Wystąpienie pokontrolne

WOJEWODA
Wojewoda ŁÓDZKI
Łódzki
PNK-IV.431.43.2011
Łódź, 12 sierpnia 2011 r.
Pan Andrzej Stępień
Starosta Wieluński
Pan Krzysztof Owczarek
Przewodniczący
Rady Powiatu Wieluńskiego
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 258 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks
postępowania administracyjnego (j. t. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej
przytaczanej jako „Kpa”) 16 czerwca 2011 r. w Starostwie Powiatowym w Wieluniu
przeprowadzona została kontrola problemowa, której przedmiotem było przyjmowanie
i załatwianie skarg i wniosków w okresie od 1 stycznia 2010 r. do dnia kontroli.
Wyniki kontroli zostały przedstawione w protokole kontroli podpisanym przez
Pana Starostę 13 lipca 2011 r., w związku z czym przekazuję niniejsze wystąpienie
pokontrolne.
Wobec stwierdzenia opisanych poniżej naruszeń prawa działalność podmiotu
w skontrolowanym obszarze należy ocenić pozytywnie z nieprawidłowościami.
Starostwo Powiatowe w Wieluniu jest organizacyjnie przygotowane do przyjmowania
i rozpatrywania skarg i wniosków. Obowiązki i zadania w tym zakresie oraz formy
90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104
tel. (+48 42) 664 10 10, fax (+48 42) 664 10 40
1
sprawowanego nadzoru zostały uwzględnione w Regulaminie Organizacyjnym oraz
zakresach czynności pracowników. W sprawach będących przedmiotem kontroli obywatele
są przyjmowani przez Starostę, Wicestarostę, Członków Zarządu, Sekretarza Powiatu,
Skarbnika i kierowników wydziałów.
Rozpatrywanie skarg i wniosków należy do zadań wspólnych wydziałów
merytorycznych, zaś nadzór nad procesem załatwiania spraw w zakresie skarg i wniosków
sprawuje Wydział Organizacyjno-Prawny. Obowiązkiem Sekretarza Powiatu jest czuwanie
nad właściwym rozpatrywaniem i terminowym udzielaniem odpowiedzi na skargi i wnioski,
ponadto
Regulamin
Organizacyjny
nakłada
na
Sekretarza
Powiatu
obowiązek
przygotowywania odpowiedzi na skargi i wnioski, po wcześniejszym uzyskaniu wyjaśnień
właściwych merytorycznie wydziałów.
Zespół kontrolny dokonał badania 8 skarg.
W 2 skontrolowanych sprawach (3 z 2010 r. i 1 z 2011 r.) naruszona została,
wynikająca z przepisów art. 233-236 Kpa, zasada prymatu postępowania jurysdykcyjnego
nad
skargowym.
Zgodnie
z
Komentarzem
do
art.
233
Kodeksu
postępowania
administracyjnego (por. M. Jaśkowska [w:] M. Jaśkowska, A. Wróbel, LEX/el. 2010)
ustawodawca przyjmuje generalną zasadę pierwszeństwa postępowania jurysdykcyjnego
przed skargowym i transformacji skargi w odpowiedni środek postępowania jurysdykcyjnego.
Zatem wystąpienie skarżącego staje się w określonych sytuacjach pismem procesowym.
Przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie również w komentarzu do art. 2 Kpa
(Jaśkowska Małgorzata, Wróbel Andrzej, LEX/el. 2011), zgodnie z którym przepisy działu
VIII będą miały zastosowanie tylko wówczas, gdy skarga nie spowoduje wszczęcia
postępowania administracyjnego na wniosek lub z urzędu (art. 233 Kpa), gdy nie została
złożona w sprawie, w której toczy się postępowanie administracyjne (art. 234 Kpa)
lub w sprawie, w której w toku postępowania administracyjnego została wydana decyzja
ostateczna (art. 235 Kpa). W przypadkach wymienionych w powyższych przepisach kodeksu
skarga podlega bowiem rozpatrzeniu w trybie i na zasadach określonych w przepisach
kodeksu regulujących postępowanie w sprawach określonych w art. 1 Kpa, czyli w ogólnym
postępowaniu administracyjnym (zwyczajnym lub nadzwyczajnym). Wymaga to od organów
administracji publicznej wnikliwej oceny, czy pismo oznaczone jako skarga może
być zakwalifikowane jako jedna z czynności procesowych strony podlegających rozpatrzeniu
i załatwieniu w postępowaniu administracyjnym (zob. komentarz do art. 240).
90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104
tel. (+48 42) 664 10 10, fax (+48 42) 664 10 40
2
W sprawie zarejestrowanej pod nr 3 z 2010 r., niezależnie od naruszenia zasady
pierwszeństwa postępowania jurysdykcyjnego przed postępowaniem skargowym odpowiedzi
udzielono
w
formie pisma Starosty Wieluńskiego,
informującego,
iż skarżącym
nie przysługuje przymiot strony. W tym miejscu należy przywołać wyrok WSA w Krakowie
sygn. II SA/Kr 541/10 z 9 lipca 2010 roku, z którego wynika, iż jeśli organ stwierdza,
że podmiotowi składającemu wniosek nie służy przymiot strony postępowania, to orzec
w tej kwestii winien w formie decyzji administracyjnej. Podmiot, któremu odmówiono
statusu strony może bronić swojego stanowiska składając odwołanie do organu wyższej
instancji, a następnie skargę do sądu administracyjnego i skargę kasacyjną do NSA.
Zauważyć należy, iż powyższe dotyczy stanu prawnego obowiązującego w dniu załatwienia
opisywanej skargi.
Odnośnie sposobu rozpatrzenia zbiorowej skargi niezawierającej imion, nazwisk
i adresów wnoszących (1 z 2010 r), która na podstawie § 8 ust. 1 rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania
i rozpatrywania skarg i wniosków (Dz. U. z 2002 r. Nr 5, poz. 46) pozostawiona została
bez rozpatrzenia, należy stwierdzić, iż wprawdzie zgodnie z ww. przepisem rozporządzenia,
anonimowe pisma pozostawia się bez rozpoznania, jednak w doktrynie prawa
administracyjnego i literaturze przedmiotu zauważa się, iż skargi i wnioski (również
anonimowe) stanowią formę sprawowania kontroli społecznej nad funkcjonowaniem szeroko
pojętego systemu administracji publicznej. Umożliwiają bowiem podejmowanie działań
pozwalających nie tylko na usunięcie dostrzeżonych uchybień, lecz również na zapobieganie
powstawaniu potencjalnych nieprawidłowości. Wobec powyższego wskazanym jest, aby
nadawać takim skargom właściwy bieg we własnym zakresie, oraz przekazywać je organom
w kompetencji których leży rozpatrzenie podniesionych zarzutów.
W przypadku skargi zarejestrowanej pod nr 6 z 2010 r. naruszony został art. 229 pkt 4
Kpa. Skarga na brak działań Powiatowego Zarządu Dróg w sprawie wycinki zagrażających
bezpieczeństwu drzew winna być, na podstawie przywołanego wyżej przepisu, przekazana
do rozpatrzenia Radzie Powiatu Wieluńskiego. Skarga została załatwiona pismem Kierownika
Powiatowego Zarządu Dróg w Wieluniu skierowanym do Przewodniczącego Zarządu
Powiatu w Wieluniu oraz do wiadomości skarżącego. Pragnę przypomnieć, iż stosownie
do art. 237 § 3 Kpa odpowiedź na skargę winna być przede wszystkim skierowana
do skarżącego.
90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104
tel. (+48 42) 664 10 10, fax (+48 42) 664 10 40
3
W
odniesieniu
do
wymogów
formalnych,
którym
powinny
odpowiadać
zawiadomienia o sposobie załatwienia skargi należy wskazać, iż niektóre zawiadomienia
nie zawierają oznaczenia organu, mimo iż zostały podpisane przez Starostę Wieluńskiego.
Ponadto w 3 uchwałach Rady Powiatu Wieluńskiego uznających skargi za bezzasadne
nie zostało zawarte pouczenie o treści art. 239 Kpa. Podkreślenia wymaga, iż 17 czerwca
2010 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego, wprowadzona
ustawą z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów
realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r., Nr 40,
poz. 230), w wyniku której nowe brzmienie otrzymał m.in. art. 238 § 1 Kpa, zgodnie
z którym zawiadomienie o odmownym sposobie załatwienia skargi powinno zawierać, obok
uzasadnienia faktycznego i prawnego, pouczenie o treści art. 239 Kpa.
W zakresie ewidencjonowania kontrolowanych spraw stwierdzono, iż, rejestr skarg
i wniosków z 2010 r. otrzymał niewłaściwy symbol kwalifikacyjny, tj. 0553/10 zamiast
wynikającego z ówcześnie obowiązującej instrukcji kancelaryjnej numeru: 0550. Ponadto
w rejestrze skarg i wniosków z roku bieżącego pod pozycją odnotowana została „Analiza
i ocena załatwiania skarg i wniosków w roku 2010”, która jako pismo wewnętrzne, niebędące
dokumentacją skargi powszechnej, nie powinna figurować w przedmiotowym rejestrze.
Wobec powyższego przypominam o konieczności prowadzenia rejestru w sposób rzetelny.
Odpowiedzialność za wskazane nieprawidłowości ponoszą:
1) Starosta Wieluński – w związku z niewystarczającym nadzorem nad działalnością
kontrolowanego podmiotu w obszarze załatwiania skarg i wniosków;
2) Sekretarz Powiatu – w związku z niedopełnieniem obowiązku bezpośredniego
nadzorowania spraw Starostwa w zakresie załatwiania skarg i wniosków;
3) osoba odpowiedzialna za prowadzenie centralnego rejestru skarg i wniosków
– w związku ze stwierdzonymi w tym zakresie uchybieniami;
4) Przewodniczący Rady Powiatu w związku z niewystarczającym nadzorem
nad formalnoprawną poprawnością uchwał podejmowanych w sprawach skarg
i wniosków.
Przedstawiając powyższe uwagi i oceny, Wojewoda Łódzki wnosi o:
1)
wzmożenie nadzoru nad załatwianiem skarg i wniosków;
2)
prawidłowe
kwalifikowanie
spraw,
w
tym
90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104
tel. (+48 42) 664 10 10, fax (+48 42) 664 10 40
4
uwzględnianie
zasady
pierwszeństwa postępowania jurysdykcyjnego i innego przed skargowym;
3)
rzetelne prowadzenie rejestru skarg i wniosków;
4)
odpowiednie stosowanie § 10 rozporządzenia w sprawie organizacji
przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków;
5)
kierowanie
zawiadomień
o
sposobie
załatwienia
skarg
zgodnych
z brzmieniem art. 238 § 1 Kpa.
Na podstawie § 38 ust. 1 Regulaminu Kontroli Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego
w Łodzi, kierownik podmiotu kontrolowanego, któremu przekazano wystąpienie pokontrolne,
w terminie określonym w wystąpieniu, nie krótszym niż 14 dni od dnia jego otrzymania,
informuje wojewodę o sposobie wykorzystania uwag i wniosków oraz wykonania zaleceń,
a także o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia działań.
W przypadku niewykonania zalecenia pokontrolnego jest Pan Starosta zobowiązany
do wskazania innego niż określony w zaleceniu sposobu usunięcia stwierdzonej
nieprawidłowości lub wykonania innych, niż wskazane w zaleceniu, działań.
Zarządzający kontrolę ma prawo żądania w każdym czasie informacji o stanie
realizacji zaleceń pokontrolnych lub innych działaniach podjętych w wyniku kontroli,
w szczególności w celu usunięcia nieprawidłowości i wykonania wniosków.
W związku z tym oczekuję stosownej informacji, w terminie 30 dni od dnia
otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Z up. Wojewody Łódzkiego
/-/ Elżbieta Stępczyńska-Gortat
Z-ca Dyrektora Wydziału
Prawnego, Nadzoru i Kontroli
90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104
tel. (+48 42) 664 10 10, fax (+48 42) 664 10 40
5