miasta ameryki spis tresci

POLSKA AKADEMIA NAUK KOMITET
PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA KRAJU
ANDRZEJ MAJER
MIASTA AMERYKI KRYZYS
l POLITYKA ODNOWY
STUDIA
Tom CVII
WARSZAWA 1999
WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN
POLSKA AKADEMIA NAUK KOMITET
PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA KRAJU
Rada Redakcyjna
Jerzy Kołodziejski (przewodniczący), Teresa Czyż, Andrzej Stasiak, Jacek Szlachta (zastępcy
przewodniczącego), Ryszard Domański, Bohdan Jałowiecki, Piotr Korcelli,
Andrzej Malinowski, Marek Potrykowski, Andrzej Pyszkowski
Redakcja Wydawnictw
Jerzy Kołodziejski (redaktor naczelny), Andrzej Malinowski (zastępca redaktora naczelnego),
Ewa Ryźlak (sekretarz redakcji)
Adres Redakcji
00-901 Warszawa, Pałac Kultury i Nauki,
piętro XXII, pokój 2206, telefon 826-10-63
Okładkę projektował Tadeusz Chlebowski
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe PWN SA i
Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN
ISBN 83-01-13104-7
ISSN 0079-3493
Książka sfinansowana przez Polską Akademię Nauk ze
środków na DOT uzyskanych z Komitetu Badań Naukowych
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie ......................................................................................................
Rozdział I
Makrosocjologia miasta w Stanach Zjednoczonych ..............................................
1. Uwagi wstępne ...........................................................................................
2. „Tradycyjna" socjologiczna refleksja o miastach .........................................
3. Paradygmat ekonomii politycznej: „nowa soq'ologia miasta" ....................
4. Szkoła Regulacyjna i Szkoła Kalifornijska .................................................
5. Teorie nierównego rozwoju i globalizacji ....................................................
6. Teoria obiegu kapitału i akumulacji klasowej Davida Harveya ..................
7. W stronę perspektywy ekonomiczno-społecznej w socjologii miasta ..........
Rozdział II
Urbanizacja Ameryki .............................................................................................
1. Uwagi wstępne ............................................................................................
2. Główne cechy i dynamika procesu tworzenia się miejskiej Ameryki ..............
3. Powstawanie i ekspansja miast ...................................................................
4. Koncentracja i dekoncentracja struktury przestrzennej aglomeracji
miejskich ...................................................................................................
5. „Eksplozja metropolii" .................................................................................
6. Suburbanizacja ...........................................................................................
7. Dezindustrializacja i zwrot ku Miastom Słonecznego Pasa .......................
8. Dezurbanizacja ...........................................................................................
9. Restrukturyzacja przestrzeni dużych miast i narastanie zjawisk
kryzysogennych .........................................................................................
Rozdział III
Kryzys miast..........................................................................................................
1. Uwagi wstępne ............................................................................................
2. Dyskusja i ambiwalencja wobec „kryzysu" miast .......................................
3. Definicje „kryzysu" ......................................................................................
4. Bieda miejska i bezrobocie ..........................................................................
5. Segregacja rasowa i przestrzenna .................................................................
6. Przestępczość ...............................................................................................
7
14
14
15
19
25
32
37
41
45
45
46
51
56
60
63
65
69
72
76
76
76
80
81
88
96
7. Kryzys finansów miejskich .......................................................................
8. Podsumowanie: interpretacja makrosocjologiczna .......................................
Rozdział IV
Ewolucja w kierowaniu rozwojem miast amerykańskich:
od progresywizmu do prywatyzmu ................................................................
1. Uwagi wstępne ............................................................................................
2. „Instynkt ulepszania" miast przemysłowych ...........................................
3. Tworzenie się podstaw społecznej kontroli nad władzą lokalną .................
4. Polityka publiczna, polityka miejska i „odnowa miast" ...............................
5. Główni aktorzy: elity i pluralizm interesów w polityce miejskiej ..............
6. Menedżeryzm i prywatyzm a władze lokalne.............................................
7. Zmierzch polityki miejskiej ? ......................................................................
Rozdział V
Polityka odnowy miast i jej obecne kierunki .........................................................
1. Wstęp ..........................................................................................................
2. „Federalny buldożer": „Odnowa miast" ..................................................
3. „Wielkie społeczeństwo" - „Wojna z biedą" ..............................................
4. „Bliżej ludzi": „Wzorcowe miasta" .............................................................
5. Mieszkania komunalne, „Zasiedlanie miast", miejskie strefy
przedsiębiorczości i gentryfikacja................................................................
6. Uwarunkowania współczesnej polityki miejskiej ......................................
7. Polityka miejska i społeczności. Wzmocnienie mniejszości .......................
8. Uwagi końcowe ........................................................................................
Rozdział VI
Planowanie przestrzenne jako planowanie społeczne ...........................................
1. Uwagi wstępne ............................................................................................
2. Planowanie ogólne dla potrzeb „odnowy miast" .......................................
3. Planowanie doradcze ..................................................................................
4. Podstawy współczesnego systemu planowania w USA ..............................
5. Strefowanie (zoning) ...................................................................................
6. Planowanie społeczne ..............................................................................
7. „Planowanie rozwoju społeczności" ...........................................................
8. Polityczny, ekonomiczny i społeczny kontekst planowania ........................
Zakończenie
1. Perspektywy makrosocjologii miasta .........................................................
2. Procesy kierowania rozwojem miast ...........................................................
3. Implikacje doświadczeń amerykańskich ...................................................
99
102
104
104
105
113
119
129
134
137
138
138
139
145
151
158
165
168
173
174
174
175
178
182
188
189
192
194
196
198
199
Bibliografia ..................................................................................................................
1. Materiały źródłowe: ..........................................................................................
2. Opracowania: ...................................................................................................
Informaq'a o autorze ................................................................................................
202
202
204
219