“Wychowanie i profilaktyka

“Wychowanie i profilaktyka
mogą i powinny się wspomagać,
ale trzeba pamiętać,
że nie są tym samym”-“O wychowaniu w szkole” MEN Biblioteczka Reformy nr 13
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
ZACHOWAŃ PROBLEMOWYCH WŚRÓD MŁODZIEŻY
Podstawy prawne dla działań profilaktycznych
w szkołach:
Ustawa z dnia 07
września 1991 r.
Ustawa z dnia 9
listopada 1995r.
Ustawa z dnia 24
kwietnia 1997 r.
Ustawa z dnia 19
sierpnia 1994 r.
Ustawa z dnia 26
października 1982 r.
O systemie oświaty( tekst jednolityDz.U z
2015 r poz.2156 r
O ochronie zdrowia przed następstwami
używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
O przeciwdziałaniu narkomanii
(Dz. U. z dnia 17 lipca 1997 r.)
O ochronie zdrowia psychicznego
(Dz. U. z dnia 20 października 1994 r.)
O wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z
dnia 12 listopada 1982 r.)
1 .Statut Szkoły
2.Koncepcja Pracy Szkoły
3.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w
szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w
celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. poz. 1249).
4.Konstytucja RP
5.Karta Nauczyciela
6.Podstawa programowa
Główne założenia szkolnego programu profilaktyki
Programem objęte są dzieci wszystkich klas naszej Szkoły w ramach lekcji wychowawczych i innych
przeznaczonych na ten cel godzin. Realizatorami programu są wszyscy wychowawcy klas, higienistka, społeczny
pedagog szkolny, katechetka i zaproszeni profilaktycy. Nauczyciele zostają przygotowani do prowadzenia zajęć,
podczas dostępnych szkoleń. Program proponuje kształcenie dojrzałej postawy wychowanka wobec samego siebie i
wobec otaczającej go rzeczywistości. Został tak stworzony, aby zapobiegał zagrożeniom współczesnej młodzieży i
pomagał pracować nad problemami istniejącymi w społeczności naszych uczniów (agresja, kultura osobista, dzieci
z rodzin patologicznych). Problemy zostały wyłonione dzięki anonimowym ankietom przeprowadzonym wśród
uczniów, rodziców i nauczycieli. Program będzie ewaluowany ankietami po trzeciej i szóstej klasie.
Czynniki ryzyka wpływające na powstawanie
zachowań destrukcyjnych:
Czynniki chroniące przed zachowaniami
destrukcyjnymi:
1.
2.
3.
słaba więź z rodziną, szkołą, kościołem
niepowodzenia szkolne
aprobata dla zachowań destrukcyjnych u
rówieśników i dorosłych
1.
2.
3.
silna więź społeczna
budowanie pozytywnych więzi ze szkołą
czynne uczestnictwo w życiu rodziny, szkoły,
kościoła lub innych instytucji prospołecznych
4.
poczucie osamotnienia
4.
właściwy monitoring ze strony rodziców
Cel główny:
Ochrona ucznia przed zakłóceniami rozwoju czyli przed
podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących
rozwój oraz kształtowanie u wychowanka optymalnych
sposobów właściwego postępowania.
Cele szczegółowe programu:
1.
2.
3.
4.
propagowanie zdrowego stylu życia i drogi do satysfakcji osobistych
dostarczenie informacji na temat zagrożeń
wskazanie możliwości unikania tych zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi
kształtowanie postaw i zachowań ułatwiających dobre funkcjonowanie w środowisku rówieśników.
Zasady zastosowane w realizacji programu:
1.
2.
3.
dostosowanie treści do wieku uczniów
inspirowanie uczniów do szukania odpowiedzi na przedstawione do dyskusji zagadnienia
umożliwienie swobody wypowiedzi bez krytyki i oceny.
Metody pracy w czasie zajęć:
Praca zapewniająca bezpieczeństwo uczniom
1. Ustalenie norm obowiązujących w trakcie trwania zajęć:
-mówienie po kolei, szanowanie opinii innych
-zapobieganie dobieraniu się stałych osób w tych samych grupach
3. Miniwykład - krótka opowieść - prelekcja, wskazana szczególnie wtedy, gdy trzeba przekazać nową, trudną
wiedzę (około 10 minut)
1. “Burza mózgów” - dzielenie się nieuporządkowanymi pomysłami związanymi z tematem zajęć, oraz
zbieranie najciekawszych rozwiązań. Metoda ta rozwija twórcze myślenie, uczy szacunku dla propozycji
innych, integruje klasę.
2.
3.
Odgrywanie ról i scenek - inscenizacja na tematy związane z treścią zajęć. Scenka musi mieć ścisły związek
z problemem uczniów i musi być dokładnie omówiona.
Konkursy.
Ewaluacja programu
Uczeń w wyniku realizacji programu:
1. radzi sobie z przejawami przemocy (zminimalizowanie zachowań agresywnych)
2. wie jakie obowiązują normy zachowania i stara się je przestrzegać
3. potrafi być asertywny - umie powiedzieć NIE
4. zna swoją wartość, decyduje o sobie i potrafi ponieść konsekwencję własnych decyzji
5. jest otwarty na siebie i na innych
6. zdaje sobie sprawę z zagrożeń otaczających nas w świecie.
Program w zakresie zachowań problemowych dla uczniów
Podstawowe cele
Lp.
1
2
3
Najważniejsze
zadania
Stwarzanie warunków do
kształtowania pozytywnej
samooceny poprzez:
- nabywanie umiejętności
radzenia sobie w
sytuacjach niepowodzeń
szkolnych
- stwarzanie szansy
osiągania sukcesów
- rozpoznawanie swoich
słabych i mocnych stron
- unikanie bezkrytycznego
naśladowania innych
- uczenie się pozytywnego
myślenia o sobie
- pomaganie uczniom w
zrozumieniu, że ich
sukcesy zależą od nich
samych
Budowanie udanych
Budowanie zdrowych,
relacji z innymi ludźmi poprawnych relacji z
i rozwiązywanie
dorosłymi
typowych dla tego
▪ Rozwijanie umiejętności
wieku problemów
wzajemnego
interpersonalnych
porozumiewanie się,
Konstruktywne
negocjacji i dzielenia się
rozwiązywanie
zadaniami
problemów
▪ Poznawanie i wdrażanie
w życie zasad dobrego
wychowania
▪ Eliminowanie
wulgaryzmów w życiu
szkoły i poza nią
▪ Nabywanie umiejętności
konstruktywnego
rozwiązywania konfliktów
Przeciwdziałanie
Skuteczne i konsekwentne
przemocy i agresji
zwalczanie przejawów
w życiu szkolnym
agresji wśród młodzieży
i pozaszkolnym
▪ Ukazywanie wpływu
naszych dzieci.
mediów na zachowania
agresywne
▪ Nabywanie umiejętności
rozpoznawanie uczuć i
stanów emocjonalnych
Wzmacnianie
pozytywnego obrazu
samego siebie
Uwagi
o realizacji
Odpowiedzialni
Techniki
relaksacyjne, metody
aktywne, pogadanki,
zawody, konkursy,
akademie.
Rzetelne,
systematyczne
stosowanie zasad
systemu oceniania z
przedmiotów.
Wychowawcy,
nauczyciele,
organizatorzy
konkursów, zawodów,
akademii
Rozmowy
indywidualne.
Praca w grupach;
metody aktywne na
lekcjach.
Odniesienie się do
szkolnego
regulaminu (system
kar i konsekwencji)
Śc. prozdrowotna
Nauczyciele
dyżurujący,
wychowawcy,
nauczyciele, pedagog,
nauczyciel na śc.
prozdrowotnej
Pogadanki, metody
aktywne, projekcje
filmów,
scenki rodzajowe,
przedstawienia,
rozmowy
indywidualne,
kontrakty,
odniesienie do
Wychowawcy,
pedagog,
opiekun kółka
teatralnego,
zespół interwencyjny.
4.
(stres , gniew, wściekłość) regulaminu (system
kluczem do rozładowania kadr i konsekwencji).
nagromadzonej agresji
Realizacja w ścisłej
współpracy z
pedagogiem
szkolnym oraz
służbami pomocy
społecznej: Centrum
Pomocy Rodzinie i
Por. Psych. Pedagogicznej
Przygotowanie
▪ Promocje zdrowego
Pogadanki, projekcje
młodzieży do życia w stylu życia
filmów
świecie
▪ Stałe poszukiwanie
dydaktycznych,
dorosłych, poprzez
możliwości wsparcia
scenki rodzajowe,
ukazywanie
dydaktyczno –
rozmowy
różnorodnych
wychowawczego dla
indywidualne,
aspektów życia
uczniów określanych
kontrakty,
społecznego wraz z mianem “trudne dziecko” odniesienie do
jego
(zbuntowani , agresywni, szkolnego
zagrożeniami
niepokorni, porywczy,
regulaminu (system
zagubieni)
kar i konsekwencji),
▪ Profilaktyka uzależnień przedstawienia
w szkole (papierosy,
teatralne,
alkohol, środki
gazetki ścienne,
psychotropowe, narkotyki, artykuły w gazetce
inne)
szkolnej,
konkursy, np. konkurs plast.
“ Nie piję, nie palę”
5.
Kształtowanie
umiejętności radzenia
sobie z sytuacjami
trudnymi
6.
Zagospodarowanie
czasu wolnego
uczniów
Kształtowanie postaw
asertywnych:
- sztuka mówienia “NIE”
- kierowanie się własnym
zdaniem w sytuacji presji
grupowej
- kształtowanie krytycznej
postawy wobec oferty
niesionej prze
współczesną cywilizację
(np. reklamy)
- rozładowanie napięć
wynikających z
nierównego statusu
majątkowego uczniów.
▪ Różne formy zajęć
pozalekcyjnych:
- kółka zainteresowań
- organizacje szkolne
- kluby
- wycieczki
▪ Imprezy okolicznościowe
Higienistka szkolna,
wychowawcy,
katecheci,
pedagog szkolny,
zespół interwencyjny,
opiekun kółka
teatralnego,
nauczyciele
przeszkoleni w ramach
prowadzenia
programów
profilaktycznych
opiekun gazetki
szkolnej “Burza
Mózgów”
nauczyciel sztuki,
nauczyciel
śc.prozdrowotnej
Lekcje
Pedagog, katechtka,
wychowawcze, lekcje wychowawcy,
religii, śc.
prozdrowotna:
- metody aktywne,
- pogadanki,
- projekcje filmów
dydaktycznych.
Rozmowy
indywidualne
Według programów
Opiekunowie
Program w zakresie profilaktyki zachowań problemowych
dla Rady Pedagogicznej
L.
Cele
p.
1. Zdobycie wiedzy i
kompetencji w
zakresie
profilaktyki
Zadania
▪ Trening interpersonalny
▪ Trening komunikacji
▪ Trening asertywności
▪ Trening zastępowania
agresji
2. Samodoskonalenie Praca nad sobą
3. Motywowanie do
stworzenia
koalicji: szkoła dom - środowisko
▪ Ujednolicenie
priorytetów, norm,
wymagań , kar i
konsekwencji i ze strony
dorosłych.
▪ Wykorzystanie
uroczystości klasowych i
szkolnych w celu integracji
(współpracy rodziców ze
środowiskiem szkolnym)
▪ Współpraca z rodzicami i
środowiskiem lokalnym
Sposoby realizacji
Zajęcia warsztatowe
▪ Wymiana
doświadczeń
▪ Rady szkoleniowe
▪ Lekcje otwarte
▪ Studium literatury
▪ Zebrania z
rodzicami
(wywiadówki,
profilaktyka)
▪ Rozmowy
indywidualne z
rodzicami uczniów
wykazujących
zachowania
problemowe
▪ Organizacja imprez
okolicznościowych
przy współpracy
rodziców i środowiska
lokalnego
▪ Według szkolnego
programu współpracy
z rodzicami i
środowiskiem
lokalnym
Odpowiedzialn
i
Nauczyciele,
pedagog
Nauczyciele,
pedagog
Rodzice,
uczniowie,
wychowawcy,
pedagog.
PROGRAM W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZACHOWAŃ
PROBLEMOWYCH DLA RODZICÓW
L. p.
1.
2.
3.
4.
5.
Cele
Przeciwdziałanie,
agresji, przemocy,
nietolerancji wśród
dzieci
Zadania
Sposoby
realizacji
Odpowiedzial
ni
▪ Przeciwdziałanie Pogadanki ,
Wychowawcy,
przemocy i
zebrania z
Pedagog społeczny
nietolerancji
rodzicami
▪ Radzenie sobie z
własną i cudzą
agresją
▪ Mówić czy milczeć
(poruszanie
trudnych tematów)
▪ Rozmawiajmy o
uczuciach
Wyrabianie silnej
▪ Co to jest nałóg i Projekcja filmów,
Wychowawcy,
woli, drogą do walki czy można się
pogadanki z
pedagog,
z nałogiem
z niego wyleczyć?
rodzicami na
higienistka szkolna
-nikotynizm
spotkaniach
-narkomania
profilaktycznych,
-alkoholizm
warsztaty
-inne uzależnienia
▪ Dlaczego nałogi
są szkodliwe?
Kształtowanie
▪ Kultura słowa
Odgrywanie scenek Dyrektor,
poprawnych
▪ Zasady dobrego
rodzajowych przez wychowawcy,
nawyków i walka z wychowania
młodzież na
wulgaryzmami.
zebraniach z
Wyrabianie
rodzicami
szacunku dla osób
starszych
Zapoznanie
▪ Symptomy dziecka Pogadanki,
Pedagog
rodziców z
molestowanego
warsztaty
problemami
seksualnie
przemocy seksualnej ▪ Do kogo zwrócić
się o pomoc?
Zapoznanie z
Propozycja
Podanie i
Wychowawcy,
psychologią karania wypracowania
udostępnienie
pedagog
i nagradzanie dzieci systemu
literatury fachowej,
nagradzania i
metody aktywne
karania swoich
dzieci
Opracowały: Dorota Sońska-Jagusztyn, Katarzyna Welc , Anna Skoczylas, Halina Dec.