klasycznych już, współczesnych teorii nauczania opartego na pracy, argumentując dalszy rozwój. Opieramy naszą dyskusję na współczesnych debatach, jak również na naszym doświadczeniu w pokonywaniu wyzwań związanych z opracowywaniem skomplikowanych interfejsów i wspólnych środowisk kształcenia łączących szkoły z miejscami pracy. Globalizacja usytuowała inteligencję systemową na czołowym miejscu wśród czynników powodzenia. W życiu zawodowym nastąpi ważna zmiana w kierunku podniesienia znaczenia nowego, wizjonerskiego tworzenia wiedzy. Dążymy do tego, aby objąć całe kontinuum od ogólnego zarysu i tendencji do specyficznej koncepcji szkoleniowej pilotowanej przez program uniwersytecki. Naszą główną troską jest fakt, że decydujące znaczenie kształcenia jako narzędzia zdolnego wydobyć współczesne społeczeństwa z obecnego kryzysu zostało dostrzeżone, ale nie w pełni uznane przez decydentów i polityków, których postawy są zdominowane przez dawne polityki i przekonania. Sugerujemy, iż niezbędne jest pozbycie się tradycyjnego sposobu myślenia, aby wyposażyć wyłaniające się gospodarki oparte na wiedzy w zdobycze innowacji systemowej. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 13 • kwiecień 2009 • PL 3 Françoise Decortis Laura Lentini Uniwersytet w Liège, Belgia Perspektywa społecznokulturowa pozwala na przemyślenie, w jaki sposób technologie mogą być przez nas wykorzystywane w celu współkorzystania, tworzenia, inspirowania się i przekształcania ich wytworów, w celu tworzenia nowych produktów. Podstawowe pojęcia kreatywność, kształcenie nieformalne, artefakty edukacyjne, działalność kreatywna, środowiska edukacyjne, nowe technologie, MANC++, model kreatywny Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media19186.pdf Społeczno-kulturowa perspektywa kreatywności w projektowaniu środowisk kształcenia Kreatywność od dawna jest punktem zainteresowania i tematem badań psychologów, którzy analizują ją z kilku perspektyw. W perspektywie kognitywnej badacze próbują określić konkretne procesy i struktury decydujące o aktach kreatywnych. Natomiast w perspektywie społeczno-kulturowej badacze starają się udowodnić, że innowacja artystyczna wyłania się ze wspólnego myślenia i wymiany międzyludzkiej. W myśl tego postulatu, kreatywność powstaje nie tylko w naszych głowach: podstawową rolę odgrywa także interakcja z myślami innych osób oraz kontekst społeczno-kulturowy. W naszym artykule staramy się uzasadnić, iż perspektywa społeczno-kulturowa umożliwia określenie logicznej i wyraźnej wizji pozwalającej uwzględnianie konkretnych aspektów społecznych działalności kreatywnej w projektowaniu artefaktów. Na wstępie przedstawiamy MANC++, model działalności narracyjnej i kreatywnej, stanowiący bazę teoretyczną dla zrozumienia procesów i uwarunkowań wywołujących indywidualną i społeczną kreatywność. Następnie przedstawiamy dwie winiety pochodzące z naszych badań, obrazujące zwięźle potencjał modelu MANC++ w zakresie opracowywania formalnych i nieformalnych środowisk kształcenia, jak również artefaktów edukacyjnych wspierających procesy kreatywne. Pierwsza winieta dotyczy projektowania „aktywnych narzędzi" wspomagających kreatywność dzieci w formalnych środowiskach edukacyjnych. Druga winieta związana jest z artefaktami przeznaczonymi do nieformalnych, wspólnych zajęć kreatywnych wspierających rozwój całych społeczności. W dalszej kolejności rozważamy znaczenie tego podejścia, biorąc pod uwagę nowe formy działalności społecznej i rozwój kultury uczestnictwa, ewoluującej bardzo szybko dzięki wykorzystaniu nowych technologii. Cytując słowa Gauntletta, przechodzimy od kultury typu „siedzieć i słuchać" do kultury typu „robić i tworzyć". Perspektywa społecznokulturowa pozwala na przemyślenie, w jaki sposób technologie mogą być przez nas wykorzystywane w celu współkorzystania, tworzenia, inspirowania się i przekształcania ich wytworów, w celu tworzenia nowych produktów. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 13 • kwiecień 2009 • PL 4 Jak mierzyć innowację w e-learningu. Metodologia i-AFIEL Lucilla Crosta Stowarzyszenie Kelidon, Włochy Victor Prieto Cevalsi, Hiszpania Model i-AFIEL może być faktycznie uważany za konkretny przykład, w jaki sposób opracowanie naukowe w zakresie elearningu może być realizowane w sposób kreatywny. Podstawowe pojęcia e-learning, i-AFIEL, innowacja, metodologia Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media19187.pdf W naszym artykule przedstawiamy i omawiamy zagadnienie innowacji w odniesieniu do projektu europejskiego „Innowacyjne metody pełnej integracji w e-learningu" - i-AFIEL (ang. Innovative Approaches for a Full Inclusion in eLearning), a w szczególności metodologię zastosowaną do pomiaru innowacji w projektach elearningowych opracowywanych przez hiszpańską fundację OVSI. Skupiamy się na koncepcji innowacji i trzech podstawowych aspektach kontekstu e-learningowego: innowacja technologiczna, innowacja socjologiczna i adaptacja serwisu. Proponujemy i omawiamy serię kryteriów innowacji, które mogą być elementami mierzonymi, w celu ustalenia stopnia innowacji poszczególnych projektów e-learningowych. Wyzwaniem dla metodologii i-AFIEL jest przekształcenie tych wskaźników w liczby i wyniki, mogące ocenić ilościowo sukces i nowatorstwo projektu. System oceny obejmuje przekształcenie kryteriów innowacji we wskaźniki, a następnie przekształcenie tych ostatnich w pytania i narzędzia skierowane do dwóch różnych grup odbiorców, kwestionariusz ucznia i kwestionariusz organizacji, co pozwoli uzyskać szersze i bardziej obiektywne oceny i pomiary. Przedstawiamy kilka przykładów zastosowania metodologii iAFIEL oraz końcowe wnioski i refleksje na temat potrzeby dalszego rozwijania i udoskonalania samej metodologii. Model iAFIEL może być faktycznie uważany za konkretny przykład, w jaki sposób opracowanie naukowe w zakresie e-learningu może być realizowane w sposób kreatywny. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 13 • kwiecień 2009 • PL 5 Elena Luppi Raffaella Primiani Carla Raffaelli Daniela Tibaldi Ivan Traina Anna Violi Alma Mater Studiorum, Uniwersytet w Bolonii, Włochy Technologie te są również bardzo przydatne dla uczących się języków obcych, ponieważ po zakończeniu lekcji mogą oni korzystać z multimedialnych transkrypcji i czytać lub odsłuchiwać ponownie przerobiony materiał. Podstawowe pojęcia metodologia kształcenia, innowacja, technologia, rozpoznawanie mowy, dostępność, e-Integracja, rozpoznawanie głosu, multimedia, kształcenie bez barier Net4Voice: nowe technologie przekształcania głosu w środowiskach kształcenia bez barier Projekt Net4Voice ma na celu poprawę jakości nauczania poprzez promocję stosowania środowisk kształcenia bez barier i rozwój innowacyjnych metodologii wykorzystujących technologie rozpoznawania mowy, SR (ang. Speech Recognition). Technologie SR mogą w sposób automatyczny przekształcać mowę lektora w tekst cyfrowy w czasie rzeczywistym, tworząc transkrypcję elektroniczną lekcji lub wykładu, którą można następnie wydrukować lub przekazać przy pomocy innych urządzeń lub kanałów. Nasz artykuł ma na celu rozpowszechnienie informacji i wyników osiągniętych do tej pory w projekcie Net4Voice, finansowanym przez Komisję Europejską w ramach programu Kształcenie przez całe życie i podprogramu Leonardo da Vinci. W szczególności chcemy przedstawić cele projektu oraz zajęcia i działania wprowadzone w celu ich osiągnięcia; opisać metodologię nauczania oraz pokazać pierwsze wyniki prowadzonych testów. Projekt Net4Voice rozpoczął się w grudniu 2007 r. i zakończy się w listopadzie 2009 r. Obejmuje trzy uniwersytety i dwie szkoły średnie, w których uczniowie z różnego stopnia wadami słuchu lub ograniczeniami ruchowymi mogą w szczególny sposób korzystać z zalet technologii rozpoznawania mowy, biorąc udział w lekcjach i zajęciach w środowisku kształcenia bez barier bez dodatkowego wsparcia pośredniczącego. Technologie te są również bardzo przydatne dla uczących się języków obcych, ponieważ po zakończeniu lekcji mogą oni korzystać z multimedialnych transkrypcji i czytać lub odsłuchiwać ponownie przerobiony materiał. Net4Voice ma na celu opracowanie jasnego schematu oceny wpływu technologii rozpoznawania mowy w edukacji poprzez ich eksperymentalne wykorzystanie w przynajmniej trzech różnych kontekstach: uniwersytet, szkoła i szkoła dla dorosłych. Jednocześnie projekt monitoruje skuteczność nowej metodologii nauczania i systemu wsparcia pedagogicznego, w celu optymalnego wykorzystania technologii i jej potencjału oraz dostosowania jej do uwarunkowań i potrzeb uczniów, łącząc oprogramowanie i osobiste doświadczenie nauczycieli i ich metody. Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media19191.pdf eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 13 • kwiecień 2009 • PL 6 Piosenki pedagogiczne: nauka poprzez zajęcia oparte na zabawie Santiago Palacios Navarro Uniwersytet Kraju Basków, Hiszpania Reasumując, w opisanym projekcie studenci realizują zajęcia o określonej strukturze, pilotowane przez nauczyciela i prowadzone we współpracy z innymi uczestnikami kursu; projekt skupia się na specyficznych treściach programu nauczania i celach kształcenia studentów. Podstawowe pojęcia praktyka, e-learning, kompetencje, uniwersytet, psychodydaktyczny, pedagogiczny, muzyka, psychologia edukacyjna Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media19202.pdf Głównym celem opisanego przez nas doświadczenia edukacyjnego nie jest tworzenie lub wymyślanie zabaw, tylko psycho-dydaktyczna refleksja na ich temat oraz na temat innych aspektów związanych ze skutecznością zajęć rekreacyjnych. Nasz projekt, oparty na zabawach i zajęciach on-line opracowanych w oparciu o studium piosenki, był włączony przez ostatnie sześć lat w kurs „Psychologii edukacyjnej", wykładanej w ramach specjalizacji nauki języków obcych studiów pedagogicznych Uniwersytetu Kraju Basków (Hiszpania). Niemniej należy zaznaczyć, że projekt „Piosenki Pedagogiczne" ma swoje odległe odniesienie w programie radiowym „Pedagogiczny Pop" nadawanym w latach 80 i 90 w hiszpańskiej publicznej rozgłośni RNE 3. W tym programie radiowym analizowano słownictwo i wymowę w wybranych piosenkach, podkreślając ważniejsze wyrażenia, analizując ich znaczenie, itp. Studenci kursu „Psychologii edukacyjnej" muszą pamiętać o tym, że celem projektu jest nie tylko stworzenie produktu technologicznego, ale także zrozumienie i wykorzystanie niektórych zdobyczy edukacyjnych poszczególnych modeli psychologicznych, takich jak behawioryzm, przetwarzanie informacji, kształcenie społeczne, konstruktywizm, czy teorie psycho-instrukcjonalne. Reasumując, w opisanym projekcie studenci realizują zajęcia o określonej strukturze, pilotowane przez nauczyciela i prowadzone we współpracy z innymi uczestnikami kursu; projekt skupia się na specyficznych treściach programu nauczania i celach kształcenia studentów. Poza tym, korzysta z potencjalnych możliwości informatycznych w projektowaniu zajęć, biorąc także pod uwagę wcześniejszą wiedzę studentów. Głównym wnioskiem wypływającym z tej inicjatywy jest obserwacja, że oprócz złożonych technologicznych metod nauczania, wykorzystanie bardziej podstawowych i mniej potężnych narzędzi może okazać się całkiem skuteczne w osiąganiu naszego rzeczywistego celu, jakim jest psychodydaktyczna integracja technologii informacyjno-komunikacyjnych w szkole. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 13 • kwiecień 2009 • PL 7