Komisja Europejska przedstawia II Strategiczny Przegląd

Komisja Europejska przedstawia II Strategiczny Przegląd Energetyczny
Autorzy: Stanisław Tokarski, Jerzy Janikowski
(„Polska Energia”)
13 listopada Komisja Europejska przedstawiła II Strategiczny Przegląd Energetyczny: Plan
Działań na rzecz Bezpieczeństwa Energetycznego i Solidarności Unii Europejskiej. Jest to
zestaw dokumentów o łącznej objętości ponad tysiąca stron wytyczających kierunki działań i
stanowiących podstawę do sformułowania propozycji nowych unijnych regulacji w tym
zakresie
Przedstawiony pakiet rozpoczyna dyskusję o europejskiej polityce energetycznej w
perspektywie roku 2050 oraz obejmuje nową strategię na rzecz przygotowania mechanizmu
solidarności między państwami członkowskimi i nową strategię w zakresie sieci
energetycznych. Częścią pakietu jest nowy plan działań na rzecz solidarności i
bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej, który obejmuje pięć obszarów
wymagających podjęcia dodatkowych działań.
NaleŜą do nich:
● określenie potrzeb infrastrukturalnych oraz dywersyfikacja źródeł dostaw,
● relacje z eksporterami oraz państwami tranzytowymi,
● mechanizmy pozwalające na szybką odpowiedź na niespodziewane przerwy w dostawach
surowców energetycznych,
● efektywność energetyczna,
● najlepsze wykorzystanie własnych zasobów energetycznych.
Do propozycji działań w zakresie róŜnych projektów priorytetowych zaliczono Bałtycki Plan
Połączeń Transgranicznych, Południowy Korytarz Gazowy dostarczający gaz z rejonu Morza
Kaspijskiego i Bliskiego Wschodu oraz plan działań dotyczących gazu skroplonego (LNG).
Do innych priorytetów naleŜą takŜe: zamknięcie Śródziemnomorskiego Pierścienia
Energetycznego, połączenia Europy Środkowej i Południowo- Wschodniej, a takŜe rozwój
sieci do produkcji energii na farmach wiatrowych (Morze Północne).
Szanse dla Polski
Z pewnością korzystnym dla Polski kierunkiem jest zapowiedź jedności Unii Europejskiej w
jej zewnętrznych relacjach dotyczących energetyki. Komisja Europejska rekomenduje takie
skoordynowane i zaplanowane wcześniej podejście do zewnętrznych dostawców surowców
energetycznych, takich jak Norwegia, Rosja, kraje OPEC oraz dostawcy afrykańscy. W
przedstawionych dokumentach podkreśla się potrzebę większego wykorzystania
wewnętrznych zasobów energetycznych Unii Europejskiej. MoŜna się domyślać, Ŝe w duŜej
mierze będzie się ono odnosiło jednak do odnawialnych źródeł energii, dla których Komisja
przygotowuje plan zrównowaŜonego finansowania. Jasno takŜe określana jest rola, jaką w
przyszłości moŜe odgrywać węgiel w procesie wytwarzania energii elektrycznej
ZagroŜeń nie brakuje
Zapisy dotyczące węgla uzupełniane są jednak uwagami o tym, Ŝe szerokie zastosowanie
będą miały wysoko sprawne elektrownie wyposaŜone w instalacje do wychwytywania i
składowania dwutlenku węgla. Przewiduje się takŜe do 2050 roku „dekarbonizację” Unii
Europejskiej w zakresie zasilania energią elektryczną. MoŜe się to wiązać z próbami
wprowadzenia obligatoryjnego stosowania instalacji CCS. Technologie takie nie są jednak
jeszcze dostępne komercyjnie i trudno oczekiwać, aby mogło się to zmienić w najbliŜszym
czasie. Ponadto nie ma odpowiedniej infrastruktury ani do magazynowania, ani do
przesyłania wychwyconego dwutlenku węgla.
Trzeba takŜe zaznaczyć, Ŝe technologie tego typu przy obecnym poziomie ich rozwoju
obniŜają o blisko jedną czwartą sprawność elektrowni węglowych, w których mogłyby być
zastosowane. Z ekonomicznego punktu widzenia konkurencyjność takich elektrowni
zdecydowanie spada i w praktyce wyklucza węgiel jako paliwo. Instalacje CCS moŜna by
zatem wprowadzać jako obowiązkowe dopiero w momencie osiągnięcia przez nie
„dojrzałości komercyjnej”, a do tego momentu konieczne jest stosowanie najlepszych
dostępnych obecnie technologii węglowych. Skutecznym rozwiązaniem mogłoby być takŜe
które
przyjęcie szerokiego programu finansowania prac badawczo-rozwojowych,
umoŜliwiłyby pokonanie barier technologicznych pozwalających na znaczny wzrost
sprawności wytwarzania. Z drugiej strony, dzięki odpowiedniemu systemowi dopłat trzeba
takŜe umoŜliwić powstawanie i eksploatację pierwszych elektrowni wyposaŜonych w
instalacje CCS. Nie moŜna przy tym zakładać, Ŝe środki na ten cel pochodzić będą wyłącznie
z systemu handlu pozwoleniami na emisje, bo poziom wydatków jest w przypadku takich
inwestycji niezwykle wysoki. Bardziej poŜądanym rozwiązaniem jest stworzenie specjalnego
funduszu unijnego, z którego środki przeznaczono by na ten właśnie cel.
Szansa na europejski miks energetyczny?
Rozwiązaniem wartym rozwaŜenia w ramach solidarności energetycznej moŜe być przyjęcie
europejskiego miksu energetycznego, postrzeganego jako część dywersyfikacji paliwowej,
lecz nie w pojedynczych krajach, ale na poziomie całej Unii Europejskiej. Węgiel powinien
pozostać w nim waŜnym elementem. W ten sposób przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa
energetycznego całej unijnej gospodarki. Dokumenty planu moŜna znaleźć na anglojęzycznej
stronie internetowej Komisji Europejskiej:
http://ec.europa.eu/energy/strategies/2008/2008_11_ser2_en.htm