ŚW. ELŻBIETY WĘGIERSKIEJ

19 listopada 2016 r. – Sobota
ŚW. ELŻBIETY WĘGIERSKIEJ
(Wdowy)
S. Elisabeth Viduae – III. classis
Tempora: Sabbato infra Hebdomadam VI quae superfuit post Epiphaniam IV. Novembris
19 listopada 2016r. – kolor szat biały - Sobota – Św. Elżbiety Węgierskiej, Wdowy. ( 3. kl.) Msza Cognovi, Gloria,
modlitwa wł., w Mszach czytanych 2. modlitwa: Wspomnienie św. Poncjana, Papieża i Męczennika, bez Credo, prefacja
zwykła.
Św. Elżbieta, córka króla węgierskiego Andrzeja II i siostrzenica św. Jadwigi, urodziła się w roku 1207. Poślubiła Ludwika
IV, landgrafa Turyngii. Z wielką gorliwością pełniła uczynki miłosierdzia, pielęgnując osobiście ubogich i trędowatych.
Mając 20 lat owdowiała i została razem z trojgiem dzieci wyrzucona z zamku przez rodzinę męża. Wstąpiła do trzeciego
zakonu św. Franciszka i całe swoje mienie obróciła na budowę szpitala dla ubogich. Zmarła 19 listopada 1231 roku.
Wspomnienie św. Poncjana, papieża i męczennika. Św. Poncjan rządził Kościołem w latach 230 - 236. Na rozkaz cesarza
Aleksandra został deportowany na Sardynię i tam umarł śmiercią męczeńską.
Szaty białe
3 klasy
INTROITUS:
Ps 118,75.120
Wiem, Panie, że słuszne są Twoje wyroki, żeś sprawie- Cognóvi, Dómine, quia aequitas iudícia tua, et
dliwie mnie trapił: drży moje ciało z bojaźni przed To- in veritáte tua humiliásti me: confíge timóre tuo
bą, lękam się Twoich wyroków.
carnes meas, a mandátis tuis tímui.
Ps 118,1
Ps. Błogosławieni, których droga jest niepokalana: Beáti immaculáti in via: qui ámbulant in lege
którzy postępują zgodnie prawem Pana. V. Chwała Dómini. V. Glória Patri.
Ojcu.
ORATIO:
Miłosierny Boże, oświeć serca Twych wiernych i za Tuórum corda fidélium, Deus miserátor,
chwalebną przyczyną św. Elżbiety spraw, abyśmy po- illústra: et, beátæ Elisabeth précibus gloriósis;
gardzali pomyślnością doczesną, a zawsze doznawali fac nos próspera mundi despícere, et coelésti
niebieskiej pociechy. Przez Pana.
semper consolatióne gaudére. Per Dominum.
Wiekuisty Pasterzu, wejrzyj łaskawie na Swoją trzodę
i otocz ją nieustanną opieką za przyczyną świętego
Poncjana, Papieża i męczennika, którego ustanowiłeś
pasterzem całego Kościoła. Przez Pana.
LECTIO:
Pro S. Pontiano Papa et Martyre.
Gregem tuum, Pastor ætérne, placátus inténde:
et, per beátum Pontiánum Mártyrem tuum
atque Summum Pontíficem, perpétua protectióne custódi; quem totíus Ecclésiæ præstitísti
esse pastórem. Per Dominum.
Prz 31,10-31
Na kartach Starego Testamentu znajdujemy obraz idealnej matki całkowicie oddanej mężowi i domownikom.
Niewiastę dzielną któż znajdzie? Jej wartość przewyższa perły. Serce małżonka jej ufa, na zyskach mu
nie zbywa; nie czyni mu źle, ale dobrze przez wszystkie dni jego życia. O len się stara i wełnę, pracuje
starannie rękami. Podobnie jak okręt kupiecki żywność sprowadza z daleka. Wstaje, gdy jeszcze jest noc,
i żywność rozdziela domowi, <a obowiązki – swym
dziewczętom>. Myśli o roli – kupuje ją: z zarobku
swych rąk zasadza winnicę. Przepasuje mocą swe biodra, umacnia swoje ramiona. Już widzi pożytek z
swej pracy: jej lampa wśród nocy nie gaśnie. Wyciąga
ręce po kądziel, jej palce chwytają wrzeciono. Otwiera dłoń ubogiemu, do nędzarza wyciąga swe ręce. Dla
domu nie boi się śniegu, bo cały dom odziany na lata,
sporządza sobie okrycia, jej szaty z bisioru i z purpury. W bramie jej mąż szanowany, gdy wśród starszyzny kraju zasiądzie. Płótno wyrabia, sprzedaje, pasy
dostarcza kupcowi. Strojem jej siła i godność, do dnia
przyszłego się śmieje. Otwiera usta z mądrością, na
języku jej miłe nauki. Bada bieg spraw domowych, nie
jada chleba lenistwa. Powstają synowie, by szczęście
jej uznać, i mąż, ażeby ją sławić: «Wiele niewiast pilnie pracuje, lecz ty przewyższasz je wszystkie». Kłamliwy wdzięk i marne jest piękno: chwalić należy nie-
Mulíerem fortem quis invéniet? Procul et de
últimis fínibus prétium eius. Confídit in ea cor
viri sui, et spóliis non indigébit. Reddet ei bonum, et non malum, ómnibus diébus vitæ suæ.
Quæsívit lanam et linum, et operáta est consílio
mánuum suárum. Facta est quasi navis institóris, de longe portans panem suum. Et de nocte
surréxit, dedítque prædam domésticis suis, et
cibária ancíllis suis. Considerávit agrum, et emit
eum: de fructu mánuum suárum plantávit víneam. Accínxit fortitúdine lumbos suos, et roborávit bráchium suum. Gustávit, et vidit, quia bona
est negotiátio eius: non exstinguétur in nocte
lucérna eius. Manum suam misit ad fórtia, et
dígiti eius apprehénderent fusum. Manum suam
apéruit ínopi, et palmas suas exténdit ad páuperem. Non timébit dómui suæ a frigóribus nivis: omnes enim doméstici eius vestíti sunt duplícibus. Stragulátam vestem fecit sibi: byssus et
púrpura induméntum eius. Nóbilis in portis vir
eius, quando séderit cum senatóribus terræ.
Síndonem fecit et véndidit, et cíngulum tradidit
Chananaeo. Fortitúdo et decor induméntum eius, et ridébit in die novíssimo. Os suum apéruit
wiastę, co boi się Pana. Z owocu jej rąk jej dajcie, sapiéntiæ, et lex cleméntiæ in lingua eius. Conniech w bramie chwalą jej czyny.
siderávit sémitas domus suæ, et panem otiósa
non comédit. Surrexérunt fílii eius, et
beatíssimam prædicavérunt: vir eius, et laudávit
eam. Multæ fíliæ congregavérunt divítias, tu
supergréssa es univérsas. Fallax grátia, et vana
est pulchritúdo: mulier timens Dóminum, ipsa
laudábitur. Date ei de fructu mánuum suárum,
et laudent eam in portis ópera eius.
GRADUALE:
Wdzięk rozlał się na twoich wargach, przeto Bóg pobłogosławił cię na wieki.
V. W obronie wiary i sprawiedliwości niech cudów dokona twoja prawica.
Ps 44,3.5
Diffúsa est grátia in labiis tuis: proptérea benedíxit te Deus in ætérnum.
V. Propter veritátem et mansuetúdinem et iustítiam: et de ducet te mirabíliter déxtera tua
ALLELUJA:
Ps 44,5
Alleluja, alleluja. V. W chwale i piękności swojej wy- Allelúia, alleluia V. Spécie tua et pulchritúdine
stąp, walcz zwycięsko i króluj. Alleluja.
tua inténde, próspere procéde et regna. Allelúia.
EVANGELIUM:
Królestwo niebieskie podobne jest do skarbu ukrytego
w roli. Znalazł go pewien człowiek i ukrył ponownie.
Uradowany poszedł, sprzedał wszystko, co miał, i kupił tę rolę. Dalej, podobne jest królestwo niebieskie do
kupca, poszukującego pięknych pereł. Gdy znalazł
jedną drogocenną perłę, poszedł, sprzedał wszystko, co
miał, i kupił ją. Dalej, podobne jest królestwo niebieskie do sieci, zarzuconej w morze i zagarniającej ryby
wszelkiego rodzaju. Gdy się napełniła, wyciągnęli ją
na brzeg i usiadłszy, dobre zebrali w naczynia, a złe
odrzucili. Tak będzie przy końcu świata: wyjdą aniołowie, wyłączą złych spośród sprawiedliwych i wrzucą
w piec rozpalony; tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
Zrozumieliście to wszystko?» Odpowiedzieli Mu: «Tak
jest». A On rzekł do nich: «Dlatego każdy uczony w
Piśmie, który stał się uczniem królestwa niebieskiego,
podobny jest do ojca rodziny, który ze swego skarbca
wydobywa rzeczy nowe i stare».
Mt 13,44-52
In illo témpore: Dixit Iesus discípulis suis parábolam hanc: Símile est regnum coelórum
thesáuro abscóndito in agro: quem qui invénit
homo, abscóndit, et præ gáudio illíus vadit, et
vendit univérsa, quæ habet, et emit agrum illum. Iterum símile est regnum coelórum homini
negotiatóri, quærénti bonas margarítas. Invénta
autem una pretiósa margaríta, ábiit, et véndidit
ómnia, quæ hábuit, et emit eam. Iterum símile
est regnum coelórum sagénæ, missæ in mare et
ex omni génere píscium cóngreganti. Quam,
cum impléta esset educéntes, et secus litus sedéntes, elegérunt bonos in vasa, malos autem
foras misérunt. Sic erit in consummatióne saeculi: exíbunt Angeli, et separábunt malos de
médio iustórum, et mittent eos in camínum ignis: ibi erit fletus et stridor déntium. Intellexístis hæc ómnia? Dicunt ei: Etiam. Ait illis:
Ideo omnis scriba doctus in regno coelórum
símilis est hómini patrifamílias, qui profert de
thesáuro suo nova et vétera.
OFFERTORIUM:
Ps 44,3
Wdzięk rozlał się na twoich wargach, przeto Bóg po- Diffúsa est grátia in lábiis tuis: proptérea benebłogosławił cię na wieki.
díxit te Deus in ætérnum, et in saeculum saeculi.
SECRETA:
Przyjmij, Panie, ofiarę, którą lud Tobie oddany składa Accépta tibi sit, Dómine, sacrátæ plebis oblátio
ku czci Twoich Świętych, uznając, że dzięki ich zasłu- pro tuórum honóre Sanctórum: quorum se mérigom doznał pomocy w ucisku. Przez Pana.
tis de
tribulatióne
percepísse
cognóscit
auxílium. Per Dominum nostrum.
Pro S. Pontiano Papa et Martyre.
Złożywszy dary, prosimy Cię, Panie, oświeć łaskawie Oblátis munéribus, quaesumus, Dómine, EcTwój Kościół, by trzodzie Twojej wszędzie sprzyjało clésiam tuam benígnus illúmina: ut, et gregis tui
powodzenie, a pasterze pod Twymi rządami starali się profíciat ubique succéssus, et grati fiant nómini
podobać Twojemu imieniu. Przez Pana.
tuo, te gubernánte, pastóres. Per Dominum.
PRAEFATIO:
Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawien- Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre,
ne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dzięk- nos tibi semper et ubíque grátias agere: Dómine
czynienie, Panie, Ojcze Święty, wszechmogący, wiecz- sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: per
ny Boże, przez Chrystusa, Pana naszego. Przez Niego Christum, Dóminum nostrum. Per quem
Twój majestat chwalą Aniołowie, uwielbiają Państwa,
z lękiem czczą Potęgi, Niebiosa i Moce niebios oraz
błogosławieni Serafini we wspólnej wysławiają radości. Z nimi to, prosimy, dozwól i naszym głosom wołać
w pokornym uwielbieniu:
maiestátem tuam laudant Angeli, adórant Dominatiónes, tremunt Potestátes. Coeli coelorúmque Virtútes ac beáta Séraphim sócia
exsultatióne concélebrant. Cum quibus et nostras voces ut admitti iubeas, deprecámur, súpplici confessione dicéntes:
Ps 44,8
COMMUNIO:.
Miłujesz sprawiedliwość, a nienawidzisz nieprawości, Dilexísti iustítiam, et odísti iniquitátem: proptédlatego Bóg, twój Bóg, namaścił cię olejkiem wesela rea unxit te Deus, Deus tuus, óleo lætítiæ præ
consórtibus tuis.
obficiej niż twe towarzyszki.
POSTCOMMUNIO:
Nasyciłeś, Panie, rodzinę Twoją świętymi darami: Satiásti, Dómine, famíliam tuam munéribus sacwzmacniaj nas stale za wstawiennictwem tej, której ris: eius, quaesumus, semper interventióne nos
uroczystość obchodzimy. Przez Pana.
réfove, cuius sollémnia celebrámus. Per Dominum.
Pro S. Pontiano Papa et Martyre.
Prosimy Cię, Panie, rządź miłościwe Twoim Kościo- Refectióne sancta enutrítam gubérna, quaełem, krzepionym przez święty pokarm, aby pod Twoim sumus, Dómine, tuam placátus Ecclésiam: ut,
możnym panowaniem rosła wolność Kościoła, a zwią- poténti moderatióne dirécta, et increménta
zek jego z Tobą trwał niezachwiany. Przez Pana.
libertátis accípiat et in religiónis integritáte
persístat. Per Dominum.
Elżbieta urodziła się w 1207 r. w Bratysławie lub na zamku w Sarospatah jako trzecie dziecko Andrzeja II, króla Węgier, i
Gertrudy, siostry św. Jadwigi Śląskiej. Miała zaledwie 4 lata, gdy została zaręczona z Ludwikiem IV, późniejszym landgrafem Turyngii. Wychowywała się wraz z nim na zamku Wartburg. Wyszła za niego za mąż zgodnie z zamierzeniem swojego
ojca dopiero 10 lat później, w roku 1221, mając 14 lat. Z małżeństwa urodziło się troje dzieci: Herman, Zofia i Gertruda. Po
6 latach, w 1227 r. Ludwik zmarł podczas wyprawy krzyżowej w Brindisi we Włoszech. Tak więc Elżbieta została wdową
mając 20 lat.
Zgodnie z frankońskim prawem spadkowym, opuściwszy wraz z dziećmi Wartburg, Elżbieta zamieszkała najpierw w pobliskim Eisenach, a następnie w Marburgu, gdzie ufundowała szpital, w którym sama chętnie usługiwała. Oddała się wychowaniu dzieci, modlitwie, uczynkom pokutnym i miłosierdziu. Jej spowiednikami byli franciszkanin Rudiger i norbertanin Konrad z Marburga, słynny kaznodzieja i inkwizytor na Niemcy, mąż bardzo surowy. Prowadził ją drogą niezwykłej
pokuty. W 1228 r. Elżbieta złożyła ślub wyrzeczenia się świata i przyjęła jako jedna z pierwszych habit tercjarki św. Franciszka.
Święta Elżbieta Węgierska Ostatnie lata spędziła w skrajnym ubóstwie, oddając się bez reszty chorym i biednym. Zmarła w
nocy z 16 na 17 listopada 1231 r. Sława jej świętości była tak wielka, że na jej grób zaczęły przychodzić pielgrzymki. Konrad z Marburga, korzystając ze swego stanowiska inkwizytora, napisał jej żywot i zwrócił się do Rzymu z formalną prośbą
o kanonizację. Papież Grzegorz IX bezzwłocznie wysłał komisję dla zbadania życia Elżbiety i cudów, jakie miały się dziać
przy jej grobie. Stwierdzono wówczas ok. 60 niezwykłych wydarzeń. Sprawę poparł także metropolita Moguncji i św. Rajmund z Peñafort. Po 4 latach Grzegorz IX bullą z 27 maja 1235 r. ogłosił uroczyście Elżbietę świętą. Jest patronką elżbietanek (zgromadzenia założonego w Nysie w 1842 r., prowadzącego liczne dzieła w Polsce), elżbietanek cieszyńskich (założonych w XVII w. w Akwizgranie) oraz Franciszkańskiego Zakonu Świeckich; jest także patronką Niemiec i Węgier. Jej
imię przyjęło jako swoją nazwę kilka zgromadzeń zakonnych i dzieł katolickich.
W ikonografii św. Elżbieta przedstawiana jest w stroju królewskim albo z naręczem róż w fartuchu. Powstała bowiem legenda, że mąż zakazał jej rozdawać ubogim pieniądze i chleb. Gdy pewnego razu przyłapał ją na wynoszeniu bułek w fartuchu i kazał jej pokazać, co niesie, zobaczył róże, mimo że była to zima. Jej atrybutami są także: kilka monet i różaniec.