podstaw-zywienia 1 TG

Tematyka zajęć z zasad żywienia człowieka – klasa: 1 TG
1. Zapoznanie z PSO, wymaganiami
edukacyjnymi i strukturą egzaminu
zewnętrznego.
2. Problematyka żywienia w Polsce i -wymienia twórców nauki o żywieniu ,
-podaje zasady prawidłowego żywienia,
na świecie.
-określi znaczenie racjonalnego żywienia w aspekcie zdrowia,
-wymieni zadania żywieniowców w zakresie poprawy stanu
wyżywienia
-wymienia Instytucje i organizacje zajmujące się problematyką
3. Organizacje zajmujące się
problematyką żywienia i wyżywienia. żywienia w Polsce
-wymienia i omawia rolę Instytucji krajowych i
międzynarodowych zajmujących się żywieniem i
wyżywieniem.
-uzasadnia rolę Sanepidu i PZH.
4. Racjonalne odżywianie warunkiem - określa zakres nauki podstawy żywienia człowieka
- -rozróżnia pojęcia: głód ilościowy i jakościowy
zdrowia.
- wyjaśnia, na czym polega odpowiedzialność zawodowa
kucharza
-podaje
definicję podstawowych składników odżywczych
5. Podział i rola
-określa
rolę składników na organizm człowieka
składników
-wymienia środki żywnościowe i produkty żywnościowe
pokarmowych.
będące źródłem składników pokarmowych.
-wyjaśnia potrzeby i celowość wszystkich składników
odżywczych dla organizmu człowieka
-uzasadnia jakość i ilość składników odżywczych dla
organizmu człowieka
-podaje skutki niedoboru i nadmiaru składników odżywczych.
-dokonuje podziału cukrowców
6. Węglowodany, budowa i ich
-podaje związki organiczne i wzór sumaryczny budowy
podział.
węglowodanów
-podaje definicję fotosyntezy asymilacji.
-charakteryzuje podział chemiczny cukrowców,
-wyjaśnia różnice wynikające z podziału cukrowców
a. monosacharydy
b. disacharydy
c. polisacharydy
-wymienia
rolę cukrowców w organizmie
7. Rola cukrowców w organizmie
-podaje wyróżniki oceny grup węglowodanów
człowieka.
-wyjaśnia mechanizm trawienia cukrowców
-omawia wpływ cukrowców na organizm człowieka
-przedstawia wymagania produktów spożywczych
zawierających cukrowce.
-uzasadnia celowość spożywania odpowiedniej ilości I jakości
produktów zawierające cukrowce.
8. Źródła węglowodanów w
organizmie człowieka.
9. Normy zapotrzebowania
cukrowców na organizm człowieka.
10. Skutki nadmiaru i niedoboru
spożycia węglowodanów.
11. Błonnik - rola w organizmie
człowieka.
- wymienia produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego
zawierające węglowodany w ilościach zgodnych z tabelą
wartości odżywczej.
-przedstawia wyróżniki jakości poszczególnych grup
węglowodanów
-omawia różnicę pomiędzy cukrowcami prostymi, dwucukrami
I węglowodanami.
-Omawia różnicę węglowodanów na organizm człowieka.
-określa zapotrzebowanie cukrowców na organizm człowieka
-dokonuje poszukiwań norm zalecanych dla różnych grup
ludności.
-przedstawia normy zapotrzebowania węglowodanów dla
różnych grup ludności
-charakteryzuje procentowe pokrycie energii pochodzące z
węglowodanów.
-uzasadnia skutki chorób nadmiaru cukru w posiłkach
pochodzących z cukrowców przyswajalnych i
nieprzyswajalnych.
-omawia wartość energetyczną potraw-Omawia skutki
nadmiaru cukrowców w dziennej racji pokarmowej
-Wymienia choroby cywilizacyjne związane z -przedstawia
skutki cukrzycy i otyłości, próchnicy zębów itp.
-wymienia składniki błon komórkowych
-określa rolę perystaltyki jelit
-podaje zapotrzebowanie na błonnik dla osoby zdrowej
-określa rolę błonnika w dietach niskokalorycznych
-przedstawia cechy błonnika jako „odtruwacz" substancji
szkodliwych.
12. Test sprawdzający z działu cukrowce.
13.Tłuszcze, podział i właściwości.
14. Znaczenie lipidów w żywieniu.źródła tłuszczów.
15. Właściwości tłuszczów.
-podaje podział tłuszczów
-wskazuje właściwości tłuszczów
-omawia budowę chemiczną tłuszczów
-charakteryzuje właściwości wynikające z podziału
-wskazuje rolę energetyczną tłuszczów
-wymienia podstawowe źródła występowania tłuszczów w
świecie roślinnym i zwierzęcym
-omawia rolę tłuszczów
-wyszukuje zawartość tłuszczów w różnych produktach
spożywczych
-analizuje i ocenia znaczenia tłuszczów jako element
energetyczny i budulcowy oraz określa ich wartość odżywczą
-wymienia czynniki rozpuszczania tłuszczów
-wskazuje podstawowe właściwości tłuszczów
-wyjaśnia przyczyny jełczenia tłuszczów
-wymienia rozpuszczalniki organiczne odnośnie tłuszczów
-wyjaśnia skutki powstawania związków Maillarda
-omawia witaminy występujące w tłuszczach.
16. Rola tłuszczów w organizmie
człowieka.
17. Cholesterol i NNKT ich źródła i
wpływ na organizm człowieka.
18. Źródła tłuszczów pochodzenia
roślinnego i zwierzęcego.
-podaje występowanie tłuszczów jako tłuszcz zapasowy i
konstytucyjny.
-Określa rolę NKT, NNKT dla organizmu człowieka
-Podaje i oblicza wartość
kaloryczną z tłuszczy
-Oblicza ilość kalorii pochodzący z tłuszczy
-Charakteryzuje gatunki olejów i określa zawartość NNKT
-Określa rolę tłuszczów na organy wewnętrzne i zdrowie
człowieka.
-określa rolę cholesterolu dla organizmu człowieka
-wymienia źródła produktów zawierających cholesterol i
NNKT.
-Definiuje znaczenie HDL i LDL
-Wymienia normy spożycia NNKT i cholesterolu w dziennej
racji pokarmowej
- wyszukuje produkty będące dobrym źródłem tłuszczów
roślinnych i zwierzęcych.
- analizuje ilość tłuszczów w różnych produktach spożywczych.
19. Test sprawdzający z tłuszczów.
20. Podział i budowa chemiczna
białek
21. Wartość odżywcza białek i ich
rola dla organizmu człowieka.
22. Białka
komplementarne i bilans azotowy.
23. Występowanie białek w
produktach spożywczych.
24. Normy spożycia białek dla
różnych grup ludności.
25. Skutki niedoboru i nadmiaru
białka w organizmie.
26. Przemiany węglowodanów,
tłuszczów i białek w organizmie
człowieka.
27. Test sprawdzający z białek i
przemian składników odżywczych w
organizmie człowieka.
-określa budowę chemiczną białek
-wymienia białka proste i złożone
-analizuje budowę chemiczną białek, przedstawia wzór
strukturalny
-analizuje różnice budowy białek prostych i złożonych
- definiuje wartość odżywczą białek roślinnych i zwierzęcych
- określa różnice wynikającą ze składu chemicznego pomiędzy
białkami o pełnym i niepełnym składem aminokwasów.
-definiuje i porównuje białka komplementarne
-określa znaczenie bilansu azotowego
-analizuje i wyjaśnia oraz różnicuje białka komplementarne
-definiuje znaczenie bilansu azotowego.
- umie wymienić podstawowe produkty będące źródłem białka
roślinnego i zwierzęcego
- wyszukuje wartości i różnice zawartości białek roślinnych i
zwierzęcych w różnych grupach produktów spożywczych.
- zna zapotrzebowanie i podstawowe normy spożycia białek dla
podstawowych grup ludności
- analizuje normy spożycia białek dla różnych grup ludności,
wyszukuje produkty spożywcze będące źródłem, określa
celowość stosowania norm
- zna przyczyny niedoboru białka w organizmie człowieka i
podstawowe jednostki chorobowe.
- analizuje nadmiar i niedobór białek w organizmie w aspekcie
materiału budulcowego i wykorzystania na energię.
- wymienia podstawowe przemiany składników odżywczych w
organizmie człowieka
- analizuje w odcinkach przewodu pokarmowego rolę przemian
i trawienia składników odżywczych.
28. Podział składników mineralnych i -wymienia rolę podstawowych składników odżywczych.
-dokonuje podziału na mikro i makroelementy.
ich rola w organizmie człowieka.
-dokonuje różnicy pomiędzy składnikami mineralnymi.
-analizuje rolę w organizmie człowieka.
29. Funkcje składników mineralnych - przedstawia rolę regulującą i budulcową podstawowych
składników mineralnych.
w ustroju człowieka.
- analizuje makro i mikroelementy ich występowanie w
różnych grupach produktów spożywczych ich ilości i rolę w
organizmie.
- wyszukuje zawartość składników mineralnych w różnych
30. Występowanie składników
produktach spożywczych, zna zalecane normy,
mineralnych w produktach
- wymienia podstawowe niedobory na organizm.
spożywczych. Normy zalecane.
-analizuje ilość składników mineralnych w produktach
Skutki niedoboru.
spożywczych,
-umie analizować zalecane normy
-wyszukuje skutki uboczne niedoborów dla organizmu
składników mineralnych.
31. Sprawdzian wiadomości składniki mineralne.
32. Równowaga kwasowo- zasadowa. - wymienia produkty kwaso- i zasadotwórcze
- analizuje produkty kwaso- i zasadotwórcze
33. Witaminy - podział, źródła
witamin w pożywieniu
-wymienia witaminy wg podziału
34. Charakterystyka witamin
rozpuszczalnych w wodzie i
tłuszczach
Występowanie w produktach
spożywczych.
( 2 jednostki lekcyjne)
35. Hipo i
hiperwitaminoza - skutki zdrowotne.
- przedstawia produkty zawierające witaminy w świecie
roślinny i zwierzęcym
-analizuje celowość podziału witamin
-wyszukuje i przedstawia źródła i ilości zawartości witamin w
100g produktu.
- omawia witaminy A,D,E,K, z grupy B ,C ,kwas foliowy i ich
występowanie w produktach spożywczych.
- określa wpływ witamin na organizm, analizuje ilości,
porównuje z normami.
36. Test sprawdzający z witamin.
37. Znaczenie wody w organizmie
człowieka.
38. Zaburzenia w gospodarce
wodno-elektrolitowej.
-wymienia zalecane normy spożycia wody dla dorosłego
człowieka
-zna źródła wody dla organizmu
-określa podstawowa rolę wody w organizmie
-wymienia przyczyny i objawy odwodnienia,
-określa warunki jakim powinna odpowiadać woda pitna
-analizuje celowość dostarczania wody dla człowieka,
- wyszukuje przyczyn odwodnienia organizmu, -wylicza ilość
zużycia i utraty wody przez organizm człowieka.
-definiuje bilans wodny i wymienia jego rodzaje oraz skutki
bilansu ujemnego i dodatniego
-omawia ekologiczne zagrożenia czystości wód
39. Budowa przewodu
pokarmowego.
Pojęcie trawienia i przyswajania.
-wymienić i wskazać kolejne odcinki przewodu pokarmowego,
-przedstawić produkty końcowe trawienia i ich wykorzystanie
przez organizm
-scharakteryzować trawienie składników odżywczych w
poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego,
40. Enzymy , ich podział i rola w
przemianach.
-wymienić główne grupy enzymów trawiennych,
-omówić budowę i sklasyfikować enzymy trawienne
41. Hormony i ich rola w procesach
życiowych.
42. Trawienie i przemiany
węglowodanów.
43. Trawienie i przemiany tłuszczów.
44. Trawienie i przemiany białek.
-wymienić gruczoły dokrewne i omówić główną ich funkcję w
przemianach ustrojowych
-wymienić hormony produkowane przez gruczoły dokrewne i
określić ich funkcjonowanie
- wymienia kolejno odcinki układu pokarmowego, ze
wskazaniem rodzaju trawionych w nich związków
omawia procesy trawienia poszczególnych związków
organicznych i nieorganicznych wraz z nazwami hormonów
umożliwiających te procesy
45. Test sprawdzający z przemian
składników w organizmie.
46.Potrzeby energetyczne ustroju
47. Ponadpodstawowa przemiana
materii i całkowita przemiana materii
48. Bilans energetyczny ustroju
49. Obliczanie dobowych wydatków
energetycznych
-określa co oznacza: metabolizm, anabolizm, katabolizm,
-zna jednostkę kaloria oraz współczynniki energetyczne
składników odżywczych
-wie co oznacza ppm i cpm,
-wymienia czynniki wpływające na wielkość ppm oraz cpm,
-zna skutki bilansu dodatniego i ujemnego
-odczytuje wskaźnik masy należnej z nomogramu
-posługuje się jednostkami energetycznymi
-oblicza wielkość ppm korzystając z dostępnych wzorów
-potrafi obliczyć dobowe wydatki energetyczne związane z
ponad podstawową przemianą , korzystając z tabel dla różnych
grup ludności
-dobiera produkty w zależności od zapotrzebowania
kalorycznego
50. Test sprawdzający z gospodarki
energetycznej organizmu.
51. Podział produktów na 12 grup. - wymienia grupy produktów na 6 i 12 grup.
52. Skład chemiczny i wartość
odżywcza poszczególnych grup
produktów.
- wymienia główne składniki odżywcze poszczególnych grup w
wybranych produktów spożywczych
- wymienia zasady zamienności produktów spożywczych
- dokonuje podziału ludności na grupy
53.Zamienność produktów .
54. Normy żywienia i racje
pokarmowe.
55. Rozkład racji pokarmowej na
posiłki.
56. Charakterystyka posiłków.
57. Zasady żywienia grup ludności .
definiuje i wymienia normy żywienia
określa zalecane norm
określa kryteria podziału produktów spożywczych na grupy
-analizuje piramidę zdrowia
-analizuje różnice wartości odżywczych w zależności od grupy
pro duktów ,wymienia wielkości składników odżywczych
-korzysta z tabel zamienności produktów
- określa bezpieczny poziom norm od zalecanych
- analizuje poziomy ekonomiczne A,B,C,D
- analizuje zastosowanie norm
-wymienia rodzaje i charakteryzuje poszczególne posiłki
-określa udział poszczególnych posiłków w pokryciu
codziennego zapotrzebowania energetycznego organizmu
-charakteryzuje poszczególne grupy ludności (liczba posiłków
w ciągu dnia)
-planuje zestawy drugich śniadań zabieranych przez dzieci do
szkoły
58. Planowanie żywienia dla rodziny. - wyjaśnia zasady układania jadłospisów
59.Żywienie niemowląt i dzieci do 3 - scharakteryzowanie żywienia poszczególnych grup ludności
roku, dzieci w wieku przedszkolnym i
szkolnym.
- Zalecane produkty dla każdej grupy
- ocenia jadłospis metodą punktową
-ocenia jadłospis pod względem doboru produktów I dodatków
56.Żywienie młodzieży i dorosłych
57.Żywienie kobiet w ciąży i
karmiących i ludzi starszych
58.Zasady układania jadłospisów. (2
godziny lekcyjne)
59. Ocena jakościowa jadłospisów.
wymienia rodzaje kart menu w wskazuje zasady ich
układania
dokonuje analizy i bada jadłospis uwzględniając
zalecane normy
- analizuje metodę ilościową i ilościową
wymienia czynniki do planowania żywienia
-rozdziela całodzienną rację pokarmową na ilość procentową
posiłków
charakteryzuje specyfikę poszczególnych posiłków
-analizuje produkty wskazane i zabronione i ich ilości dla
różnych grup ludności
60. Analiza porównawcza
jadłospisów z zalecanymi normami.
- Wskazywanie błędów w żywieniu poszczególnych grup
ludności
61. Zasady układania i rodzaje kart
menu.
- planuje zestawy obiadowe i kolacyjne dla rodziny
-planuje jadłospis jednodniowy dla zakładu zamkniętego
-opracowuje układ karty dań
- Wymienia i wyjaśnia zasady układania jadłospisów
-ocenia poprawność przykładowych kart menu
- analizuje jadłospisy metodą inwentarzową -szacunkową i
metodą bieżącego notowania oraz metodą antrometryczną
62.Znaczenie i zasady żywienia
dietetycznego,
63.Podział diet.
64. Dieta podstawowa lekkostrawna.
65- 66. Modyfikacje składników
odżywczych i produktów
spożywczych zależnie od schorzenia.
(2 godz. )
67. Produkty wskazane i zabronione
w poszczególnych dietach.
68.Organizacja żywienia
dietetycznego w zakładach
gastronomicznych.
69. Zasady i znaczenie racjonalnego
żywienia
70.Niedobory pokarmowe.
Wyjaśnia pojęcia: diet , żywienie dietetyczne
-definiuje dietetykę
- wymienia rodzaje diet i charakteryzuje je
- charakteryzuje dietę łatwostrawną -podstawową
- identyfikuje diety z typem schorzenia
- wymienia produkty dozwolone I zabronione w wybranych
dietach
charakteryzuje żywienie w alergiach pokarmowych
-analizuje produkty zalecane i przeciwwskazane w
poszczególnych dietach
-przedstawia możliwość prowadzenia żywienia dietetycznego
w zakładach gastronomicznych
-wymienia zasady żywienia dietetycznego
-wyjaśnia diety lecznicze
-analizuje diety dieto-zależne
-charakteryzuje poszczególne diety
-wskazuje zasady modyfikacji diety lekkostrawnej przy
różnych schorzeniach
-wyjaśnia celowość ograniczenia niektórych składników
odżywczych
-przedstawia wskazania do stosowania poszczególnych diet
-sporządza jadłospis dla wybranych diet z uwzględnianiem
produktów wskazanych I zabronionych
planuje jadłospisy w zakładach otwartych z
uwzględnieniem diet
omawia konieczność stosowania diet w zakładach
gastronomicznych
-Wymienia i wyjaśnia zasady racjonalnego żywienia
-Wymienia dobre nawyki żywieniowe
-określa niedobory pokarmowe ich przyczyny i skutki
-wymienia czynniki ryzyka oraz skutki anoreksji i bulimii
-określa zburzenia zdrowotne bulimii I anoreksji
-wyjaśnia choroby cywilizacyjne- cukrzyca, otyłość, miażdżyca
71.Zaburzenia odżywiania się anoreksja, bulimia.
72-73. Choroby cywilizacyjne.
(2 godziny lekcyjne)
proponuje sposoby zapobiegania chorobom
cywilizacyjnym
-wymienia błędy żywieniowe
- określa upodobania konsumentów
- charakteryzuje zwyczaje żywieniowe
- Wyjaśnij termin makrobiotyki
- Interpretuje piramidy żywieniowe
-Charakteryzuje dobre i złe nawyki żywieniowe
-Analizuje 5U
-Analizuje choroby i zaburzenia spowodowane złym
odżywianiem
-wymienia podstawowe błędy z nadmiaru i niedoboru
składników pokarmowych
74.Zwyczaje żywieniowe.
75.Kierunki żywieniowe.
-analizuje skutki zachorowań na anoreksję i bulimię
-ocenia psychologię chorego na anoreksję i bulimię
-wyjaśnia przyczyny chorób cywilizacyjnych
-proponuje sposoby zapobiegania niedoborom pokarmowym i
chorobom cywilizacyjnym
-charakteryzuje najczęściej popełniane błędy żywieniowe
-omawia cechy charakterystyczne kuchni narodowych
-analizuje wegetarianizm jako model żywienia
-charakteryzuje rodzaje wegetarianizmu
-Wyjaśnia dobór, jakość i rodzaj przyjęć do okazji
-Analizuje współczesne trendy żywieniowe - diety nie zalecane
przez specjalistów.
76. Zatrucia pokarmowe.
-Określa problemy żywieniowe w Polsce I na świecie
-Wymienia nowe źródła żywności
-Wyjaśnia celowość stosowania wzbogacania żywności
-podaje przykłady wzbogacania żywności
-wyjaśnia celowość stosowania dodatków do żywności,
78. Wzbogacanie żywności.
klasyfikuje dodatki do żywności ,podaje przykłady
-wymienia rodzaje pochodzenia zanieczyszczeń żywności i
wody
wymienia sposoby zapobiegania i usuwania zanieczyszczeń
80. Substancje dodatkowe stosowane żywności i wody
przy produkcji żywności .
-Opiniuje żywność transgeniczną
-Określa celowość stosowania żywności GMO
77.Organizmy transgeniczne GMO
81. Zanieczyszczenia żywności
wody oraz ich wpływ na organizm.
-wymienia celowość wzbogacania żywności
-dokonuje podziału substancji obcych znajdujących się w
żywności
-interpretuje na opakowaniach informacje substancji dodanych
-wymienia dozwolone dodatki wzbogacające do żywności
-dokonuje podziału zanieczyszczeń chemicznych i
biologicznych
-analizuje zanieczyszczenia techniczne I przypadkowe
82. Systemy zapewniające
bezpieczeństwo i jakości zdrowotnej
żywności
83. Zasady dobrej praktyki
higienicznej
84. Analiza zagrożeń i krytycznych
punktów kontroli
85.
- Definiowanie jakości żywności i żywienia
- Znajomość systemów zapewnienia jakości
- Definiowanie systemu HACCP
- Znajomość 7 zasad systemu HACCP
- Znajomość norm jakości z serii 9000
- Szczegółowe wymagania dotyczące budynków, maszyn,
urządzeń
mycia i dezynfekcji,
- zaopatrzenia w wodę, usuwania odpadów ,
- zabezpieczenia przed szkodnikami.
Normy z serii ISO 9000
86.
Kompleksowe zarządzanie
jakością TQM
87. Główne regulacje prawne
dotyczące higieny i bezpieczeństwa
żywności
Do dyspozycji nauczyciela 12 godzin na lekcje warsztatowe, utrwalające i analizowanie
fachowej literatury..
Barbara Lis - Driwa