docStanowisko w skrócie
download 
Reklamacja Transkrypt
Stanowisko w skrócie
Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. Schroders Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii Keith Wade Główny ekonomista i strateg (44-20) 7658 6296 Azad Zangana Ekonomista ds. europejskich (44-20) 7658 2671 Świat: Wzrost tempa rozwoju gospodarczego w Stanach Zjednoczonych — jednak co za dużo to niezdrowo (strona 2) • • Craig Botham Ekonomista ds. rynków wschodzących (44-20) 7658 2882 Amerykańska gospodarka nabrała silnego rozpędu, ignorując fakt zawieszenia działalności przez niektóre instytucje federalne, a główne wskaźniki ekonomiczne wskazują, że tempo wzrostu gospodarczego w I kw. 2014 roku pozostanie wysokie. Ciągle istnieje ryzyko, że tempo wzrostu realnego PKB przekroczy prognozowany przez nas poziom 3%, a sprzyjać temu mogą rosnące nakłady inwestycyjne, ponieważ akcjonariusze nabrali większego zaufania do spółek realizujących inwestycje. Szybsze tempo wzrostu przyczyni się do spadku poziomu bezrobocia, ale — naszym zdaniem — Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych będzie zaskoczona tym, jak szybko będzie się zacieśniał rynek pracy. Trendy demograficzne pokazują, że współczynnik aktywności zawodowej będzie w dalszym ciągu spadał, nawet w miarę poprawy sytuacji gospodarczej, co jest sprzeczne z przewidywaniami Rezerwy Federalnej. Wszystkie decyzje dotyczące polityki pieniężnej będą również uzależnione od oceny zastoju na rynku pracy, ale jego zacieśnienie zaczęłoby ograniczać aktywność zawodową. Natomiast spojrzenie na dane demograficzne pozwala zauważyć, że czynniki, które w przeszłości wspierały szybkie tempo wzrostu gospodarczego Stanów Zjednoczonych, teraz zanikają. Wielka Brytania: Postanowienia noworoczne (strona 7) • • PKB Wielkiej Brytanii powinien w tym roku przekroczyć szczytowy poziom notowany przed kryzysem. Niemniej jednak zbyt duży udział w tym osiągnięciu ma branża mieszkaniowa i konsumpcja. Tymczasem Bank Anglii musi wrócić do podstaw. Informacje dotyczące przyszłej polityki pieniężnej banku wywołały tylko zamieszanie, a my z niecierpliwością czekamy na rezygnację z pomysłu związanego z progiem bezrobocia. Wreszcie rząd musi być bardziej szczery w kwestii stanu finansów publicznych, a proponowana podwyżka minimalnego wynagrodzenia wydaje się być ryzykowna. Zanosi się na większe zacieśnianie polityki fiskalnej. Czy rynki wschodzące wybiorą ścieżkę wzrostu? (strona 11) • W tym roku kalendarz wyborczy na rynkach wschodzących jest mocno wypełniony. We wszystkich krajach należących do tzw. „kruchej piątki” odbędą się wybory, co zwiększy nieprzewidywalność już i tak rozdygotanych rynków. W niektórych krajach, w szczególności w Indiach i Indonezji, wybory mogą się stać katalizatorem przemian, ale na innych rynkach nie dostrzegamy wielu powodów do optymizmu. Stanowisko w skrócie (strona 16) • Krótkie podsumowanie naszych głównych poglądów makroekonomicznych i spodziewanych zagrożeń dla światowej gospodarki. Wykres. Bezrobocie i wskaźnik aktywności zawodowej w Stanach Zjednoczonych w odwrocie 22 70 20 68 18 66 16 64 14 62 12 60 10 58 8 56 6 54 4 52 2 50 0 48 55 59 63 67 71 75 79 83 87 91 95 99 03 07 11 Fazy recesji w USA wgrecessions NBER Stopa bezrobocia (%), strona NBER defined US Unemployment ratelewa (%), lhs Współczynnik (%), prawa strona Participationaktywności rate (%),zawodowej rhs Źródło: Thomson Datastream, US Bureau of Economic Affairs, Schroders. 27 Stycznia 2014 r. Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. Świat: Wzrost tempa rozwoju gospodarczego Zjednoczonych — jednak co za dużo to niezdrowo Dynamiczny wzrost amerykańskiej gospodarki w Stanach Optymizm dotyczący amerykańskiego rynku rośnie wraz ze wzrostem dynamiki rozwoju gospodarczego. W ostatnim kwartale zeszłego roku wzrost PKB szacowano na poziomie 3%, licząc rok do roku, po tym jak gospodarka zignorowała fakt zawieszenia działalności przez niektóre instytucje federalne. Główne wskaźniki sugerują, że tempo wzrostu w bieżącym kwartale będzie się utrzymywać na wysokim poziomie, a ekonomiści weryfikują swoje prognozy na 2014 rok. Należymy do grona optymistów i nadal prognozujemy 3-procentowy wzrost gospodarczy w bieżącym roku, mimo że eksperci dochodzą do wspólnego wniosku, że najbardziej prawdopodobny będzie poziom 2,8%. Perspektywę 4-procentowego wzrostu amerykańskiej gospodarki w tym roku omówiliśmy w swoim poprzednim stanowisku, w którym doszliśmy do wniosku, że zagrożenie związane z niespełnieniem się naszej prognozy dotyczy jej przekroczenia, biorąc pod uwagę poprawę bilansów gospodarstw domowych i potencjał wzrostu wynagrodzeń po zacieśnieniu rynku pracy. Nasz pogląd w tym względzie się nie zmienił, ale jedno z zagrożeń spadku w prognozie, które wydaje się oddalać, jest związane z nakładami inwestycyjnymi. Niskie nakłady inwestycyjne były jednym z czynników hamujących gospodarkę Stanów Zjednoczonych w ostatnich latach. Były one przedmiotem wielu rozmów z byłym sekretarzem skarbu Larry Summersem, który sugerował, że Stany Zjednoczone mogły się znaleźć w sytuacji, w której realna stopa zwrotu z kapitału w gospodarce jest ujemna, tzn. kiedy koszt kapitału pozostaje dla spółek zbyt wysoki, aby znalazły dla siebie korzystne okazje inwestycyjne. 1 Takie konsekwencje są możliwe, a Stany Zjednoczone mogą się znaleźć w fazie długotrwałej stagnacji, w której gospodarka będzie miała duże kłopoty ze wzrostem bez dalszego stosowania skrajnie luźnej polityki pieniężnej. Jednakże niedawno opublikowane wskaźniki pokazują, że stagnacja nie nastąpi w 2014 r. Obecnie na przykład liczba zamówień na dobra inwestycyjne gwałtownie rośnie na trzech głównych rynkach rozwiniętych (Wykres 1.). Do tematu długotrwałej stagnacji jeszcze wrócimy. Wykres 1. Wzrost liczby zamówień na środki trwałe Prognoza wzrostu nakładów inwestycyjnych R/r Y/Y% % 40 30 20 10 0 -10 -20 -30 -40 -50 1996 1998 2000 2002 Recesja Recession 2004 2006 Niemcy Germany 2008 Japonia Japan 2010 2012 2014 Stany Zjednoczone US Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 27 Stycznia 2014 r. Obawialiśmy się m.in. tego, że spółki będą po prostu wolały wypłacić zyski akcjonariuszom, zamiast przeznaczyć je na inwestycje. Uznaliśmy to za jedno z negatywnych następstw niskiej rentowności obligacji spowodowanej łagodzeniem ilościowym. W rezultacie, szukając wyższych stóp zwrotu, inwestorzy zainteresowali się w większym stopniu akcjami, które wiązały się z wypłatą wysokich dywidend i były uznawane za instrumenty prawie tak samo bezpieczne jak obligacje. 2 Poszukiwanie rentowności nadal trwa, ale jest kilka czynników, które dowodzą, że inwestorzy w swoich poszukiwaniach uwzględniają szerszy zakres kryteriów. 1 Why stagnation might prove to be the new normal, Lawrence Summers, Financial Times, 15 Grudnia 2013 r. Czy akcjonariusze wpływają na ograniczenie inwestycji przedsiębiorstw? Stanowisko Schroders w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii 30 Października 2013 r. 2 2 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. Po pierwsze, sondaż przeprowadzony wśród zarządzających funduszem Bank of America / Merrill Lynch pokazuje, że wyraźnie wolą oni, aby spółki przeznaczały swoje zyski na inwestycje, zamiast wypłacać je akcjonariuszom. Blisko 60% respondentów opowiedziało się za nakładami inwestycyjnymi (Wykres 2). Wykres 2. Zarządzający funduszami chcą, aby spółki inwestowały, a nie wypłacały Zarządzający funduszami dają zielone światło wyższym wydatkom przedsiębiorstw... % 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2009 2010 2011 Wzrost nakładów inwestycyjnych 2012 2013 2014 Zwrot środków pieniężnych akcjonariuszom Poprawa bilansów Źródło: Sondaż przeprowadzony wśród zarządzających funduszem Bank of America/Merrill Lynch, Schroders. 24 Stycznia 2014 r. Po drugie, istnieją dowody świadczące, że inwestorzy wcielają swoje słowa w czyn. Sektory charakteryzujące się wyższą rentownością, takie jak przedsiębiorstwa użyteczności publicznej i fundusze REIT, od jakiegoś czasu notują gorsze wyniki. Jednak niedawno do tego grona dołączyły akcje spółek wypłacających dywidendy, w tym cieszące się dużym zainteresowaniem akcje spółek z indeksu S&P Dividend Aristocrats, które osiągnęły gorsze wyniki niż spółki z szerszego indeksu S&P500 (Wykres 3). Wykres 3. Spółki z indeksu Dividend Aristocrats zaczynają słabnąć ...i stają się mniej przychylni akcjom spółek wypłacającym dywidendy Współczynnik 0,46 % (skala odwrócona) 0 0,44 1 0,42 2 0,40 3 0,38 4 0,36 5 0,34 0,32 2004 6 2005 2006 2007 2008 2009 S&P Dividend Aristocrats/S&P500 Źródło: Thomson Datastream, Schroders, 24 Stycznia 2014 r. 2010 2011 2012 2013 2014 Rentowność 10-letnich amerykańskich obligacji skarbowych — skala odwrócona, prawa strona W połączeniu z rosnącą konsumpcją zwiększone nakłady inwestycyjne w sektorze przedsiębiorstw mogą się w tym roku przyczynić do 4-procentowego wzrostu gospodarczego Stanów Zjednoczonych. Jednakże chcielibyśmy przypomnieć naszym czytelnikom, że podobne kwartalne tempo wzrostu, licząc rok do roku, Stany Zjednoczone zanotowały ostatnio dziesięć lat temu. Ponadto ostatni ponad czteroprocentowy wynik dla roku kalendarzowego zanotowano w 2000 roku (Wykres 4. na następnej stronie). Oczywiście 3 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. byłoby to wysokie tempo wzrostu, nawet jak na standardy sprzed kryzysu, i jest nadal rozpatrywane raczej w kategoriach ryzyka, a nie głównego scenariusza. Wykres 4. Czteroprocentowy wzrost realnego PKB stał się rzadkością (nawet jak dla Stanów Zjednoczonych) Poziom 4% wzrostu realnego PKB to rzadkość, nawet dla Stanów Zjednoczonych R/r 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% 51 54 57 60 63 66 69 72 75 78 81 84 87 90 93 96 99 02 05 08 11 14 Wzrost realnego PKB w Stanach Zjednoczonych 4% Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 24 Stycznia 2014 r. Rezerwa Federalna i rynek pracy Jako że fakt szybszego tempa wzrostu amerykańskiej gospodarki jest stopniowo przyjmowany do wiadomości, uwaga skupia się na Rezerwie Federalnej i polityce pieniężnej. W tym przypadku głównym punktem debaty jest stopa bezrobocia, która spadła obecnie do poziomu 6,7%. Jednym 3 z czynników kryjących się za tym spadkiem jest malejący współczynnik aktywności zawodowej. Zasoby siły roboczej się kurczą i otwartym pozostaje pytanie, czy jest to tymczasowe czy stałe zjawisko, które na pewno w dużym stopniu będzie determinować kształt polityki pieniężnej (zob. wykres na pierwszej stronie). Poniższa tabela przedstawia stopę wzrostu zatrudnienia w gospodarce konieczną do osiągnięcia danego poziomu bezrobocia w ciągu jednego roku w zależności od współczynnika aktywności zawodowej (Tabela 1). Tabela 1. Zmiana poziomu zatrudnienia w gospodarce z wyjątkiem rolnictwa w ciągu miesiąca i stopa bezrobocia w okresie 12 miesięcy Stopa bezrobocia 5,5% 6,0% 6,5% Współczynnik aktywności zawodowej Szybszy wzrost będzie skutkował spadkiem bezrobocia, chyba że odwróci się spadkowa tendencja współczynnika aktywności zawodowej 62,0% 103 tys. 42 tys. -17 tys. 63,0% 288 tys. 227 tys. 165 tys. 64,0% 474 tys. 411 tys. 384 tys. 66,2% 881 tys. 816 tys. 751 tys. Uwaga: Aktualnie stopa bezrobocia wynosi 6,7%, a współczynnik aktywności zawodowej 62,8% (Grudzień 2013 r.). Źródło: Bank Rezerw Federalnych w Atlancie, Schroders. 13 Stycznia 2014 r. Na przykład w przypadku gdy współczynnik aktywności zawodowej wynosi 63%, do osiągnięcia 6-procentowej stopy bezrobocia do końca bieżącego roku konieczny jest wzrost liczby zatrudnionych w wyżej wymienionym segmencie gospodarki o 227 tys. Gdyby współczynnik aktywności zawodowej spadł do 62%, liczba potrzebnych nowych pracowników spadłaby tylko do 42 tys. Naszym zdaniem pod koniec roku współczynnik ten będzie oscylował bliżej 62 niż 63%, a jeśli miejsca pracy będą nadal powstawać w szybkim tempie, Rezerwa Federalna będzie musiała zweryfikować swoje prognozy. Udział liczby osób w wieku produkcyjnym, które posiadają zatrudnienie lub które są bezrobotne i szukają pracy. 3 4 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. Tempo zacieśniania się rynku pracy może zmusić Rezerwę Federalną do bardziej agresywnych posunięć Z grudniowych prognoz wynika, że Rezerwa Federalna nie spodziewa się, aby stopa bezrobocia utrzymała się na poziomie 6% do końca 2015 roku, przy czym główna projekcja waha się w przedziale od 5,8 do 6,1%. Podobnie wygląda sytuacja z naszą prognozą 3-procentowego tempa wzrostu realnego PKB w tym i w przyszłym roku. Wygląda na to, że Federalny Komitet Otwartego Rynku liczy, że ożywienie gospodarcze spowoduje wzrost współczynnika aktywności zawodowej siły roboczej. Jest to wprawdzie możliwe, ale najnowsze wyniki badań pokazują, że mamy do czynienia z silnym trendem demograficznym, który powoduje spadek współczynnika aktywności zawodowej, ponieważ pokolenie wyżu demograficznego wchodzi w wiek emerytalny. W przeprowadzonym niedawno badaniu ekonomiści z Banku Rezerw Federalnych w Chicago doszli do wniosku, że blisko połowę spadku współczynnika aktywności zawodowej, który miał miejsce po 1999 roku, można wytłumaczyć zjawiskami demograficznymi, takimi jak przejście na emeryturę osób 4 z pokolenia wyżu demograficznego. Spodziewamy się, że tego typu zjawiska demograficzne będą się utrzymywać, stanowiąc przeciwwagę dla będącego skutkiem ożywienia gospodarczego wzrostu współczynnika aktywności zawodowej i spychając go na niższy poziom (Wykres 5). Wykres 5. Prognoza dla populacji w wieku produkcyjnym w ujęciu grupowym 68% Proportion of populacji total population Udział w całej 26% 24% 66% 22% 64% 20% 62% 18% 16% 60% 14% 58% 56% 12% 10% '90 '92 '94 '96 '98 '00 '02 '04 '06 '08 '10 '12 '14 '16 '18 '20 Od 1616-64, do 64 lhs lat, Powyżej 65rhs lat, Census Bureau Forecast Ages Ages 65+, Prognoza Census Bureau lewa strona prawa strona Źródło: US Census Bureau, Schroders. 24 Stycznia 2014 r. Nadzieją dla tych, którzy liczą na wzrost współczynnika aktywności zawodowej, jest to, że spada on jeszcze szybciej niż pokazują to wyniki badań, co może świadczyć o nadchodzącym odbiciu. Najbardziej prawdopodobnym źródłem takiej zmiany trendu byłoby odwrócenie rosnącego trendu naboru do szkół wyższych (kolejny czynnik stojący za spadkiem aktywności zawodowej). Mogłoby to nastąpić, gdyby poprawiły się perspektywy zatrudnienia. Trendy długoterminowe wskazują na mniejszy wzrost Dane demograficzne oznaczają również, że to jeszcze nie koniec zapowiedzi potencjalnej długotrwałej stagnacji Ogólnie rzecz biorąc, zauważamy, że czynniki strukturalne będą dominować nad czynnikami cyklicznymi, a współczynnik aktywności zawodowej będzie w latach 2014–2015 w dalszym ciągu spadał. Jeśli się nie mylimy, Federalny Komitet Otwartego Rynku znajdzie się pod presją zwiększenia tempa ograniczenia łagodzenia ilościowego albo sygnalizowania wcześniejszego niż obecnie wzrostu stóp. Wszystkie decyzje dotyczące polityki pieniężnej będą również uzależnione od oceny zastoju na rynku pracy, ale jego zacieśnienie zaczęłoby ograniczać aktywność zawodową. Natomiast spojrzenie na dane demograficzne pozwala zauważyć, że czynniki, które w przeszłości wspierały szybkie tempo wzrostu gospodarczego Stanów Zjednoczonych, teraz zanikają. Większa aktywność zawodowa kobiet oraz pojawienie się wyżu demograficznego w dużym stopniu wyjaśniają wzrost dostępności siły roboczej w przeszłości, ale ponieważ obie te grupy zaczynają osiągać wiek emerytalny, tempo wzrostu współczynnika aktywności zawodowej będzie maleć. W latach 1960–1985 liczba Amerykanów w wieku produkcyjnym (od 16 do 64 roku życia) rosła o 1,6% rocznie. Obecnie na lata 2015–2025 US Census Bureau — instytucja zajmująca się opracowywaniem danych na temat ludności i gospodarki Stanów Zjednoczonych — przewiduje coroczny wzrost tylko o 0,2%. 4 Chicago Fed Letter, Marzec 2012 r. „Explaining the decline in the U.S. labour force participation rate”, Aaronson, Davis & Hu. 5 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym 28 Stycznia 2014 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów W kategoriach podstawowej rachunkowości wzrostu wskaźnik długoterminowego trendu wzrostu gospodarczego będzie spadał o taką samą wartość, chyba że zostanie zrównoważony zwiększeniem wydajności, a chociaż zwykle jesteśmy optymistami co do możliwości poprawy sytuacji przez Stany Zjednoczone, taki wzrost wymagałby sporej dozy innowacyjności. OECD szacuje, że dynamika wzrostu potencjalnego PKB Stanów Zjednoczonych zmalała z 3,2% w latach 1989–1998 do 2,1% w zeszłym roku. Jeden z powodów, dla których 4-procentowy wzrost realnego PKB stał się taką rzadkością, i dlaczego to jeszcze nie koniec teorii długotrwałej stagnacji. Z ostatniej chwili: pogrom na rynkach wschodzących Wracając do teraźniejszości — w ostatnich dniach aktywa rynków wschodzących mocno ucierpiały. W swoim grudniowym stanowisku omówiliśmy niektóre ze skutków wyższej rentowności obligacji w Stanach Zjednoczonych, w tym m.in. wyższy kurs dolara amerykańskiego i zwiększoną presję na rynki wschodzące. Wygląda na to, że rynki — sprowokowane niedawnym kryzysem w Argentynie — dążą do szybkiego zdyskontowania tej sytuacji. Jak można się było spodziewać, najbardziej cierpią na tym bardziej wrażliwe gospodarki i turecka lira, której kurs gwałtownie spada. Jednak takie ruchy odbiją się też na wzroście gospodarczym, ponieważ kapitał odpływa z regionu. Instytut Finansów Międzynarodowych szacuje, że od początku tego roku z funduszy akcyjnych rynków wschodzących wycofano około 3,7 mld USD w porównaniu z 17,3 mld USD w całym 2013 roku. Zanosi się zatem na to, że rynki wschodzące doświadczą niekorzystnych skutków finansowych szybszego wzrostu gospodarki Stanów Zjednoczonych, zanim odczują korzystny wpływ zwiększonego popytu na swoje towary eksportowe. Kanały finansowe działają szybciej niż kanały w realnej gospodarce. Jak na ironię ta sytuacja zdaje się przyczyniać do spadku rentowności amerykańskich obligacji, ponieważ inwestorzy szukają bezpiecznego miejsca do lokowania dolarów. 6 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. Wielka Brytania: Postanowienia noworoczne Nowy rok to nowe szanse i zagrożenia dla Wielkiej Brytanii Z nadejściem Nowego Roku zwykle zastanawiamy się nad tym, jakie poczyniliśmy postępy, a także jakie szanse i zagrożenia mamy jeszcze przed sobą. W przypadku Wielkiej Brytanii tak właśnie należałoby zrobić. Decydenci mają prawo do optymizmu związanego ze wzrostem aktywności oraz większego niż oczekiwano spadku poziomu bezrobocia, ale źródła poprawy tej sytuacji dalekie są od ideału. Bank Anglii musi się pogodzić z porażką, jaką było ogłoszenie jego przyszłej polityki pieniężnej, a rząd musi przyznać, że zrobił niewielkie postępy w walce z deficytem budżetowym. Potrzebne są postanowienia noworoczne związane z aktualną sytuacją. Już prawie u celu W ujęciu rzeczywistym gospodarka Wielkiej Brytanii urosła w 2013 roku o 1,9% i jest to najlepszy wynik osiągnięty na przestrzeni roku kalendarzowego od 2007 roku i globalnego kryzysu finansowego. Najnowsze dane za IV kw. pokazują wzrost o 0,7% w porównaniu z poprzednim kwartałem oraz wzrost o 2,8% w porównaniu z analogicznym kwartałem rok wcześniej — podkreślenie i przyspieszenie. Ponieważ tempo wzrostu gospodarczego się zwiększa, poziom realnego PKB osiągnął już prawie swój szczyt sprzed kryzysu. Najnowsze dane mówią, że do celu brakuje jeszcze 1,3%, co według prognoz spółki Schroders oznacza, że poziom sprzed kryzysu zostanie przekroczony przed III kw. bieżącego roku (Wykres 6). Wykres 6. Gospodarka Wielkiej Brytanii wróciła już prawie do zdrowia Utrzymujące się od niedawna szybkie tempo wzrostu oznacza, że poziom realnego PKB może wkrótce powrócić do szczytowej wartości sprzed kryzysu Indeks (100 = I kw. 2008 r.) 104 102 100 98 96 94 92 2008 2009 2010 2011 Poziom realnego PKB 2012 2013 2014 2015 Prognoza spółki Schroders Źródło: Thomson Datastream, ONS, prognoza Schroders z Listopada. 28 Stycznia 2014 r. Mimo że powrót PKB Wielkiej Brytanii do poziomu sprzed kryzysu nastąpi ponad trzy lata później, niż miało to miejsce w Stanach Zjednoczonych i Niemczech, decydenci już teraz rozpoczęli świętowanie. Mając na uwadze wybory parlamentarne, które odbędą się w Maju 2015 roku, koalicyjny rząd próbuje maksymalnie wykorzystać lepszą sytuację ekonomiczną. Jednakże przyglądając się składnikom wzrostu, można zauważyć, że ożywienie gospodarcze nie jest tak zdrowe, jak byśmy chcieli. Wartości liczbowe dla pełnego roku będą dostępne dopiero w przyszłym miesiącu, ale na podstawie danych za pierwsze trzy kwartały i naszych szacunków dla ostatniego kwartału można pokusić się o stwierdzenie, że za prawie trzy kwartały wzrostu osiągniętego w 2013 roku odpowiada głównie konsumpcja gospodarstw domowych. Zmiany w stanie zapasów wydają się odpowiadać za resztę. Taki wynik rozczarowuje, ponieważ — biorąc pod uwagę słabe fundamenty gospodarstw domowych (malejące realne wynagrodzenia i oszczędności) — elementy składowe wzrostu wskazują na jego niezrównoważony charakter. Ożywienie gospodarcze nie jest do końca zdrowe... Inwestycje przedsiębiorstw i wymiana handlowa netto (eksport minus import) miały prawdopodobnie negatywny wpływ na wynik roczny, a wydatki rządu wpłynęły na końcowe wskaźniki w niewielkim stopniu. Nawet jeżeli ogólne przyspieszenie tempa wzrostu może cieszyć, źródła tego zjawiska rozczarowują, na przykład brytyjskiego kanclerza skarbu George’a Osborne’a, który jeszcze 5 w zeszłym miesiącu stale powtarzał o potrzebie „bardziej zrównoważonego ożywienia”. Polityka rządu zdaje się jednak iść w odwrotnym kierunku. Na przykład niepewność związana Przemówienie z dnia 6 Grudnia 2013 r. wygłoszone w siedzibie spółki JCB w Rocester. 5 7 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. z członkostwem Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej nie sprzyja inwestycjom przedsiębiorstw, a koncentrowanie się na zwiększaniu popytu na mieszkania przez różnego rodzaju programy tylko potęguje skalę problemu. Jak już wcześniej podkreślaliśmy, zwiększenie konsumpcji gospodarstw domowych wynika w dużym stopniu ze zwiększenia się liczby transakcji na rynku mieszkaniowym i wzrostu cen domów. Istnieje duża grupa osób, które zdecydowałyby się na zakup pierwszego mieszkania lub domu, ale nie mają dostępu do tego rynku z powodu zaostrzenia kryteriów kredytowych w następstwie kryzysu finansowego. Mimo że mieszkania i domy są teraz łatwiej dostępne dzięki spadkowi ich cen i obniżeniu przez Bank Anglii stóp procentowych, znacząco zmieniły się wymagania dotyczące wysokości depozytów wymaganych, aby uzyskać dostęp do kredytów. Współczynnik proporcji kredytów do depozytów został zwiększony, a w przypadku kredytobiorców obciążonych większym ryzykiem wymaga się znacznie wyższego spreadu. Dwa główne programy rządowe pomogły obniżyć spready dla tego rodzaju kredytobiorców dzięki poprawieniu się płynności, ale również dzięki wprowadzeniu gwarancji kapitałowych, co pozwoliło wypełnić lukę w finansowaniu. Wydaje się, że te działania odblokowały tłumiony popyt, przyczyniając się do zwiększenia liczby pozytywnie rozpatrywanych wniosków o kredyt hipoteczny, których liczba wzrosła w Listopadzie o blisko jedną trzecią w porównaniu 6 z poprzednim rokiem. Biorąc pod uwagę brak nowej podaży domów, zwłaszcza w Londynie i południowo-wschodniej Anglii, ceny domów stale rosną. Wykres 7. przedstawia zakres rocznych wzrostów cen odnotowanych w głównych badaniach sondażowych oraz średni 6-procentowy wzrost w Grudniu. Wykres 8. prezentuje malejącą podaż nieruchomości mieszkaniowych w porównaniu z liczbą mieszkańców Londynu. Wykres 7. Tendencja zwyżkowa w cenach domów Wykres 8. Podaż nieruchomości w Londynie nie nadąża za przyrostem liczby mieszkańców Housingmieszkaniowe stock per 100 people Ceny domów (r/r) Zasoby na 100 osób House prices (Y/Y) 15% 44 ...ponieważ w dużym stopniu opiera się na sektorze budownictwa mieszkaniowego i zadłużeniu. Wkład nakładów inwestycyjnych i wymiany handlowej netto jest niski. 10% 5% 43 0% 42 -5% 07 08 09 10 Range Zakresofcen houseprices domów -10% Średnia of Average sondażowa surveys -15% 11 12 13 41 -20% 40 '91 '95 '99 '03 '07 '11 Powyższy zakres i średnia zostały zaczerpnięte z następujących badań dotyczących cen domów i są oparte na cenach transakcyjnych i ofertowych. DCLG/ONS, Halifax, Nationwide, Rightmove, Hometrack, Acadametrics. Źródło: Thomson Datastream, Schroders oraz źródła wymienione powyżej. 24 Stycznia 2014 r. Rosnące ceny domów sprowokowały już, przedwczesną naszym zdaniem, dyskusję o ponownym pompowaniu rynkowych baniek. Istnieje wiele dowodów na poparcie twierdzenia, że ceny powinny rosnąć w wyniku poważnego deficytu nieruchomości mieszkalnych. Nigdzie nie daje się zauważyć typowego dla fazy przedkryzysowej refinansowania kredytów hipotecznych i wysokiego współczynnika LTV. Rzeczywiście wartość udzielonych kredytów hipotecznych wzrosła jedynie o 1,1% w porównaniu z sytuacją z Grudnia poprzedniego roku, ponieważ wielu obecnych właścicieli domów w dalszym ciągu nadpłaca swoje raty kredytu hipotecznego. Bezrobocie a Bank Anglii Tymczasem poziom bezrobocia w dalszym ciągu spada... Kolejnym źródłem dobrych wiadomości jest rynek pracy. Stopa bezrobocia spadła z 7,8% na końcu 2012 roku (średnia z 3 miesięcy) do 7,1% w ciągu trzech miesięcy do Listopada. W tym samym okresie powstało 399 000 nowych miejsc pracy, przy czym więcej w sektorze prywatnym niż państwowym, ponieważ w tym drugim w ciągu roku zmniejszyła się liczba etatów. Gwałtowny wzrost liczby miejsc pracy i spadek stopy bezrobocia oznacza, że 7-procentowy próg bezrobocia zakładany przez Bank Anglii w przyszłej polityce pieniężnej zostanie niedługo osiągnięty. Zdaniem Banku Anglii powinno to spowodować wznowienie dyskusji na temat terminu podniesienia stóp procentowych. Problem jednak polega na tym, że spadek stopy bezrobocia nastąpił zdecydowanie 6 Dane Banku Anglii. 8 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. szybciej, niż przewidywał to Bank Anglii. W rezultacie rynki spodziewają się wzrostu stóp procentowych, co już teraz objawia się stosowaniem wyższych stóp w przypadku kredytów hipotecznych. Jednocześnie oczekiwania dotyczące wyższych stóp procentowych doprowadziły do umocnienia się funta w ujęciu efektywnego kursu walutowego, co zaszkodziło eksporterom, ponieważ ceny eksportowanych przez nich towarów i usług wzrosły. Wykres 9. Gwałtowny spadek stopy bezrobocia % 9 8 7 6 5 4 3 2 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Wskaźnik pobierających lub rate Claimantosób count rate Stopa bezrobocia Unemployment Źródło: Thomson Datastream, ONS, Schroders. 27 Stycznia 2014 r. ...ale w szybszym tempie, niż spodziewał się tego Bank Anglii, co wymusza przegląd przyszłej polityki pieniężnej. 2014 ubiegających się o zasiłki dla bezrobotnych Podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos prezes Banku Anglii, Mark Carney, dał do zrozumienia, że bank zamierza się wycofać ze swojej praktyki podawania obszernych informacji na temat przyszłej polityki pieniężnej. Spotkało się to z poważną krytyką ze strony prasy, zwłaszcza jeśli chodzi o prognozy dotyczące stopy bezrobocia. Naszym zdaniem krytyka związana z prognozowaniem przez bank ścieżki stopy bezrobocia była niesłuszna. Większość ekonomistów, w tym i my, doszła w zeszłym roku do podobnych wniosków, a mianowicie, że stopa 7 bezrobocia w 2014 roku prawdopodobnie nie spadnie do poziomu 7%. Tym niemniej jesteśmy krytycznie nastawieni przede wszystkim do sposobu wykorzystywania informacji na temat przyszłej polityki pieniężnej oraz wykorzystywania w nich jednego wskaźnika do sygnalizowania gospodarstwom domowym, przedsiębiorstwom i rynkom finansowym, jak będą się kształtować stopy procentowe. Oczywiście spadek stopy bezrobocia nie odzwierciedla ogólnego stanu gospodarki, zwłaszcza że inflacja jest w dalszym ciągu wyższa niż tempo wzrostu wynagrodzeń, a większość przedsiębiorstw wstrzymuje się od podejmowania decyzji inwestycyjnych. Bank Anglii powinien w ramach postanowienia noworocznego zobowiązać się do poprawienia sposobu komunikacji. Rzeczywiście oczekujemy od Banku Anglii powrotu do stosowanego przez poprzedników Carneya podejścia do wykorzystywania w swoich prognozach wykresów wachlarzowych wzrostu gospodarczego i inflacji, aby sygnalizować kierunek i harmonogram realizowania polityki pieniężnej. Spodziewamy się również, że te wykresy pokażą, iż Bank Anglii nie jest jeszcze gotowy, aby podnieść stopy procentowe w tym roku. Fiskalny fałsz Bank Anglii nie jest jedyną instytucją, która potrzebuje postanowień noworocznych. Kanclerz skarbu wraz z całym resortem muszą bardziej szczerze mówić o sytuacji panującej w brytyjskim sektorze finansów publicznych. W wydanym jesienią oświadczeniu Osborne wykorzystał maksymalnie jednorazowe czynniki, które pomogły w bieżącym roku podatkowym zredukować jak dotąd ogólny deficyt rządu. Wśród nich znalazły się, m.in. przeprowadzenie prywatyzacji funduszu emerytalnego Royal Mail (obliczenie aktywów jako przychodów i zignorowanie przyszłych zobowiązań) oraz przeniesienie wpływów z realizowanego przez Bank Anglii programu łagodzenia ilościowego. Do tej pory w bieżącym roku podatkowym (od Kwietnia do Grudnia) deficyt budżetowy jest o 17 mld GBP niższy niż w tym samym okresie poprzedniego roku. Jednak kiedy pominiemy ww. jednorazowe czynniki, okazuje się, że deficyt budżetowy ledwie się w ogóle zmniejszył (spadek o 4,8 mld GBP albo 4,8%, zob. Wykres 10). Por. Schroders Talking Point: „Wyjaśnienia dotyczące ukierunkowanych na przyszłość wytycznych Banku Anglii”, Azad Zangana. 7 9 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. Wykres 10. Postęp fiskalny albo jego brak (narastająco) Rząd musi również Deficyt instytucji rządowych i samorządowych, w miliardach GBP wyznać całą 175 prawdę na temat stanu finansów 150 publicznych... 125 100 75 50 25 0 Kwiecień 08/09 Maj Czerwiec 09/10 Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Styczeń 12/13 13/14 Luty Marzec 13/14 w tym przeniesienia związane z RM i mechanizmami zakupu aktywów Źródło: Thomson Datastream, ONS, Schroders. 27 Stycznia 2014 r. Żeby jednak być uczciwym, trzeba przypomnieć, że kanclerz skarbu rozpoczął rok od powściągliwego przemówienia wygłoszonego w Coleshill. Osborne ostrzegał przed „niebezpieczeństwem popadania w samozadowolenie” oraz mówił, że „(...) jest jeszcze zdecydowanie za wcześnie, żeby powiedzieć: zadanie wykonane. Nie jest wykonane jeszcze nawet w połowie. To właśnie dlatego 2014 rok będzie rokiem brutalnej prawdy. Będzie to czas, w którym Wielka Brytania stanie przed wyborem.” Następnie przedstawił zarys planów dotyczących dalszego cięcia wydatków: „17 mld GBP w najbliższym roku. 20 mld GBP w kolejnym. I ponad 25 mld GBP w następnych dwóch latach.” Jednak niedawno kanclerz ogłosił również swoje plany dotyczące możliwej podwyżki najniższego wynagrodzenia o 11%. Była to reakcja na argumenty opozycji, która twierdziła, że „wyciśnięta jak cytryna” większość boryka się z problemami i nie odczuwa korzyści z ożywienia gospodarczego. Zamiast tego koncentruje się na tanich (pod względem fiskalnym) środkach mających na celu zwiększenie popytu, prawdopodobnie kosztem konkurencyjności kraju. 10 Naszym zdaniem podniesienie minimalnego wynagrodzenia w tak znaczący sposób jest dość ryzykowną strategią. Nie ma wątpliwości, że poziom życia się pogarsza, ponieważ poziom wynagrodzeń nie nadąża za inflacją, ale dane dotyczące wydajności są zatrważające i nie uzasadniają wzrostu realnych wynagrodzeń. Wydaje się, że poziom zatrudnienia zwiększył się znacznie bardziej, niż wynikałoby to z tempa wzrostu gospodarczego. Udało się to jednak zrobić przez zastąpienie droższych pracowników nieco tańszymi. Dlatego, uwzględniając stopę inflacji, wydaje się, że średnie wynagrodzenie spadło. Jednak nie uwzględnia to korzyści, jaką jest znalezienie zatrudnienia przez osoby pozostające do tej pory bez pracy. Wnioski Sytuacja makroekonomiczna Wielkiej Brytanii jest teraz zdecydowanie lepsza niż jeszcze rok temu, kiedy obawy przed trzecim dnem recesji były realne. Zwiększyło się tempo wzrostu gospodarczego, a sytuacja na rynku pracy ulega poprawie. Mamy nadzieję, że taki stan rzeczy będzie się utrzymywał, ale mamy również obawy związane z tym, że ożywienie gospodarcze ma niezrównoważony charakter i w zbyt dużym stopniu opiera się na wydatkach gospodarstw domowych i dobrej koniunkturze panującej na rynku mieszkaniowym. Skalę tego zjawiska potęgują rządowe programy mające na celu pobudzenie popytu w sektorze mieszkaniowym. Wydaje się, że Bank Anglii swoimi informacjami na temat przyszłej polityki pieniężnej wprowadza siebie i wszystkich innych w błąd. Teraz jest dobry moment, żeby zweryfikować swoją politykę i podjąć postanowienia noworoczne, które pomogą utrzymać tempo wzrostu wypracowane w 2013 roku. Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. Czy rynki wschodzące wybiorą ścieżkę wzrostu? Kalendarz wyborczy rynków wschodzących w 2014 roku jest mocno wypełniony... W 2014 roku kalendarz wyborczy na rynkach wschodzących będzie mocno wypełniony. W szczególności duże wschodzące gospodarki narażone na skutki wyższej rentowności amerykańskich obligacji — kraje „kruchej piątki”, do których zalicza się Brazylię, Indie, Indonezję, RPA i Turcję — znajdują się w przededniu ważnych wyborów, które odbędą się w bieżącym roku. Z sondaży wynika, że nie we wszystkich przypadkach należy się spodziewać zmiany ekipy rządzącej (Tabela 2), ale wybory mogą mimo to okazać się bodźcem do przeprowadzenia korzystnych reform. Demokracja nie sprzyja podejmowaniu bolesnych decyzji tuż przed wyborami, ale tuż po nich rządzący często czują, że mają najsilniejszy mandat do wprowadzania zmian. Tabela 2. Najważniejsze wybory w 2014 roku Kraj Rodzaj wyborów Data wyborów Spodziewana zmiana rządu? Brazylia Samorządowe, parlamentarne, prezydenckie Październik Nie Kwiecień/Maj Tak Kwiecień, Lipiec Tak Parlamentarne Kwiecień (spodziewana) Nie Samorządowe, prezydenckie Marzec, Czerwiec Nie Indie Indonezja Republika Południowej Afryki Turcja Samorządowe, parlamentarne Parlamentarne, prezydenckie Źródło: Barclays, Schroders. 22 Stycznia 2014 r. ...a niepewność może zaszkodzić inwestycjom Lata, w których odbywają się wybory, często wiążą się z niepewnością i — jak pokazuje Wykres 11 — rynki uwzględniają w ostatnich miesiącach zwiększone ryzyko, jakie pojawiło się w związku z sytuacją panującą w krajach „kruchej piątki”. Oczywiście trudno powiedzieć, w jakim stopniu jest to odzwierciedlenie obaw związanych z wyborami, innych wydarzeń mających miejsce w tych krajach czy decyzji Rezerwy Federalnej w sprawie rozpoczęcia ograniczania łagodzenia ilościowego. Podstawowe dane makroekonomiczne „kruchej piątki” zostały jednak opublikowane już jakiś czas temu, więc wydaje się, że ryzyko polityczne pomogło w realizacji niektórych ruchów. Rozbieżności między poszczególnymi krajami „kruchej piątki” również wskazują na występowanie specyficznych czynników, a nie jednego wspólnego impulsu — w szczególności Turcja doświadczyła znacznego wzrostu spreadu w przypadku instrumentów CDS (ubezpieczenia od niewywiązania się ze zobowiązań wynikających z obligacji). Wykres 11. CDS rynków wschodzących: rynki zauważają wzrost ryzyka 300 280 260 240 220 200 180 160 140 120 100 01. Jan 2013 13 02. Mar 03. Apr 04. May 05. 06. 07. Aug 08. Feb Jun Jul 2013 13 2013 13 2013 13 2013 13 2013 13 2013 13 2013 13 BrazyliaBrazil 09. Oct 10. Sep 2013 13 2013 13 11. Dec 12. Jan 01. Nov 2013 13 2013 13 2014 14 Indonezja Południowej IndonesiaRepublika South Africa Afryki TurkeyTurcja Źródło: Bloomberg, Schroders. 22 Stycznia 2014 r. Dane porównawcze dla Indii są niedostępne. W praktyce niepewność wynikająca ze zbliżających się wyborów szkodzi inwestycjom. 8 Z opracowania naukowego wynika, że nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw są w roku wyborczym średnio o 4,8% niższe, a główny wpływ na to ma polityczna niepewność. Spadek ten 8 Julio, B., Yook, Y. (2012) „Political Uncertainty and Corporate Investment Cycles”, The Journal of Finance. 11 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. jest jeszcze wyraźniejszy, kiedy termin wyborów jest bliski, nakłady publiczne stanowią znaczny odsetek PKB, a obecny rząd jest postrzegany jako przyjaźnie nastawiony do rynku. Wymienione kryteria częściowo się pokrywają w przypadku niektórych krajów „kruchej piątki” i ogólnie jest to zła wiadomość dla tych krajów, ponieważ w większości muszą one zwiększyć swoje inwestycje. Jednak po zakończonych wyborach daje się zwykle zauważyć wzrost poziomu inwestycji. Niepewność jest główną przeszkodą w ich realizacji. Pozostała część niniejszego stanowiska jest poświęcona pobieżnej analizie nadchodzących wyborów w każdym z krajów „kruchej piątki” oraz skutków, jakie mogą one mieć dla ich gospodarek. Brazylia Sondaże mówią „nie” zmianom w Brazylii, ale do wyborów jeszcze długa droga Ostatnie sondaże, przeprowadzone w Listopadzie, dają obecnej prezydent Brazylii — Dilmie Rousseff — 47% głosów, co wskazuje na jej zwycięstwo w pierwszej turze. Jednak do październikowego rozstrzygnięcia jest jeszcze długa droga. Rousseff musi uporać się z wolniejszym tempem wzrostu i wyższą inflacją, organizacją Mistrzostw Świata w piłce nożnej i samą kampanią wyborczą, która nie zacznie się wcześniej niż w Lipcu. Rynek wolałyby, żeby zwyciężył któryś z bardziej przyjaźnie nastawionych do niego kandydatów opozycji, czyli Aecio Neves albo Eduardo Campos. Jednak ich sondażowe wyniki, odpowiednio 19% i 11%, nie są w stanie zagrozić pozycji obecnej pani prezydent. Jedna z możliwości przewiduje, że Marina Silva — bardziej popularna i znana kandydatka Camposa na wiceprezydenta kraju, zostanie wystawiona przez partię w październikowych wyborach prezydenckich zamiast niego. Wykres 12. Inflacja nadal problemem mimo wzrostu stóp 8 % 14 % 12 7 10 8 6 6 4 5 2 4 2010 2011 r/r CPI, y/y 2012 Oczekiwania inflacyjne Inflation expectations 0 2013 STOPA SELIC (prawa strona) SELIC rate (rhs) Źródło: Thomson Datastream, Schroders, 24 Stycznia 2014 r. Ktokolwiek wygra, będzie musiał zacieśnić politykę fiskalną Ktokolwiek wygra, będzie musiał sobie poradzić z deficytem Brazylii, niskim tempem wzrostu i wysoką inflacją. Oczywiście kroki, jakie należy w tym kierunku podjąć, noszą znamiona „niemożliwej trójcy” (ang. „impossible trinity”). Nad deficytem fiskalnym i wysoką inflacją można zapanować przez zaostrzenie polityki fiskalnej i monetarnej, jednak spowoduje to zahamowanie wzrostu, który już i tak w znacznym stopniu zależny jest od zwiększonych wydatków konsumenckich i wydatków rządu. Ostrzejszą politykę fiskalną można by połączyć z bardziej elastyczną polityką monetarną, aby zapewnić kontynuację wzrostu, zachowując przy tym kontrolę nad deficytem, jednak takie rozwiązanie wiązałoby się z gwałtownym skokiem inflacji poza przedział docelowy 4,5% +/- 2%. Należy także zauważyć, że zdaniem Tombiniego, prezesa banku centralnego, wyższe stopy są niezbędne, aby zabezpieczyć kurs wymiany w dobie zwiększonej rentowności obligacji amerykańskich. Jest też wreszcie opcja normalnych okoliczności: elastyczna polityka fiskalna, zaostrzona polityka monetarna i ograniczenie cen regulowanych, ale oprócz pompowania deficytu, takie rozwiązanie wydaje się mieć niewielki wpływ na inflację (Wykres 12). Rząd może nie mieć wielkiego wyboru jeśli chodzi o politykę fiskalną, biorąc pod uwagę ostrzeżenia agencji ratingowych grożących obniżeniem ratingu państwa, jeśli wyniki fiskalne nie ulegną poprawie. Tym dodatkowym narzędziem polityki, którego potrzeba, jest reforma strukturalna służąca likwidacji wąskich gardeł w podaży, które stanowią jedną z głównych przyczyn inflacji w Brazylii. To wymaga jednak także inwestycji, a inwestorzy wydają się nieufni wobec Rousseff. Takie nastawienie może być spowodowane jej skłonnością do populizmu, koncentrowania się na celach krótkoterminowych i ograniczania cen. Wygrana opozycji może pomóc w odbudowie zaufania inwestorów do rządu i spowodować napływ inwestycji, których Brazylia tak bardzo potrzebuje. 12 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. Indie Zmiany w Indiach są prawdopodobne, ale i konieczne W porównaniu do Brazylii, w Indiach sondaże wskazują na prawdopodobieństwo zmiany ekipy rządzącej w wyniku wyborów, które odbędą się w Kwietniu lub w Maju. Aktualnie na czele stawki w wyścigu o tekę premiera plasuje się Narendra Modi, szef opozycyjnej partii Bharatiya Janata Party (BJP). Winą za słaby wzrost, wysoką inflację, problemy związane z zarządzaniem oraz brak działań na rzecz reform obarczana jest aktualnie sprawująca władzę koalicja rządowa „United Progressive Alliance”, pod partii Congress Party. O ile kandydatura Modiego zmobilizowała jego partię i zachęciła inwestorów ze względu na jego reputację skutecznego zarządcy sprzyjającego przedsiębiorczości wypracowaną na stanowisku gubernatora stanu Gudżarat, istnieją zastrzeżenia co do sposobu stłumienia krwawych zamieszek, jakie wybuchły w tym stanie w 2002 r. Niepewność budzi także duża liczba osób głosujących po raz pierwszy (około 20–30% elektoratu) i wzrost znaczenia partii regionalnych, co może utrudniać przeprowadzanie reform na szczeblu ogólnokrajowym. Wykres 13. Słabość rupii spowodowała wzmocnienie eksportu %, r/r 35 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 30 25 20 15 10 5 0 -5 Styczeń 01. Marzec Maj Lipiec Maj 03. 05. 07. Wrzesień 09. Listopad 11. Styczeń 01. Marzec 03. 05. 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2013 2013 2013 12 12 12 12 12 12 13 13 13 Eksport Lipiec 07. Wrzesień 09. Listopad 11. Styczeń 01. 2013 2013 2013 13 13 13 2014 14 Rupia indyjska: kurs do dolara (prawa strona) Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 24 Stycznia 2014 r. Dodatkowe przyspieszenie reform wzmocni gospodarkę Nie ma wątpliwości, że reformy są konieczne. Podobnie jak Brazylia, Indie borykają się z problemem kruchych finansów publicznych, wysokiej inflacji i słabego wzrostu. W przeciwieństwie do Brazylii niektóre reformy są aktualnie w trakcie realizacji i powinny zostać zakończone w trakcie kadencji nowego rządu. Jedną z nich jest poważnie opóźniona reforma podatku od towarów i usług, która w efekcie połączy centralny i stanowy system podatkowy, rozszerzy podstawę opodatkowania i zwiększy zgodność z przepisami, generując dochody. Kolejna reforma dotyczy specjalnego korytarza towarowego realizowanego w ramach projektu kolejowego, z którym wiążą się inwestycje rzędu 40 mld USD przez okres pięciu lat. Pozostałe projekty inwestycyjne, takie jak otwarcie gospodarki na bezpośrednie inwestycje zagraniczne, będą wymagały silnego przywództwa, aby pokonać przeszkody na szczeblu stanowym. Dzięki inwestycjom możliwe będzie rozwiązanie zarówno problemu inflacji, jak i wzrostu, co zapewni przestrzeń dla złagodzenia polityki monetarnej lub przynajmniej zaprzestania jej dalszego zaostrzania. Tymczasem osłabienie rupii poskutkowało wzmocnieniem eksportu (Wykres 13), co pomoże zmniejszyć deficyt na rachunku obrotów bieżących i wpływ ograniczania działań przez Rezerwę Federalną. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że rok 2014 będzie dla Indii korzystny. Indonezja Nowy prezydent w Indonezji, ale spraw do załatwienia będzie wiele Jako że kadencja urzędującego prezydenta Yudhoyono dobiegła końca, musi on ustąpić ze stanowiska, zapewniając zmianę reżimu. Według najnowszych sondaży najprawdopodobniej zastąpi go gubernator Dżakarty Joko Widodo (Jokowi). Nie został on jednak jeszcze nominowany jako kandydat z ramienia swojej partii. W każdym razie obecnie druga tura głosowania wydaje się prawdopodobnym scenariuszem, przez co wybory zostaną przesunięte na wrzesień. Jokowi sprawia wrażenie kandydata pragmatycznego i otwartego na reformy, co może wywołać pozytywny impuls w nastrojach gospodarczych. Indonezja boryka się ze znacznymi wyzwaniami w kontekście niższych cen towarów i spowolnienia gospodarczego Chin; towary inne niż spożywcze stanowią ponad 60% towarów eksportowych Indonezji. Ostatnio można było zauważyć pewną poprawę fundamentalnych 13 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. czynników makroekonomicznych, wraz z poprawą bilansu handlowego w odpowiedzi na deprecjację waluty, jednak przyczyną tych zjawisk jest raczej spadek importu, a nie znaczący wzrost eksportu (wykres poniżej). Aby odnotować poprawę wzrostu, Indonezja musi rozwinąć swój sektor produkcyjny i ograniczyć zależność od surowców. Mimo że odpowiedź może się już wydawać dobrze znana, rozwiązaniem jest wzrost inwestycji. Padały sugestie, że nowe, bardziej elastyczne przepisy prawa pracy mogłyby przyczynić się do realizacji tego celu, jednak w rzeczywistości rządowi trudno jest dokonać szybkiej zmiany w strukturze gospodarki. Wykres 14. Spadek importu przy niewielkim wzroście eksportu w Indonezji Indeks, Styczeń 2013 = 100 90 %, r/r 30 95 20 100 10 105 0 110 115 -10 120 -20 125 -30 130 Styczeń 01. Marzec 03. Maj Lipiec Maj Lipiec 05. 07. Wrzesień 09. Listopad 11. Styczeń 01. Marzec 03. 05. 07. Wrzesień 09. Listopad 11. Styczeń 01. 2012 12 2012 12 2012 12 2012 12 2012 12 2012 12 2013 13 2013 13 2013 13 2013 13 2013 13 2013 13 2014 14 Eksport Import Rupia indonezyjska: kurs do dolara Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 24 Stycznia 2014 r. Niektórych problemów nie da się łatwo rozwiązać Możliwe, że nowy rząd poradzi sobie z deficytem budżetowym i deficytem na rachunku obrotów bieżących (przykładowo przez dalsze ograniczanie subsydiów na paliwo), jednak nadzieja na szybkie uzdrowienie bilansu handlowego w połączeniu z przyspieszeniem wzrostu jest niewielka. Bardziej prawdopodobnym scenariuszem po wyborach wydaje się wzrost inwestycji w wyniku ograniczenia niepewności, dalsze zaostrzanie polityki przez indonezyjski bank centralny, aby poradzić sobie z bilansem handlowym mimo ograniczenia wzrostu, a także poprawa sytuacji fiskalnej. Osiągnięcie mniejszej zależności od surowców wymaga czasu i trudno przyspieszyć ten proces. Republika Południowej Afryki Żadnych zmian w rządzie, niewielka poprawa polityki Z wynikiem 53% w sondażach, wydaje się prawdopodobne, że rządząca partia ANC utrzyma większość w kwietniowych wyborach. W efekcie szanse na zmianę polityki po wyborach wydają się niewielkie. Niemniej jednak 53% w sondażach oznacza spadek poparcia dla ANC od 2009 r., kiedy partia uzyskała 66% głosów, a ten spadek poparcia mógłby, jeżeli przyjmiemy optymistyczny scenariusz, popchnąć rząd do przyspieszenia działań na rzecz reform. Najlepszy scenariusz zakładałby przyspieszenie reform w zakresie prawa pracy i reform strukturalnych w połączeniu z korzyściami związanymi z wydobywaniem gazu łupkowego, a wszystkie te działania pomogłyby poprawić sytuację gospodarczą i rozpocząć proces zamykania deficytu na rachunkach obrotów bieżących mimo nadal utrzymujących się problemów związanych z uzależnieniem od towarów. W efekcie dalsze osłabienie randa wydaje się prawdopodobne mimo znaczących ruchów waluty w zeszłym roku, co z kolei spowoduje presję inflacyjną. Słabość randa jak dotąd nie wpłynęła silnie na obniżenie deficytu na rachunku obrotów bieżących, ale gospodarka w tym roku powinna uzyskać wsparcie z zewnątrz, z uwagi na ożywienie w Stanach Zjednoczonych (8% eksportu) i w Europie (21% eksportu). Jednak ten efekt zostanie prawdopodobnie stłumiony przez spowolnienie gospodarcze w Chinach (odpowiadają one za blisko 12% eksportu). Turcja Kryzys polityczny i walutowy idą ramię w ramię 14 W krajach należących do tzw. „kruchej piątki” jak dotąd najbardziej niepewną sytuację polityczną można zaobserwować w Turcji, co znajduje odzwierciedlenie w spreadach instrumentów CDS (Wykres 1) oraz w kursie waluty krajowej (Wykres 15). Kryzys na scenie politycznej znalazł swój punkt kulminacyjny w Grudniu, gdy w wyniku śledztwa korupcyjnego zatrzymano 52 osoby, z których część miała powiązania z rządem. Walcząc z negatywnymi skutkami tego kryzysu, rząd usunął ze stanowiska prokuratora i kilku szefów policji, podejmując także działania na rzecz przeniesienia uprawnień sądowniczych na Ministerstwo Sprawiedliwości. Partia Sprawiedliwości Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. i Rozwoju (AKP) premiera Erdogana jest rozrywana konfliktami w wewnętrznych strukturach. Gwałtownie spada zaufanie do tureckich instytucji. Z punktu widzenia waluty, szczególnie niepokojące powinno wydawać się to, że bank centralny najwyraźniej uległ presji rządu podczas ostatniego posiedzenia, aby nie podnosić stóp procentowych mimo wyraźnej potrzeby podjęcia takiego kroku; nastąpiło osłabienie kursu waluty i skok inflacji od Maja zeszłego roku, kiedy to po raz pierwszy pojawiły się obawy związane z ograniczeniem działań przez Rezerwę Federalną (Wykres 15). Wykres 15. Turcja bardzo potrzebuje podniesienia stóp procentowych %, y/y r/r 9.0 9,0 2.4 2,4 2.3 2,3 8.5 8,5 2.2 2,2 8.0 8,0 2.1 2,1 2.0 2,0 7.5 7,5 1.9 1,9 7.0 7,0 1.8 1,8 6.5 6,5 1.7 1,7 1.6 1,6 6.0 6,0 Luty Maj Lipiec Listopad Styczeń 02. Marzec 03. Kwiecień 04. May 05. Czerwiec 06. 07. Sierpień 08. Wrzesień 09. Październik 10. 11. Grudzień 12. 01. Jan Feb Mar Apr Jun Jul Dec Jan Aug Sep Oct Nov 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 2013 2013 13 2013 13 2013 13 13 2013 13 2013 13 2014 14 13 2013 13 2013 13 2013 13 2013 13 2013 13 2013 Lira:dollar exchange Inflation (rhs) strona) Lira: kurs do dolara rate Inflacja (prawa Styczeń 01. 13 Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 24 Stycznia 2014 r. Prawdopodobny brak zmian w rządzie, złe wiadomości dla potencjału instytucjonalnego Mimo ostatnich wydarzeń, według sondaży partia AKP nadal zajmuje silną pozycję lidera. Kolejne kroki Erdogana uzależnione będą od wyniku marcowych wyborów lokalnych. Dobry wynik partii AKP prawdopodobnie zaowocuje decyzją Erdogana o wystartowaniu w walce o fotel prezydenta i uzyskanie władzy wykonawczej, gdyż nie ma on możliwości sprawowania kolejnej kadencji. Najbardziej „korzystnym rynkowo” rozwiązaniem byłaby prawdopodobnie zamiana miejsc między prezydentem Gulem a premierem Erdoganem, jednak wątpliwe jest, aby Gul przystał na takie putinowskie rozwiązanie. Niemniej jednak, o ile Gul nie chciałby być postrzegany jako marionetka Erdogana, nie wydaje się prawdopodobne, aby chciał wchodzić z nim w konflikt. Popularność Gula w oczach opinii publicznej i inwestorów wynika właśnie z tej ugodowości. Oznacza to jednak, że może dojść do najmniej korzystnego dla rynku scenariusza — niższy rangą poseł zostaje premierem, Erdogan obejmuje funkcję prezydenta, a partia AKP forsuje zmiany konstytucyjne, rozszerzając uprawnienia wykonawcze prezydenta. Nawet gdyby doszło do zamiany Gul/Erdogan, nie ma pewności, że Gul w jakimkolwiek stopniu kontrolowałby poczynania Erdogana — prawdopodobnie zapewniłby jedynie zgodne z prawem ramy dla dalszego sprawowania przez niego władzy. Z uwagi na coraz bardziej nieobliczalne zachowanie Erdogana, pozostawienie władzy wykonawczej nadal w jego rękach, przy braku kontroli ze strony jego partii lub praktycznie bezradnych instytucji państwowych, mogłoby przynieść niezwykle negatywne skutki dla Turcji. Niestety taka wizja wydaje się najbardziej prawdopodobna. 15 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. Grupa Schroder Economics: Stanowisko w skrócie Podsumowanie danych makroekonomicznych — Styczeń 2014 r. Główne punkty Scenariusz bazowy Gospodarka światowa zmierza ku częściowemu uzdrowieniu, gdyż w 2014 roku odczuwalne staną się efekty polityki monetarnej i osłabną problemy fiskalne. Inflacja pozostanie pod kontrolą. Ostatnia poprawa napędzana przez cykl zapasów produkcyjnych, a w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii — ożywienie na rynku mieszkaniowym. Amerykańska gospodarka wciąż doświadcza problemów fiskalnych, jednak sytuacja stopniowo normalizuje się wraz z poprawą kondycji banków i obniżeniem poziomu zadłużenia sektora prywatnego. Do Października 2014 r., a może nawet wcześniej, Rezerwa Federalna ma ukończyć ograniczanie zakupu aktywów. Pierwsza podwyżka stóp spodziewana jest pod koniec 2015 r. Dzięki pobudzaniu przez rząd popytu na nieruchomości ryzyko zagrażające uzdrowieniu gospodarki brytyjskiej zmniejszyło się, jednak poważny zastój gospodarki powinien ograniczyć próby zaostrzania polityki monetarnej. Bez podwyżek stóp w 2014 i 2015 roku. Strefa euro wychodzi z recesji, ale banki nadal obniżają zadłużenie, co stoi na przeszkodzie trwałemu ożywieniu. Najpoważniejszymi wyzwaniami w roku 2014 będą ocena jakości aktywów oraz badania współczynnika wypłacalności. Bez podwyżek stóp w 2014 i 2015 roku. Na początku 2014 r. prawdopodobne kolejne długoterminowe operacje refinansowania. „Abenomika” jak dotąd przynosi dobre wyniki, jednak przed Japonią stoją poważne wyzwania polegające na wyeliminowaniu deflacji i naprawie swojej sytuacji fiskalnej. Bank Japonii zwiększy zakupy aktywów, aby zrekompensować podwyżki podatku konsumpcyjnego; ryzyko znacznego osłabienia jena w 2014 roku. Stany Zjednoczone przed Japonią i Europą. Cykl zdesynchronizowany oznacza rozbieżność w polityce monetarnej w sytuacji ewentualnego zaostrzania polityki przez Rezerwę Federalną, zanim zrobią to inni, oraz umocnienia się dolara. Rynki wschodzące coraz słabiej napędzają wzrost. Region skorzysta na obecnym cyklicznym ożywieniu, ale wzrost Chin zmaleje wraz z odwracaniem się sprzyjających warunków (silnego popytu zewnętrznego, słabego dolara i spadających stóp na świecie). Wpłynie to deflacyjnie na gospodarkę światową, zwłaszcza na producentów towarów (np. w Ameryce Łacińskiej). Reformy Plenum w Chinach doprowadzą do zmniejszenia produkcji w krótkim okresie, zanim staną się wsparciem dla średnioterminowej aktywności gospodarczej. • • • • • • • • • Czynniki ryzyka W porównaniu z ubiegłym rokiem zmniejszyło się ryzyko znacznych odchyleń zwrotów, gdyż Stany Zjednoczone uniknęły klifu fiskalnego, a euro trzyma się mocno. Pewne zagrożenia jednak pozostają aktualne, np. „kryzys finansowy w Chinach”, a w strefie euro restrukturyzacja hiszpańskiego długu publicznego. Mimo ryzyka większego niż oczekiwano wzrostu w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, bilans ryzyka wskazuje na mniejszą, a nie większą inflację. • • Wykres. Prognoza światowego PKB Contributions to World GDP growth (y/y) Udział we wzroście światowego PKB (r/r) 6 4.9 4,9 4.8 4.8 4,8 4,8 4.4 4,4 5 3.6 3,6 4 2.8 2,8 3 2.4 2,4 5.0 5,0 Forecast Prognoza 4.1 4,1 3.1 3,1 2.2 2,2 2.6 2,6 3.0 3,0 3.1 3,1 2.3 2,3 2 1 0 -1 -0.9 0,9 -2 -3 00 USA US 01 02 Strefa euro Eurozone 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 Japonia Reszta Kraje BRIC Wlk. Reszta krajów UK Bryt. Japan Rest of advanced BRICS Rest ofkrajów emerging rozwiniętych Źródło: Thomson Datastream, Schroders. Prognoza z Listopada 2013 r. 16 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym wschodzących 15 Świat World Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. Prognoza podstawowa spółki Schroders Realny PKB R/r (%) Świat Kraje rozwinięte* Stany Zjednoczone Strefa euro Niemcy Wielka Brytania Japonia Rynki wschodzące łącznie** Kraje BRIC Chiny Waga (%) 2012 100 2,6 64,0 1,4 24,0 2,8 18,7 -0,6 5,2 0,9 3,7 0,1 9,1 1,9 36,0 4,8 22,2 5,7 12,8 7,8 2013 2,3 1,1 1,7 -0,4 0,6 1,4 1,8 4,5 5,6 7,6 Waga (%) 2012 100 2,9 64,0 1,8 24,0 2,1 18,7 2,5 5,2 2,1 3,7 2,8 9,1 -0,5 36,0 4,8 22,2 4,0 12,8 2,6 2013 2,6 1,3 1,6 1,4 1,6 2,6 0,1 4,8 4,3 2,7 Obecnie 2012 0,25 0,25 0,50 0,50 0,25 0,75 0,10 0,10 6,00 6,00 2013 0,25 0,50 0,25 0,10 6,00 Poprz. Konsensus 2014 (2,2) 2,4 3,0 (1,0) 1,1 2,1 (1,6) 1,7 3,0 (-0,5) -0,4 1,1 (0,7) 0,5 2,1 (1,5) 1,4 2,4 (1,6) 1,8 1,3 (4,4) 4,6 4,7 (5,3) 5,6 5,5 (7,4) 7,7 7,3 Poprz. Konsensus 2015 (2,9) 3,0 3,1 (1,9) 2,0 2,1 (2,7) 2,8 3,0 (1,0) 1,0 1,4 (2,2) 1,8 2,3 (2,1) 2,6 1,9 (1,3) 1,7 0,9 (4,9) 4,7 5,0 (5,6) 5,6 5,9 (7,6) 7,5 7,5 Wskaźnik CPI (inflacja) R/r (%) Świat Kraje rozwinięte* Stany Zjednoczone Strefa euro Niemcy Wielka Brytania Japonia Rynki wschodzące łącznie** Kraje BRIC Chiny Poprz. Konsensus 2014 2,7 2,6 (1,3) 1,3 1,5 (1,6) 1,5 1,5 (1,5) 1,4 1,0 (1,7) 1,5 1,5 (2,7) 2,6 2,9 (-0,1) 0,3 1,9 (4,6) 5,1 4,5 (4,2) 4,5 4,0 (2,7) 2,7 2,6 (2,5) Poprz. Konsensus 2015 (2,6) 2,9 2,7 (1,6) 1,7 1,6 (1,5) 1,7 1,5 (1,3) 1,1 1,5 (1,8) 1,7 1,9 (2,9) 2,4 3,0 (1,7) 2,3 1,4 (4,6) 5,1 4,5 (4,3) 4,5 4,1 (3,0) 3,1 3,0 Stopy procentowe % (Grudzień) Stany Zjednoczone Wielka Brytania Strefa euro Japonia Chiny Poprz. (0,25) (0,50) (0,50) (0,10) (6,00) Rynek - 2014 0,25 0,50 0,25 0,10 6,00 Poprz. (0,25) (0,50) (0,50) (0,10) (6,00) Rynek 0,41 0,84 0,33 0,21 - 2015 0,50 0,50 0,25 0,10 6,00 Rynek 1,10 1,67 0,57 0,23 - Inne parametry polityki monetarnej (W ciągu roku lub do Grudnia) Obecnie 2012 4033 2907 QE w Wlk. Bryt. (mld funtów) 325 375 LTRO w strefie euro NIE TAK RRR w Chinach (%) 20,00 20,00 QE w St. Zjedn. (mld dolarów) Kluczowe zmienne Waluty USD/GBP USD/EUR JPY/USD GBP/EUR RMB/USD Towary Ropa naftowa Brent Obecnie 2012 1,66 1,60 1,37 1,25 102,4 82,0 0,83 0,78 6,05 6,20 107,9 112 2013 4033 375 TAK 20,00 2014 4443 375 TAK 20,00 Poprz. (375) TAK 20,00 2013 1,61 1,34 100,0 0,83 6,10 108,2 (108) Poprz. (1,53) (1,30) (105,0) (0,85) (6,10) 2015 4443 375 TAK 20,00 Poprz. (375) TAK 20,00 R/r(%) 0,6 7,2 22,0 6,5 -1,6 2014 1,58 1,32 110,0 0,84 6,00 -3,0 103,8 (100) Poprz. (1,48) (1,25) (115,0) (0,84) (5,95) R/r(%) -1,9 -1,5 10,0 0,4 -1,6 2015 1,50 1,27 110,0 0,85 6,05 R/r(%) 1,5 1,3 110,0 0,8 6,1 -4,1 98,8 -4,8 Źródło: Schroders, Thomson Datastream, Consensus Economics, Styczeń 2014 r. Oczekiwane wartości inflacji dla rynków wschodzących pochodzą z końca okresu i nie są bezpośrednio porównywalne. Dane rynkowe na 27.01.2014 r. Bieżąca prognoza dotyczy Listopada 2013 r. Poprzednia prognoza dotyczy Sierpnia 2013 r. *Rynki rozwinięte: Australia, Kanada, Dania, strefa euro, Izrael, Japonia, Nowa Zelandia, Singapur, Szwecja, Szwajcaria, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone. **Rynki wschodzące: Argentyna, Brazylia, Chile, Kolumbia, Meksyk, Peru, Wenezuela, Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, RPA, Rosja, Czechy, Węgry, Polska, Rumunia, Turcja, Ukraina, Bułgaria, Chorwacja, Łotwa, Litwa. 17 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 28 Stycznia 2014 r. I. Zaktualizowane wykresy prognoz — Consensus Economics W przypadku rynków wschodzących, rynków wschodzących z Azji oraz krajów Pacyfiku z wyłączeniem Japonii prognozy na temat wzrostu i inflacji są ważone względem PKB i obliczane przy użyciu prognoz organizacji Consensus Economics dla poszczególnych krajów. Wykres A. Prognozy organizacji Consensus Economics — PKB 2014 2015 % % 8 8 Rynki wschodzące w Azji 7 6 7 Rynki wschodzące w Azji 6 Rynki wschodzące 5 Rynki wschodzące 5 4 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii 3 4 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii 3 Stany Zjednoczone Wielka Brytania 2 Japonia 1 Stany Zjednoczone Wielka Brytania 2 Strefa euro Japonia 1 Strefa euro 0 0 Styczeń Marzec Luty Kwiecień Maj Lipiec Czerwiec Wrzesień Listopad Styczeń Sierpień Październik Grudzień Miesiąc prognozy Miesiąc prognozy Styczeń Wykres B. Prognozy organizacji Consensus Economics — inflacja 2014 2015 % % 8 8 7 Rynki wschodzące w Azji 7 Rynki wschodzące w Azji 6 6 Rynki wschodzące Rynki wschodzące 5 5 4 4 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii 3 Stany Zjednoczone Wielka Brytania 3 Stany Zjednoczone Wielka Brytania 2 2 Strefa euro Japonia Japonia 1 1 Strefa euro 0 Styczeń Marzec Luty Maj Kwiecień Lipiec Czerwiec Sierpień Wrzesień Listopad Styczeń Październik Grudzień 0 Miesiąc prognozy Styczeń Miesiąc prognozy Źródło: Consensus Economics (Styczeń 2014 r.), Schroders. Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii: Australia, Hongkong, Nowa Zelandia, Singapur. Rynki wschodzące w Azji: Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia. Rynki wschodzące: Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, Argentyna, Brazylia, Kolumbia, Chile, Meksyk, Peru, Wenezuela, RPA, Czechy, Węgry, Polska, Rumunia, Rosja, Turcja, Ukraina, Bułgaria, Chorwacja, Estonia, Łotwa, Litwa. Ważne informacje: Poglądy i opinie prezentowane w niniejszym dokumencie należą do Schroder Investments Management i nie muszą odzwierciedlać poglądów wyrażanych lub przedstawianych w innych komunikatach i strategiach spółki Schroders lub za pośrednictwem jej innych funduszy. Niniejszy dokument powstał wyłącznie w celu informacyjnym i w żadnym aspekcie nie ma stanowić materiału promocyjnego. Niniejszy materiał nie ma charakteru oferty ani ubiegania się o zakup lub sprzedaż jakichkolwiek instrumentów finansowych. Niniejszy materiał nie ma na celu udzielania porad księgowych, prawnych ani podatkowych czy wskazówek inwestycyjnych i w tych kwestiach nie należy polegać na zaczerpniętych zeń informacjach. Uważa się, że zawarte tu informacje są rzetelne, ale spółka Schroders nie gwarantuje ich pełności ani dokładności. Nie przyjmujemy odpowiedzialności za błędy co do faktów i opinii. Nie należy opierać się na poglądach i informacjach zawartych w dokumencie, podejmując indywidualne decyzje inwestycyjne i/lub strategiczne. Wydawca: Schroder Investment Management Limited, 31 Gresham Street, London EC2V 7QA, spółka upełnomocniona i nadzorowana przez Financial Services Authority. Dla Państwa bezpieczeństwa kontakty mogą być nagrywane lub monitorowane. 18 Wydane w Styczniu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym
