historia i społeczeństwo

Historia kl.5 wymagania na poszczególne oceny
Ocena
Niedostateczny
Dopuszczający
Opanowane umiejętności
Posiadana wiedza
Uczeń nie opanował podstawowych umiejętności,
Braki w posiadanej wiedzy uniemożliwiają dalszą naukę.
Uczeń:
-prowadzi zeszyt przedmiotowy i sporządza notatki,
-odczytuje potrzebne informacje z mapy,
-wskazuje na mapie Gniezno, Kraków, granice państwa
polskiego w określonym czasie, umieszcza wydarzenia na osi
czasu,
-określa wiek mając podaną datę,
-odpowiada na proste pytania dotyczące tekstu z podręcznika
i tekstu źródłowego,
Uczeń:
- opisuje godło Polski,
-pamięta datę chrztu Polski i zaznacza ją na taśmie chronologicznej,
-na podstawie ilustracji z podręcznika opisuje gród w Gnieźnie,
-pamięta daty zjazdu gnieźnieńskiego i koronacji Bolesława
Chrobrego,
-wyjaśnia znaczenie terminów: rycerz, paź, giermek, pasowanie,
-określa, jaką funkcję pełniły zamki w średniowieczu,
-wyjaśnia, kim byli Kazimierz Wielki i Mikołaj Wierzynek,
-wyjaśnia znaczenie terminów: mieszczaństwo, rzemieślnik,
kupiec, samorząd miejski, sołtys, trójpolówka, pług,
-wyjaśnia, kim byli Kazimierz Wielki i Mikołaj Wierzynek,
-przedstawia, kim byli Jadwiga, Jagiełło,
-wyjaśnia termin unia,
-przedstawia, kim byli Zygmunt I Stary, Zygmunt August,
-wyjaśnia terminy: szlachta, folwark, pańszczyzna,
-pamięta datę zawarcia unii lubelskiej,
-wyjaśnia pojęcie Rzeczpospolita Obojga Narodów,
-przedstawia znaczenie terminu wolna elekcja,
-pamięta daty i wydarzenia z lat 1791, 1792, 1793.
-wyjaśnia znaczenie terminu konstytucja,
-pamięta daty wybuchu powstania kościuszkowskiego i III
rozbioru Polski,
Uczeń:
-opowiada legendę o początkach państwa polskiego
(O Lechu, Czechu i Rusie),
-rozpoznaje cechy charakterystyczne legendy,
-przedstawia, kim był Mieszko,
-na podstawie tekstu źródłowego opisuje przebieg zjazdu
gnieźnieńskiego,
-wie, czym jest klasztor i kim są mnisi,
-wymienia cechy rycerza,
-podaje przykłady zajęć wykonywanych przez rycerzy,
-opowiada o średniowiecznym mieście i jego mieszkańcach,
-porównuje miasto średniowieczne ze współczesnym,
-opisuje warunki życia na wsi średniowiecznej,
-wymienia osiągnięcia Kazimierza Wielkiego,
-umieszcza Krzysztofa Kolumba i jego pierwszą wyprawę w
czasie i przestrzeni,
-wie, kim byli Mikołaj Kopernik, tłumaczy, na czym polegała
teoria Kopernika,
-wyjaśnia, czym były arrasy, i na czym polegała uprzywilejowana pozycja szlachty,
-wyjaśnia terminy: przywilej, sejm walny, sejmik, poseł,
herb,
-określa, jakie znaczenie miała Wisła dla rozwoju handlu,
-wyjaśnia, na czym polegała unia lubelska,
-wyjaśnia pojęcie wolna elekcja,
-przedstawia, kim byli Stefan Czarniecki, i Jan III Sobieski,
-wymienia państwa, z którymi Rzeczpospolita prowadziła
wojny w XVII wieku,
-przedstawia, kim był Stanisław August Poniatowski,
-wymienia główne postanowienia Konstytucji 3 maja,
-podaje nazwy państw, które dokonały rozbiorów Polski,
-przedstawia, kim był Tadeusz Kościuszko i kosynierzy,
Uczeń:
-opowiada legendy o początkach państwa polskiego,
-opisuje panowanie Mieszka I używając pojęć: gród, drużyna
książęca, ludność służebna, podgrodzie, chrzest,
-opowiada historię zjazdu gnieźnieńskiego, uwzględniając
postacie Bolesława Chrobrego, Ottona III i św. Wojciecha
-opowiada o panowaniu Kazimierza Wielkiego z uwzględnieniem Akademii Krakowskiej i uczty u Wierzynka,
Dostateczny
Uczeń:
-potrafi skorzystać z podstawowych źródeł informacji,
-odczytać potrzebne dane z tabeli, wykresu,
-odpowiedzieć na proste pytania do tekstu z podręcznika i
tekstu źródłowego,
-wskazuje na mapie Gniezno i państwo Mieszka I, Kraków i
państwo Kazimierza Wielkiego, Królestwo Polskie i Wielkie
Księstwo Litewskie, Rzeczpospolitą Obojga Narodów,
rozbiory Polski,
Dobry
Uczeń:
-odpowiada na pytania postawione do tekstu źródłowego,
-poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo – skutkowych, potrafi odróżnić przyczyny od skutków,
-aktywnie uczestniczy w lekcji,
-samodzielnie zbiera wiadomości na określony temat, przedstawia je na forum klasy,
-wskazuje na mapie miejsca najważniejszych bitew stoczo-
-opisuje klasztor średniowieczny i tryb życia mnichów,
używając pojęć: zakon, reguła, ubóstwo,
-charakteryzuje postać św. Franciszka z Asyżu,
-opisuje zamek średniowieczny i charakteryzuje jego mieszkańców,
-opisuje wzór osobowy średniowiecznego rycerza
-wyjaśnia na czym polegały turnieje rycerskie,
-przedstawia, jak zmieniały się metody produkcyjne wykorzystywane w średniowiecznym rolnictwie,
-porównuje życie chłopa z życiem mieszczanina i rycerza,
-ocenia politykę wewnętrzną i zewnętrzną Kazimierza Wielkiego
-opowiada o okolicznościach przejęcia tronu przez Jadwigę
(korzysta z drzewa genealogicznego),
-przedstawia przyczyny i skutki zawarcia unii polsko –
litewskiej,
-opowiada o przyczynach i skutkach bitwy pod Grunwaldem,
-określa, jakie państwa wzięły udział w odkryciach geograficznych,
-charakteryzuje obowiązki szlachcica wobec państwa używając pojęć: sejm, sejmik, pospolite ruszenie,
-określa pozytywne i negatywne skutki odkryć geograficznych,
-opisuje i umieszcza w czasie odkrycie Mikołaja Kopernika
używając pojęć: astronom, uczony, odkrycie naukowe,
-opisuje, w jaki sposób dokonywano wyboru króla, używając
pojęć: elekcja, pole elekcyjne, koronacja,
-wyjaśnia terminy: magnateria, szlachta średnia, szlachta
zagrodowa, gołota, kontusz, żupan,
-określa pozytywne i negatywne skutki unii lubelskiej.
-omawia wydarzenia potopu szwedzkiego z uwzględnieniem
obrony Częstochowy i postaci Stefana Czarnieckiego,
-opisuje wyprawę wiedeńską Jana III Sobieskiego używając
pojęć: oblężenie, odsiecz, sułtan, husaria,
-omawia zmiany, jakie w polskim systemie oświaty wprowadzili Stanisław August Poniatowski i członkowie Komisji
Edukacji Narodowej,
-podaje przykłady naprawy Rzeczpospolitej za panowania
Stanisława Augusta Poniatowskiego,
-omawia wydarzenia powstania kościuszkowskiego używając
pojęć: naczelnik państwa, przysięga Kościuszki, kosynierzy,
Uczeń:
Uczeń:
-sprawnie korzysta z dostępnych źródeł informacji,
-tłumaczy, dlaczego chrzest miał kluczowe znaczenie w
-samodzielnie zbiera informacje, dokonuje selekcji,
historii państwa polskiego,
-porównuje mapy,
-samodzielnie wymienia skutki przyjęcia przez Polskę chrze-rozpoznaje style architektoniczne po charakterystycznych ścijaństwa,
elementach,
-opowiada o panowaniu Kazimierza Wielkiego z uwzględnieniem jego zasług dla rozwoju państwa polskiego,
-omawia znaczenie związku frazeologicznego „benedyktyńska praca”,
-określa rolę klasztorów i mnichów w średniowiecznym
piśmiennictwie,
-podaje przykłady miejsc w Polsce, gdzie znajdują się zamki
rycerskie lub ich ruiny,
-tłumaczy, jaką rolę odgrywali w średniowiecznym mieście
burmistrz i ława miejska,
-omawia przebieg procesu lokacji wsi.
-wskazuje czynniki, które umożliwiły ponowne zjednoczenie
ziem polskich,
-ocenia politykę Krzyżaków i ich działalność na podbitych
terenach,
-podaje przyczyny i skutki wojen z Krzyżakami,
-porównuje przebieg dwóch wojen z Krzyżakami w XV
wieku i wskazuje wynikające z tych konfliktów korzyści,
-tłumaczy, jaki wpływ miały odkrycia geograficzne na wyobrażenia ludzi o świecie,
-pozyskuje z różnych źródeł informacje o Krzysztofie Kolumbie oraz tworzy notatkę na temat tej postaci.
-tłumaczy, jakie znaczenie dla krajów europejskich miały
kolonie, -formułuje wnioski dotyczące niewolnictwa i wyraża
swoją opinię na ten temat,
-opisuje życie dworskie na Wawelu,
-opisuje i umieszcza w czasie odkrycie Mikołaja Kopernika,
wyjaśniając, co znaczy powiedzenie „Wstrzymał Słońce,
ruszył Ziemię”
nych przez wojsko polskie w XVII wieku,
-wskazuje na mapie lądy odkryte w XV i XVI wieku oraz
trasy, które przebyli Bartłomiej Diaz, Krzysztof Kolumb,
Vasco da Gama, Ferdynand Magellan,
Bardzo
dobry
celujący
-wskazuje różnice występujące w obrębie stanu szlacheckiego,
-wymienia przyczyny wzrostu gospodarczego znaczenia
szlachty,
-tłumaczy, dlaczego rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja
jest obecnie świętem narodowym,
-wyjaśnia, w jakim celu Tadeusz Kościuszko wydał Uniwersał Połaniecki,
-wymienia okoliczności, które spowodowały upadek Rzeczpospolitej,
-opowiada o późniejszych losach Tadeusza Kościuszki,
Uczeń:
-ocenia nadużywanie zasady liberum veto podczas obrad
-potrafi powiązać dzieje Polski z dziejami powszechnymi,
sejmu szlacheckiego,
-potrafi udowodnić swoje zdanie używając odpowiedniej -omawia różnorodność religijną społeczeństwa I Rzeczpospoargumentacji,
litej i porównuje z sytuacją panującą w innych państwach
-wypowiadając się na określony temat posługuje się popraw- europejskich,
nie poznanymi pojęciami,
-wyjaśnia związki między wykształceniem obywateli a ich
poczuciem odpowiedzialności za państwo,
-określa przyczyny ustanowienia artykułów henrykowskich,