Prof. dr hab. Piotr Oleś Optymalne funkcjonowanie w kontekście

Prowadzący:
Prof. dr hab. Piotr Oleś
Tytuł seminarium:
Optymalne funkcjonowanie w kontekście wyzwań i zadań „połowy
życia”
Opis i cele przedmiotu:
Zadanie polega na przygotowaniu pracy dyplomowej zawierającej najczęściej raport z badań
empirycznych, zredagowany w postaci przypominającej rozbudowany artykuł naukowy, zgodnie z
regułami sztuki (APA) i wymaganiami SWPS.
Efekty kształcenia realizowane w ramach seminarium magisterskiego:
Seminarium magisterskie I (semestr I)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego I
Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę z zakresu problematyki
przygotowywanej pracy magisterskiej
Na podstawie przeczytanej literatury potrafi sformułować i uzasadnić hipotezy
badawcze
Student jest świadomy, jaki jest stan jego wiedzy oraz ma zdaje sobie sprawę z
potrzeby jej poszerzania i aktualizowania
K_U06
Zadanie
Dyskusje,
Analiza literatury
Dyskusje
K_K01
Dyskusje
K_W08
Zadanie
Dyskusje
K_W02
Seminarium magisterskie II (semestr II)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego II
Wie, jak tworzyć i weryfikować narzędzia badawcze, a także wie jak dobierać i
stosować narzędzia dostępne, aby uzyskiwać wiarygodne dane
Potrafi przygotować narzędzia potrzebne do przeprowadzenia zaplanowanych
badań
Potrafi zaplanować swoją pracę.
K_U08
K_K05
Prezentacja metody
badawczej
Dyskusje
K_W07
Zadanie
Dyskusje
Seminarium magisterskie III (semestr III)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego III
Student wie, jak zaplanować i przeprowadzić badanie zgodnie ze standardami
metodologicznymi oraz w jaki sposób analizować dane pochodzące z
przeprowadzonego badania
Student potrafi wyszukiwać, interpretować oraz wyjaśnić uzyskane wyniki
będące odwzorowaniem realnych sytuacji psychologicznych
Student ma świadomość odpowiedzialności za prowadzone badania i za osoby
badane, odpowiedzialnie podejmuje decyzje
K_U02
K_K08
Dyskusje,
omówienie
wyników badań
Dyskusje
K_W13
Zadanie
Dyskusje
Seminarium magisterskie IV (semestr IV)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego IV
Student wie, jak należy przygotować i napisać pracę magisterską (zasady
etyczne, formalne i merytoryczne)
Student potrafi przeanalizować i zinterpretować uzyskane wyniki,
przeprowadzić ich dyskusję zgodnie z obowiązującymi go zasadami etyki i
względami formalnymi
Potrafi napisać pracę magisterską
Świadomie stosuje się do zasad etyki zawodowej i w ich świetle rozpatruje
napotykane trudności w realizacji projektu
K_U07
K_U12
K_K07
Napisanie i złożenie
pracy magisterskiej
Dyskusje
Tematyka i przykładowe pytania badawcze:
Tematyka seminarium dotyczy osobowości człowieka dorosłego, analizowanej pod kątem integracji,
transgresji, i optymalnego, twórczego przystosowania. Chodzi zarówno o aktywność własną podmiotu i
jej konsekwencje, jak i o zmiany wynikające z wyzwań rozwojowych i wydarzeń życiowych w okresie
dorosłości, zwłaszcza w okresie przełomu „połowy życia”. Zgodnie z integracyjnym modelem osobowości
badania mogą dotyczyć cech, charakterystycznych przystosowań (np. cele i dążenia, style radzenia sobie,
orientacja temporalna, preferencje wartości) i historii życia: a tu kwestie tożsamości, bilansu życia,
dialogowości wewnętrznej, reguł konstruowania i rekonstruowania narracyjnej tożsamości. Możliwe są
zarówno badania ilościowe przy użyciu kwestionariuszy, badania eksperymentalne, jak również analizy
jakościowe prowadzone za pomocą metod swobodnych.
Przykładowe pytania badawcze:
) Od czego zależą zmiany w zakresie preferencji, dążeń i celów osobistych?
2) Jakie zmiany promują rozwój osobowości, a jakie nie i dlaczego?
3) W jakich okolicznościach ciągłość dążeń życiowych okazuje się adaptacyjna, a jakich zmiany?
4) Które cechy osobowości sprzyjają wystąpieniu kryzysu połowy życia, a które optymalnemu,
adaptacyjnemu przejściu przemian „połowy życia”?
5) Jakie postacie przybiera syndrom Gauguina – wielka zmiana linii życia?
6) Jakie zmiany koncepcji siebie i tożsamości następują po trudnych lub traumatycznych wydarzeniach
życiowych?
7) W jaki sposób ludzie dokonują bilansu życia i jakie są tego konsekwencje dla ich dobrostanu
psychicznego i adaptacji?
8) Jakie kryteria wartościowania wiążą się z optymalnym funkcjonowaniem w okresie średniej dorosłości?
9) Czy integracja osobowości jest warunkiem dojrzałości i od czego to zależy?
10) Jaką funkcję w rozwoju osobowości i twórczej adaptacji człowieka dorosłego pełnią zjawiska
dialogowe?
Uwaga: Istnieje możliwość pisania pracy psychobiograficznej na temat życia i twórczości wybranej
postaci, na przykład pod kątem zmian charakterystycznych dla „połowy życia”.
Wymagania wobec uczestników seminarium:
1. Zainteresowanie tematyką seminarium
2. Motywacja do przygotowania pracy magisterskiej i przeprowadzenia badań
3. Umiejętność stosowania podstawowych statystyk
4. Umiejętność korzystania z literatury, w tym również w języku angielskim
5. Innowacyjność w podejściu do problemów badawczych
6. Gotowość do dyskusji nad tematem pracy, co oznacza własną inicjatywę w jego wyborze i
formułowaniu, zamiast oczekiwania na propozycje promotora.
Wstępny harmonogram pracy i warunki zaliczenia:
1. Przedstawienie potencjalnych obszarów badawczych, zainteresowania uczestników
2. Burza mózgów wokół wybranych tematów
3. Dyskusje potencjalnych tematów na podstawie literatury
4. Formułowanie problemów i planowanie badań
5. Przygotowanie i przeprowadzenie badań pilotażowych
6. Dyskusja wyłaniających się problemów
7. Co trzeba wiedzieć o pracy magisterskiej, by ją wykonać dobrze i o czasie.
8. Badania właściwe
9. Opracowanie wyników pod kątem ilościowym
10. Interpretacja i dyskusja wyników
11. Zredagowanie pracy
Zadania 1-3 w I semestrze, 2-8 w II, 7-9 w III, 9-11 w IV, a potem już obrona.
Warunkiem zaliczenia każdego semestru jest postęp w realizacji projektu, według indywidualnego planu
uzgodnionego z promotorem.
Podstawowa literatura do zajęć:
W języku polskim i angielskim, stosownie do tematu pracy, oraz pozycje przydatne w poszukiwaniu
tematu, planowaniu badań i opracowaniu wyników:
Brzeziński J. (1996). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brzeziński J. (2000). Badanie eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe „Scholar”.
Francuz P., Mackiewicz R. (2005). Liczby nie wiedzą, skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce
nie tylko dla psychologów. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Lachman M. E. (red.) (2001). Handbook of midlife development. New York: John Wiley & Sons, Inc.
Levinson D. J. (1986). A conception of adult development. American Psychologist, 41, 3-13.
Miluska J. (1996). Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Oleś P.K. (2011). Psychologia człowieka dorosłego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Oleś P.K. (2014). Psychologia przełomu połowy życia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Piber-Dąbrowka K., Cypryańska M., Wawrzyniak M. (2007). Vademecum. Standardy edytorskie dla
naukowego testu empirycznego z zakresu psychologii. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
Biogram Promotora:
Piotr K. Oleś – profesor zwyczajny w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II i Szkole Wyższej
Psychologii Społecznej w Warszawie. Zajmuje się psychologią osobowości: modele osobowości, badania
dotyczące (1) wewnętrznej aktywności dialogowej, konstruowania systemu znaczeń osobistych i procesu
wartościowania; (2) struktury i funkcji systemu Ja; (3) przemian i dojrzewania osobowości na przestrzeni
życia, w tym tożsamości osobistej; (4) optymalnego funkcjonowania człowieka zdrowego. Jest autorem
m.in. monografii „Psychologia przełomu połowy życia” (2014), „Psychologia człowieka dorosłego” (2011) i
podręcznika „Wprowadzenie do psychologii osobowości” (2003, wydanie nowe 2009), kilku metod
kwestionariuszowych oraz licznych rozdziałów i artykułów naukowych publikowanych w kraju i zagranicą.
Kierownik kilku grantów badawczych, w tym 6 promotorskich. Laureat subsydium profesorskiego w
ramach programu „Mistrz” Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – grant „Dialogowe funkcje Ja” (2006-2010).
Były redaktor naczelny „Roczników Psychologicznych”, aktualnie członek redakcji kilku czasopism
naukowych. Członek i Przewodniczący Komitetu Nauk Psychologicznych PAN; członek Uniwersyteckiej
Komisji Akredytacyjnej (od 2005) i Państwowej Komisji Akredytacyjnej (od 2009). Międzynarodowy
konsultant w zakresie konfrontacji z sobą i teorii wartościowania. Pracuje w Służbie Zdrowia jako
specjalista psycholog kliniczny.