ECHO Script - ECHO Minnesota
Transkrypt
ECHO Script - ECHO Minnesota
ECHO Script Emergency and Community Health Outreach ECHO 19 Script: “Yuav Nrug Mivnyuas Sis Txuas Lug Le Caag Txug Kev Ti Teg Ti Taw” (How to Talk to Children About Crisis) -- PACKAGE SCRIPT ONLY – For SPNN-TV to edit on behalf of ECHO EDIT DIRECTIONS AUDIO TRACK SPNN-TV: Please remember to provide the list of credits to Lillian for use with TPT graphics during taping. Thank you. ECHO --NAT SND – Classroom? Playground? (1) Mivnyuas yau txaus sab rua tej kev ua si nyob rua txhua nub. Nyob rua txhua haiv tuab neeg, muaj kev luag ntxhi nyob tom tsev kawm ntawv, thaum ua si, nrug lub cuab yig hab tej phooj ywg. --NAT SND – Tornado video Source? -- NAT SND—Tornado Video (2) Tabsis tej zag tej yaam kws peb naj nub ua ca le raug hloov. Kev puam tsuaj puag ntsoog xws le cua khaub lig, dlej nyaab, losis kev sis ntaus sis tua cuam tshuam tej yaam yug naj nub ua tsi has tom chaw ua hauj lwm, huv tsev hab tom tsev kawm ntawv. Nam txiv hab lwm tug yuav paab tau cov mivnyuas npaaj puab tug kheej rua tej lub sij hawm zoo le nuav. (3) Mivnyuas yeej paub thaum muaj tej yaam tsi yog huv tsev losis nyob puag ncig puab. Tej dluab txug vaaj tse kub nyab losis kev tsuv rog dleb muaj peev xwm ua tau le caag rua puab kev xaav hab kev ua ub ua nua. (4) Ib co mivnyuas quaj losis tu sab ntev ntev. Ib co npau tawg losis pw ntau dlua losis tsawg dlua qub. Tej zag mivnyuas tsi xaav 1/ Written and produced by the Emergency & Community Health Outreach Collaborative (ECHO). All rights reserved. For information about ECHO visit www.echominnesota.org / HMONG April 2006 ECHO Minnesota | [p] 651.789.4342 | [email protected] | www.echominnesota.org has txug tej xwm txheej kws tshwm sim vim puab tsi paub yuav has le caag. (5) Ib yaam tseem ceeb heev yog yuav tau ncu tas mivnyuas yuav tsum tau kev paab puab txha to taub tas muaj xwm dlaabtsi thaum muaj tej kev puam tsuaj puag ntsoog tshwm sim tsi has nyob ze vaaj tse losis nyob dleb. Nuav yog tej yaam koj yuav paab tau: (6) Thaum muaj tej xwm maaj heev, yog ib yaam tseem ceeb heev kws yuav tau siv sij hawm ntau zog nrug mivnyuas. Rov lug ua tej yaam yug txeev ua sai le sai tau. Yuav tsum ca puab noj tej zaub mov kws paab puab lub cev muaj zug, pw tsaug zug zoo, moog kawm ntawv hab koom nrug tej phooj ywg ua si. Kev siv sij hawm nrug tej mivnyuas, koj paab tau rua puab tsi ntshai hab qha tau tas koj hlub puab. (7) Sis thaam txug tej xwm txheej kws tshwm sim. Ua ntej tshaaj, nug mivnyuas saib puab paub le caag los yog puab nov dlaabtsi. Kev ca puab xub has ua ntej, koj yuav to taub zoo dlua tas puab xaav txug dlaabtsi hab puab zoo le caag. Ntau zag mivnyuas ntseeg tas yog tim puab txha le muaj tej yaam phem tshwm sim. Siv cov lug yooj yim qha txug tej yaam tshwm sim mivnyuas txha le to taub. Koj qha txug cua khaub lig rua ib tug mivnyuas tsib xyoos yuav txawv le koj qha rua ib tug hluas. Thaum mivnyuas luj hlub tuaj lawd, koj yuav pav tau ntau yaam dlua rua puab. (8) Noog koj cov mivnyuas es koj txha le paub tas puab xaav le caag. Txhawb kuas puab nug hab paab puab qha puab kev xaav ob peb zag. Qha rua puab tas puab xaav le hov los tsi ua le caag. Kev chim, kev tu sab, hab kev meem txom yog tej yaam kws peb ib txwm 2/ Written and produced by the Emergency & Community Health Outreach Collaborative (ECHO). All rights reserved. For information about ECHO visit www.echominnesota.org / HMONG April 2006 ECHO Minnesota | [p] 651.789.4342 | [email protected] | www.echominnesota.org xaav thaum muaj tej xwm tsi zoo huv tsev, tom tsev kawm ntawv, tom chaw ua hauj lwm losis huv lub nplaj teb nuav. (9) Thaum muaj tej yaam phem tshwm sim, cov laug xaav tiv thaiv tej mivnyuas ntawm qhov tseeb. Nwg yog ib yaam zoo tshaaj rua koj qha yaam koj paub dlua le laam dlaag tas tsi muaj teeb meem dlaabtsi—txawm yog tsi yog le hov. Ntau zag mivnyuas paub ntau tshaaj le qhov kws koj xaav tas puab paub. Kev koj qha qhov tseeb, koj pub rua puab nug tau hab puab yuav qha tau rua koj tas puab xaav le caag. Koj qha rua koj cov mivnyuas tas koj xaav le caag los tau tabsis koj yuav tsum ua rua koj cov mivnyuas to taub tas koj yuav hlub puab txawm muaj kev ti teg ti taw npaum le caag lug raug rua koj. (10) Xob nov qaab tu koj tug kheej. Thaum cov laug ntsib tej yaam nyuaj, puab yuav taag kev ca sab, raug muas, hab tu sab—tabsis puab tseem yuav tau tu puab tej mivnyuas. Nrhav dlua ib tug laug huv koj lub cuab yig, koj cov phooj ywg, chaw pe hawm Vaaj tswv, hab tej lub koom hum lug paab koj. Mivnyuas saib ntsoov cov laug hab puab yuav coj hab ua ib yaam le koj ua thaum muaj tej yaam ti teg ti taw. Thaum koj tu koj tug kheej lawd, koj yuav paab tau koj cov mivnyuas dlhau tej kev ti teg ti taw zoo dlua. (11) Ib txuj kev yuav paab dlaws tej kev puam tsuaj puag ntsoog kws tshwm sim tuaj, tsi has tej tshwm lawv le fuab cua losis tej noob neej ua, yog koj lug npaaj rua tej yaam ntawd ua ntej. Yuav tsum qha meej rua mivnyuas saib puab yuav moog rua qhov twg thaum puab nov tej tshwb kws qha tas muaj cua khaub lig nrov losis saib yuav hu rua leej twg thaum muaj tej xwm maaj heev. Tej xwm maaj heev tsi tshwm rua txhua txhua nub, tabsis yog namtxiv hab mivnyuas npaaj tej hom phaj ua ntej tas yuav ua le caag txha tsi muaj teeb 3/ Written and produced by the Emergency & Community Health Outreach Collaborative (ECHO). All rights reserved. For information about ECHO visit www.echominnesota.org / HMONG April 2006 ECHO Minnesota | [p] 651.789.4342 | [email protected] | www.echominnesota.org meem hab noj qaab haus huv…Ces txhua tug yuav npaaj tau txhij dlua rua thaum muaj tej yaam kws tog nwm ca le tshwm sim. 4/ Written and produced by the Emergency & Community Health Outreach Collaborative (ECHO). All rights reserved. For information about ECHO visit www.echominnesota.org / HMONG April 2006 ECHO Minnesota | [p] 651.789.4342 | [email protected] | www.echominnesota.org