Andrzej Rosiak Wczoraj zmarł Andrzej Rosiak

anymi w przemyślny sposób
(porównaj przedstawienie
męskiego bóstwa na kotle z
Gundestrup znalezionym w
Danii). Celtowie nosili tak−
że krótsze wąsy lub same
wąsy bez brody. Z drugiej
strony portrety Celtów wy−
konywane przez nich samych
częściej przedstawiają posta−
cie z ogoloną twarzą, doty−
czy to zwłaszcza przedsta−
wień władców na monetach
celtyckich. Te ostatnie dla
odmiany obfitują w pełne
szczegółów przedstawienia
włosów, które farbowano na
kolor czerwony lub biały
(przy użyciu sapo − specjal−
nego szamponu), a następ−
nie usztywniano za pomocą
wapna i formowano w roz−
maite szpice, grzebienie lub
− jak się wydaje − na sposób
zupełnie fantazyjny. Celto−
wie nie znali guzików, a do
spinania odzieży w jedną
całość służyły im zapinki
(nazywane też fibulami),
czyli po prostu ozdobne
agrafki oraz szpile. Przybie−
rały one czasami wyszukane
formy, przy czym zazwyczaj
noszono je po trzy, co suge−
ruje, że odzież, którą nimi
lach nagrobnych z obszaru
rzymskiego Noricum. Pod−
czas, gdy wyobrażeni na
nich mężczyźni przejęli rzy−
mski ubiór (toga) i sposób
uczesania, kobiety przedsta−
wione są w tradycyjnych ce−
ltyckich strojach, a także
specyficznych nakryciach
głowy (zapewne futrza−
nych). Niewiele wiemy na
temat obuwia noszonego
przez Celtów. Skórzane bu−
ty odkryte w Hallstatt i
Dürrnberg, noszone przez
celtyckich górników, przy−
pominały nieco płytkie ci−
żemki lub sandały, aczkol−
wiek istnieją przesłanki, że
noszono także buty z wyż−
szą cholewą. Przyjmuje się,
że spodnie wynaleźli Scyto−
wie, od których przejęli je
Celtowie, Achemenidzi i
Chińczycy. Ten typ odzieży
nosili z reguły mężczyźni
(kobiety nosiły spodnie wy−
łącznie w czasie bitwy), któ−
rzy czasami nosili także kilt
− znany obecnie z tradycji
szkockiej.
Badania archeologiczne
ujawniły różne typy do−
mostw wznoszonych przez
Celtów. Były wśród nich
tyckie budowle mieszkalne
(zarówno w osiedlach otwar−
tych, jak i umocnionych)
miały zazwyczaj kształt
czworoboczny, a ich po−
wierzchnia wynosiła od 4
do 30 m2. Okrągłe domy
były z kolei regułą na Wy−
spach Brytyjskich, o ich ist−
nieniu wśród Belgów wspo−
mina Strabon.
Zwierzęta hodowane
przez Celtów znacznie róż−
niły się rozmiarami od ich
współczesnych następców.
O ile różnica ta nie jest
specjalnie uderzająca w
przypadku kóz i owiec, o
tyle średnie wymiary wyli−
czone na podstawie pomia−
rów kości zwierzęcych z
Manching wskazują na wy−
raźne różnice w przypadku
koni, krów i świń. Ówczes−
ne konie, które pełniły wa−
żną rolę w życiu Celtów,
przypominały raczej współ−
czesne kuce. Podobne róż−
nice dotyczyły wielkości
psów. Podstawą gospodarki
celtyckiej obok hodowli
zwierząt była uprawa roli.
Tak zwane pola celtyckie,
niemal kwadratowe, orane
były na krzyż. Celtyckim
wynalazkiem − opisanym
przez Pliniusza − było urzą−
dzenie (vallus), które peł−
niło rolę współczesnej żni−
wiarki. Celtowie uprawiali
różne odmiany pszenicy, ję−
czmień (rzadziej żyto) i
proso. Bardzo ważną rolę
odgrywała uprawa fasoli
polnej (Vicia fabia minor),
z której przyrządzano (zmie−
szanej z jęczmieniem, pro−
sem i otrębami pszennymi)
potrawę, stanowiącą ważny
element diety. Spożywano
także chleb wypiekany z
Bransolety były nieodłącznym elementem stroju celtyckiego
spinano, była relatywnie
ciężka i gęsto tkana. Ubra−
nie na wysokości talii spi−
nano pasami, przy czym pa−
sy kobiece z reguły wyko−
nywano z brązu. Do zajęć
kobiecych należało przędze−
nie nici i tkactwo, co wyob−
rażone zostało na naczyniu
z Sopron. Jedwabne i weł−
niane tkaniny odkryte w
Hochdorf i Hohmichele pe−
łniły zapewne rolę wotyw−
ną. Niewiele wiemy o stro−
jach kobiecych, których fra−
gmenty widoczne są na ste−
budowle częściowo zagłę−
bione w ziemię (półziemia−
nki) ze ścianami z drewna
lub plecionki oblepionej gli−
ną, jak i domy z belek drew−
nianych. Były one zarówno
wznoszone pojedynczo, w
odosobnieniu (farmy jedno−
rodzinne), jak również sku−
piały się w małe sioła lub
wsie. Odkrywane są one tak−
że w obrębie dużych osiedli
obronnych lub ośrodków
protomiejskich, takich jak
oppida (dunum). W central−
nych regionach Europy cel−
MARCIN
RUDNICKI
Zapinki, nazywane też fibulami, to ozdobne agrafki, które
pełniły rolę współczesnych guzików
Wczoraj zmarł
Andrzej Rosiak
O tym, że wykryto u
niego poważną chorobę, do−
wiedzieliśmy się rok temu w
dniu otwarcia festynu. A
wczoraj − po otwarciu festynu
− dotarła wiadomość o tym,
że choroba okazała się silnie−
jsza od jego woli życia.
Pierwsze kroki na publi−
cznej scenie wykonał z gita−
rą. Zespół Paradoks, które−
go był liderem, grał rocka,
a Andrzej − solówki z prze−
ciąganymi, drżącymi wyso−
ko dźwiękami. Widoczny
był zawsze i wszędzie. Naj−
pierw jako szef klubu Ruchu
w Żninie, potem − dyrektor
Żnińskiego Domu Kultury,
Wojewódzkiego Domu Kul−
tury w Bydgoszczy, Muzeum
Ziemi Pałuckiej i w końcu −
jako burmistrz Żnina. Do
końca był członkiem Rady
Muzealnej Muzeum Arche−
ologicznego w Biskupinie.
mąki mieszanej. Celtowie
hodowali także rośliny, z
których uzyskiwano barw−
niki do odzieży oraz malo−
wania ciał i wykonywania
tatuaży. Do podróżowania
Celtowie wykorzystywali
czterokołowe wozy oraz
dwukołowe rydwany, uży−
wane także w czasie bitwy.
Byli oni uważani za mis−
trzów w konstruowaniu te−
go typu środków transpor−
tu. Doskonale opanowali
także umiejętność budowy
łodzi i statków.
Centrum jego świata był
Żnin. Każda okazja była dla
niego dobra, by tropić ślady
Śniadeckich, inicjował pod−
róże na Litwę i Białoruś do
miejsc ze słynnymi żninia−
nami związanych.
Stanowiska nie odgra−
dzały go od dobrego humo−
ru, dowcipu, bezpośrednie−
go kontaktu z każdym. Lu−
bił słuchać Beatlesów, na−
grań rockowych z Woods−
tock, pasjonował się histo−
rią kolejki wąskotorowej.
Jego pomysłami i inicjaty−
wami można by obdzielić
kilkadziesiąt miast.
Gdy grał w szachy, po
zdobyciu najmniejszej prze−
wagi szedł na szybkie wy−
miany figur i wygrywał. W
grze o życie, jaką z opty−
mizmem toczył od roku, na
wymianę poszedł przeciw−
DOMINIK KSIĘSKI
nik.
Wczoraj zmar³
Andrzej Rosiak
wspania³y cz³owiek
przyjaciel Biskupina
POZOSTANIE W NASZEJ PAMIÊCI
Wies³aw
Zaj¹czkowski
Aleksander
Bursche