Sponsoring - biznes czy filantropia?

Sponsoring - biznes czy filantropia?
Grzegorz Godlewski
We świecie współczesnego sportu sponsoring jest zjawiskiem powszechnym. W idealnych
warunkach dzięki niemu podmiot sponsorowany zyskuje środki umożliwiające skuteczną
rywalizację sportową , zaś podmiot sponsorujący - możliwość dotarcia do szerokiego kręgu
odbiorców, którzy w przyszłości stać się mogą jego potencjalnymi klientami. Jednak mimo
wszechobecności zjawiska sponsoringu i niewątpliwych korzyści z niego płynących, wydaje
się, że właściwy sformalizowany kształt w postaci umowy precyzyjnie określającej obowiązki
i prawa każdej ze stron, przybiera on stosunkowo rzadko. To zaś może niekorzystnie wpływać
na jego skuteczność, czyli w praktyce - na opłacalność sponsoringu zarówno dla sponsora,
jak i sponsorowanego.
Umowa sponsoringu w prawie polskim jest umową nienazwaną, brak bowiem ogólnych
uregulowań jej dotyczących, choćby takich jak w przypadku powszechnie zawieranych umów
sprzedaży czy najmu. Nie ma zatem także legalnej definicji umowy sponsoringu, która
wyznaczałaby podstawowe obowiązki i prawa każdej ze stron. W praktyce przyjęło się,
że umowa sponsoringu to umowa dwustronnie zobowiązująca, na mocy której sponsor
dokonuje na rzecz sponsorowanego tzw. odpłatnego przysporzenia w zamian za wykonanie
przez sponsorowanego pewnych czynności, które mają na celu utrwalenie lub spotęgowanie
renomy sponsora. Należy zatem wyraźnie odróżnić sponsoring od darmowego przysporzenia
na rzecz podmiotu sponsorowanego, gdyż taki stosunek nawiązany między stronami byłby
równoznaczny z umową darowizny, uregulowaną w kodeksie cywilnym. Sponsoring powinien
więc co do zasady wiązać się z wymierną korzyścią dla sponsorującego.
Wobec braku uregulowania umowy sponsoringu w przepisach prawa precyzyjne
sformułowanie praw i obowiązków każdej ze stron staje się szczególnie istotne. Należy przy
tym pamiętać, że w umowach tego typu zastosowanie znajdą zasady ogólne prawa
cywilnego, a zatem niedopuszczalne będzie umieszczenie w umowie sponsoringu
postanowień zobowiązujących do świadczenia niezgodnego z prawem, niemożliwego
(ciekawe, jak w tym kontekście sąd oceniałby zobowiązanie się przez reprezentację Polski
do zdobycia tytułu mistrza świata w dyscyplinie masowej…) czy zmieniających ustawowe
terminy przedawnienia.
Podstawowym obowiązkiem sponsora jest dokonywanie świadczeń na rzecz podmiotu
sponsorowanego, którym może być pojedyncza osoba lub grupa osób (sponsoring osobowy)
lub organizacja (sponsoring instytucjonalny). Świadczenia te mogą przybrać formę środków
pieniężnych wypłacanych podmiotowi sponsorowanemu, środków rzeczowych, takich
jak sprzęt, wyposażenie, ubiór, czy usług innego rodzaju (np. zapewnienie transportu).
1
Głównym obowiązkiem podmiotu sponsorowanego jest natomiast ujawnianie sponsora,
we wskazanej w umowie formie, w toku uprawiania działalności sportowej. W tym zakresie
szczególnie istotne jest określenie formy i sposobu ujawnienia sponsora – może to być
po prostu podanie jego imienia i nazwiska, firmy, ale również umieszczanie logo
na koszulkach czy banerach oraz wskazanie katalogu sytuacji, w jakich sponsor powinien być
ujawniany. Równie ważne jest także zapisanie w umowie obowiązku nieczynienia – a zatem
powstrzymywania się przez podmiot sponsorowany od działań negatywnie wpływających
na renomę i prestiż sponsora.
Poprawnie skonstruowana umowa sponsoringu powinna właściwie zabezpieczyć interesy
obu stron, stąd też często pojawiają się w niej klauzule, które podmiotowi sponsorującemu
zakazują sponsorowania innych sportowców oraz klauzule, które podmiotowi
sponsorowanemu zakazują korzystania ze sponsoringu innych podmiotów. W tym drugim
przypadku ograniczenie odnosi się najczęściej do podmiotów działających w tej samej branży
lub branży pokrewnej do tej, w której działa pierwszy sponsor, jednak skuteczność takiej
klauzuli w dużej mierze zależeć będzie od dostatecznie precyzyjnego określenia podmiotów,
których współsponsoring jest wyłączony.
Pozostałe postanowienia umowy sponsoringu obejmować będą postanowienia dotyczące
czasu, na jaki umowa została zawarta, okresu i możliwości wypowiedzenia, w tym również
wskazania enumeratywnie ważnych powodów wypowiedzenia, jeżeli do takich możliwość
wypowiedzenia została ograniczona, etc. Powyższe opracowanie należy traktować jedynie
jako wskazanie istoty umowy sponsoringu, natomiast omówienie wszystkich ważnych
jej elementów powinno być przedmiotem odrębnej, obszernej publikacji.
Warto jednak zauważyć, że aby sponsoring przyniósł oczekiwane efekty (szczególnie
z perspektywy sponsora), co do zasady konieczne jest zaplanowanie odpowiedniej strategii,
nie zaś ograniczenie się do sponsorowania jednego wydarzenia. Warto również zaznaczyć,
że nie dość precyzyjnie skonstruowana umowa sponsoringowa, regulująca ramy współpracy
sponsora i sponsorowanego, może stanowić przeszkodę zarówno dla rozwoju podmiotu
sponsorowanego, jak i dla osiągnięcia zamierzonych przez sponsora celów.
Grzegorz Godlewski, DLA Piper Wiater sp. k.
Data publikacji artykułu na wortalu SportLex.pl: 7 październik 2011r.
2