Informacja dla podróżujących nt. odry

Informacja dla osób podróżujących nt. odry
Informacja opracowana na podstawie materiałów ECDC z października 2014 r. oraz CDC ze stycznia 2015 r.
i jest aktualna na dzień dzisiejszy
W 2013 r. odnotowano wzrost zachorowań na odrę w wielu krajach Europy jak również w innych krajach
świata. Trend ten podlegał kontynuacji także w 2014 r.
W okresie od października 2013 r. do października 2014 r. w 30 krajach UE/EEA odnotowano łącznie blisko
5 tys. zachorowań na odrę. Najwięcej przypadków odnotowano w Niemczech, Włoszech oraz w Holandii.
W stosunku do 92,2% osób chorych ustalono ich status w zakresie szczepienia przeciwko odrze, tj. aż
85,1 % stanowiły osoby, które nigdy nie otrzymały szczepienia przeciwko tej chorobie. Większość, bo aż
75 % stanowiły dzieci w wieku 1-4 lata. W 6 krajach nie odnotowano żadnego przypadku odry.
W okresie 12 miesięcy odnotowano ogniska epidemii odry w Austrii, Niemczech, Danii oraz Wielkiej
Brytanii. Poza Europą ogniska zachorowań epidemicznych wystąpiły w USA, na Wyspach Salomona oraz
w Azji. Najwięcej zachorowań na kontynencie azjatyckim odnotowują Filipiny (w 2014 r. ponad 55 tys.)
oraz Wietnam (w 2014 r. ponad 17 tys.).
Więcej informacji jest dostępnych w raporcie ECDC.
W Polsce w ostatnich latach obserwuje się niewiele zachorowań na odrę ze względu na wciąż wysoki
(>98%) odsetek osób zaszczepionych (w 2011 r. wystąpiło łącznie 38 zachorowań na odrę, a w 2012 r.
odnotowano 70 zachorowań). Zgodnie z meldunkami epidemiologicznymi przygotowywanymi przez NIZPPZH w okresie 1.01-31.12.2014 r. odnotowano łącznie 110 przypadków zachorowań na odrę.
W analogicznym okresie w 2013 r. zarejestrowano ich łącznie 84.
Podróże mogą zwiększać ryzyko rozprzestrzeniania się choroby w populacjach nieszczepionych
przeciwko odrze i z tego względu pozostających wrażliwymi na wirusy ją wywołujące. Sytuacja
ta stwarza istotne zagrożenie odrą dla osób nieszczepionych, w tym przede wszystkim dla dzieci,
u których szczepienia są opóźnione, a także osób z obniżoną odpornością.
Odra jest wysoce zaraźliwą chorobą wirusową. Osoby nie uodpornione, narażone na kontakt z wirusem,
ulegają zakażeniu. Odra zwykle jest chorobą o łagodnym lub umiarkowanie ciężkim przebiegu. Przyczyną
zgonów są zwykle powikłania po odrze. Występują one najczęściej u dzieci poniżej
5 roku życia oraz u dorosłych w wieku powyżej 20 r.ż.
Człowiek jest jedynym rezerwuarem wirusa odry. Wirus ten przenosi się z człowieka na człowieka drogą
kropelkową np. w czasie kichania czy kaszlu oraz przez bezpośrednią styczność z wydzieliną z nosa i gardła
lub moczem osoby chorej. Bardzo rzadko zakażenie następuje przez kontakt z przedmiotami świeżo
zanieczyszczonymi wydzieliną z nosa i gardła osoby chorej. Człowiek chory jest zakaźny dla innych osób
w okresie 5 dni przed pojawieniem się wysypki do 3 dni okresu wysypkowego.
Okres inkubacji choroby trwa ok. 10-12 dni. Pierwszymi objawami choroby są gorączka, złe samopoczucie,
katar, kaszel, zapalenie spojówek. Około 14 dnia od zakażenia pojawia się wysypka, trwająca 3-5 dni.
1
Pojawia się ona zwykle najpierw na twarzy i za uszami, a następnie zstępuje na tułów, ręce i nogi. U
młodszych dzieci chorobie mogą towarzyszyć biegunka i wymioty.
Nie istnieje skuteczne leczenie odry. Największe znaczenie ma zapobieganie zakażeniom poprzez
stosowanie szczepień ochronnych.
U dzieci w Polsce, zgodnie z aktualnym Programem Szczepień Ochronnych podaje się 2 dawki szczepionki,
które mają postać szczepienia skojarzonego (szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce). Pierwszą
dawkę podaje się w 13-14 miesiącu życia, natomiast dawka przypominająca przypada na 10 rok życia
dziecka. W stosunku do dzieci powyżej 10 r. ż. (dzieci urodzone po 31.12.1996 r.), które nie otrzymały
dwóch dawek szczepionki, konieczne jest uzupełnienie szczepienia poprzez wykonanie go, nie później niż
do ukończenia 19 r. ż.
Osobom nie zaszczepionym przeciwko odrze w ramach szczepień obowiązkowych, podaje się dwie dawki
szczepionki skojarzonej w odstępie co najmniej 4 tygodni.
Zalecenia WHO:
 Osobom podróżującym do wybranych państw, w których stwierdzono wzmożone zachorowania na
odrę, zaleca się sprawdzenie czy posiadają aktualne szczepienie przeciwko chorobie.

Jeśli zachodzi potrzeba lekarz podejmuje decyzję o zastosowaniu dawki przypominającej.
W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś
w przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych po powrocie z ww. rejonów należy
niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.
W celu uzyskania informacji o innych zagrożeniach należy przed wyjazdem do tych krajów
skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny tropikalnej, najlepiej nie
później niż 4 - 6 tyg. przed planowaną podróżą. Pozwoli to na przyjęcie zalecanej przez lekarza
profilaktyki.
Więcej informacji dotyczących bezpieczeństwa w ww. państwach znajduje się na stronie Ministerstwa
Spraw Zagranicznych w zakładce „Polak za granicą”.
W dbałości o bezpieczeństwo w czasie podróży zachęcamy do korzystania z systemu e-konsulat na
stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych www.msz.gov.pl.
2