ŚW. ELŻBIETY WĘGIERSKIEJ

19 listopada 2016 r. – Sobota
ŚW. ELŻBIETY WĘGIERSKIEJ
(Wdowy)
S. Elisabeth Viduae – III. classis
Tempora: Sabbato infra Hebdomadam VI quae superfuit
post Epiphaniam IV. Novembris
19 listopada 2016r. – kolor szat biały - Sobota – Św. Elżbiety Węgierskiej, Wdowy. ( 3. kl.) Msza Cognovi, Gloria, modlitwa wł., w Mszach
czytanych 2. modlitwa: Wspomnienie św. Poncjana, Papieża i Męczennika,
bez Credo, prefacja zwykła.
Św. Elżbieta, córka króla węgierskiego Andrzeja II i siostrzenica św. Jadwigi, urodziła się w roku 1207. Poślubiła Ludwika IV, landgrafa Turyngii. Z wielką gorliwością pełniła uczynki miłosierdzia, pielęgnując osobiście ubogich i trędowatych. Mając 20 lat owdowiała i została razem z trojgiem dzieci wyrzucona z zamku przez rodzinę męża. Wstąpiła do trzeciego
zakonu św. Franciszka i całe swoje mienie obróciła na budowę szpitala
dla ubogich. Zmarła 19 listopada 1231 roku.
Wspomnienie św. Poncjana, papieża i męczennika. Św. Poncjan rządził
Kościołem w latach 230 - 236. Na rozkaz cesarza Aleksandra został deportowany na Sardynię i tam umarł śmiercią męczeńską.
3 klasy
Szaty białe
Ps 118,75.120
Cognóvi, Dómine, quia aequitas iudícia tua, et in veritáte tua humiliásti me:
confíge timóre tuo carnes
meas, a mandátis tuis tímui.
Ps 118,1
Ps. Błogosławieni, których droga Beáti immaculáti in via: qui
jest niepokalana: którzy postępu- ámbulant in lege Dómini. V.
ją
zgodnie
prawem
Pana. Glória Patri.
V. Chwała Ojcu.
ORATIO:
Miłosierny Boże, oświeć serca Tuórum
corda
fidélium,
Twych wiernych i za chwalebną Deus miserátor, illústra: et,
przyczyną św. Elżbiety spraw, beátæ Elisabeth précibus
abyśmy pogardzali pomyślnością gloriósis; fac nos próspera
doczesną, a zawsze doznawali mundi despícere, et coelésti
niebieskiej pociechy. Przez Pana. semper
consolatióne
gaudére. Per Dominum.
INTROITUS:
Wiem, Panie, że słuszne są Twoje wyroki, żeś sprawiedliwie
mnie trapił: drży moje ciało
z bojaźni przed Tobą, lękam się
Twoich wyroków.
Wiekuisty Pasterzu, wejrzyj łaskawie na Swoją trzodę i otocz ją
nieustanną opieką za przyczyną
świętego
Poncjana,
Papieża
i męczennika, którego ustanowi-
Pro S. Pontiano Papa et
Martyre.
Gregem
tuum,
Pastor
ætérne, placátus inténde: et,
per
beátum
Pontiánum
Mártyrem tuum atque Summum Pontíficem, perpétua
łeś pasterzem całego Kościoła. protectióne custódi; quem
Przez Pana.
totíus Ecclésiæ præstitísti
esse pastórem. Per Dominum.
LECTIO:
Prz 31,10-31
Na kartach Starego Testamentu znajdujemy obraz idealnej matki całkowicie oddanej mężowi i domownikom.
Niewiastę dzielną któż znajdzie?
Jej wartość przewyższa perły.
Serce małżonka jej ufa, na zyskach mu nie zbywa; nie czyni
mu źle, ale dobrze
przez
wszystkie dni jego życia. O len
się stara i wełnę, pracuje starannie rękami. Podobnie jak
okręt kupiecki żywność sprowadza z daleka. Wstaje, gdy jeszcze
jest noc, i żywność rozdziela domowi, <a obowiązki – swym
dziewczętom>. Myśli o roli –
kupuje ją: z zarobku swych rąk
zasadza winnicę. Przepasuje
mocą swe biodra, umacnia swoje ramiona. Już widzi pożytek
z swej pracy: jej lampa wśród
nocy nie gaśnie. Wyciąga ręce
po kądziel, jej palce chwytają
wrzeciono.
Otwiera dłoń ubogiemu,
do nędzarza wyciąga
swe ręce. Dla domu nie boi się
śniegu, bo cały dom odziany na
lata, sporządza sobie okrycia, jej
szaty z bisioru i z purpury.
W bramie jej mąż szanowany,
gdy wśród starszyzny kraju zasiądzie. Płótno wyrabia, sprzedaje, pasy dostarcza kupcowi.
Strojem jej siła i godność, do
dnia przyszłego się śmieje.
Otwiera usta z mądrością, na
języku jej miłe nauki. Bada bieg
spraw domowych, nie jada chleba lenistwa. Powstają synowie,
by szczęście jej uznać, i mąż,
ażeby ją sławić: «Wiele niewiast
pilnie pracuje, lecz ty przewyż-
Mulíerem fortem quis invéniet? Procul et de últimis
fínibus
prétium
eius.
Confídit in ea cor viri sui, et
spóliis non indigébit. Reddet
ei bonum, et non malum,
ómnibus diébus vitæ suæ.
Quæsívit lanam et linum, et
operáta est consílio mánuum
suárum. Facta est quasi
navis institóris, de longe
portans panem suum. Et de
nocte
surréxit,
dedítque
prædam domésticis suis, et
cibária ancíllis suis. Considerávit agrum, et emit eum:
de fructu mánuum suárum
plantávit víneam. Accínxit
fortitúdine lumbos suos, et
roborávit bráchium suum.
Gustávit, et vidit, quia bona
est negotiátio eius: non exstinguétur in nocte lucérna
eius. Manum suam misit ad
fórtia, et dígiti eius apprehénderent fusum. Manum
suam apéruit ínopi, et palmas suas exténdit ad páuperem. Non timébit dómui
suæ a frigóribus nivis: omnes
enim doméstici eius vestíti
sunt duplícibus. Stragulátam
vestem fecit sibi: byssus et
púrpura induméntum eius.
Nóbilis in portis vir eius,
quando séderit cum senatóribus terræ. Síndonem fecit
et véndidit, et cíngulum tradidit Chananaeo. Fortitúdo
szasz je wszystkie». Kłamliwy
wdzięk i marne jest piękno:
chwalić należy niewiastę, co boi
się Pana. Z owocu jej rąk jej
dajcie, niech w bramie chwalą jej
czyny.
et decor induméntum eius, et
ridébit in die novíssimo. Os
suum apéruit sapiéntiæ, et
lex cleméntiæ in lingua eius.
Considerávit sémitas domus
suæ, et panem otiósa non
comédit. Surrexérunt fílii
eius,
et
beatíssimam
prædicavérunt: vir eius, et
laudávit eam. Multæ fíliæ
congregavérunt divítias, tu
supergréssa es univérsas.
Fallax grátia, et vana est
pulchritúdo: mulier timens
Dóminum, ipsa laudábitur.
Date ei de fructu mánuum
suárum, et laudent eam in
portis ópera eius.
Ps 44,3.5
Diffúsa est grátia in labiis
tuis: proptérea benedíxit te
Deus in ætérnum.
V. Propter veritátem et mansuetúdinem et iustítiam: et
de ducet te mirabíliter déxtera tua
ALLELUJA:
Ps 44,5
Alleluja, alleluja. V. W chwale Allelúia, alleluia V. Spécie
i piękności swojej wystąp, walcz tua et pulchritúdine tua
zwycięsko i króluj. Alleluja.
inténde, próspere procéde et
regna. Allelúia.
GRADUALE:
Wdzięk rozlał się na twoich
wargach, przeto Bóg pobłogosławił cię na wieki.
V. W obronie wiary i sprawiedliwości niech cudów dokona
twoja prawica.
EVANGELIUM:
Królestwo niebieskie podobne
jest do skarbu ukrytego w roli.
Znalazł go pewien człowiek
i ukrył ponownie. Uradowany
poszedł, sprzedał wszystko, co
miał, i kupił tę rolę. Dalej, podobne jest królestwo niebieskie
do kupca, poszukującego pięknych pereł. Gdy znalazł jedną
drogocenną
perłę,
poszedł,
sprzedał wszystko, co miał,
i kupił ją. Dalej, podobne jest
Mt 13,44-52
In illo témpore: Dixit Iesus
discípulis suis parábolam
hanc: Símile est regnum coelórum thesáuro abscóndito
in agro: quem qui invénit
homo, abscóndit, et præ
gáudio illíus vadit, et vendit
univérsa, quæ habet, et emit
agrum illum. Iterum símile
est regnum coelórum homini
negotiatóri, quærénti bonas
margarítas. Invénta autem
królestwo niebieskie do sieci,
zarzuconej w morze i zagarniającej ryby wszelkiego rodzaju.
Gdy się napełniła, wyciągnęli ją
na brzeg i usiadłszy, dobre zebrali w naczynia, a złe odrzucili.
Tak będzie przy końcu świata:
wyjdą aniołowie, wyłączą złych
spośród sprawiedliwych i wrzucą w piec rozpalony; tam będzie
płacz i zgrzytanie zębów. Zrozumieliście to wszystko?» Odpowiedzieli Mu: «Tak jest». A On
rzekł do nich: «Dlatego każdy
uczony w Piśmie, który stał się
uczniem królestwa niebieskiego,
podobny jest do ojca rodziny,
który ze swego skarbca wydobywa rzeczy nowe i stare».
una
pretiósa
margaríta,
ábiit, et véndidit ómnia, quæ
hábuit, et emit eam. Iterum
símile est regnum coelórum
sagénæ, missæ in mare et ex
omni
génere
píscium
cóngreganti. Quam, cum impléta esset educéntes, et
secus litus sedéntes, elegérunt bonos in vasa, malos
autem foras misérunt. Sic
erit in consummatióne saeculi: exíbunt Angeli, et separábunt malos de médio iustórum, et mittent eos in
camínum ignis: ibi erit fletus
et stridor déntium. Intellexístis hæc ómnia? Dicunt
ei: Etiam. Ait illis: Ideo omnis scriba doctus in regno
coelórum símilis est hómini
patrifamílias, qui profert de
thesáuro suo nova et vétera.
OFFERTORIUM:
Ps 44,3
Wdzięk rozlał się na twoich Diffúsa est grátia in lábiis
wargach, przeto Bóg pobłogo- tuis: proptérea benedíxit te
sławił cię na wieki.
Deus in ætérnum, et in
saeculum saeculi.
SECRETA:
Przyjmij, Panie, ofiarę, którą lud Accépta tibi sit, Dómine,
Tobie oddany składa ku czci sacrátæ plebis oblátio pro
Twoich
Świętych,
uznając, tuórum honóre Sanctórum:
że dzięki ich zasługom doznał quorum se méritis de tribupomocy w ucisku. Przez Pana.
latióne percepísse cognóscit
auxílium. Per Dominum nostrum.
Pro S. Pontiano Papa et Martyre.
Złożywszy dary, prosimy Cię, Oblátis munéribus, quaePanie, oświeć łaskawie Twój sumus, Dómine, Ecclésiam
Kościół, by trzodzie Twojej tuam benígnus illúmina: ut,
wszędzie sprzyjało powodzenie, et gregis tui profíciat ubique
a pasterze pod Twymi rządami succéssus, et grati fiant
starali się podobać Twojemu nómini tuo, te gubernánte,
imieniu. Przez Pana.
PRAEFATIO:
Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie
składali dziękczynienie, Panie,
Ojcze Święty, wszechmogący,
wieczny Boże, przez Chrystusa,
Pana naszego. Przez Niego Twój
majestat
chwalą
Aniołowie,
uwielbiają Państwa, z lękiem
czczą Potęgi, Niebiosa i Moce
niebios oraz błogosławieni Serafini we wspólnej wysławiają radości. Z nimi to, prosimy, dozwól
i naszym głosom wołać w pokornym uwielbieniu:
pastóres. Per Dominum.
COMMUNIO:.
Miłujesz sprawiedliwość, a nienawidzisz nieprawości, dlatego
Bóg, twój Bóg, namaścił cię olejkiem wesela obficiej niż twe towarzyszki.
Ps 44,8
Dilexísti iustítiam, et odísti
iniquitátem: proptérea unxit
te Deus, Deus tuus, óleo
lætítiæ præ consórtibus tuis.
POSTCOMMUNIO:
Nasyciłeś, Panie, rodzinę Twoją
świętymi darami: wzmacniaj nas
stale za wstawiennictwem tej,
której uroczystość obchodzimy.
Przez Pana.
Prosimy Cię, Panie, rządź miłościwe Twoim Kościołem, krzepionym przez święty pokarm,
aby pod Twoim możnym panowaniem rosła wolność Kościoła,
a związek jego z Tobą trwał niezachwiany. Przez Pana.
Vere dignum et iustum est,
æquum et salutáre, nos tibi
semper et ubíque grátias
agere: Dómine sancte, Pater
omnípotens, ætérne Deus:
per Christum, Dóminum nostrum. Per quem maiestátem
tuam
laudant
Angeli,
adórant
Dominatiónes,
tremunt Potestátes. Coeli
coelorúmque
Virtútes
ac
beáta Séraphim sócia exsultatióne concélebrant. Cum
quibus et nostras voces ut
admitti iubeas, deprecámur,
súpplici
confessione
dicéntes:
Satiásti, Dómine, famíliam
tuam munéribus sacris: eius,
quaesumus, semper interventióne nos réfove, cuius
sollémnia celebrámus. Per
Dominum.
Pro S. Pontiano Papa et Martyre.
Refectióne sancta enutrítam
gubérna,
quaesumus,
Dómine, tuam placátus Ecclésiam: ut, poténti moderatióne dirécta, et increménta
libertátis accípiat et in
religiónis
integritáte
persístat. Per Dominum.
Elżbieta urodziła się w 1207 r. w Bratysławie lub na zamku w Sarospatah
jako trzecie dziecko Andrzeja II, króla Węgier, i Gertrudy, siostry św. Jadwigi Śląskiej. Miała zaledwie 4 lata, gdy została zaręczona z Ludwikiem
IV, późniejszym landgrafem Turyngii. Wychowywała się wraz z nim na
zamku Wartburg. Wyszła za niego za mąż zgodnie z zamierzeniem swojego
ojca dopiero 10 lat później, w roku 1221, mając 14 lat. Z małżeństwa urodziło się troje dzieci: Herman, Zofia i Gertruda. Po 6 latach, w 1227 r. Ludwik zmarł podczas wyprawy krzyżowej w Brindisi we Włoszech. Tak więc
Elżbieta została wdową mając 20 lat.
Zgodnie z frankońskim prawem spadkowym, opuściwszy wraz z dziećmi
Wartburg, Elżbieta zamieszkała najpierw w pobliskim Eisenach, a następnie w Marburgu, gdzie ufundowała szpital, w którym sama chętnie
usługiwała. Oddała się wychowaniu dzieci, modlitwie, uczynkom pokutnym i miłosierdziu. Jej spowiednikami byli franciszkanin Rudiger i norbertanin Konrad z Marburga, słynny kaznodzieja i inkwizytor na Niemcy,
mąż bardzo surowy. Prowadził ją drogą niezwykłej pokuty. W 1228 r. Elżbieta złożyła ślub wyrzeczenia się świata i przyjęła jako jedna z pierwszych habit tercjarki św. Franciszka.
Święta Elżbieta Węgierska Ostatnie lata spędziła w skrajnym ubóstwie,
oddając się bez reszty chorym i biednym. Zmarła w nocy z 16 na 17 listopada 1231 r. Sława jej świętości była tak wielka, że na jej grób zaczęły przychodzić pielgrzymki. Konrad z Marburga, korzystając ze swego stanowiska
inkwizytora, napisał jej żywot i zwrócił się do Rzymu z formalną prośbą o
kanonizację. Papież Grzegorz IX bezzwłocznie wysłał komisję dla zbadania życia Elżbiety i cudów, jakie miały się dziać przy jej grobie. Stwierdzono wówczas ok. 60 niezwykłych wydarzeń. Sprawę poparł także metropolita Moguncji i św. Rajmund z Peñafort. Po 4 latach Grzegorz IX bullą z 27
maja 1235 r. ogłosił uroczyście Elżbietę świętą. Jest patronką elżbietanek
(zgromadzenia założonego w Nysie w 1842 r., prowadzącego liczne dzieła w
Polsce), elżbietanek cieszyńskich (założonych w XVII w. w Akwizgranie)
oraz Franciszkańskiego Zakonu Świeckich; jest także patronką Niemiec i
Węgier. Jej imię przyjęło jako swoją nazwę kilka zgromadzeń zakonnych i
dzieł katolickich.
W ikonografii św. Elżbieta przedstawiana jest w stroju królewskim albo z
naręczem róż w fartuchu. Powstała bowiem legenda, że mąż zakazał jej
rozdawać ubogim pieniądze i chleb. Gdy pewnego razu przyłapał ją na
wynoszeniu bułek w fartuchu i kazał jej pokazać, co niesie, zobaczył róże,
mimo że była to zima. Jej atrybutami są także: kilka monet i różaniec.