ŚW. JANA OD KRZYŻA

24 listopada 2016r. – Czwartek
ŚW. JANA OD KRZYŻA
(Wyznawcy i Doktora Kościoła)
S. Joannis a Cruce Confessoris et Ecclesiae Doctoris - III classis
Tempora: Feria Quinta infra Hebdomadam XXIV post Octavam Pentecostes
24 listopada 2016r. – kolor szat biały - Czwartek – Św. Jana od Krzyża, Wyznawcy i Doktora Kościoła. (3. kl.) Msza
In medio, Gloria, modlitwa wł., w Mszach czytanych 2. modlitwa: Wspomnienie św. Chryzogona, Męczennika, bez Credo,
prefacja zwykła.
Jan d’Yepez urodził się koło Avili w Hiszpanii w roku 1542. Mając dwadzieścia lat wstąpił do zakonu Karmelitów.
Stał się głównym pomocnikiem św. Teresy w reformie zakonu. Ukochał krzyż Chrystusa i prosił Boga, aby nigdy nie brakowało mu cierpienia. Modlitwa ta została wysłuchana. Jego reformatorska działalność sprowadziła nań liczne cierpienia.
Św. Jan od Krzyża głosił konieczność całkowitego ogołocenia wewnętrznego, aby dojść do pełni zjednoczenia z Bogiem.
Naukę swoją zawarł w książkach pisanych prozą i wierszem. Umarł w Ubeda w roku 1591. Msza In medio. Tytuł Doktora
Kościoła przyznaje papież tym Świętym, którzy odznaczyli się wybitną wiedzą teologiczną. Duch Święty udzielił im w obfitości darów mądrości i rozumu i sprawił, że ich nauka rozrosła się w Kościele jak palma i jak cedr na Libanie. Przez gorliwą pracę Doktorowie Kościoła stali się ogniwem w łańcuchu żywej tradycji Kościoła. Rozwinęli naukę, którą «Kościół
otrzymał od Apostołów, Apostołowie od Chrystusa, a Chrystus od Boga» (Tertulian).
Wspomnienie św. Chryzogona, męczennika. Św. Chryzogon poniósł męczeństwo w Akwilei z początkiem IV wieku.
Jego imię wymienia się w kanonie Mszy świętej.
3 klasy
Szaty białe
INTROITUS:
Syr 15,5
W pośrodku Kościoła Pan otworzył jego usta, napełnił In médio Ecclésiæ apéruit os eius: et implévit
go duchem mądrości i rozumu i przyodział go szatą eum Dóminus spíritu sapiéntiæ et intelléctus:
chwały.
stolam glóriæ índuit eum.
Ps 91,2
Ps. Dobrze jest wysławiać Pana i śpiewać imieniu Bonum est confitéri Dómino: et psállere nómini
Twemu, o Najwyższy. V. Chwała Ojcu.
tuo, Altíssime. V. Glória Patri.
ORATIO:
Boże, który św. Jana, Twego Wyznawcę i Doktora, Deus, qui sanctum Ioánnem Confessórem tuum
uczyniłeś szczególnym miłośnikiem Krzyża i zupełnego atque Doctorem perféctæ sui abnegatiónis et
wyrzeczenia się siebie, daj nam, abyśmy wytrwale idąc Crucis amatórem exímium effecísti: concéde; ut,
za jego przykładem osiągnęli wiekuistą chwałę. Przez eius imitatióni iúgiter inhæréntes, glóriam asPana.
sequámur ætérnam. Per Dominum.
Pro S. Chrysogono Mart.
Przychyl się, Panie, do naszych kornych próśb, a że ob- Adésto, Dómine, supplicatiónibus nostris: ut,
ciążeni grzechami uświadamiamy sobie naszą winę, qui ex iniquitáte nostra reos nos esse cognósciniech nas wyzwoli wstawiennictwo św. Chryzogona, mus, beáti Chrysógoni Mártyris tui interTwojego Męczennika. Przez Pana.
cessióne liberémur. Per Dominum.
LECTIO:
2 Tm 4,1-8
Najmilszy: Zaklinam cię wobec Boga i Chrystusa Je- Caríssime: Testíficor coram Deo, et Iesu Christo,
zusa, który będzie sądził żywych i umarłych, i na Jego qui iudicatúrus est vi vos et mórtuos, per advénpojawienie się, i na Jego królestwo: głoś naukę, na- tum ipsíus et regnum eius: praedica verbum, instawaj w porę, nie w porę, [w razie potrzeby] wykaż sta opportúne, importune: árgue, óbsecra, ínbłąd, poucz, podnieś na duchu z całą cierpliwością, ile- crepa in omni patiéntia, et doctrína. Erit enim
kroć nauczasz. Przyjdzie bowiem chwila, kiedy zdro- tempus, cum sanam doctrínam non sustinébunt,
wej nauki nie będą znosili, ale według własnych pożą- sed ad sua desidéria, coacervábunt sibi magidań - ponieważ ich uszy świerzbią - będą sobie mnożyli stros, pruriéntes áuribus, et a veritáte quidem
nauczycieli. Będą się odwracali od słuchania prawdy, audítum avértent, ad fábulas autem converténa obrócą się ku zmyślonym opowiadaniom. Ty zaś tur. Tu vero vígila, in ómnibus labóra, opus fac
czuwaj we wszystkim, znoś trudy, wykonaj dzieło Evangelístæ, ministérium tuum ímpie. Sóbrius
ewangelisty , spełnij swe posługiwanie! Albowiem esto. Ego enim iam delíbor, et tempus resolukrew moja już ma być wylana na ofiarę, a chwila mojej tiónis meæ instat. Bonum certámen certávi, currozłąki nadeszła. W dobrych zawodach wystąpiłem, sum consummávi, fidem servávi. In réliquo rebieg ukończyłem, wiary ustrzegłem. Na ostatek odło- pósita est mihi coróna iustítiæ, quam reddet
żono dla mnie wieniec sprawiedliwości, który mi mihi Dóminus in illa die, iustus iudex: non sow owym dniu odda Pan, sprawiedliwy Sędzia, a nie lum autem mihi, sed et iis, qui díligunt advéntylko mnie, ale i wszystkim, którzy umiłowali poja- tum eius.
wienie się Jego.
GRADUALE:
Ps 36,30n
Usta sprawiedliwego głoszą mądrość i język jego mówi Os iusti meditábitur sapiéntiam, et lingua eius
to, co słuszne.
loquétur iudícium.
V. Prawo jego Boga mieszka w sercu jego, a kroki się V. Lex Dei eius in corde ipsíus: et non supplanjego nie chwieją.
tabúntur gressus eius.
ALLELUJA:
Alleluja, alleluja. V. Umiłował go Pan i przyozdobił,
przyodział go szatą chwały. Alleluja.
EVANGELIUM:
Onego czasu: Rzekł Jezus uczniom swoim: Wy jesteście solą dla ziemi. Lecz jeśli sól utraci swój smak,
czymże ją posolić? Na nic się już nie przyda, chyba na
wyrzucenie i podeptanie przez ludzi. Wy jesteście
światłem świata. Nie może się ukryć miasto położone
na górze. Nie zapala się też światła i nie stawia pod
korcem, ale na świeczniku, aby świeciło wszystkim,
którzy są w domu. Tak niech świeci wasze światło
przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki
i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie. Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie
przyszedłem znieść, ale wypełnić. Zaprawdę. bowiem
powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą,
ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni. Ktokolwiek więc zniósłby
jedno z tych przykazań, choćby najmniejszych, i uczyłby tak ludzi, ten będzie najmniejszy w królestwie
niebieskim. A kto je wypełnia i uczy wypełniać, ten
będzie wielki w królestwie niebieskim.
OFFERTORIUM:
Sprawiedliwy zakwitnie jak palma, rozrośnie się jak
cedr na Libanie.
SECRETA:
Panie, niech nam nie zabraknie serdecznej modlitwy
świętego Jana Twego Wyznawcy i Doktora, która zaleci Tobie naszą ofiarę i wyjedna nam Twoje przebaczenie. Przez Pana.
Syr 45,9
Allelúia, alleluia V. Amávit eum Dóminus, et ornávit eum: stolam glóriæ índuit eum. Allelúia.
Mt 5,13-19
In illo témpore: Dixit Iesus discípulis suis: Vos
estis sal terræ. Quod si sal evanúerit, in quo saliétur? Ad níhilum valet ultra, nisi ut mittátur
foras, et conculcétur ab homínibus. Vos estis lux
mundi. Non potest cívitas abscóndi supra montem pósita. Neque accéndunt lucérnam, et ponunt eam sub módio, sed super candelábrum, ut
lúceat ómnibus qui in domo sunt. Sic lúceat lux
vestra coram homínibus, ut vídeant ópera vestra bona, et gloríficent Patrem vestrum, qui in
coelis est. Nolíte putáre, quóniam veni sólvere
legem aut prophétas: non veni sólvere, sed adimplére. Amen, quippe dico vobis, donec tránseat coelum et terra, iota unum aut unus apex non
præteríbit a lege, donec ómnia fiant. Qui ergo
solvent unum de mandátis istis mínimis, et
docúerit sic hómines, mínimus vocábitur in regno coelórum: qui autem fécerit et docúerit, hic
magnus vocábitur in regno coelórum.
Ps 91,13
Iustus ut palma florébit: sicut cedrus, quæ in
Líbano est, multiplicábitur.
Sancti Ioánnis Confessóris tui atque Doctóris
nobis, Dómine, pia non désit orátio: quæ et
múnera nostra concíliet; et tuam nobis indulgéntiam semper obtíneat. Per Dominum.
Pro S. Chrysogono Mart
Panie, daj się przebłagać złożonymi darami, Oblatis, quaesumus, Dómine, placáre munéria za wstawiennictwem św. Chryzogona, Twojego Mę- bus: et, intercedénte beáto Chrysógono Mártyre
czennika, broń nas od wszelkich niebezpieczeństw. tuo, a cunctis nos defénde perículis. Per DomiPrzez Pana.
num.
PRAEFATIO COMMUNIS:
Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawien- Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre,
ne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dzięk- nos tibi semper et ubíque grátias agere: Dómine
czynienie, Panie, Ojcze Święty, wszechmogący, wiecz- sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: per
ny Boże, przez Chrystusa, Pana naszego. Przez Niego Christum, Dóminum nostrum. Per quem maTwój majestat chwalą Aniołowie, uwielbiają Państwa, iestátem tuam laudant Angeli, adórant Dominaz lękiem czczą Potęgi, Niebiosa i Moce niebios oraz tiónes, tremunt Potestátes. Coeli coelorúmque
błogosławieni Serafini we wspólnej wysławiają rado- Virtútes ac beáta Séraphim sócia exsultatióne
ści. Z nimi to, prosimy, dozwól i naszym głosom wołać concélebrant. Cum quibus et nostras voces ut
w pokornym uwielbieniu:
admitti iubeas, deprecámur, súpplici confessione dicéntes:
Mt 16,18
COMMUNIO:.
Oto wierny i roztropny sługa, którego Pan postawił Tu es Petrus, et super hanc petram ædificábo
nad swoją czeladzią, by każdemu wydzielał żywność Ecclésiam meam.
w odpowiednim czasie.
POSTCOMMUNIO:
Prosimy Cię, Panie, niech święty Jan, Twój Wyznawca Refectióne sancta enutrítam gubérna, quaesui znamienity Doktor, wstawi się jako orędownik, mus, Dómine, tuam placátus Ecclésiam: ut,
aby ta ofiara Twoja dała nam zbawienie. Przez Pana.
poténti moderatióne dirécta, et increménta libertátis accípiat et in religiónis integritáte
persístat. Per Dominum.
Pro S. Felicitate
Súpplices te rogámus, omnípotens Deus: ut, inPanie, niech przyjęcie Twego Sakramentu oczyści nas tercedéntibus Sanctis tuis, et tua in nobis dona
z ukrytych grzechów i wybawi od zasadzek nieprzyja- multíplices, et témpora nostra dispónas. Per
cielskich. Przez Pana.
Dominum.
Jan de Yepes był trzecim z kolei dzieckiem Gonzaleza de Yepes i Katarzyny Alvarez. Przyszedł na świat w 1542 roku
w Fontiveros, w pobliżu miasta Avila (Hiszpania). Miał dwóch braci: Ludwika i Franciszka, ale pierwszy z nich zmarł niedługo po urodzeniu. Warunki w domu były bardzo ciężkie, gdyż rodzina wyrzekła się Gonzaleza za to, że będąc szlachcicem
śmiał wziąć za żonę dziewczynę z ludu. Jeszcze cięższe warunki nastały, kiedy zmarł ojciec. Jan miał wówczas dwa i pół
roku. Matka przeniosła się z dziećmi do Arevalo (1548), a potem do Medina del Campo (1551). Jan został oddany do przytułku. Potem pracował w szpitalu, by następnie próbować różnych zawodów u kolejnych majstrów: w tkactwie, krawiectwie, snycerstwie, jako malarz, jako zakrystian, wreszcie jako pielęgniarz. Za zebrane z trudem pieniądze uczył się w kolegium jezuickim w Medinie (1559-1563), jednocześnie pracując na swoje utrzymanie. W roku 1563, mając 21 lat, wstąpił do
karmelitów i wtedy obrał sobie imię Jan od św. Macieja. W zakonie napotkał na znaczne rozluźnienie. Dlatego gdy składał
śluby, czynił to z myślą o profesji według dawnej obserwancji. Po ukończeniu studiów filozoficznych i teologicznych w Salamance, w 25. roku życia otrzymał święcenia kapłańskie (1567). W dniu swojej Mszy prymicyjnej spotkał św. Teresę z Avila, która podjęła się dzieła reformy żeńskiej gałęzi Karmelu. Te dwie bratnie dusze zrozumiały się i postanowiły wytężyć
wszystkie siły dla reformy obu rodzin karmelitańskich. W następnym roku św. Teresa namówiła pewnego szlachcica, żeby
ofiarował dom w Duruelo na założenie pierwszej fundacji reformy. Tam przeniósł się Jan wraz z dwoma przyjaciółmi, których pozyskał dla reformy. 28 listopada 1568 r. złożyli ślub zachowania pierwotnej reguły. Jan przybrał sobie wówczas
imię Jana od Krzyża. Postanowił pozostać wierny reformie, choćby "miał to przypłacić życiem". Wkrótce okazało się, że będzie miał okazję dać dowód tej wierności. W latach 1569-1571 został wybrany na mistrza nowicjatu. W roku 1570 musiał
jednak przenieść klasztor do Pastrany. W roku 1571 został rektorem pierwszego klasztoru karmelitów w Alcali, który przyjął reformę. Równocześnie pełnił obowiązki spowiednika karmelitanek zreformowanych w Avila (1572-1577). W postępowaniu Jana przełożeni dopatrzyli się niesubordynacji. Obawiali się rozkładu zakonu. Posypały się napomnienia i nakazy.
Gdy Jan okazywał się na nie głuchy, został aresztowany w Avila w nocy z dnia 2 na 3 grudnia 1577 roku i siłą zabrany do
Toledo. Wtrącony do więzienia klasztornego, był nie tylko pozbawiony wolności, ale skazany na głód i częstą chłostę. Nie
załamał się jednak. Jak sam pisał, w "paszczy wieloryba" przebył 9 miesięcy. Pan Bóg w tych miesiącach udręki zalewał go
potokami pociech mistycznych. "Noce ciemne" długiego więzienia wykorzystał dla doświadczenia nie mniej bolesnego stanu, kiedy Pan Bóg pozornie opuszcza swoich wybranych, by ich zupełnie oczyścić i ogołocić z niepożądanych pragnień,
uczuć i przywiązań. 15 sierpnia 1578 roku udało mu się uciec z zakonnego więzienia w Toledo po długich i żmudnych do
tego przygotowaniach. Bracia z własnego klasztoru przyjęli go z wielką radością. 9 października tego roku wziął udział w
kapitule, na której został wybrany przełożonym konwentu w Jaen, w Andaluzji. W roku następnym (1579) otworzył nowy
dom reformy, w Baeza, gdzie pozostał jako przełożony do 1582 r. W roku 1581 z domów zreformowanych karmelitów utworzona została osobna prowincja. Zezwolił na to papież Grzegorz XIII specjalnym breve z 22 lipca 1580 roku. Cierpienia Jana podjęte dla reformy zaczęły owocować. Gorliwi zakonnicy widzieli w nim męczennika sprawy i zaczęli przekonywać się
do reformy. Mnożyły się także nowe fundacje dzięki hojności panów duchownych i świeckich. W roku 1582 Jan został mianowany przełożonym domu w Granadzie, a trzy lata później kapituła wybrała go wikariuszem prowincji Andaluzja. W
1587 r. zrzekł się tego urzędu i został ponownie mianowany przełożonym konwentu w Granadzie Kiedy liczba zreformowanych klasztorów zaczęła rosnąć i powstawały nowe prowincje, papież Sykstus V zezwolił na wybór osobnego wikariusza
generalnego dla prowincji zreformowanych, ale generał miał być jeszcze wspólny dla obu rodzin karmelu. Papież miał bowiem nadzieję, że niebawem cały zakon przyjmie reformę. W roku 1588 odbyła się pierwsza kapituła generalna prowincji
zreformowanych. Jednak stronnictwo złagodzonej reguły wzięło górę. Jan został usunięty ze wszystkich urzędów i jako
zwykły zakonnik zakończył niebawem życie w klasztorze w Ubedzie 14 grudnia 1591 roku w wieku zaledwie 49 lat. Umierał
zupełnie osamotniony, bowiem św. Teresa z Avila dawno już nie żyła - przeszła do nieba 4 października 1582 roku. Najbardziej sławny stał się Jan od Krzyża dzięki swoim pismom. Było ich znacznie więcej, ale spalono je zaraz po śmierci w obawie, by nie dostały się do rąk wrogów zakonu jako materiał przeciwko złagodzonej regule. Pozostały 22 dzieła, w tym kilkanaście utworów poetyckich, które dla mistyki chrześcijańskiej mają wprost bezcenną wartość. Najważniejsze są dwa z
nich: Noc ciemna i Pieśń duchowa. Są one perłą w światowej literaturze mistyki. Oba dzieła początek swój wywodzą z więzienia w Toledo. One też przysporzyły Janowi tytuł doktora Kościoła; dzięki nim zwany jest on także doktorem mistycznym.
Dzisiaj jego dzieła są przełożone na wszystkie znane języki świata i należą do klasyki dzieł mistycznych. Nie mniejszym
powodzeniem cieszą się dotąd Droga na Górę Karmel i Żywy płomień. Nikt dotąd nie poddał stanów mistyki tak subtelnej
analizie, jak właśnie Jan od Krzyża. Św. Teresa z Avila zostawiła wprawdzie także poważne dzieła z zakresu mistyki
chrześcijańskiej, ale podeszła ona do problemu raczej od strony praktycznej, podczas gdy Jan wskazał na podstawy teologiczne mistyki. Miał także wybitne zdolności plastyczne. Umiał rysunkiem, poglądowo, przedstawić nawet bardzo skomplikowane drogi mistyki (np. szkic Góra doskonałości). Chyba to jedyny wypadek w dziejach mistyki katolickiej. Najsłynniejszym rysunkiem, zachowanym do dziś (i przechowywanym jako relikwia) jest szkic Ukrzyżowanego Chrystusa, utrwalona
na kartce wizja z objawienia w Avila (1572-1577). Rysunek ten stał się inspiracją dla współczesnych twórców (m.in. Salvadore Dali namalował obraz zatytułowany Chrystus św. Jana od Krzyża). Relikwie Doktora Mistycznego znajdują się w kościele karmelitów w Segovii. Beatyfikowany został przez papieża Klemensa X w 1675 r., a kanonizowany w 1726 r. przez
Benedykta XIII. Pius XI ogłosił go doktorem Kościoła w 1926 r. Jest patronem karmelitów bosych. W ikonografii św. Jan od
Krzyża przedstawiany jest w habicie karmelitańskim. Jego atrybutami są: otwarta księga, krucyfiks, lilia, orzeł u jego
stóp.