Lublin - Via Regia

LUBLIN - PODZAMCZE
LUBLIN - CZWARTEI(
Zesp6lsynagoga1ny
Kosciöl pW. SW. Mikolaja
Z Zarn ku istnial za pewne be zp o sredn i wyja zd
na tra kt lite wsk i. Na torn iast pod r özru , kt6rzy do
Wiln a uda w a li sie z rniasta w murach , ko rzystali z
Bramy Krakow skie], a na stepnie ul, Sw ierodu ­
sk ie]. Dalej trak t lite wskt przebiegal p rze z d ziel­
nice zyd ow ska na Podzarnczu . juz w 1474 r. d zie­
ki przywilejow i K azim ierza ] agiello riczyka w Lu b­
lin ie os ie d lil s i~ j akub z Trydent u . Miejseowa
g mina zyd ows ka zyska la z ezase m w ie lka ra ng\"
skoro obrad owal tu Se jm Czte rech Ziem, usrano­
w iony w 1580 r. pr ze z Stefa na Bare rego. Nato­
m ias t za m ieszkani e i hande l Zyd öw w obre b le
rnuro w m iej sk ich og ra nic za l zaka z "De n on
tolera nd is ]udae is".
Zesp6! sYlIlIgogalny P'ZYul. jateczncj
l/I
oeresie miedzyuojennym
" .,",.~----...,,....., ~~~~--
Za rzeka Cze ch öwka ro zp o znaw aln y p un kt w e1a wn e j pa no ra m ie
mi ast a sta no w il ko sete l pw . sw . Mikol a]a , usytu owany na w zg6 rzu
Czw ar tek . Miejsce to by lo rowru e z, ta k jak i obec nie, dob rym punktem
wid okowy m na w zg6 rze sta ro miejskie ora z zamk ow e . Tradyc]e pi e rwot­
n e] sw iatyn i, jednej z najsta rsz yc h w Lublinie , konrynu u]e zabyt ko wy ko­
sci öl mu ro w a rry (u l. ks. SJow ikow sk ie go 1). W XVI w. patronat nad swiq­
ty nia naleza l d o oko liczne j sz lac h ty, m .in . K o nirisk ich , Ma ciejow sk lch ,
a nastepnle Ze b rzyelowski ch . Skup ialy s i~ w niej niekt6 re ceehy . Na
pr ze lo mie XVI i XVl J w . fu n kcjo nowa la ro w n lez szkola.
W czasach Dlu go sza dz ie­
sieeine z Czwartku p rze kazy­
Kosci6/ pu: su:Mika/a;a
w an o d o klasztoru Be neely­
uediugA Hogenberga
kty n öw na Swi ety rn Krzyzu ,
a tak ze arc hielia ko now i i ple­
ba nowi lubelsk ie mu . Na tut ejszy m p rzedmiesciu ist­
n ialy rn.in . fol w ar ki koscio la pw . sw . Miko laja i b ry­
g ielko ws ki. Zygrnunt S t~l1Y usta no w il na Czw a rtk u
w po cza rkac h p anowan ia ju rydyke , wyj m ujac mie sz­
karic öw spod wl ad zy mias ta i p rze ka zujac pod za­
rzqd rniejscowego prebendarza (Pro bostwo 0. ]ej
rniesz karicy u zyska li od krola w 1541 r. zwo lnie n ie
z o pia t ce lnych, ja k ie w czesn ie] u zys kal i rnieszczan ie
lube lscy . Przywileje te po tw ie rdzi l Zygrn unt IJI Waza .
Gi owna uli ca Podzamcza byl a ullca Zyd ow­
sk a ( pozn ie jsza Szero k a) . j ednakze najwi ek szy
zesp öl sy nag o ga lny wzn ies ion o d zi ek i p rzywil e ­
jow i Zygmunta Augus ta pr zy pob lisk le] uli cy
] atec zn e j (u pa m ietniony tab llc am i). Obe jmo w a l
on m.in.: Wiel k ~! Synagoge - zwana Maha rszala
(o d przydomka Salo mo na Lutii, rab ina i re k tora
je sziwy), Mal') Synagoge - zwana Ma har arna (na
czesc rabi na Ma je ra ben Gida li), jes zlw e (wyzsza
uczeln ie zy dow ska) i szp ital.
Z dru gie j stro ny Za mk u u tw o rzono [ury d yke
kt6ra sta no w ila w las nosc krölewsk a . W 1595 r.
uzyskala ona stat us samo d zie lnego m iasta, zw a­
nego Podzameze m.
Kosci61pw.su: Miko!aja, stan uspäczesny (ST)
Panorama ze wzg6rza Czuunee (Sl')
ßima,ynagogi Mabarszala IV oereste mirdzywojennym
Tablica upamietntajqca synagogr Mabarszala(S't')
24
25
I