Justyna Seliga Komercjalizacja wiedzy z biotechnologii 1

Projekt „DOTWIT – miejsce spotkań biznesu z nauką”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA
Justyna Seliga
Komercjalizacja wiedzy z biotechnologii
1. Biotechnologia – nauka i przemysł
Biotechnologia jest interdyscyplinarną nauką i techniką, wykorzystująca wiedzę z wielu dziedzin dla rozwoju
przemysłu, a także wyjaśniania różnorodnych procesów biologicznych.
Zgodnie z definicją OECD, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organization for Economic Cooperation and Development), biotechnologia jest dziedziną nauki i technologii wykorzystującą żywe organizmy, ich
części, produkty i modele bioprocesowe, aby zmieniać materię żywą i nieożywioną dla tworzenia wiedzy, dóbr i
usług1. Wyróżnia się:

biotechnologię środowiskową, w tym bioremeiację,

biotechnologię przemysłową, w której wyróżniono technologie bioprocesowe, biokatalizę, fermentację,
technologie bioproduktów, biomateriałów i bioplastików, wytwarzanie biopaliw i chemikaliów biopochodnych,

biotechnologię medyczną, która obejmuje biotechnologię związana ze zdrowiem, technologie obejmujące
manipulację komórkami, tkankami, organami oraz całymi organizmami, technologie związane z wyjaśnieniem
funkcjonowania DNA, białek i enzymów, a także ich wpływu na choroby i utrzymanie dobrego stanu zdrowia
oraz stosowane w medycynie biomateriały,

biotechnologię rolniczą, a w tym biotechnologię żywności, technologie GM, klonowanie, selekcję z
wykorzystaniem genów markerowych, diagnostykę, technologie produkcji biomasy paszowej, wykorzystanie
modyfikowanych organizmów do produkcji leków2, 3.
Należy mieć na uwadze, że również w innych dziedzinach nauki i przemysłu wykorzystuje się techniki
biotechnologiczne oraz produkty otrzymane z wykorzystaniem technik biotechnologicznych.
1
http://www.oecd.org/document/42/0,3746,en_2649_34537_1933994_1_1_1_1,00.html, dostęp 28-08-2013
Revised Field of Science and Technology (FOS) classification in the Frascati Manual, STI/EAS/STP/NESTI(2006)19/FINA,
http://www.oecd.org/dataoecd/36/44/38235147.pdf, dostęp 28-08-2013
3
A. Dubin, Stan i kierunki rozwoju biogospodarki – Raport opracowany przez Interdyscyplinarny Zespół do spraw Rozwoju
Biogospodarki
MNiSW,
Warszawa
2007,
http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/
18659c24f81283894d0b4c489e099cb1.pdf, dostęp 28-08-2013
2
LIDER: Agencja Rozwoju Innowacji SA, ul. Ostródzka 38, 54 – 116 Wrocław, tel./fax 71 354 07 93
PARTNERZY PROJEKTU: Uniwersytet Wrocławski, Agencja Rozwoju Regionalnego ARLEG SA, Powiat Legnicki
Projekt „DOTWIT – miejsce spotkań biznesu z nauką”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA
Według The European Association for Bioindustries (EuropaBio) – największego i najbardziej wpływowego
stowarzyszenia europejskich instytucji biotechnologicznych oraz przedsiębiorstw, można wyróżnić czerwoną
biotechnologię, która odnosi się do produktów medycznych lub diagnostycznych oraz szczepionek, jakie składają
się z lub zostały wytworzone w żywych organizmach i mogą być produkowane przez technologie rekombinacyjne;
zieloną biotechnologię, w której wykorzystuje się nowoczesne techniki hodowli roślin; białą biotechnologię,
wykorzystującą enzymy i mikroorganizmy do otrzymywania produktów w przemyśle chemicznym, spożywczym i
paszowym, detergentowym, papierniczym i celulozowym, tekstylnym i bioenergetycznym4, w sposób zgodny z
ideą zrównoważonego rozwoju, ponieważ łatwo ulegają degradacji, wymagają mniej energii i generują mniej
odpadów w czasie produkcji5. Od niedawna mówi się także o fioletowej biotechnologii, która zajmuje się
aspektami społecznymi i prawnymi, takimi jak legislacja, zarządzanie własnością intelektualną oraz monitorowanie
opinii publicznej, zwłaszcza w kwestii wykorzystania organizmów modyfikowanych genetycznie6.
Metody biotechnologiczne stosowane są tradycyjnie przez ludzkość od tysięcy lat, głównie w procesie
wytwarzania żywności, w tym piwowarstwie, produkcji win, serów i innych przetworów mlecznych, a także
produkcji kiszonek. W XX wieku zaczęła rozwijać się tzw. nowoczesna biotechnologia. Najpierw znalazła
zastosowanie w produkcji antybiotyków. Krokami milowymi w rozwoju tej dziedziny było ustalenie w latach 50tych struktury DNA, a następnie odkrycie tajemnicy kodowania sekwencji białek, a wreszcie opracowanie w latach
70-tych i 80-tych narzędzi rekombinacji DNA czy pracy z liniami komórkowymi i technik tworzenia komórek typu
hybrydoma. Obecnie jesteśmy uczestnikami wdrażania rozwiązań opracowanych dzięki tym odkryciom do
przemysłu. Mnogość gałęzi przemysłu, które z osiągnięć i odkryć biotechnologii mogą korzystać dla ulepszenia
dotychczas stosowanych rozwiązań czyni ją jedną z kluczowych branż, w jakie inwestują obecnie kraje europejskie
dla zwiększenia wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i konkurencyjności7. Również w Polsce coraz większy nacisk
kładzie się na postęp w tym obszarze, szczególnie ukierunkowany na biotechnologię medyczną, dla której rozwoju
polskie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracowało specjalny plan działań8. Ponadto obserwuje się
4
EuropaBio, http://www.europabio.org/what-biotechnology, dostęp 2-10-2011.
G. Frazzetto, White biotechnology , EMBO reports 4, 9, 2003, s. 835–837.
6
T. Twardowski, Różne kolory biotechnologii i biogospodarka, Kosmos 56, 276-277, 2007, s. 221-226.
7
http://www.nauka.gov.pl/nauka/polityka-naukowa-panstwa/biotechnologia/biotechnologia/, dostęp 2-10-2011
8
http://www.nauka.gov.pl/ministerstwo/aktualnosci/aktualnosci/artykul/plan-dzialan-ukierunkowany-na-rozwojbiotechnologii-medycznej-1/#4, dostęp 2-10-2011
5
LIDER: Agencja Rozwoju Innowacji SA, ul. Ostródzka 38, 54 – 116 Wrocław, tel./fax 71 354 07 93
PARTNERZY PROJEKTU: Uniwersytet Wrocławski, Agencja Rozwoju Regionalnego ARLEG SA, Powiat Legnicki
Projekt „DOTWIT – miejsce spotkań biznesu z nauką”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA
wzrost zainteresowania stosowaniem rozwiązań biotechnologicznych w rolnictwie z przetwórstwem rolnospożywczym, w przemyśle i weterynarii9.
Rozwój biotechnologii, jako dziedziny nauki i gałęzi przemysłu, stwarza coraz to nowe możliwości
wykorzystania wynalazków biotechnologicznych. Dolnośląskie instytuty badawcze, uczelnie i zespoły naukowców
prowadzą szeroko zakrojone badania, które stają się podstawą opracowywania nowych produktów, leków, testów
diagnostycznych,
technologii
i
innych
rozwiązań.
Rozwijający
się
dynamicznie
rynek
produktów
biotechnologicznych i wzrastające na nie zapotrzebowanie i zainteresowanie, jakie wzbudzają, to przesłanki, które
sprawiają, że ukończenie studiów w zakresie biotechnologii wydaje się gwarantować możliwość podjęcia
atrakcyjnej pracy. Często jest punktem wyjścia do rozpoczęcia kariery naukowej. Dlatego studia w tym zakresie
znajdują się corocznie w ofercie edukacyjnej wielu uczelni wyższych w Polsce, a we Wrocławiu proponuje je
Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu oraz Politechnika Wrocławska. Także
Uniwersytet Ekonomiczny oferuje studia o specjalności inżynieria bioproduktów. Badania prowadzone w
wymienionych uczelniach, a także w Uniwersytecie Medycznym im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, instytutach
PAN (Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej, Instytucie Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych),
Wrocławskim Centrum Badań EIT+ i innych jednostkach dotyczą wielu zagadnień z zakresu biotechnologii.
Prowadzone są badania nad opracowaniem nowych substancji terapeutycznych, metod i technik laboratoryjnych.
Prowadzone są badania w celu opracowanie nowej grupy materiałów, które pozwolą na wykonanie unikatowych
nośników leków i antygenów do obrazowania migracji komórek, obrazowania i badania in vitro, a także w
diagnostyce i terapii nowotworowej. Podejmowana tematyka to między innymi analiza budowy i funkcjonowania
jądra komórkowego, badanie właściwości fizykochemicznych i biochemicznych białek, lipidów i mikroorganizmów,
otrzymywanie i charakterystyka bionanomateriałów do specyficznych zastosowań medycznych, oczyszczanie
związków biologicznie czynnych ze źródeł naturalnych, badania nad wykorzystaniem modyfikowanych
genetycznie roślin, pod względem między innymi odporności na czynniki środowiskowe.
Biotechnolodzy, pragnący spróbować swoich sił we własnej firmie, a także zainteresowani tą tematyką
biznesmeni, inwestorzy, czy wreszcie firmy ukierunkowane na innowacyjne rozwiązania i nowe technologie
zainteresowani są rozwojem swoich własnych pomysłów lub rozwiązań opracowanych przez innych wynalazców i
naukowców. Jednak, jak w niemal każdej dziedzinie, także tutaj króluje zasada, że trzeba być albo najlepszym,
9
http://www.ekoportal.gov.pl/opencms/export/sites/default/ekoportal/nasza_propozycja/Szkolenia/Dokumenty/
1Wprowadzenie_Biotech.pdf, dostęp 2-10-2011
LIDER: Agencja Rozwoju Innowacji SA, ul. Ostródzka 38, 54 – 116 Wrocław, tel./fax 71 354 07 93
PARTNERZY PROJEKTU: Uniwersytet Wrocławski, Agencja Rozwoju Regionalnego ARLEG SA, Powiat Legnicki
Projekt „DOTWIT – miejsce spotkań biznesu z nauką”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA
albo jedynym. I o ile obiektywne wskazanie, czy udało się osiągnąć rangę najlepszego bywa problematyczne, o tyle
unikalność jest już znacznie łatwiejsza do określenia. W innowacyjnej gospodarce zdecydowanie podstawą
uznania oferty za wyjątkowa i jedyną jest zdobycie praw ochronnych udzielanych przez urzędy patentowe. Co
ciekawe, biotechnologia także pod tym względem okazuje się być nauką szczególną na tyle, że wynalazki
biotechnologiczne wyróżnione zostały w ustawie Prawo własności przemysłowej w trakcie nowelizacji z 6. czerwca
2002 roku przez dodanie nowego rozdziału pt. Przepisy szczególne dotyczące wynalazków biotechnologicznych
(Dz.U.nr 108 z 2002 r., poz. 945). Nowelizacja ta była odpowiedzią na zmiany zachodzące już wcześniej w prawie
innych krajów europejskich i na całym świecie.
2. Wynalazki
Zgodnie z ustawą Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 nr 119 poz. 1117), art. 24. patenty są udzielane
na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania, bez
względu na dziedzinę techniki. W szczególności wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu
techniki (p.w.p.10, art. 25.1), a więc przed datą jego zgłoszenia do ochrony patentowej nie były powszechnie
udostępnione żadne informacje na jego temat. Podczas badania tzw. czystości patentowej danego rozwiązania
wynalazczego, analizuje się zgłoszenia patentowe oraz artykuły opublikowane w czasopismach naukowych i
doniesienia konferencyjne. Znane rozwiązania porównuje się z nowozgłaszanym, aby ocenić, czy można wykazać
różnice istotne dla specjalisty posiadającego ogólną wiedzę w danej dziedzinie. Ich wskazanie jest przesłanką
pozwalającą uznać cechę nowości danego rozwiązania. Możliwe jest ponadto zgłoszenie do ochrony nowego
zastosowania znanej już wcześniej substancji. Dla wynalazków z dziedziny medycyny i farmacji stosuje się
wówczas zastrzeżenie typu szwajcarskiego (ang. swiss claim), dotyczące drugiego lub kolejnego zastosowania
medycznego. Zastrzeżenia patentowe, które dla wszystkich typów wynalazków określają zakres ochrony
konstruowane są wówczas według schematu „Zastosowanie związku X do wytwarzania leku do terapii Y”. Tego
typu zastrzeżenia stosowana są także w krajach, dla których patentowanie metod leczenia nie jest dozwolone. Do
tych krajów należy m. in. Polska.
Wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób
oczywisty, ze stanu techniki (p.w.p., art. 26.1), w szczególności stanowi zaskoczenie dla znawcy z danej dziedziny
10
Ilekroć w treści wykorzystywany jest skrót „p.w.p.” odnosi się on do ustawy Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 nr
119 poz. 1117).
LIDER: Agencja Rozwoju Innowacji SA, ul. Ostródzka 38, 54 – 116 Wrocław, tel./fax 71 354 07 93
PARTNERZY PROJEKTU: Uniwersytet Wrocławski, Agencja Rozwoju Regionalnego ARLEG SA, Powiat Legnicki
Projekt „DOTWIT – miejsce spotkań biznesu z nauką”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA
techniki, wywołuje szczególny efekt, rozwiązuje jakiś problem lub zaspakaja uświadomioną wcześniej potrzebę11.
Może to dotyczyć obniżenia toksyczności substancji o działaniu biologicznym w opracowanej mieszaninie
farmaceutycznej.
Wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według wynalazku może być
uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności
przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa (p.w.p., art. 27). Nie oznacza to jednak, że wynalazek musi być użyteczny
czy faktycznie wykorzystany, ponieważ jego wartość zostaje zweryfikowana dopiero przez rynek12.
Wynalazki można przyporządkować do jednej z czterech kategorii.

produkty – substancje, mieszaniny, fragmenty organizmów żywych, w tym związki chemiczne
(określone przez strukturę), mikroorganizmy czy sekwencje nukleotydów lub aminokwasów,

urządzenia – czyli m. in. narzędzia i maszyny, określone przez wzajemnie połączenie elementów,

sposoby – np. sposób wytwarzania lekarstwa, scharakteryzowany przez opis wykorzystanych
parametrów i użytych narzędzi,

nowe zastosowanie znanych produktów13.
Należy pamiętać, że za wynalazki nie są uznawane między innymi odkrycia naukowe. Istnieje też grupa
wynalazków, na które z definicji nie udziela się patentów. Są to wynalazki, których wykorzystanie byłoby
sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami. Z ochrony patentowej wyłączone są także odmiany
roślin i zwierząt, a także czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt. Nie ma to jednak zastosowania
dla mikrobiologicznych sposobów hodowli. Ponadto wyłączona jest możliwość patentowania sposobów leczenia
ludzi i zwierząt chirurgicznie lub terapeutycznie, jak również sposobów diagnostyki ludzi i zwierząt. Możliwe jest
natomiast patentowania produktów stosowanych w leczeniu lub diagnostyce14, jak już wspomniano wcześniej.
Wyłączenie nie dotyczy także sposobów leczenia i diagnostyki w odniesieniu do tkanek i płynów ustrojowych po
ich oddzieleniu od ciała pod warunkiem, że nie zostaną ponownie wprowadzone do tego samego organizmu. W
związku z tym możliwe jest opatentowanie metod diagnostycznych przeprowadzonych na tkankach, w tym
11
A. Adamczak, M. du Vall, Ochrona własności intelektualnej, Uniwersytecki Ośrodek Transferu Technologii Uniwersytetu
Warszawskiego, Warszawa 2010, s. 88-89.
12
E. Nowińska, U. Promińska, M. du Vall, Prawo własności przemysłowej, LexisNexis, Warszawa 2011, s. 42.
13
E. Nowińska, U. Promińska, M. du Vall, Prawo własności przemysłowej, LexisNexis, Warszawa 2011, s. 51-52.
14
E. Nowińska, U. Promińska, M. du Vall, Prawo własności przemysłowej, LexisNexis, Warszawa 2011, s. 47-51.
LIDER: Agencja Rozwoju Innowacji SA, ul. Ostródzka 38, 54 – 116 Wrocław, tel./fax 71 354 07 93
PARTNERZY PROJEKTU: Uniwersytet Wrocławski, Agencja Rozwoju Regionalnego ARLEG SA, Powiat Legnicki
Projekt „DOTWIT – miejsce spotkań biznesu z nauką”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA
próbkach krwi czy wycinkach poza organizmem żywym, ale nie sposoby traktowania krwi przez dializę i
zawracania jej do ciała15.
3. Wynalazki biotechnologiczne
Mówiąc o wynalazku biotechnologicznym rozumie się wynalazek zdefiniowany w p.w.p., art. 24, czyli
spełniający wymóg nowości, poziomu wynalazczego i stosowania przemysłowego (patrz powyżej) dotyczący
wytworu składającego się z materiału biologicznego lub zawierającego taki materiał albo sposobu, za pomocą
którego materiał biologiczny jest wytwarzany, przetwarzany lub wykorzystywany (pwp., art. 93). Wynalazkami
biotechnologicznymi według ustawy są w szczególności rozwiązania:

stanowiące materiał biologiczny, który jest wyizolowany ze swojego naturalnego środowiska lub
wytworzony sposobem technicznym, nawet jeżeli poprzednio występował w naturze,

stanowiące element wyizolowany z ciała ludzkiego lub w inny sposób wytworzony sposobem
technicznym, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu, nawet jeżeli budowa tego elementu
jest identyczna z budową elementu naturalnego,

dotyczące roślin lub zwierząt, jeżeli możliwości techniczne stosowania wynalazku nie ograniczają się do
szczególnej odmiany roślin lub rasy zwierząt (p.w.p., art. 93).
Materiał biologiczny to przykładowo polipeptydy (np. enzymy, przeciwciała), kwasy nukleinowe
(oligonukleotydy, geny, sekwencje, które mogą być sondami lub starterami stosowanymi w oznaczeniach
diagnostycznych, wektorami do transformowania, wektorami wirusowymi do stosowania w terapii genowej),
mikroorganizmy (np. bakterie, drożdże, grzyby, wirusy), linie komórkowe wyizolowane lub wytworzone (drogą
mutagenezy istniejącego już organizmu, fuzji z inną komórką, transformacji DNA), zestawy (np. testy
diagnostyczne), kompozycje i środki farmaceutyczne (np. leki, szczepionki). Materiałem biologicznym jest materiał
zawierający informację genetyczną i zdolny do samoreprodukcji albo nadający się do reprodukcji w systemie
biologicznym (p.w.p., art. 93).
Warto zwrócić uwagę, że szczególnie w przypadku wynalazków biotechnologicznych, ze względu na obowiązek
pełnego ujawnienia, jeżeli do urzeczywistnienia wynalazku potrzebne jest użycie materiału biologicznego, który
nie jest powszechnie dostępny ani nie może być przedstawiony w opisie patentowym zgłoszonego rozwiązania w
taki sposób, aby umożliwić specjaliście z danej dziedziny zastosowanie wynalazku, konieczne jest zdeponowanie
15
A., Pyrża, Poradnik wynalazcy, Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2006, s. 40.
LIDER: Agencja Rozwoju Innowacji SA, ul. Ostródzka 38, 54 – 116 Wrocław, tel./fax 71 354 07 93
PARTNERZY PROJEKTU: Uniwersytet Wrocławski, Agencja Rozwoju Regionalnego ARLEG SA, Powiat Legnicki
Projekt „DOTWIT – miejsce spotkań biznesu z nauką”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA
tego materiału w kolekcji uznanej na podstawie umowy międzynarodowej lub w kolekcji krajowej, wskazanej
przez Prezesa Urzędu Patentowego (p.w.p., art. 93).
Metody biotechnologiczne to sposoby, za pomocą których materiał biologiczny jest uzyskiwany, modyfikowany
lub stosowany. Zalicza się tu procesy fermentacyjne, metody izolacji i oczyszczania substancji biologicznych,
zwłaszcza białek i kwasów nukleinowych, metody diagnostyczne in vitro, techniki laboratoryjne, takie jak
narzędzia inżynierii genetycznej. Możliwe jest także uzyskanie ochrony na wynalazek biotechnologiczny z kategorii
zastosowania znanego białka np. do wytwarzania leku do leczenia określonej choroby16.
Znany wcześniej produkt może być również wykorzystany w takich kategoriach jak kolejne zastosowanie
medyczne, diagnostyczne, przemysłowe lub rolnicze. Jako wynalazek biotechnologiczny można również
opatentować aparat czy urządzenie np. służący do hodowli mikroorganizmów lub wykorzystywane w realizacji
sposobu stanowiącego część wynalazku biotechnologicznego.
Wynalazkiem nie jest ciało ludzkie, w różnych jego stadiach formowania się, w tym zalicza się komórki
zarodkowe i rozwoju oraz zwykłego odkrycia jednego z jego elementów, włącznie z sekwencją lub częściową
sekwencją genu (p.w.p., art. 93).
Za wynalazki biotechniczne, na które nie udziela się patentów, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z
porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami (patrz wcześniej), uważa się w szczególności:

sposoby klonowania ludzi, w tym podział embrionu, zmierzające do tworzenia istoty ludzkiej o takiej
samej informacji genetycznej zawartej w genomie jak inna żywa lub martwa istota ludzka

sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej linii zarodkowej człowieka,

stosowanie embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych, choć takie wyłączenie nie
może mieć wpływu na wynalazki służące do celów terapeutycznych lub diagnostycznych dotyczących
embrionu ludzkiego i będących dla niego użyteczne

sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej zwierząt, które mogą powodować u nich cierpienia, nie
przynosząc żadnych istotnych korzyści medycznych dla człowieka lub zwierzęcia, oraz zwierzęta będące
wynikiem zastosowania takich sposobów17.
16
A. Pyrża, (red.), Poradnik wynalazcy, Krajowa Izba Gospodarcza, Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa
2009, s. 140-141.
17
A. Pyrża, (red.), Poradnik wynalazcy, Krajowa Izba Gospodarcza, Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa
2009, s. 141-142.
LIDER: Agencja Rozwoju Innowacji SA, ul. Ostródzka 38, 54 – 116 Wrocław, tel./fax 71 354 07 93
PARTNERZY PROJEKTU: Uniwersytet Wrocławski, Agencja Rozwoju Regionalnego ARLEG SA, Powiat Legnicki
Projekt „DOTWIT – miejsce spotkań biznesu z nauką”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA
Przedstawione wyłączenia nie wyczerpują w pełni wszystkich wynalazków, na jakie nie można uzyskań ochrony
patentowej, wskazują jednak charakter rozwiązań, których stosowanie jest wątpliwe z moralnego punktu
widzenia.
4. Podsumowanie
Dolny Śląsk jest ważnym ośrodkiem akademickim, w którym opracowywane są nowoczesne rozwiązania
wynalazcze. Ochrona tych opracowań, także wynalazków biotechnologicznych, jest kluczowym elementem
komercjalizacji wiedzy. Posiadana wyłączność na dane rozwiązanie jest często warunkiem koniecznym dokonania
inwestycji w rozwój pomysłu, ze względu na konieczność wydatkowania olbrzymich nakładów na przejście ze skali
laboratoryjnej na techniczną. Ponadto koszty badań klinicznych nowych cząsteczek o aktywności biologicznych są
bardzo kosztowne. Dlatego niezwykle istotne jest strategiczne planowanie badań naukowych, już na wczesnym
etapie wyboru tematyki badawczej. Wówczas ich owocem, poza niewątpliwie cennym wyjaśnieniem problemu
naukowego, mogą stać się rozwiązania, jakie dzięki uzyskanej ochronie patentowej, będą produktem, który można
zaproponować przedsiębiorcom. Transfer tych rozwiązań-produktów do przedsiębiorstw może stać się z kolei siłą
napędową rozwoju regionu.
Literatura:
 Adamczak, A., du Vall, M. (red.), Ochrona własności intelektualnej, Uniwersytecki Ośrodek Transferu
Technologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
 Dubin, A., Stan i kierunki rozwoju biogospodarki – Raport opracowany przez Interdyscyplinarny Zespół do
spraw Rozwoju Biogospodarki MNiSW, Warszawa 2007.
 Frazzetto, G., White biotechnology , EMBO reports 4, 9, 2003, s. 835-837.
 Nowińska, E., Promińska, U., du Vall, M., Prawo własności przemysłowej, LexisNexis, Warszawa 2011.
 Pyrża, A. (red.), Poradnik wynalazcy, Krajowa Izba Gospodarcza, Urząd Patentowy Rzeczypospolitej
Polskiej, Warszawa 2009.
 Pyrża, A. (red.), Poradnik wynalazcy, Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2006.
 Twardowski, T., Różne kolory biotechnologii i biogospodarka, Kosmos 56, 276-277, 2007, s. 221-226.
 http://www.ekoportal.gov.pl/
 http://www.nauka.gov.pl/
 http://www.oecd.org/
 http://www.uprp.pl/
LIDER: Agencja Rozwoju Innowacji SA, ul. Ostródzka 38, 54 – 116 Wrocław, tel./fax 71 354 07 93
PARTNERZY PROJEKTU: Uniwersytet Wrocławski, Agencja Rozwoju Regionalnego ARLEG SA, Powiat Legnicki