Test w Estrada i Studio

test
Røde NT1/2/3, Broadcaster,
NTV, Classic II
mikrofony
AUDIO
Maciej Dobrski
dobrski@v−wave.com
Henry i Astrid Freedman
emigrowali ze Szwecji do
Australii w 1967 roku i w
Sydney za³o¿yli firmê Freedman Electronics, specjalizuj¹c¹ siê w produkcji i obs³udze pionierskich na tamtym
rynku profesjonalnych urz¹dzeñ audio. Ich syn – Peter
– jest dzisiaj szefem przedsiêbiorstwa. Decyzja o produkcji studyjnych mikrofonów pojemnoœciowych zapad³a w roku 1990 i wkrótce w œwiat posz³a fama o
ich znakomitej jakoœci.
ØDE to historia globalnego sukcesu
w b³yskawicznym tempie, bez precedensu w historii marketingu towaru, który od dawna by³ domen¹ dobrze usytuowanych producentów europejskich. Nie
ulega w¹tpliwoœci, ¿e Australijczycy idealnie
zgrali siê z rewolucj¹ homerecordingu, oferuj¹c
– oprócz kosztownych klasycznych rozwi¹zañ
dla profesjonalnych studiów – tak¿e jedne z
pierwszych mikrofonów bud¿etowych o
uproszczonych funkcjach i wyposa¿eniu. Przy
czym jakimœ cudem uda³o siê im zachowaæ charakterystyczn¹ wysok¹ jakoœæ produktów.
Wobec tanich replik produkowanych masowo
w Chinach Ludowych warto przyjrzeæ siê bli¿ej australijskiej ofercie, która z powodzeniem
wype³nia niszê w œrodku skali cenowej.
Pierwsza rzecz, która rzuca siê w oczy, to
solidna, wrêcz militarna konstrukcja mikrofonów Røde. Obudowa jest wzorem œlusarstwa
najwy¿szej klasy, modu³owa konstrukcja gwarantuje ³atwoœæ monta¿u i demonta¿u, elektronika z elementów o minimalnej tolerancji
jest zainstalowana na p³ytkach gruboœci 2,5mm.
Tzw. paj¹ki, czyli elastyczne wieszaki, wygl¹dem przypominaj¹ tarantule, a kable ³¹cz¹ce
zasilacze z mikrofonami lampowymi mog¹ s³u¿yæ chyba tak¿e do spawania. Te mikrofony
zdolne s¹ przetrwaæ brutalne traktowanie. Trzy
dro¿sze modele – NT2, NTV i Classic II – dostarczone s¹ w solidnych aluminiowych wa-
R
Estrada i Studio – grudzieñ 2001
54
Testowana kolekcja mikrofonów. Od lewej: NTV, Classic II, NT3, NT2, Broadcaster.
lizkach wyœcie³anych g¹bk¹, pozosta³e mikronych nagrañ wokalu ze wzglêdu na specyficzfony dostajemy w tekturowych pude³kach w
ne brzmienie lampowego przedwzmacniacza.
skajowych futera³ach i bez elastycznych
Masa mikrofonu z wieszakiem i specjalnym kauchwytów (NT2 mo¿na kupiæ tak¿e w skromblem kontrolno-zasilaj¹cym wymaga równie¿
niejszym opakowaniu tekturowym z elaspecjalnego, ciê¿kiego statywu. Znacznie
stycznym resorem). Walizki NTV i Classic II
uproszczony i tañszy jest drugi w serii lampowy
s¹ niebagatelnej wielkoœci, zawieraj¹ bowiem
NTV, równie¿ zasilany z zewn¹trz specjalnym
tak¿e potê¿ne zasilacze i zwój grubego na pakablem wielo¿y³owym.
lec kabla o d³ugoœci ok. 10m, zwiniêtego woOstatnie 2-3 lata w karierze australijskiej
kó³ paj¹ka. Wtyki kablowe s¹ zabezpieczone
firmy, œwietnie ju¿ osadzonej w bran¿y minakrêtkami, gwarantuj¹c 100% kontaktu w najkrofonowej, zaowocowa³y trzema wyrobatrudniejszych warunkach studyjnej paniki.
mi wyraŸnie adresowanymi do bud¿etowych
Mimo pewnej industrialnej surowoœci, w wyprojektów i studiów domowych. Ma³omemgl¹dzie mikrofonów nie sposób nie zauwa¿yæ estetyki wykoñczenia i maniakalnej wrêcz troski o detale. Oprócz
jedynego w ca³ej linii produkcyjnej
NT1, który wykoñczony jest popielat¹ emali¹ piecow¹, wszystkie mikrofony maj¹ tê sam¹ matow¹ warstwê
niklu na³o¿on¹ galwanicznie na mosiê¿ny korpus. I wszystkie ozdobione
s¹ charakterystyczn¹ z³ot¹ kropk¹ na
froncie. W kolekcji tylko jeden mikrofon – NT2 – jest jakby dalek¹ reminiscencj¹ klasyka U-87 Neumanna,
o zbli¿onym kszta³cie i proporcjach.
Broadcaster to inna historia: skonstruowany zosta³ wy³¹cznie z myœl¹ o
radiowej transmisji na ¿ywo, z membran¹ ustawion¹ poprzecznie do osi
mikrofonu. Natomiast lampowe NTV
i Classic wymagaj¹ szczególnej uwagi.
Classic II to najwy¿szej klasy mikrofon
studyjny o zdalnie prze³¹czanych charakterystykach kierunkowych, który Broadcaster – narzêdzie dla radiowych DJ-ów. Œwiaszczególnie kwalifikuje siê do krytycz- te³ko na obudowie sygnalizuje aktywnoœæ toru.
Røde NT1/2/3, Broadcaster, NTV, Classic II
branowy NT3 pokaza³ siê na wiosnê 2000,
sygnalizuj¹c „now¹ falê” o radykalnie innej
strategii rynkowej i estetyce. W tym roku Australijczycy agresywnie reklamuj¹ dwa nowe
cacuszka: lampowy NTK i – oparty na technologii FET, czyli tranzystorów polowych –
NT1000. W obydwu przypadkach stosunek
jakoœci do ceny jest niewiarygodny, wrêcz podejrzany: konstruktorzy byli w stanie osi¹gn¹æ
dynamikê rzêdu 147dB (A-wa¿ona), szum
<6dB (A-wa¿ona) i zdolnoœæ przenoszenia do
158dB SPL, przy cenach niemal trzykrotnie
ni¿szych od europejskich ekwiwalentów.
6dB szumu czyni z NT1000 najcichszy mikrofon tranzystorowy na œwiecie. Jak brzmi¹
te mikrofony? Zaufajcie nam: brzmi¹ znakomicie. Rezultaty studyjnych testów obydwu
najnowszych mikrofonów przedstawimy niebawem, teraz opiszemy pokrótce nasze
wra¿enia odnoœnie pozosta³ych z bogatej oferty tej firmy.
£an, tu, tri... test ... test
NT1 to jedna z najtañszych ofert w kolekcji Røde. Prosty, niskoszumny mikrofon, z jedn¹ tylko nerkow¹ charakterystyk¹ kierunkow¹
kapsu³y o œrednicy 1 cala, bez t³umika i filtru
niskich czêstotliwoœci. Charakterystyka czêstotliwoœciowa ma spore wzniesienie w okolicach 10kHz i doœæ p³ask¹ depresjê przy
2kHz, co kwalifikuje NT1 szczególnie do na-
grañ gitar akustycznych
i instrumentów perkusyjnych, podkreœlaj¹c
œrodkowe i wy¿sze partie pasma s³yszalnego.
W partiach wokalnych
NT1 sprawuje siê poprawnie, wymagaj¹c jedynie nieco korekcji w
basach. Jeszcze bardziej przyt³umion¹ w
dolnych zakresach charakterystykê ma Broadcaster. Ten mikrofon zosta³ zaprojektowany
z myœl¹ o transmisji radiowej, gdzie zg³oski wybuchowe i efekt zbli¿eniowy wymagaj¹ korekcji
u Ÿród³a. Membrana jest ustawiona doœæ nietypowo, prostopadle do osi – taka konfiguracja zezwala na ³atwiejsze ignorowanie dŸwiêków dochodz¹cych z ty³u mikrofonu, co ma
znaczenie w przypadku radiowych dialogów.
Ciekawostka – na obudowie zainstalowano
czerwone œwiate³ko sygnalizuj¹ce lektorowi aktywny tor mikrofonu. Zainstalowany wewn¹trz siatki ochronnej filtr pop z g¹bki spe³nia swoje zadanie przy optymalnej odleg³oœci
od membrany rzêdu 15 centymetrów. W tym
zakresie daje siê ju¿ odczuæ efekt zbli¿eniowy,
dostarczaj¹c to charakterystyczne ciep³o-intymne brzmienie g³osu radiowego did¿eja. Obydwa mikrofony charakteryzuj¹ siê niewielk¹ odpornoœci¹ na przesterowania: 1% zniekszta³-
NT1 – skromnie wyposa¿ona wersja solidnego FET’a.
Estrada i Studio – grudzieñ 2001
55
Røde NT1/2/3, Broadcaster, NTV, Classic II
ceñ harmonicznych wystêpuje przy natê¿eniu fali dŸwiêkowej rzêdu
128dB mierzonym w odleg³oœci 1m od mikrofonu.
NT3 jest jedynym mikrofonem Røde z ma³¹, 3/4” œrednicy kapsu³¹ polaryzowan¹ zewnêtrznie i przewidziany jest g³ównie do instrumentów akustycznych lub nagrañ polowych (mikrofon mo¿e byæ
zasilany tak¿e przy pomocy baterii 9V w obudowie, przy czym stan
baterii jest kontrolowany chwilowym zapaleniem diody LED w momencie w³¹czenia zasilania). Pewne cechy tego mikrofonu nasuwaj¹
skojarzenia z popularnym elektretem AKG C1000, ale NT3 to nieporównywalnie lepszy aparat. Brzmienie – wymagaj¹ce delikatnej korekcji w dolnych czêstotliwoœciach – w niczym nie ustêpuje wiêkszym
braciom. I wci¹¿ ta sama metalowa solidnoœæ, dba³oœæ o detale i estetyka wykonania, typowa dla rodu Røde. W nagraniach instrumentów akustycznych okaza³ siê znakomitym przetwornikiem, lokuj¹c je
w nawet gêstym miksie bez problemu i potrzeby korekcji. Mikrofon
znakomicie sprawdzi³ siê w warunkach estrady jako – uwaga! – g³ówny mikrofon wokalowy. Wprawdzie jako „pojemnik” wymaga³ starannej korekcji brzmienia ods³uchu, ale w zamian oferowa³ nieprawdopodobnie otwarty i pe³ny brzmieniowo dŸwiêk, nie boj¹c siê
dynamicznego œpiewu. W czasie kilkutygodniowych testów stosowany
by³ tak¿e jako podstawowy mikrofon wokalowy na próbach zespo³u rockowego. Nale¿a³o jedynie zaopatrzyæ go w bêd¹c¹ na standardowym wyposa¿eniu g¹bkê przeciwwietrzn¹ i podci¹æ dolne pasmo w kanale miksera, do którego by³ pod³¹czony.
Pozosta³e 3 mikrofony, które wziê³y udzia³ w tym teœcie, le¿¹ na
wy¿szej pó³ce cenowej, opakowane w metalowych walizkach. NT2
to pierwszy z serii Røde mikrofon wyposa¿ony fabrycznie w elastyczny
wieszak antywibracyjny. Rzadko spotykan¹ innowacj¹ jest modu³owa konstrukcja mikrofonu. Po zdjêciu sto¿kowej obudowy kryj¹cej
elektronikê, g³owica mo¿e byæ od³¹czona od reszty, zwalniaj¹c boczNT2 – uniwersalny FET w studyjnym wydaniu. Modu³owa konstrukcja mikrofonu u³atwia serwis.
ne zatrzaski sprê¿ynowe. Trzy poz³acane bolce stykowe zapewniaj¹
transmisjê sygna³u z kapsu³y do obwodów przedwzmacniacza. Tego
typu koncept znacznie u³atwia serwis mikrofonu lub ewentualn¹ wymianê kapsu³y bez ryzykownego lutowania. NT2 posiada dwa mikroprze³¹czniki: jeden prze³¹cza charakterystyki miêdzy ko³ow¹ i nerkow¹, drugi miêdzy filtrem górnoprzepustowym i t³umikiem -10dB.
Walizka zawiera tak¿e g¹bkowy wiatrochron, który skutecznie eliminuje
zg³oski wybuchowe. Zauwa¿yliœmy jednak, ¿e odbywa siê to kosztem pewnych strat w najwy¿szym pasmie s³yszalnym, odbieraj¹c nagraniom trochê iskry. Typowe sitko z poñczochy – a jeszcze lepiej metalowa siatka deflekcyjna – sprawuj¹ siê znacznie lepiej.
NT3 – uniwersalny mikrofon bud¿etowy, idealny dla domowego studia.
56
Estrada i Studio – grudzieñ 2001
Røde NT1/2/3, Broadcaster, NTV, Classic II
NTV – m³odszy brat flagowego Classica: jedna charakterystyka i ta sama militarna solidnoœæ konstrukcji.
Dwa mikrofony lampowe – Classic II i
NTV – s¹ zaprojektowane pod k¹tem najbardziej wymagaj¹cych aplikacji studyjnych.
Obydwa s¹ zasilane z osobnych urz¹dzeñ, sygnalizuj¹cych stan aktywnoœci niebieskim
œwiate³kiem na p³ycie czo³owej i obydwa izolowane s¹ od wstrz¹sów du¿ym uchwytem antywibracyjnym z czarnego plastyku. Zasilacz
Classica ma na œciance frontowej 3 ga³ki, skokowo ustalaj¹ce format pracy mikrofonu: 2-pozycyjne t³umienie -10/-20dB, 2-pozycyjny
filtr górnoprzepustowy i 9-pozycyjny kontroler
charakterystyk kierunkowych (ko³o, nerka,
ósemka). Z kolei NTV ma tylko jedn¹ charakterystykê kierunkow¹ i bardziej wyrównan¹
charakterystykê czêstotliwoœciow¹, bez opcji
t³umienia czy filtracji. Oczywiœcie te uproszczenia – dla wielu z nas ma³o istotne – maj¹
wp³yw na cenê. Lampowa elektronika klasy
A w obydwu mikrofonach oparta jest na podwójnej triodzie 6072 i najwy¿szej jakoœci
transformatorze marki Jensen (firma ta do-
Podstawowe dane
techniczne i ceny:
Model
NT1
NT2
NT3
Broadcaster
NTV
Classic II
Impedancja
40W
40W
200W
40W
200W
200W
Czułość
(94dB SPL)
20mV
16mV
12mV
20mV
28mV
14mV
Szum
własny
<13dBA
<14dBA
<17dBA
<14dBA
<19dBA
<18dBA
Classic II – ponad kilogram precyzyjnego metalu i elektroniki,
zdalna kontrola charakterystyk kierunkowych i czêstotliwoœciowych oraz t³umienia, jedwabiste brzmienie lampowego uk³adu – to kosztuje...
starcza elementy indukcyjne dla najwiêkszych
œwiatowych producentów elektroniki pro audio
– przyp. red.). Masa tych mikrofonów œwiadczy o solidnoœci konstrukcji, zdolnej wytrzymaæ powa¿ne wypadki w studiu – Classic II
wa¿y ponad kilogram. Zreszt¹ solidna waga
mikrofonów Røde ma jeszcze jedn¹ zaletê,
skutecznie absorbuj¹c wibracje do tego stopnia, ¿e przy uwa¿nej obs³udze mo¿na je nawet trzymaæ w rêku. Temperatura obudowy,
nawet po kilku godzinach ¿arzenia lamp, jest
niewiele wy¿sza od temperatury cia³a.
Mikrofony Røde to majstersztyki sztuki œlusarsko-elektronicznej i myœli technicznej, jakiej
spodziewa³bym siê po faktoriach niemieckich
o ponad pó³wiekowej tradycji, i obliczone s¹
na dekady niezawodnego dzia³ania w ciê¿kich
warunkach. Kapsu³y mikrofonów (oprócz
NT2) s¹ obleczone lateksow¹ koszulk¹ na s³upku, co zapewnia dodatkow¹ izolacjê antywibracyjn¹, zaœ elementy elektroniczne zamontowane s¹ na wyj¹tkowo solidnej p³ytce druku. Przy upadku szanse na urwanie siê transformatora s¹ minimalne. Ten bezkompromisowy koncept t³umaczy doœæ wysok¹ cenê „flaDynamika
>115dB
>116dB
>123dB
>114dB
>106dB
>113dB
Sygnał/
szum
>81dB
>80dB
>77dB
>80dB
>75dB
>76dB
Max SPL
Cena
(1%THD) zł brutto
128dB
1.186
130dB
2.229
140dB
889
128dB SPL
1.541
125dB
4.149
131dB SPL 10.207
gowców” Røde. Naturalnie za tym idzie niezrównana jakoœæ i charakterystyczna dla lampowych uk³adów ciep³ota brzmieniowa. Classic II i NTV zapewni¹ najwy¿szej klasy nagrania wokalu lub jakiegokolwiek instrumentu akustycznego o bogatej zawartoœci sk³adowych harmonicznych, w których urz¹dzenia lampowe
sprawdzaj¹ siê wyj¹tkowo dobrze. Classic II ma
jakby odrobinê wiêcej „powietrza” w górnych
partiach spektrum, co by t³umaczy³o niewielki garbik na wykresie charakterystyki czêstotliwoœciowej w okolicach 12kHz.
Szczypta konkluzji
Mikrofonom ró¿nej proweniencji poœwiêciliœmy ostatnio sporo miejsca. Chiñskie repliki s¹ bezkonkurencyjne w kwestii ceny, gorzej nieco z kontrol¹ jakoœciow¹ produkcji i
stabilnoœci¹ parametrów. Jednak przy odrobinie selekcji podczas zakupów trudno jest Ÿle
wyl¹dowaæ. Równie trudno jest przewidzieæ
jak d³ugo te mikrofony wytrzymaj¹ przeciêtne katusze podczas eksploatacji. To jest niestety wci¹¿ nieœmiertelny dylemat, kompromis miêdzy cen¹ i jakoœci¹. W przypadku mikrofonów Røde tych kompromisów jakoœ nie
widaæ ani nie s³ychaæ. Nie ulega w¹tpliwoœci,
¿e inn¹ misjê mia³ w g³owie Henry Freedman,
buduj¹c swoj¹ fabrykê w kangurzej krainie zaledwie dekadê temu. Dziœ australijskie mikrofony ze z³ot¹ kropk¹ zaliczane s¹ do œcis³ej czo³ówki œwiatowej.
l
DYSTRYBUCJA
Optimum Audio: Warszawa, tel. (0~22) 816-77-99,
[email protected]
Estrada i Studio – grudzieñ 2001
57