Wykorzystanie ¿ywego pokarmu w ¿ywieniu larw ryb

WYLÊGARNIA 2015
23-24 kwietnia 2015 r., Kazimierz Dolny nad Wis³¹
Wykorzystanie ¿ywego pokarmu w ¿ywieniu larw ryb
Agata Kowalska, Zdzis³aw Zakêœ
Zak³ad Akwakultury, Instytut Rybactwa Œródl¹dowego w Olsztynie
U niektórych gatunków larw ryb wraz z rozpoczêciem aktywnego ¿erowania przyswajanie sk³adników od¿ywczych z paszy sztucznej ogranicza niska aktywnoœæ enzymów trawiennych i niewykszta³cony uk³ad pokarmowy. Na tym etapie rozwoju ontogenetycznego Ÿród³em niezbêdnych do wzrostu i prze¿ycia nutrietów jest pokarm naturalny.
Charakteryzuje siê on dobrym stopniem strawnoœci i wspomaga procesy trawienia.
W akwakulturze ¿ywym pokarmem larw s¹ najczêœciej zooplankton, w tym wrotki
i naupliusy solowca, rzadziej wid³onogi, a ostatnio tak¿e ró¿ne gatunki nicieni oraz jednokomórkowe glony. Wrotki i solowca wzbogaca siê obecnie glonami, w których dziêki
in¿ynierii genetycznej uzyskuje siê bardzo wysok¹ zawartoœæ kwasu dokozaheksaenowego (DHA) i ikozapentaenowego (EPA). Suplementacja zooplanktonu glonami implikuje dodatkowo akumulacje bakterii, co stwarza mo¿liwoœæ wykorzystania szczepów probiotycznych korzystnie dzia³aj¹cych na fizjologiê procesu trawienia ¿eruj¹cych larw ryb.
Wrotki to g³ównie Ÿród³o ³atwo przyswajalnego bia³ka dla larw ryb, które mo¿e stanowiæ
blisko 70% suchej masy. Obecnie wykorzystuje siê 4 klasy wielkoœci wrotków (L =
220-340 µm, SM = 150-220 µm , S = 100-150 µm i SS = 50-100 µm) g³ównie w hodowli ryb
morskich. W przypadku solowca, poza klasami wielkoœci wyró¿nia siê 2 grupy, tj. o wy¿szej zawartoœæ lipidów, w tym EPA i DHA lub ni¿szej iloœci lipidów i wy¿szej kwasu linolenowego (ALA). Najni¿sz¹ zawartoœæ lipidów (12% suchej masy) stwierdza siê generalnie
u naupliusów solowca chiñskiego, zaœ najwy¿sz¹ (powy¿ej 20%) u pozyskanych z Wielkiego Jeziora S³onego. Zalet¹ azjatyckich gatunków solowca s¹ z kolei niewielkie rozmiary cia³a naupliusów (400-500 µm). Najwy¿sz¹ wœród zooplanktonu zawartoœæ DHA
oraz wolnych aminokwasów stwierdza siê u wid³onogów. Ponadto posiadaj¹ one bardzo
korzystny dla larw stosunek DHA/EPA oraz astaksantynê, której biokonwersja pokrywa
zapotrzebowanie na witaminê A. Postêp badañ genetycznych i mikrobiologicznych
pozwala równie¿ selekcjonowaæ i hodowaæ nicienie zdolne do aktywnej syntezy
WYLÊGARNIA 2015
23-24 kwietnia 2015 r., Kazimierz Dolny nad Wis³¹
po¿¹danych w diecie larw aminokwasów (metioniny, tyrozyny, argininy, kwasu glutaminowego) i kwasów t³uszczowych (arachidonowego ARA, EPA, DHA), by uzyskaæ mo¿liwie maksymaln¹ iloœæ ³atwo przyswajalnego bia³ka i t³uszczu dobrej jakoœci. Jakkolwiek
zastosowanie takiego pokarmu pozwala wykorzystaæ potencja³ wzrostowy larw
w warunkach akwakultury, to stosowanie go bêdzie zasadne przy konkurencyjnych np.
dla zooplanktonu technikach jego produkcji i dystrybucji.
Wzbogacanie ¿ywych organizmów (kwasami t³uszczowymi, aminokwasami, witaminami, mikro- i makroelementami, enzymami proteolitycznymi, antyoksydantami, immunomodulatorami, substancjami bakteriostatycznymi) moduluje proces trawienia larw
(podnosi aktywnoœæ enzymów trawiennych); zapewnia poda¿ ³atwo przyswajalnego
bia³ka, które pokrywa zapotrzebowanie organizmu na aminokwasy i wp³ywa na dobre
przyrosty masy cia³a; dostarcza lipidy w postaci prostych moleku³ (DHA, EPA) wykorzystywanych do budowy b³on komórkowych czy tkanki nerwowej; podnosi wskaŸnik wy¿erowywania. Pokarm naturalny dostêpny w ró¿nej postaci (liofilizaty, suszone, mro¿one
lub ¿ywe koncentraty, mikrokapsu³ki, proszek lub pasty oraz emulsje/oleje) pozwala na
³atw¹ suplementacjê diety larw. Stanowi Ÿród³o komercyjnych mikrocz¹steczkowych
diet, z których absorpcja nutrientów nie wymaga aktywnych enzymów trawiennych
w uk³adzie pokarmowym larw, co w efekcie gwarantuje ich prawid³owy wzrost i rozwój.
Badania zrealizowano w ramach tematu statutowego S-028 Instytutu Rybactwa Œródl¹dowego im. Stanis³awa
Sakowicza w Olsztynie.