Elżbieta Rogalska,Globalny nastolatek a kreatywność w szkole

Elżbieta Rogalska
Globalny nastolatek a kreatywność w szkole
Współczesny świat to świat pędzących ludzi i dynamicznego rozwoju każdej gałęzi
naukowej. Zbyszko Melosik określa go mianem kultury instant1. Dobrym przykładem takiej
kultury jest wytworzony model globalnego nastolatka, który „Ogląda MTV, słucha brytyjskiej
bądź amerykańskiej muzyki, jeździ na rolkach, chodzi do McDonald's, pije Coca-Colę.
Pojęcie "globalny nastolatek" odpowiada wynikom badań, które dowodzą, że wielkomiejską
młodzież klasy średniej cechują - niezależnie od kraju i kontynentu - podobna tożsamość i
podobny styl życia.”2 Zbyszko Melosik określa człowieka globalnego, jako osobę o podobnej
tożsamości, wywodzącej się z tego samego kręgu klasowego oraz zainteresowań, które można
określić mianem amerykanizacji za Antoniną Kloskowską3.
Powstaje pytanie: Czy „globalny nastolatek” może być kreatywny? Powiązanie tego
pytania to oczywiście szkoła. Jak w ramach szkoły można spowodować, że „globalny
nastolatek” będzie kreatywny? Literatura przedmiotu tego artykułu, a więc kreatywności,
określa osoby kreatywne jako otwarte i uznaje tą cechę jako wiodącą: „Kolejnym
argumentem za możliwością istnienia pozytywnego związku są te same osobowościowe
korelaty osiągnięć szkolnych i kreatywności. Spośród wielu czynników najsilniej z
kreatywnością związana jest otwartość, uznawana przez wielu autorów za główny
osobowościowy komponent kreatywności”4 Autor powyższego cytatu odnosi się do
kreatywności, jako cechy osobowościowej człowieka. Wiąże on osiągnięcia szkolne z
kreatywnością za pomocą przymiotu otwartości. Osoby, które osiągają cele w szkole i
zdobywają osiągnięcia – są osobami otwartymi na innych, na nowe; osoby, które są
kreatywne, również są osobami otartymi na to co nowe. Powracając do wcześniej zadanego
pytania o to czy „globalny nastolatek” może być kreatywny w szkole, można wysnuć
wniosek, że może. Jak do tego doprowadzić? Badania przytoczone wyżej pokazują, że należy
uczynić dla „globalnego nastolatka” takie warunki aby mógł stawać się coraz bardziej otwarty
na nowe doświadczenia, nowe pomysły, nowych ludzi. Tak, aby czerpał radość i chciał
poznawać nowe rzeczy w ramach szkolnych przedsięwzięć. Inną możliwością zainicjowania
1
Z. Melosik, Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej, Kraków 2007
tamże, s. 53.
3
A. Kloskowska, Kultura masowa. Krytyka i obrona, Warszawa 2005.
4
A. Gajda, Osiągnięcia szkolne i kreatywność - w poszukiwaniu przyczyn zróżnicowania relacji, w:
"Teraźniejszość-Człowiek-Edukacja" nr2/2015,s. 69.
2
kreatywności u „globalnego nastolatka” jest stworzenie określonego stylu nauczania i
wychowania, o czym najpełniej mówi poniższy cytat:
„rozmawialiśmy, jak powinna zmieniać się szkoła w obecnej dynamicznej rzeczywistości.
Wszystkie dyskusje kończyły się na stwierdzeniu o konieczności zmiany postaw
nauczycielskich i innym stylu nauczania i wychowania – bardziej partnerskim, mniej
autorytarnym, skoncentrowany na uczniu i jego potrzebach, opartym
na idei
konstruktywizmu, pedagogice dialogu.”5
Szkoła zdaniem autorek powyższego cytatu, powinna wyzwalać w człowieku chęć
rozmawiania. Powinna więc być oparta na pedagogice dialogu. Szkoła skupiająca się na
partnerskim traktowaniu uczniów oraz wychodząca ze schematu autorytetu danego przez
wykształcenie i bycie dorosłym, z przejściem na autorytet osobowościowy, chcąca wspierać
potrzeby uczniów i jego aspiracje, oraz opierająca się o model konstruktywizmu
dydaktycznego, to zdaniem autorek najlepsza opcja dla dzieci. Autorki uogólniają jej wizję na
wszystkie dzieci, nie tylko na „globalnego nastolatka”. Uważają, że kreatywność można
wyzwolić, u każdego dziecka, poprzez umiejętne traktowanie tego czego podopieczni chcą.
Umożliwia to dziecku wyjście poza schemat tego co oczywiste, co prezentują media,
zastanowienia się: czego tak naprawdę się chce.
Dostępna literatura proponuje również ćwiczenia, o to jedno z nich:
„„Spróbuj inaczej” Jest to ostatni etap ćwiczenia, którego celem jest próba wykonania
polecenia w inny niż za pierwszym razem sposób. Jest to etap bardzo ważny, pozwalający
przekroczyć własne stereotypy w myśleniu i działaniu. O ile przy wykonywaniu pierwszego
polecenia raczej ujawniamy swój własny sposób myślenia o czymś, to w „spróbuj inaczej”
(polecenie 2) powinniśmy przełamać schemat własnego myślenia i działania, zrobić coś
inaczej niż dotychczas.”6
Szkoła może je z powodzeniem wprowadzić w życie. „Spróbuj inaczej” „globalny
nastolatku”, a kreatywność stanie się dla ciebie codziennością. Zrobiłeś coś raz, zrób to samo
ale inaczej.
5
A. Przybył, Szkoła nie musi być nudna, a nauka nie musi boleć. Wywiad z Agnieszką Tomasik z inicjatywy
Kreatywna Pedagogika, w: "Polonistyka" maj/czerwiec 2016, s. 20.
6
W. Karolak, Podstawy pracy kreatywnej, Polski Uniwersytet Wirtualny 2007.
Kategoria: Artykuł
Dziedzina: Pedagogika wczesnoszkolna
Bibliografia:
Gajda, A. Osiągnięcia szkolne i kreatywność - w poszukiwaniu przyczyn zróżnicowania
relacji, w: "Teraźniejszość-Człowiek-Edukacja" nr2/2015.
Karolak, W. Podstawy pracy kreatywnej, Polski Uniwersytet Wirtualny 2007.
Kloskowska, A. Kultura masowa. Krytyka i obrona, Warszawa 2005.
Melosik, Z. Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej, Kraków 2007
Przybył, A. Szkoła nie musi być nudna, a nauka nie musi boleć. Wywiad z Agnieszką Tomasik
z inicjatywy Kreatywna Pedagogika, w: "Polonistyka" maj/czerwiec 2016.