PDFotwiera się w nowym oknie

Sygn. akt VI ACa 1187/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 marca 2012 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący – Sędzia SA Agata Zając
Sędzia SA Marek Podogrodzki (spr.)
Sędzia SA Krzysztof Tucharz
Protokolant
sekr. sądowy Karolina Kulibska – Janusz
po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2012 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa Stowarzyszenia "[…]" w P.
przeciwko […] Sp. z o.o. w G.
o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów
z dnia 26 maja 2011 r.
sygn. akt XVII AmC 1311/10
I.
oddala apelację;
II.
zasądza od […] Sp. z o.o. w G. na rzecz Stowarzyszenia "[…]" w
P. kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania apelacyjnego.
MS/C Wyr.4 Wyrok Sądu odwoławczego
2
UZASADNIENIE
Uwzględniając skierowane przeciwko […] Sp. z o.o. w G. powództwo
Stowarzyszenia „[…]” Sąd Okręgowy zaskarżonym wyrokiem uznał za
niedozwolone i zakazał pozwanemu wykorzystywania w umowach z
konsumentami postanowienia wzorca umowy o treści: „Sprzedawca
zastrzega sobie prawo zmiany niniejszych ogólnych warunków sprzedaży”.
Rozstrzygnięcie swe
Sąd
Okręgowy oparł
na następujących
przesłankach.
Pozwany jako przedsiębiorca prowadzi sprzedaż detaliczną poprzez
domy sprzedaży wysyłkowej lub przez internet posługując się w obrocie z
konsumentami wzorcem umownym „Ogólne warunki sprzedaży w sklepie
internetowym „[…]”. Warunki te w § 12 ust. 4 zawierają zapis „Sprzedawca
zastrzega sobie prawo zmiany niniejszych ogólnych warunków sprzedaży”.
W ocenie Sądu Okręgowego powyższy zapis rażąco narusza interesy
konsumenta zakłócając równowagę stosunku cywilnego dając prawo do
zmiany umowy z dowolnych przyczyn jedynie przedsiębiorcy.
Jakkolwiek Sąd Okręgowy zgodził się z pozwanym iż umowa
sprzedaży co do zasady nie stanowi umowy o charakterze ciągłym to jednak
ogólne warunki sprzedaży regulują również kwestie mogące mieć miejsce po
zawarciu umowy a nawet po jej wykonaniu (prawo odstąpienia, reklamacje,
zwroty), toteż jednostronna zmiana przez sprzedawcę ogólnych warunków
jest zdaniem Sądu Okręgowego sprzeczna z dobrymi obyczajami, skoro
podobnych uprawnień nie przyznano konsumentowi.
Zakwestionowany zapis nie został indywidualnie uzgodniony z
konsumentem i nie dotyczy świadczeń głównych lecz świadczeń
dodatkowych i niesamoistnych toteż w myśl art. 385 1 k.c. w związku z art.
3
3853 pkt 10 i 14 k.c. oraz art. 47912 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w
wyroku.
W apelacji od powyższego wyroku pozwany zarzuca:
- naruszenie prawa procesowego – art. 233 § 1 k.c. (zapewne k.p.c.) poprzez
nierozważenie kwestowanego zapisu w kontekście pozostałych postanowień
wzorca umownego;
- naruszenie prawa materialnego – art. 3851 k.c. w zw. z art. 3853 pkt 10 i 14
k.c. poprzez uznanie iż zastrzeżenie przez kontrahenta konsumenta
uprawnienia do zmiany wzorca umownego w każdym przypadku prowadzi
do ukształtowania praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z
dobrymi obyczajami rażąco naruszając jego interesy.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Żaden z podniesionych w apelacji zarzutów nie jest zasadny.
Dokonywana przez Sąd Okręgowy Konkurencji i Konsumentów
kontrola postanowień wzorca umowy ma charakter abstrakcyjny. Ocena
zatem konkretnego zapisu nie jest uzależniona od tego, jakie środki pozwany
mógłby zastosować w celu ograniczenia lub eliminacji konkretnych skutków
takiego zapisu.
Sąd Okręgowy zajął się jednak nie tylko treścią § 12 ust. 4 ogółnych
warunków sprzedaży, ale wyciągnął również wnioski z treści § 9 i 10 tych
warunków. Gdyby dokonać – jak tego chce skarżący – oceny i innych
zapisów ogólnych warunków to wnioski nie byłyby dla pozwanego
korzystne.
Należy bowiem mieć na uwadze iż nie każda sprzedaż polega na
spełnieniu jednej tylko czynności przez każdą ze stron.
Sprzedaż dokonywana przez pozwanego nie ogranicza się do tego, że
dowolna osoba wchodzi, płaci i wychodzi z towarem. Warunki jakie musi
4
spełnić konsument zanim otrzyma towar określają § 3, § 5 i § 6 ogólnych
warunków sprzedaży.
Przewidziany w § 3 ust. 1 i 3 ogólnych warunków obowiązek
rejestracji
użytkowników
i
uzyskania
przez
konsumenta
„statusu
użytkownika” sprawia iż umowa sprzedaży nabiera charakteru umowy
ciągłej, co dodatkowo przemawia za trafnością rozstrzygnięcia Sądu
Okręgowego.
Słusznie bowiem podnosi Sąd Okręgowy iż od dnia zakupu do dnia
dostarczenia towaru, bądź też do dnia złożenia reklamacji przez konsumenta
może upłynąć dłuższy okres czasu, w ciągu którego pozwany – zgodnie z
zakwestionowanym zapisem mógłby zmienić regulamin.
Nie jest rzeczą Sądu ocena czy zmiany takie byłyby korzystne czy też
nie, istotne jest bowiem że istniałaby sama możliwość dokonywania
jednostronnych zmian naruszających interesy konsumenta.
Odnośnie drugiego z podniesionych w apelacji zarzutów Sąd
Apelacyjny zgada się ze skarżącym iż nie w każdym przypadku zastrzeżenie
przez kontrahenta konsumenta uprawień do zmiany wzorca umownego
prowadzi do ukształtowania praw i obowiązków w sposób sprzeczny z
dobrymi obyczajami rażąco naruszając jego interesy, niemniej w sprawie
niniejszej z przyczyn wskazanych wcześniej sytuacja taka ma miejsce.
Podzielając stanowiska sądów w sprawach których wyroki
odnotwane zostały w rejestrze klauzul abuzywnych nr 1941 r.
i 1926 r. Sąd Apelacyjny z mocy art. 385 k.p.c. orzekł jak wyżej.
bk