Seminarium I

Przygotowanie do Praktyki lekarskiej: komunikowanie w medycynie.
Opracowanie: Horodeńska M., Rutkowska A., Radczuk M.
2016/2017
Wprowadzenie do komunikacji klinicznej
Komunikacja kliniczna to komunikowanie się w opiece zdrowotnej:
 Komunikowanie się z pacjentem
 Komunikowanie się z rodziną
 Komunikowanie się w zespole
 Komunikowanie się interdyscyplinarne
 Komunikowanie się interprofesjonalne
Komunikacja między lekarzem a pacjentem jest niezwykle istotna w praktyce klinicznej
 skuteczna komunikacja jest niezbędna dla osiągnięcia wysokiej jakości usług
medycznych,
 wpływa na poprawę zadowolenia pacjenta, zapamiętywania, rozumienia,
stosowania się do zaleceń,
 wpływa na jakość świadczonej opieki,
 wpływa na skuteczności konsultacji lekarskiej zarówno dla pacjenta jak i lekarza
Efektywne porozumiewanie się znacząco poprawia:
 dokładność, skuteczność oraz okazywanie wsparcia
 wyniki zdrowotne pacjentów
 zadowolenie pacjentów oraz lekarzy
 relacje terapeutyczną
Komunikowanie się jest kluczową umiejętnością kliniczną, zasadniczym elementem
kompetencji klinicznych. Elementy składające się na kompetencje kliniczne oraz stanowiące
istotę dobrej praktyki lekarskiej:
 baza wiedzy,
 umiejętności komunikowania się,
 badanie fizykalne,
 umiejętność rozwiązywania problemów
Umiejętności komunikowania się pozwalają na zastosowanie teorii w praktyce; sposób w jaki
się porozumiewamy jest równie ważny, jak treści które przekazujemy. W umiejętności
komunikowania wyróżniamy trzy poziomy:
1. Treść
2. Proces
3. Percepcja
Wybrane modele konsultacji klinicznej
I. 4 Habbits (1999) - Permamente Medical Group, USA
• Celami tego podejścia są: szybkie zbudowanie porozumienia (rapport) i
uzyskanie zaufania, wspomaganie efektywnej wymiany informacji,
okazywanie opieki i troski, wzrost prawdopodobieństwa stosowania się do
zaleceń i uzyskanie pozytywnych wyników leczenia.
1
Przygotowanie do Praktyki lekarskiej: komunikowanie w medycynie.
Opracowanie: Horodeńska M., Rutkowska A., Radczuk M.
•
2016/2017
Cztery zwyczaje to:
1. Zainwestuj w początek
2. Poznaj perspektywę pacjenta
3. Okazuj empatię
4. Zainwestuj w koniec
II. The SEGUEG Framework (Makoul 2001)
• Ameryka Północna
• Oparta na badaniach naukowych lista kontrolna (checklist) zadań z
następujących obszarów:
1. Przygotowanie gruntu
2. Uzyskanie informacji
3. Udzielanie informacji
4. Rozumienie perspektywy pacjenta
5. Zakończenie spotkania
6. Działania, które należy podjąć w razie wprowadzania nowego/
zmodyfikowanego leczenia/ planu zapobiegania
III. Wytyczne Calgary-Cambridge (Kurtz&Silverman, 1996, 2002)
• Propozycja, która bezpośrednio nawiązuje do sposobu, w jaki budujemy
strukturę konsultacji w realnym życiu (5 etapów konsultacji)
• Przedstawił pełny wachlarz umiejętności komunikowania się znajdujących
potwierdzenie w wynikach badań i teorii
• Zaprezentował odniesienie umiejętności do aktualnie wówczas dostępnych
dowodów naukowych
• Uwzględnił zmianę w opiece zdrowotnej w kierunku podejścia bardziej
skoncentrowanego na pacjencie i opartego na współpracy
• Zwrócił szczególną uwagę na wysoce istotny aspekt wyjaśniania i planowania
• Stworzył wytyczne określające umiejętności, których zastosowanie wpływa na
poprawę komunikacji, pozostawiając przy tym dużą swobodę dla
indywidualnego stylu pracy i osobowości jednostki
2
Przygotowanie do Praktyki lekarskiej: komunikowanie w medycynie.
Opracowanie: Horodeńska M., Rutkowska A., Radczuk M.
2016/2017
Wytyczne Calgary-Cambridge
Inicjowanie sesji



przygotowanie
ustalenia wstępnej relacji
identyfikacji przyczyn konsultacji

eksploracja problemów pacjenta aby poznać:
◊perspektywę biomedyczną
◊perspektywę pacjenta
◊podstawowe informacje – kontekst
Zbieranie informacji
Zapewnianie
struktury
- zapewnienie jasnej
struktury spotkania
- uczestniczenie
w procesie
Badanie fizykalne
Wyjaśnianie i planowanie




dostarczanie odpowiedniego rodzaju oraz ilości
informacji
pomaganie w dokładnym przypominaniu i
zrozumieniu
osiągnięcie wspólnego zrozumienia zawierającego
obraz choroby posiadany przez pacjenta
planowanie: wspólne podejmowanie decyzji
Budowanie relacji
- odpowiednie niewerbalne
reagowanie
- budowanie porozumienia
- angażowanie pacjenta
Zamknięcie sesji


zapewnienie odpowiedniego punktu zamknięcia
planowanie naprzód
Źródła:
Kurtz SM, Silvermann JD, Draper J (2005) Teaching and Learning Communication Skills in Medicine 2nd
Edition. Radcliffe Publishing (Oxford)
3