o jeżach - Jeż swój zwierz

Transkrypt

o jeżach - Jeż swój zwierz
realizują organizacje
swój zwierz
kampania edukacyjna
Pomoc noworodkom
W okresie, kiedy rodzą się jeże, przez pierwsze 4-5 tygodni ich życia, często mamy do czynienia z przypadkami wymagającymi pilnej, ale dobrze przeprowadzonej akcji ratowania noworodków. Dzieje się tak, gdy karmiąca matka
jest ranna, spłoszona lub zginie. W okresie karmienia osesków, życie matki jest
szczególnie zagrożone, gdyż musi często wychodzić z legowiska i szukać pożywienia nie tylko w nocy, ale i w dzień. Narażona jest wtedy na ataki psów,
śmiertelny kontakt z kosiarkami czy przejechanie przez auta. Jeśli matka zginie,
jej potomstwo bezskutecznie czekając na nią - z głodu wychodzi z legowiska i
szuka rozpaczliwie matki. Jeśli uda się nam trafić na taki przypadek, możemy je
z powodzeniem uratować.
Pierwsza pomoc
W pierwszej kolejności, należy dokładnie przeszukać teren w poszukiwaniu maluszków. Zwykle nie są to duże odległości, gdyż jeżyki krążą wokół legowiska oddalając się nie więcej niż na 10 m. Należy przy tym stąpać ostrożnie,
by nie nadepnąć na jeżyki, bowiem one nie uciekają lecz zamierają w bezruchu
słysząc kroki. Szukanie może
być wspomagane z użyciem
psa, ale należy uważać, by nie
brał on jeży w pysk, a jedynie
węchem wskazał ich położenie.
Jeżyki należy zebrać do
kartonu wysłanego szmatkami
lub
ręcznikiem
papierowym
kuchennym i przykryć szmatkami. Jest to ważna czynność,
gdyż pierwszą pomocą jest zabezpieczenie ich przed wyziębieniem. Jeśli trzymany w ręce
jeżyk jest wyraźnie zimniejszy
niż nasza dłoń, wówczas przed
Ratunkowe ogrzewanie osesków w dłoni człowieka.
Projekt dofinansowany z Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014
Program PL02 „Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów”
realizują organizacje
włożeniem jeżyka do kartonu, trzeba potrzymać go w obu dłoniach przez kilka
minut, aż się nieco rozgrzeje i dopiero wtedy włożyć razem z rodzeństwem do
kartonu.
Usuwanie jaj i larw much
Karton z jeżykami zabrać do domu i każdego dokładnie obejrzeć w dobrym świetle. Zwrócić uwagę, czy w uszkach, na brzuszku, wokół pyszczka i
przy odbycie nie są złożone jaja much. Są one w kształcie ziarenek ryżu, małej
średnicy, długości kilku mm i są bardzo lepkie i przyczepione do ciałka jeża. Jeśli są, należy je usunąć za pomocą patyczka higienicznego z wacikiem lub szczoteczki do zębów. Czynność ta jest żmudna i wymaga dużej staranności, gdyż
często ilość złożonych jaj much jest wręcz niezliczona! Pozostawienie choć jednego jaja będzie skutkować wylęgnięciem larwy już następnego dnia po złożeniu
jaja, co zwykle kończy się śmiercią jeżyka!
Jeśli jaja zostały złożone przynajmniej dzień wcześniej, na jeżyku będą
nie jaja a larwy średnicy 1 mm i długości 5-8 mm. Należy je usuwać pęsetką
równie starannie, co cierpliwie. W pierwszej kolejności usuwamy larwy z miejsc
widocznych. Najtrudniejsze jest usunięcie larw z ran oraz z uszu. Najpierw
usuwamy larwy widoczne, ale najtrudniejsze jest usunięcie larw, które już
wniknęły w ciało jeża i ich nie widać. Na ranę lub do uszka (jeśli mamy pewność, że tam są) trzeba wpuścić tyle kropel oliwki dla niemowląt, aby zatopić te
miejsca i ... poczekać kilka minut w bezruchu trzymając jeżyka w dłoni. Z braku
tlenu, larwy będą jedna po drugiej wydostawać się na powierzchnię oliwki, a
wtedy należy je wyławiać pęsetką lub patyczkiem higienicznym. Następnie zalewamy ponownie oliwką i czekamy na kolejne larwy. Czynność ta jest żmudna i
wymaga cierpliwości. Zdarza się, że jednej rany wielkości kilku milimetrów w
ten sposób w ciągu godziny wyławia się kilkadziesiąt lub więcej larw, które na
żywca zjadają jeżyka. Jeśli larw nie usuniemy co do jednej, jeżyk zginie! Jeśli
larw lub jaj much jest na tyle dużo, że proces ich usuwania trwałby zbyt długo,
można jeżyka zanurzyć w ciepłej soli fizjologicznej o temperaturze 37-38 oC
trzymając na dłoni uważając by nie dostała się ona do noska, oczu i uszu, ale
reszta ciała powinna być zanurzona na kilka minut. Potem należy jeżyka starannie osuszyć w kilku ręcznikach i zająć się usuwaniem pozostałych pojedynczych
już jaj Miejsca,
i larw. gdzie żerowały larwy należy odkazić wacikiem namoczonym w
wodzie utlenionej. Uszka można przetrzeć wacikiem namoczonym w 30% alkoholu a potem otwór uszny zakropić tym alkoholem.
Po operacji usuwania jaj i larw much, jeżyka należy ogrzać w dłoniach
przez kilka minut, a następnie włożyć do kartonu wyściełanego szmatkami i włożoną tam szklaną butelką z ciepłą wodą i włożoną w skarpetę. Jeżyki powinny
być przykryte ręcznikiem i się wygrzewać przez 1-2 godziny pozostawione w
spokoju. Po tym czasie każdego jeżyka należy jeszcze raz dokładnie obejrzeć i
ew. usunąć pojawiające się jaja czy larwy i dopiero wtedy nakarmić.
Lokum dla jeżyków
Projekt dofinansowany z Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014
Program PL02 „Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów”
realizują organizacje
W ciepłym pomieszczeniu z oknem ustawić duży karton tekturowy (np. po
komputerze czy większym sprzęcie AGD) lub wydzielić powierzchnię 2 m2 - to
będzie wybieg. W nim ustawić
mniejszy karton o wymiarach
ok. 25x25x20 cm zamykany od
góry lub mały domek drewniany
z wyciętym przy narożu otworem wejściowym 10x10 cm.
Wnętrze domku wyłożyć kilkoma warstwami papierowego ręcznika kuchennego oraz kawałkami ręcznika porwanego na
płatki 4-5 cm w takiej ilości, by
jeżyki
mogły
się
w
nich
całkowicie zagrzebać. Do domku
włożyć opisaną szklaną butelkę
w skarpecie i z ciepłą wodą.
Wzorowy kojec dla rodzeństwa małych jeżyków.
Pierwsze karmienie
Jeśli jeżyki są jeszcze ślepe, karmić trzeba każdego oddzielnie strzykawką
pojemności 2 ml - wyłącznie specjalnym mleczkiem Royal Canin Baby Dog Milk proszkiem rozrobionym gorącą przegotowaną wodą w proporcji 1:2 lub Royal
Canin Convalescence Support Instant - także proszkiem rozrobionym taką samą
wodą, ale w proporcji 1:3. Po przygotowaniu mleczka odczekać, by ostygło do
temperatury człowieka ok. 36 oC. Uwaga: Zabronione jest karmienie mlekiem
krowim lub jakimkolwiek preparatem mlekozastępczym!
Podczas karmienia jeżyka trzymać w dłoni w pozycji „na pingwina”, a
mleczko podawać powoli z boku pyszczka - uważając, by się jeż nie zachłysnął.
Bezpośrednio po nakarmieniu,
należy trzymając jeżyka w tej
samej
pozycji,
delikatnie
pocierać dolną strefę brzuszka
przy
odbycie
wacikiem
namoczonym w oliwce dla
niemowląt lub w ciepłej wodzie,
aż wydzieli mocz i kał. Trwa to
zwykle kilka do 15 minut.
Czynność ta nie może być
pominięta pod żadnym pozorem, gdyż zabezpiecza jeża
przed wzdęciem, które grozi
śmiercią.
Poprawne karmienie jeżyka ze strzykawki.
Projekt dofinansowany z Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014
Program PL02 „Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów”
realizują organizacje
Potem
jeżyka
należy
umieścić w domku, a wodę w
butelce wymieniać na nową i
ciepłą po każdym karmieniu.
Karmienie codzienne
Częstość karmienia i ilość
podawanego mleczka jest ściśle
uzależniona od wieku, wagi i
stanu zdrowia jeżyka. Zatem,
przed pierwszym karmieniem
należy jeżyki zważyć na wadze
kuchennej
w
gramach
i
stosować się do tabeli:
Poprawne masowanie brzuszka po karmieniu
tabela
wiek
waga
ilość
karmy
1 do 3 dni
20-25 G
1 - 2 ml
co 2 godziny (także w nocy)
4 do 7 dni
30-50 G
1 - 2 ml
co 3 godziny
8 do 14 dni
55-60 G
2 - 3 ml
co 3 godziny
15 do 21 dni
65-80 G
3 - 5 ml
co 4 godziny
22 do 28 dni
85-100 G
5 - 7 ml
3 ml
+ mokra
mokra
+ sucha sp.
mokra
+ sucha
mokra
+ sucha
co 5 godzin
4 do 6 tygodni
110-250 G
6 do 8 tygodni
250-350 G
8 do 10 tygodni
350-450 G
> 10 tygodni
> 450 G
częstotliwość karmienia
co 5 godzin
rano, w południe, wieczorem
rano, w południe, wieczorem
wieczorem, przed nocą
Kiedy jeż osiągnie wagę 100 G, można już karmić z wyparzonej pokrywki
po słoiku - wlewając jednak mleczko porcjami na grubość zaledwie 2-3 mm
(nie więcej), gdyż jeżyki nie umieją pić języczkiem i łatwo mogą namoczyć
nosek, którym oddychają. Od tego czasu należy z każdym karmieniem stopniowo zmniejszać dawkę mleczka a zwiększać dawkę (najpierw rozdrobnionej) karmy mokrej (najlepiej Whiskas Junior o dowolnym smaku).
Od wagi 110 G podawać 1 czubatą łyżeczkę tej karmy do każdej porcji stopniowo zwiększając do 2 czubatych łyżeczek przy wadze 200 G za każdym
razem polewając jeszcze mleczkiem.
Projekt dofinansowany z Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014
Program PL02 „Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów”
realizują organizacje
Od wagi 250 G mleczko
należy odstawić, a do karmy
mokrej dodawać karmę suchą
Royal Canin Baby Kat w proporcji 1:1. Od tego czasu na
wybiegu musi stale stać płaskie
naczynie z wodą, którą należy
obowiązkowo
wymieniać
na
świeżą po każdym karmieniu.
Od wagi 450 G podawać
nadal tę karmę mokrą, ale w
ilości 1 czubatej łyżki oraz suchą
Royal Canin Kitten - także w
proporcji 1:1. Do karmy mokrej
można domieszać też ¼ łyżeczki
płatków owsianych.
Nauka samodzielnego jedzenia mleczka z pokrywki.
Utrzymanie kojca
Kojec sprzątać kilka razy
dziennie do wagi 150 G a potem
raz dziennie. Do zmywania podłogi kojca nie stosować detergentów a wyłącznie ciepłą wodę
z mydłem. Sprzątać tylko wtedy, gdy jeże śpią w domku czyli w dzień - najlepiej z rana.
Do pomieszczenia z jeżami nie
wprowadzać psów, kotów, dzieci
ani osób postronnych.
Jeżyki jedzące mleczko samodzielnie.
Kojec w ogrodzie
Od wagi 450-500 G jeżyki powinny być przeniesione do kojca w ogrodzie,
gdzie należy im postawić domek z desek z kanałem wejściowym 10x10 cm. Plan
budowy domku znajduje się na stronie www.naszejeze.org. Do domku włożyć
sporą garść siana pociętego na kawałki długości 4-5 cm.
Od tego czasu po wystawieniu karmy w kojcu należy natychmiast się oddalić (nie stać obok), gdyż jeże wykazywać będą naturalne dzikie zachowania, a
człowieka będą traktować jak wroga. Karmę wystawiać za każdym razem w innym miejscu kojca. Nie wyjmować jeży z domku bez potrzeby. Ważenie kontrolne wykonywać raz na tydzień na wadze kuchennej - stale o tej samej porze, a
jeże brać do ważenia wyłącznie w rękawiczkach. Jeży nie głaskać, nie przytulać i
z nimi nie rozmawiać. Jeże nie mogą kojarzyć człowieka z przyjemnością czy
karmieniem.
Projekt dofinansowany z Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014
Program PL02 „Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów”
realizują organizacje
Uwolnienie jeży
Gdy jeże osiągną wagę 550-600 G, domek wraz z jeżami w środku - po
karmieniu o zmierzchu - przenieść jak najbliżej miejsca znalezienia jeży, ale w
okolicy bezpiecznej. Nie może to być: las, teren podmokły, łąka, pole orne ani
otoczenie z hałasem lub zapachami chemicznymi, lecz: obrzeża lasów i parków,
stare ogrody, nieużytki, zarośla i
zakrzaczenia oraz sąsiedztwo
zabudowań wiejskich - jak
najdalej od ruchliwych szos, ulic
i agresywnych psów.
Uwagi:
ü Jeże objęte są ochroną ścisłą
i
zabronione
jest
przetrzymywanie jeży bez
uzasadnionego powodu oraz
bez zezwolenia. Dlatego, jeśli
ratowałeś osierocone jeże,
należy
je
wypuścić
do
środowiska naturalnego wg
w/w zasad.
Jeże już po tygodniu od urodzenia potrafią się zwijać w kulkę.
ü Codziennie przyjrzyj się odchodom jeży. Zdrowe, mają odchody serowate
zielonkawe (gdy są karmione w/w mleczkiem), potem coraz ciemniejsze i
ciemne w odcieniu brązowym, granatowym, zielonym lub czarne, zwarte i w
jednolitym kolorze. Jeśli w odchodach zauważysz jasne wtrącenia podobne
do ryżu, makaronu lub płatków owsianych - oznacza, że jeż ma pasożyty
wewnętrzne.
Wówczas,
należy pokruszyć ¼ tabletki
DEHINEL PLUS lub ¼ tabletki
PRATEL i po zmieszaniu
proszku z w/w mleczkiem
podać jeżowi ważącemu min.
350 G. Po 14 dniach dawkę
powtórzyć. Zamiennie można
zakropić na skórę grzbietu
pomiędzy
igły
dawkę
PROFENDER SPOT-ON „dla
małych kotów” 0,35 ml. W
takim
przypadku,
drugiej
dawki już nie stosować.
Alarm! Człony tasiemca w odchodach jeża.
Projekt dofinansowany z Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014
Program PL02 „Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów”
realizują organizacje
ü Jeże nie roznoszą wścieklizny, więc jeśli zauważysz na
kolcach jeża spienioną ślinę
lub zauważysz jak jeż (nawet
malutki) obrzuca się pienistą
śliną, nie martw się - to jest
normalny objaw u jeży, które
w ten sposób reagują, gdy
napotkają nowy dla nich zapach lub smak.
ü Nigdy nie wystawiaj do
karmienia większej porcji, niż
podano w tabeli. Zabronione
jest wystawianie karmy w
ilości 2 czy więcej porcji na
raz.
Jeż dokonujący samonamaszczenia.
ü Jeże mogą mieć na sobie kleszcze lub pchły, ale te pasożyty nie przechodzą
ani na człowieka, ani na zwierzęta domowe i żywią się wyłącznie na jeżach.
Jeśli trafisz na pojedyncze kleszcze, można je usunąć pęsetką - jeśli jeż pozwoli. Przy większej ilości - zwłaszcza pcheł - można na skórę jeża na grzbiecie zastosować 2-3 kropelki FRONTLINE, ale nie więcej i tylko, gdy jeż waży
przynajmniej 350 G. Dawkując preparat, należy igły
rozchylić, aby kropelki trafiły
na skórę jeża.
ü Zabronione jest przetrzymywanie, sprzedawanie, darowanie lub przekazywanie jeży
w jakimkolwiek celu.
ü Jeże są zwierzętami nocnymi,
tzn. w dzień śpią, zaś żerują
od zmierzchu do świtu przez
całą noc - choć młode jeże
żerują także w dzień a w
przerwach śpią.
Jeże w letnim kojcu ogrodowym.
ü Jeśli spotkasz jeża lub malutkie jeżyki i nie wiesz jak im pomóc - zgłoś się
natychmiast po poradę do ogólnopolskiego Pogotowia Jeżowego pod numer
alarmowy 505-140-960 lub do Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Jeży NASZE JEŻE - wykaz Ośrodków Rehabilitacji Zwierząt i legalnych Opiekunów Jeży znajduje się na stronie www.naszejeze.org
Projekt dofinansowany z Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014
Program PL02 „Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów”