Schroders Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii
Transkrypt
Schroders Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii
31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Schroders Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii Keith Wade Główny ekonomista i strateg (44-20)7658 6296 Azad Zangana Ekonomista ds. europejskich (44-20)7658 2671 Aktualizacja prognozy dla świata: Czy zbliżamy się do punktu zwrotnego? (strona 2) James Bilson Ekonomista (44-20)7658 3550 Ankiety, ceny towarów i dane handlowe wskazują, że nadal trwa lekkie spowolnienie. Spowolnienie to jest szczególnie widoczne w danych handlowych wskazujących na gwałtowny spadek eksportu do strefy euro. To znak, że popyt wewnętrzny w tym niespokojnym regionie jeszcze się nie ustabilizował. Jednak pomimo spowolnienia nie redukujemy prognoz dotyczących globalnego wzrostu, gdyż stawaliśmy po pesymistycznej stronie powszechnych przewidywań, a ostatnie dane były niejednoznaczne w stosunku do oczekiwań i pojawiały się niespodziewane wartości indeksów (patrz wykres poniżej). Ryzyko makroekonomiczne nadal sugeruje spowolnienie. Poszerzyliśmy naszą analizę o więcej scenariuszy, w których rozpad strefy euro nadal jest najbardziej deflacyjnym zagrożeniem obok twardego lądowania w Chinach i fiskalnej zapaści w Stanach Zjednoczonych. Jednak przewidujemy także możliwość lepszych od oczekiwań wyników w strefie euro po komentarzu Mario Draghiego, w którym powiedział, że zrobi wszystko, aby zachować euro. Niemcy tracą impet (strona 7) Wzrost w strefie euro wszedł w drugim kwartale w obszar spadkowy, a biorąc pod uwagę, że Niemcy zdają się tracić impet, jest niemal pewne, że strefa euro znajdzie się do końca roku w technicznej recesji. Inwestorzy przyglądają się wielu nadchodzącym we Wrześniu wydarzeniom, które oznaczają ryzyko zarówno wzrostów, jak i spadków. Przychylne dla traktatu EMS i paktu fiskalnego orzeczenie niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego mogłoby umożliwić EMS i EBC podjęcie bardziej zdecydowanych działań na rynkach. Ponadto Trójka ma poinformować o postępach Grecji, zwiększając szanse wczesnego wyjścia Grecji ze strefy euro, ale uważamy, że zostanie ono opóźnione do następnego roku. Rynki wschodzące: aktywność zwalnia, miejsce dla dalszych bodźców (strona 11) Obniżyliśmy naszą prognozę wzrostu na rynkach wschodzących w tym roku ze względu na słabsze dane, choć spodziewamy się, że zapowiedziane już złagodzenie polityki zapewni zwiększenie aktywności w drugiej połowie tego roku i w roku 2013. Ponadto wiele krajów, zwłaszcza Chiny, ma znaczące możliwości dalszego łagodzenia, jeśli perspektywy będą się dalej pogarszać. Z tego powodu nadal uważamy, że twarde lądowanie jest mało prawdopodobne. Wykres: Wskaźniki zaskoczenia danymi gospodarczymi odwracają się Wskaźnik CESI (Citigroup Economic Surprise Index) 150 100 50 0 -50 -100 -150 08.2010 11.2010 02.2011 05.2011 08.2011 11.2011 02.2012 05.2012 08.2012 Stany Zjednoczone Strefa euro Source: Thomson Reuters Datastream, Schroders. Updated 28 August 2012 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym. Rynki wschodzące 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Aktualizacja prognozy dla świata: Czy zbliżamy się do punktu zwrotnego? Ankiety, ceny towarów i dane handlowe wskazują, że nadal trwa lekkie spowolnienie Wydaje się, że nieobecność polityków strefy euro z powodu sezonu urlopowego odnowiła zaufanie na rynkach, gdyż ryzykowne aktywa radzą sobie lepiej od oczekiwań, a akcje korzystają z przerwy letniej. Jednak większość wskaźników ekonomicznych sugeruje, że światowa gospodarka nadal doświadcza spowolnienia, gdyż miesięczne indeksy PMI regularnie spadają w miarę prób zmniejszania przez spółki nadmiaru zapasów. Dodatkowym dowodem może być słabość cen towarów przemysłowych (wykres 1) oraz wyniki eksportu w Azji, które ostatnio gwałtownie spadały. Wykres 1. Ceny towarów sygnalizują dalsze osłabienie aktywności % % 10 100 5 50 0 0 -50 -5 -10 1980 1985 -100 1990 1995 2000 2005 2010 G7 Industrial Production (y/y, Produkcja przemysłowa grupy G7 3m (r/r, MAV, 3-mies.lhs) śr. krocząca, lewa strona) S&P GSCI Industrial Metals Spot (y/y, MAV, Indeks spot S&P GSCI Industrial Metals (r/r, 3m 3-mies. śr. rhs) krocząca, prawa strona) Źródło: Thomson DataStream, Schroders. Aktualizacja 28 Sierpnia 2012 r. Wyraźnie widać, że gospodarka światowa znajduje się w kolejnej lekkiej korekcie po skromnym odbiciu w 2011 r., gdy klęski żywiołowe chwilowo zablokowały produkcję i spowodowały znaczny spadek zapasów. W połączeniu z wyjątkowo ciepłą zimą na półkuli północnej stworzyło to na przełomie lat możliwości ożywienia, któremu nieuchronnie zabrakło impetu, gdy pojawiły się czynniki szczególne. Takiej nierównomiernej aktywności spodziewaliśmy się po gospodarce światowej, która jest zajęta oddłużaniem i nie ma siły, aby wygenerować będące w stanie się utrzymać ożywienie (patrz: Ożywienie BBB, Stanowisko z Lipca 2012 r.). Ostatni raport o zatrudnieniu w Stanach Zjednoczonych jest tego dowodem. Wzrost zatrudnienia pozytywnie zaskoczył obserwatorów, ale nie był na tyle duży, aby zapobiec wzrostowi bezrobocia. Dane handlowe podkreślają słabość Europy Dane handlowe przedstawiają tendencje globalnego popytu i ujawniają, że osłabienie światowego eksportu jest związane z trudną sytuacją strefy euro oraz, w mniejszym stopniu, ze spowolnieniem w Chinach. Ogłoszone niedawno wyniki japońskiego eksportu są dość wymowne. Eksport dolarowy nieznacznie spadł w ujęciu rok do roku w tym miesiącu, z powodu spadku sprzedaży do Chin i Europy. Zrównoważenie w postaci większej sprzedaży pochodziło głównie ze Stanów Zjednoczonych, a także, w mniejszym stopniu, z Bliskiego Wschodu i Rosji. Dowody słabości strefy euro są uderzające. Być może nie jest to duży rynek, ale eksport z Japonii do Grecji spadł o połowę w ciągu ostatniego roku! Eksport do Hiszpanii i Włoch spadł odpowiednio o 28% i 35% rok do roku (patrz tabela 1 na następnej stronie). Eksport do strefy euro nadal spada Problemem jest to, że dane w gospodarkach obszaru euro są coraz gorsze, a eksport nawet do silnych Niemiec znacznie zniżkuje. Niepokojące jest to, że sprzedaż do Wielkiej Brytanii spadła w Czerwcu o ponad 30%. Nie będziemy wgłębiać się w dane poszczególnych krajów ani wartości miesięczne, ale nawet po wzięciu na nie poprawki te liczby wskazują, że popyt w Europie zaczął gwałtownie spadać. 2 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Tabela 1. Wzrost eksportu z Japonii według miejsca przeznaczenia (USD r/r %) Miejsce przeznaczenia Od początku roku (12H1) Czerwiec Miejsce przeznaczenia Od początku roku (12H1) Czerwiec Łącznie Azja Chiny Strefa euro Niemcy Hiszpania Włochy 4,7 -0,6 -5,7 -5,7 -4,4 -13,2 -28,8 -28,3 -35,1 -0,3 -2,4 -5,5 -17,3 -13,7 Grecja Wielka Brytania Stany Zjednoczone Bliski Wschód Rosja -53,0 -3,3 24,8 32,3 24,7 -47,4 -32,1 17,5 5,4 3,5 Źródło: Ministerstwo Finansów Japonii. Aktualizacja 22 Sierpnia 2012 r. Czy najgorsze minęło? Mimo że wskaźniki makroekonomiczne pozostają niekorzystne, nie wydaje się, aby sytuacja się nadal pogarszała. Po uwzględnieniu drugiej pochodnej można argumentować, że zbliżamy się do punktu zwrotnego. Ogólnie rzecz biorąc, kluczowe wskaźniki przechodziły trudny okres od czasu kryzysu finansowego, gdyż wiele zmiennych utraciło zdolność przewidywania aktywności z powodu kryzysu kredytowego. Jednak wiodący wskaźnik dla krajów OECD nadal przebiega dość blisko wykresu aktywności (chociaż nieco go wyprzedza) i pozwala przypuszczać, że pomimo dalszego osłabienia wzrostu, możemy zbliżać się do punktu zwrotnego (Wykres 2). Wykres 2: Czy wiodący wskaźnik dla krajów OECD zaczyna odbijać się od dna? % Coraz gorzej, tylko wolniej 15 % 8 10 6 5 4 0 2 -5 0 -10 -2 -15 -4 -20 1972 -6 1977 1982 1987 Produkcja przemysłowa grupy G7 (r/r, lewa strona) 1992 1997 2002 2007 2012 Globalny wskaźnik wyprzedzający OECD (6-mies. opóźnienie, prawa strona) Źródło: Thomson DataStream, Schroders. Aktualizacja: 28 Sierpnia 2012 r. Tzw. indeksy zaskoczenia danymi gospodarczymi wspierają to przypuszczenie, gdyż indeksy dla Stanów Zjednoczonych, strefy Euro oraz rynków wschodzących rosną obecnie po raz pierwszy od początku roku (patrz: wykres na pierwszej stronie). Mario uruchamia rynki Komunikaty EBC wpłynęły na obligacje i mogą zmniejszyć ryzyko znacznych zmian (tail risk) Innym znaczącym wydarzeniem wspierającym ryzykowne klasy aktywów stała się zmiana, jaką dostrzeżono w stanowisku zajmowanym przez Europejski Bank Centralny (EBC). W swoim wygłoszonym w Londynie przemówieniu prezes EBC Mario Draghi powiedział, że „uczyni wszystko, co konieczne”, aby zachować euro, dodając że wysoki poziom stóp zwrotu z obligacji emitowanych przez peryferyjne gospodarki europejskie nie wykracza poza zakres jego odpowiedzialności w obszarze polityki monetarnej. Wywołało to spektakularne efekty, gdyż obecne oczekiwania rynkowe obejmują interwencję EBC na rynkach obligacji. Najsilniej zareagowały obligacje o najkrótszym terminie zapadalności, a dochodowości dwuletnich papierów skarbowych we Włoszech i Hiszpanii odnotowały gwałtowne spadki (Wykres 3 na następnej stronie). 3 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Wykres 3: Dochodowości obligacji przemówieniu prezesa Draghi krajów peryferyjnych spadają po Rentowność 2-letnich obligacji skarbowych, % 7 6 5 4 3 2 1 01.2012 02.2012 03.2012 04.2012 05.2012 06.2012 07.2012 08.2012 09.2012 Włochy Hiszpania Źródło: Thomson DataStream, Schroders. Aktualizacja: 28 Sierpnia 2012 r. Zawsze istnieje ryzyko, że EBC nie zrealizuje swoich zamierzeń, stąd obligacje o późniejszych terminach wykupu nie odnotowały tak silnych zmian, a krzywe dochodowości zyskały bardziej stromy przebieg. Jednak dzięki obniżeniu dochodowości papierów krótkoterminowych, Europejski Bank Centralny daje gospodarkom krajów peryferyjnych możliwość finansowania po niższej stopie procentowej, mniej obciążającej ich finanse. Podobnie jak długoterminowe operacje refinansowania (LTRO) i zarządzanie bankami może to pozwolić rządom tych krajów zyskać na czasie. Ważne przesłanie wynikające z przemówienia prezesa Draghi mówi, że EBC jest zdeterminowany, by utrzymać euro oraz że uznaje premie uzyskiwane na obligacjach za część swojego zakresu odpowiedzialności. Jest to stanowisko bardziej agresywne niż to, które EBC zajmował za czasów prezesury Tricheta, a z punktu widzenia inwestora niesie ze sobą obietnicę redukcji ryzyka wystąpienia zdarzeń o niskim prawdopodobieństwie i dotkliwych skutkach, wynikających z rozpadu strefy euro. Nie wiadomo, jaką formę przyjmie to wsparcie ani kiedy nastąpi, jednak wprowadziliśmy w odpowiedzi na te wydarzenia scenariusz, który można zatytułować „Kryzys euro zażegnany” (patrz: poniżej). Polityka prowadząca do redukcji ryzyka mało prawdopodobnych lecz dotkliwych zdarzeń Z tego punktu widzenia wzrost na rynkach akcji można wyjaśnić redukcją premii za ryzyko. Przykładowo różnica między stopami zwrotu z akcji europejskich a niemieckimi obligacjami skarbowymi osiągnęła najwyższą wartość 1 Czerwca (3%), po czym do 1 Sierpnia spadła do poziomu 2,4% (Wykres 4). Premia pozostaje na wysokim poziomie a stopy zwrotu z akcji kształtują się powyżej stóp zwrotu z obligacji wskazując, że inwestorzy uwzględniają obniżki dywidend w średnim horyzoncie czasowym. Wykres 4: Premia za ryzyko dla akcji europejskich obniża się, ale pozostaje wysoka % 12 10 8 6 4 2 0 % 4 2 0 -2 -4 -6 80 82 84 86 88 90 92 94 96 98 Różnica, prawa strona Stopa dywidendy akcji europejskich, lewa strona 00 Źródło: Thomson DataStream, Schroders. Aktualizacja: 28 Sierpnia 2012 r. 4 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 02 04 06 08 10 12 Rentowność 10-letnich niemieckich obligacji skarbowych, lewa strona 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Aktualizacja prognozy i scenariuszy Po rozpatrzeniu wszystkich aspektów otrzymujemy niejednoznaczny obraz sytuacji w aspekcie makroekonomicznym: Stany Zjednoczone stanowią jasny punkt, brak jednak jak dotąd tendencji wzrostowych w Chinach, a w Europie nadal utrzymuje się pewne ryzyko spadku aktywności gospodarczej. Istnieje perspektywa podjęcia dalszych kroków w zakresie polityki przez Bank Rezerwy Federalnej (USA), Europejski Bank Centralny, Bank Anglii oraz Bank Centralny Chin. Światowy wzrost gospodarczy: Brak dalszych redukcji dla 2012 r… Obraz ten znajduje odbicie w naszej zaktualizowanej prognozie, zgodnie z którą przewidujemy wzrostu w USA (nawet jeśli będzie on słaby), podczas gdy strefa euro oraz Wielka Brytania pozostaną w recesji. Nie obniżyliśmy naszej światowej prognozy wzrostu na bieżący kwartał i obecnie, po okresie kiedy mieliśmy nastawienie bardziej pesymistyczne niż inni, nasze prognozy co do PKB w 2012 r. są zgodne z powszechnymi przewidywaniami analityków. Nadal uważamy, iż głównym wsparciem dla aktywności gospodarczej jest niższa inflacja dzięki pozytywnemu oddziaływaniu na poziom realnych dochodów. Pewien niepokój budzi niedawny wzrost cen surowców, nadal jednak daleko nam do poziomu szoków cenowych z przeszłości (Wykres 5). Wykres 5: Wzrost cen żywności i energii pozostaje niewielki, w porównaniu do szoków cenowych z przeszłości r/r (%) 150 100 50 0 -50 -100 2007 2008 Faza recesji w Stanach Zjednoczonych według organizacji NBER 2009 Ropa naftowa Brent 2010 2011 2012 Indeks spot S&P GSCI Agriculture & Livestock Źródło: Thomson DataStream, Schroders. Aktualizacja: 28 Sierpnia 2012 r. …ale wzrost będzie mniejszy w 2012 i 2013 r. Obszarem, gdzie nadal różnimy się od innych, są prognozy co do przyszłego roku: zgodne oczekiwania analityków wskazują na silniejszy wzrost PKB (3%), podczas gdy my podtrzymujemy naszą prognozę wzrostu o 2,5%. Na nasze poglądy wpływa zacieśnienie polityki fiskalnej w Stanach Zjednoczonych i utrzymujące się problemy w strefie euro. Na przykład nadal oczekujemy wyjścia Grecji ze strefy euro w roku 2013. Oczekuje się, że władze Unii Europejskiej będą w stanie to opanować, jednak napięcie wynikające z kolejnej konfrontacji pomiędzy Grecją a jej wierzycielami odbije się niekorzystnie na zaufaniu konsumentów i przedsiębiorstw. Zanim to nastąpi, oczekujemy, że Hiszpania zwróci się o pakiet pomocowy i uzyska go w późniejszym okresie bieżącego roku (więcej szczegółów zawiera część opracowania poświęcona Europie). Jeśli chodzi o Wielką Brytanię, obniżyliśmy prognozy wzrostu na lata 2012 i 2013 po tym, jak dane dotyczące PKB w II kwartale pokazały, iż fundamenty są słabsze niż oczekiwaliśmy. Chociaż na gorsze dane wpłynął okresowo dodatkowy dzień wolny od pracy z okazji obchodów diamentowego jubileuszu panowania królowej Elżbiety II, dokładniejsza analiza pokazuje, że po wyłączeniu danych obrazujących wzrost zapasów, PKB w II kwartale obniżyłby się o 1,6% — najgorszy dotyczący popytu końcowego wynik odnotowany od II kwartału 1980 r. Wskazuje to, że wzrost będzie prawdopodobnie słabszy niż wcześniej prognozowaliśmy. Należy zauważyć, że nasze prognozy są o więcej niż jeden punkt procentowy poniżej powszechnych przewidywań dotyczących wzrostu w Wielkiej Brytanii w 2013 r. W wyniku obniżki prognozy, zwiększyliśmy przewidywaną wielkość złagodzenia ilościowego, jakiego Bank Anglii dokona do końca 2013 roku — z 400 mld do 475 mld GBP (łącznie dodatkowo 100 mld GBP ponad to, co już ogłoszono). Wszystkie szczegóły dotyczące naszych prognoz znajdują się w tabeli na stronie 14. 5 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Ryzyko w skali makro: analiza scenariuszy Rozszerzamy nasza analizę scenariuszy tak, by objąć nimi szerszy zakres możliwych rezultatów. W przeszłości koncentrowaliśmy się na dwóch najbardziej prawdopodobnych rodzajach ryzyka, zgadzamy się jednak, że w ten sposób wiele alternatywnych rezultatów uległo wykluczeniu. W związku z tym obecnie wykorzystujemy cały wachlarz scenariuszy, który monitorujemy i poszerzamy w miarę potrzeby. Wykaz scenariuszy przedstawiono na stronie 15 (po tabeli obrazującej naszą prognozę podstawową). Nadal obejmują one rozpad strefy euro, jednak obecnie rozróżniamy rozpad „całkowity” (wszyscy członkowie opuszczają strefę euro i waluta ta przestaje istnieć) oraz „częściowy” (dotyczący tylko krajów peryferyjnych, podczas gdy euro pozostaje walutą centrum Europy). Jak wspomniano wyżej, mamy obecnie pozytywny scenariusz dla wspólnej waluty, scenariusz „zażegnania” kryzysu strefy euro, zgodnie z którym decydenci zwierają szyki i uzyskują zasoby wystarczające na wymuszenie obniżki rentowności w krajach peryferyjnych. Gdy sięgamy poza strefę euro, mamy dwa scenariusze, w których centrum znajdują się Stany Zjednoczone. Od ubiegłego kwartału mamy jeden z nich, zgodnie z którym Stany Zjednoczone spadają w fiskalną przepaść, gdy decydenci nie są w stanie uzgodnić dostosowania podatków i wydatków w 2013 r., w wyniku czego obserwujemy 3,5% zacieśnienie polityki fiskalnej. Drugi scenariusz jest nowy: następuje powrót amerykańskiego konsumenta, gdy gospodarstwa domowe ponownie zwracają się w stronę korzystania z kredytu, obniżając stopę oszczędności. Obecnie jest to scenariusz o niskim prawdopodobieństwie, ale jego obecność podkreśla postęp, jakiego amerykańscy konsumenci dokonują w oddłużaniu swoich bilansów i odzyskiwaniu zdolności i chęci do ponownego zaciągania kredytów. Na koniec mamy scenariusz „twardego lądowania” Chin, które szeroko w Azji postrzega się jako główne ryzyko, a także scenariusz „szoku naftowego” wynikającego z napięcia narastającego pomiędzy Iranem a krajami Zachodu wskutek irańskiego programu nuklearnego. Zgodnie z tym scenariuszem ceny ropy wzrastają w II kwartale następnego roku do poziomu 200 USD za baryłkę. Oczekuje się, że kwestie te ponownie pojawią się w świadomości rynku po wyborach prezydenckich w USA, chociaż niektórzy spodziewają się wcześniejszego posunięcia ze strony Izraela. Ryzyko jest skierowane na deflację, chociaż istnieją scenariusze wzrostu Jeśli chodzi o ich wpływ makroekonomiczny, przetworzyliśmy powyższe scenariusze, wykorzystując do tego nasze modele oraz dokonaliśmy ich agregacji, aby pokazać, w jaki sposób wpłynęłyby one na światowy wzrost i inflację. Jak widać na Wykresie 6, cztery z siedmiu scenariuszy skutkują deflacją, a w efekcie zarówno wzrost jak i inflacja kształtują się poniżej prognozy podstawowej. Najgorszym z nich jest scenariusz zakładający całkowity rozpad strefy euro, który wywarłby katastrofalny wpływ na gospodarkę światową z uwagi na załamanie się systemów bankowych i handlu. Po stronie pozytywnych scenariuszy mamy te dotyczące powrotu amerykańskich konsumentów i rozwiązania kryzysu strefy euro, które skutkowałyby silniejszym wzrostem i wyższą inflacją z uwagi na umocnienie się cen surowców. Pozostaje wreszcie scenariusz szoku naftowego, który popchnąłby gospodarkę światową w kierunku stagflacji (wyższej inflacji i niższego wzrostu). Wykres 6: Analiza wpływu poszczególnych scenariuszy na światowy wzrost i inflację Inflacja w 2013 r. a prognoza podstawowa +1,0 +0,8 Kryzys w strefie euro zażegnany Wstrząs na rynku ropy naftowej +0,6 +0,4 Odrodzenie się aktywności konsumentów w Stanach Zjednoczonych +0,2 +0,0 Scenariusz bazowy -0,2 Rozpad strefy euro (częściowy) -0,4 -0,6 -0,8 -1,0 Rozpad strefy euro (całkowity) -3,0 Stany Zjednoczone na skraju przepaści fiskalnej Twarde lądowanie Chin -2,0 -1,0 +0,0 +1,0 +2,0 Wzrost gospodarczy w 2013 r. a prognoza podstawowa Źródło: Schroders. Aktualizacja: 24 Sierpnia 2012 r. 6 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym +3,0 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Niemcy tracą impet W miarę jak zbliża się koniec lata, inwestorzy zaczynają koncentrować uwagę na wydarzeniach nadchodzących w strefie euro — poszukując nowych oznak poprawy lub stresu. Oczekiwania zostały postawione wysoko w połowie ubiegłego miesiąca, wraz z tym, jak prezes Europejskiego Banku Centralnego (EBC) Mario Draghi obiecał „uczynić wszystko co konieczne, aby uratować euro”. Zaraz potem jednak rozczarował on rynki swoim brakiem działania podczas ostatniego spotkania EBC. Dane Dane na temat PKB w drugim kwartale wskazują na skurczenie się gospodarki strefy euro nadal się pogarszają, gdyż centrum strefy euro również cierpi W pierwszym kwartale uniknięto recesji w sensie technicznym po tym, jak Niemcy zdołały oprzeć się powszechnemu trendowi, jednak ostatnio ich spektakularne wyniki wydają się tracić blask. Faktycznie, większość gospodarek centrum strefy euro albo doświadczyła spowolnienia, albo skurczyła się. Realny wzrost PKB w Niemczech spowolnił — z 0,5% do 0,3% w drugim kwartale, natomiast gospodarka Finlandii skurczyła się o 1%. We Francji w trzech kolejnych kwartałach zanotowano zerowy wzrost. Gospodarki na peryferiach strefy euro, gdzie zacieśnianie polityki fiskalnej nabiera tempa, odnotowały — co nie dziwi — jeszcze gorsze wyniki. W Portugalii w drugim kwartale wystąpił ostry spadek o 1,2%; dla Hiszpanii i Włoch również był to okres dalszego kurczenia się gospodarki (Wykres 7). Jeżeli chodzi o Grecję, oficjalne dane wskazują, że jej gospodarka kurczy się w wolniejszym tempie, jest to jednak niewielka pociecha w sytuacji, gdy roczna stopa spadku PKB równa się 6,2% a łączny spadek, liczony od najwyższego poziomu PKB w trzecim kwartale 2008 r., wynosi 20,5%. makroekonomiczne o 0,2%, co oznacza, że jest to trzeci kolejny kwartał, w którym nie odnotowano wzrostu. Wykres 7: Ostatnie wzrosty realnego PKB w ujęciu kwartalnym Kwartał/kwartał (%) 1,0 0,8 0,5 0,5 0,5 0,3 0,2 0,2 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 -0,1 -0,3 -0,4 -0,5 -0,2 -0,7 -0,8 -1,0 -1,0 I kw. II kw. -1,2 -1,5 Austria Finlandia Francja Niemcy Włochy Holandia Portugalia Hiszpania EA17 (obszar euro) Źródło: Thomson Datastream, Eurostat, Schroders. Aktualizacja: 30 Sierpnia 2012 r. W krajach centrum strefy euro na wzrost gospodarczy składają się różne czynniki. Na przykład analiza danych na temat PKB Niemiec wskazuje, że prawie cały wzrost wynikał z wymiany handlowej, podczas gdy w przypadku Francji prawdziwy jest wniosek odwrotny — wymiana handlowa była znaczącym czynnikiem pomniejszającym wzrost, a tym, co powstrzymało gospodarkę przed skurczeniem się, był popyt wewnętrzny. W gospodarkach peryferyjnych łatwiej jest zauważyć trendy. Zacieśnianie polityki fiskalnej wpływa negatywnie na nastroje gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, a to z kolei prowadzi do niższych wydatków konsumenckich i spadku inwestycji w przedsiębiorstwach. Spadek popytu zmusza przedsiębiorstwa do zmniejszania zatrudnienia i ograniczania produkcji, aby zapobiec znacznemu narastaniu zapasów (co miało miejsce w latach 2009/2010). Zatrudnienie w strefie euro z wyłączeniem Niemiec spada w tempie najszybszym od pierwszego kwartału 2010 r. (Wykres 8 na następnej stronie). Nawet w Niemczech zatrudnienie obecnie spowalnia, po tym jak stopy bezrobocia znalazły się na poziomie najniższym od dziesięcioleci. 7 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 31 Sierpnia 2012 r. Słaby popyt ze strony gospodarstw domowych i przedsiębiorstw powoduje redukcję zatrudnienia w strefie euro Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Wykres 8: Wzrost zatrudnienia Kwartalnie r/r 4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% 2002 2003 2004 2005 2006 Niemcy 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Strefa euro z wyjątkiem Niemiec Źródło: Thomson Datastream, Eurostat, Schroders. Aktualizacja: 30 Sierpnia 2012 r. Wiodące wskaźniki, takie jak niemiecki wskaźnik IFO czy indeksy PMI sugerują, że w przyszłości ten silnik napędzający strefę euro może zacząć się krztusić. Wyniki dotyczące produkcji oraz stosunek wielkości sprzedaży do zapasów, opracowany na podstawie badania PMI w niemieckim sektorze produkcyjnym, sugerują prawdopodobny dalszy spadek produkcji w nadchodzących miesiącach. Obecnie spadek produkcji, mierzony dla trzymiesięcznych okresów w porównaniu z rokiem ubiegłym wynosi 0,7%, ale wyniki badań wskazują, że do końca roku spadek produkcji, mierzony tą samą metodą, może wynieść nawet 10% (Wykres 9). To prawie na pewno wepchnie strefę euro w techniczną recesję i powinno wreszcie skłonić Europejski Bank Centralny do udzielenia dalszego, bardzo potrzebnego wsparcia. Wykres 9: Prawdopodobny jest dalszy spadek produkcji w Niemczech Niemcy wydają się tracić impet, w miarę jak główne wskaźniki sugerują gwałtowne załamanie produkcji przemysłowej 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% Wzrost wielkości produkcji w okresie 3-miesięcznym, r/r -20% Indeks PMI (znormalizowany), 3-miesięczny czas realizacji Stosunek wielkości sprzedaży do zapasów PMI (znormalizowany), 4-miesięczny czas realizacji -25% 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 Źródło: Thomson Datastream, Eurostat, Schroders. Aktualizacja: 30 Sierpnia 2012 r. 8 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 09 10 11 12 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Ryzyka w strefie euro Ryzyko wydarzeń jest wysokie we Wrześniu Wrzesień postrzegany jest jako miesiąc kluczowy dla inwestorów, z uwagi na to, iż jest to okres, w którym odbędzie się wiele politycznych wydarzeń (pełną listę wydarzeń przedstawiono w Tabeli 2 na następnej stronie). Oprócz zwykłych spotkań eurogrupy i Rady ds. Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN), w Holandii odbędą się 12 Września wcześniejsze wybory, po tym jak na początku lata, w ślad za brakiem porozumienia co do polityki oszczędnościowej, upadł tam rząd koalicyjny. Ponadto niemiecki trybunał konstytucyjny wyda pierwsze orzeczenie w kwestii legalności Europejskiego Mechanizmu Stabilizacyjnego (ESM) — nowego stałego europejskiego funduszu ratunkowego — oraz paktu fiskalnego. Najpierw nastąpi orzeczenie niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie porozumienia EMS… Oczekujemy, że będzie to formalność, której dopełnienie, pozwoli funduszowi na wykorzystanie Europejskiego Banku Centralnego do zakupu obligacji rządowych na rynku wtórnym. Jednak, jak podkreśla scenariusz zakładający rozwiązanie kryzysu euro, istnieje ryzyko, że EBC zapewni również dodatkowe wsparcie. Oczekujemy co najmniej, że EBC uruchomi ponownie swój program wykupu papierów wartościowych (Securities Markets Programme, SMP), który stworzono po to, aby dopomóc w zrównoważeniu pewnych rynków obligacji, jednak istnieje ryzyko zaniżonej prognozy, wynikające z możliwości ograniczenia przez EBC spreadów na obligacjach rządowych krajów peryferyjnych i wykupu obligacji rządowych bez sterylizacji. Ta ostatnia opcja jest bardzo kontrowersyjna, gdyż w rezultacie jest ona równoznaczna ze złagodzeniem ilościowym, co może oznaczać, że ostatecznie zgoda Niemiec nie będzie możliwa. Co do opcji wyboru i działań EBC nadal utrzymuje się wysoki poziom niepewności, jednak w miarę pogarszania się perspektyw makroekonomicznych Europejski Bank Centralny znajdzie się pod silniejszą presją, aby zareagować. …następnie Hiszpania ma zakończyć szacowanie kosztu dokapitalizowania swoich banków… Poza orzeczeniem w kwestii ESM, oczekiwane jest sfinalizowanie przez Hiszpanię szacunków dotyczących kosztów ratowania systemu bankowego tego kraju. Opublikowano już dwa szacunkowe wyliczenia sporządzone metodą top-down, ale spodziewana jest analiza przeprowadzona metodą bottom-up, która prawdopodobnie potwierdzi, że Hiszpania potrzebować będzie mniej niż możliwe do otrzymania 100 mld EUR. Raport ten powinien pozwolić na uruchomienia pakietu ratunkowego oraz na dokapitalizowanie systemu bez powiększania deficytu budżetowego Hiszpanii. Jeśli chodzi o rząd Hiszpanii, oczekujemy że kraj ten oficjalnie zwróci się przed końcem roku o pakiet ratunkowy dla rządu, zwłaszcza że MFW powiadomił rząd, iż nie będzie od niego wymagał zacieśnienia polityki fiskalnej powyżej tego, co już ogłoszono w ramach programu ratunkowego. Zwrócenie się o pomoc pozwoli na wykup przez ESM na rynku wtórnym hiszpańskich obligacji. Europejski Bank Centralny również może interweniować, chociaż najprawdopodobniej skupiłby się na nabywaniu obligacji o krótkim terminie wykupu (poniżej 2 lat). Spodziewamy się, że pomoże to Hiszpanii obniżyć koszty kredytowania, natomiast może skłonić inwestorów wyprzedających obligacje do przeniesienia swojej uwagi na Włochy, które raczej oficjalnie nie zażądają wsparcia finansowego. Gdy rynek zorientuje się, że kwota dofinansowania jest po prostu zbyt niska, aby pomóc Włochom w znaczącym stopniu, to przypuszczalnie włoskie obligacje skarbowe (oraz akcje) zaczną przynosić mniejsze zyski od ich hiszpańskich. Jest prawdopodobne, że taki rezultat wpłynie w krótkim okresie ujemnie na ryzykowne klasy aktywów oraz przyczyni się do wzrostu zmienności. Europejski Bank Centralny ponownie zostanie wezwany do udzielenia wsparcia, którego, naszym zdaniem, udzieli poprzez kolejne wieloletnie długoterminowe operacje refinansujące (LTRO). …na koniec Trójka ma złożyć sprawozdanie z postępów Grecji, które może nie doprowadzić do wyjścia Grecji ze strefy euro, ale my sądzimy, że stanie się to w przyszłym roku. Pod koniec Września Trójka (MFW, EBC i Komisja Europejska) ma zakończyć swój pierwszy przegląd pakietu dla Grecji. Prezydent Grecji, Antonio Samaras, lobbował u pozostałych liderów europejskich, aby pozwolono Grecji opóźnić wprowadzenie niektórych elementów zaakceptowanego pakietu oszczędnościowego. To kosztowałoby wierzycieli dodatkowo około 20 mld euro, nie licząc kosztów niespłacenia pewnych sum w latach późniejszych. Jak do tej pory kanclerz Merkel oraz inni liderzy opierali się apelom Samarasa i na razie możemy się spodziewać, że Trójka elastycznie potraktuje wszelkie poślizgi fiskalne w ostatnich miesiącach. Jednak w naszej podstawowej prognozie nadal przewidujemy wyjście Grecji ze strefy euro najpóźniej w połowie przyszłego roku. W odpowiedzi na ostatnio bardziej ugodowy ton Europejskiego Banku Centralnego uwzględniliśmy dodatkową obniżkę stóp procentowych o 25 punktów bazowych na drugi kwartał 2013 r., zbieżną z zakładanym przez nas wyjściem Grecji ze strefy euro. 9 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Tabela 2. Kalendarz wydarzeń europejskich Data 03.09.12 06.09.12 11.09.12 12.09.12 12.09.12 14.09.12 15.09.12 Wrzesień Wrzesień Wrzesień Wrzesień Wrzesień Wrzesień 04.10.12 08.10.12 08.10.12 09.10.12 18–19.10.12 08.11.12 11.11.12 12.11.12 13.11.12 03.12.12 04.12.12 06.12.12 13–14.12.12 Grudzień Grudzień Wydarzenie Spotkanie Eurogrupy (nieformalne) Posiedzenie i konferencja prasowa Rady Prezesów EBC Komisja Europejska przedstawi propozycję utworzenia jednego organu nadzoru bankowego Wybory parlamentarne w Holandii Wyrok niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie porozumienia EMS oraz jego skutki fiskalne Spotkanie Eurogrupy Spotkanie rady ECOFIN EMS rozpoczyna działalność (zależnie od wyroku niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego) Trójka kończy sprawozdanie na temat postępu Grecji Publikacja drugiego szczegółowego audytu hiszpańskiego systemu bankowego Piąty przegląd programu pomocy dla Portugalii Szósty przegląd programu pomocy dla Irlandii Budżet Francji Posiedzenie i konferencja prasowa Rady Prezesów EBC Najwcześniejszy termin kolejnej transzy pomocy dla Grecji Spotkanie Eurogrupy Spotkanie rady ECOFIN Szczyt liderów UE: spodziewane wstępne sprawozdanie w sprawie unii fiskalnej/bankowej Posiedzenie i konferencja prasowa Rady Prezesów EBC Wybory prezydenckie na Słowenii Spotkanie Eurogrupy Spotkanie rady ECOFIN Spotkanie Eurogrupy Spotkanie rady ECOFIN Posiedzenie i konferencja prasowa Rady Prezesów EBC Szczyt liderów UE: spodziewane pełne sprawozdanie w sprawie unii fiskalnej/bankowej Szósty przegląd programu pomocy dla Portugalii Siódmy przegląd programu pomocy dla Irlandii Źródło: Schroders. Aktualizacja: 31 Sierpnia 2012 r. 10 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Rynki wschodzące: aktywność zwalnia, miejsce dla dalszych bodźców Wraz ze spowolnieniem gospodarek rozwiniętych kraje wschodzące odczuwają jego reperkusje, gdyż niższy poziom handlu międzynarodowego, repatriacja kapitału oraz (w przypadku krajów bogatych w surowce naturalne) niższy popyt i niskie ceny na rynkach towarowych zahamowały aktywność gospodarczą. Choć kraje wschodzące znajdują się na różnych etapach fazy spowolnienia, to wspólnym mianownikiem jest zdolność do łagodzenia polityki. W przeciwieństwie do krajów rozwiniętych, w większości których bazowe stopy pozostają w pobliżu zera, a polityka fiskalna jest mocno ograniczona, wiele krajów wschodzących może w razie potrzeby dużo elastyczniej łagodzić politykę zarówno monetarną, jak i fiskalną. Choć słabe dane z ostatnich miesięcy skłoniły nas do zmniejszenia prognoz dotyczących tegorocznego wzrostu gospodarczego, to dostępność dalszych bodźców niezmiennie wskazuje tylko na spowolnienie, a nie na zapaść. Punkt zwrotny chińskiej aktywności okazuje się nadchodzić wolniej Nieznacznie zmodyfikowaliśmy prognozę dotyczącą PKB Chin w 2012 r. — redukując ją z poziomu 7,9% do 7,8%. Ta prognoza wzrostu PKB pozostaje poniżej powszechnych przewidywań na ten jak i na przyszły rok. Ten spadek wynika po części z uwzględnienia już znanego poziomu za drugi kwartał (7,6% r/r), który był poniżej oczekiwań, jak również z potwierdzenia, że w stosunku do wcześniejszych prognoz opóźnia się pojawienie punktu zwrotnego w aktywności gospodarczej (wykres 10). Jednak pomimo słabych danych lipcowych (udostępnionych na początku Sierpnia) nadal sądzimy, że punkt zwrotny pojawi się w trzecim kwartale. Lepszy końcowy kwartał zapewni dobre wejście w rok 2013. Choć spodziewamy się nadal słabego popytu zewnętrznego, to są pierwsze oznaki, że bodźce pieniężne, wprowadzone poprzez cięcie stóp procentowych oraz stopy rezerw obowiązkowych, zaczynają przynosić efekty. Ponadto obawy decydentów związane ze stopniem spowolnienia doprowadziły do fali zapowiedzi dotyczących inwestycji infrastrukturalnych w miastach na terenie całego kraju, które będą stymulować wzrost gospodarczy. Wykres 10: Wskaźnik aktywności gospodarczej Chin nadal spada y/y % 14 12 10 8 6 2008 2009 2010 Model aktywności gospodarczej Schroders Model stosowany przezActivity spółkę Schroders 2011 2012 PKB GDP Źródło: Thomson DataStream, Schroders. Aktualizacja: 31 Sierpnia 2012 r. Pomimo niskiego poziomu nowo udzielanych kredytów w Lipcu (pierwszy miesiąc kwartału często jest najsłabszy) odnotowano ich wzrost, od kiedy wprowadzono środki zaradcze. Powinno to zapewnić gospodarce wsparcie w drugiej połowie 2012 r. aż po rok 2013. Zaobserwowaliśmy ponadto więcej zachęcających sygnałów pochodzących z sektora mieszkaniowego — z 70 miast objętych sprawozdaniem ceny nowych domów wzrosły w Lipcu w 49 miastach, gdy w Czerwcu było to 25 miast, a w Maju zaledwie 6 miast (wykres 11). W sumie dla siedemdziesięciu miast był to pierwszy od Lipca 2011 r. kolejny wzrost cen domów. Chociaż pierwsze sygnały stabilizacji cen nieruchomości to dobry znak, zaleca się ostrożność — władze Chin wciąż dążą do powolnego obniżania zbytnio napompowanych ostatnio cen domów, a nadmierny entuzjazm na tym rynku może ograniczyć dalsze działania łagodzenia monetarnego podejmowane przez decydentów. 11 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Uważamy, że wspomniane zwiększenie akcji kredytowej i trwająca stabilizacja cen domów będą sprzyjać ożywieniu wzrostu gospodarczemu zarówno w ostatnim kwartale bieżącego roku, jak i na początku przyszłego. Nawet biorąc pod uwagę konsekwencje wyjścia Grecji ze strefy euro, prognozujemy, że wzrost gospodarczy w 2013 r. zwiększy się do 8,1%. Mimo istnienia potencjalnych zagrożeń w postaci zapaści krajowego sektora mieszkaniowego bądź dalszego znacznego pogorszenia się sytuacji w strefie euro, które mogą spowodować twarde lądowanie, uważamy, że środki znajdujące się w gestii władz mogą w razie potrzeby dostarczyć kolejnych bodźców, zwłaszcza w delikatnym okresie zmian politycznych, co sprawia, że wspomniane zagrożenia są mało prawdopodobne (patrz: scenariusze). Wykres 11: Odbicie na rynku mieszkań? Liczba miast: nowe nieruchomości 60 1,0% 50 0,8% 0,6% 40 0,4% 30 0,2% 20 0,0% 10 0 -0,2% 08.2011 10.2011 12.2011 02.2012 04.2012 06.2012 Spadek (m/m) Wzrost (m/m) -0,4% 01.2011 07.2011 01.2012 07.2012 Krajowy wskaźnik zmiany cen domów (m/m) Źródło: Thomson DataStream, Schroders. Aktualizacja: 31 Sierpnia 2012 r. Wzrost cen soi nakazuje ostrożność, ale spodziewamy się, że inflacja pozostanie niska Jednocześnie inwestorzy zaczęli martwić się wpływem ostatniego wzrostu cen produktów rolnych — spowodowanego przez suszę w Stanach Zjednoczonych — na inflację w Chinach oraz na możliwość dalszego łagodzenia polityki przez decydentów. Należy zwrócić szczególną uwagę na ceny soi, gdyż roślina ta odgrywa coraz większą rolę jako składnik paszy dla zwierząt, a w konsekwencji ma wpływ na ceny wieprzowiny. Mimo że Chiny są samowystarczalne, jeśli chodzi o kukurydzę i pszenicę, a zatem względnie odporne na wstrząsy międzynarodowe, są one znaczącym importerem netto soi, co sprawia, że ceny żywności w tym kraju zależą od sytuacji na rynkach międzynarodowych. Znając to potencjalne zagrożenie, jesteśmy zdania, że cykliczne spowolnienie pomoże utrzymać na niskim poziomie zarówno parcie na ceny, czego przykładem może być obniżka cen producentów znajdujących się wyżej w łańcuchu dostaw, jak i inflację zasadniczą. Wraz ze zbliżaniem się końca roku spodziewamy się wzrostu inflacji, jednak znacznie poniżej oficjalnego celu inflacyjnego w wysokości 4%, co pozwoli utrzymać łagodną postawę monetarną. Oznaki poprawy sytuacji w Brazylii po jak dotychczas bardzo słabym 2012 r. Zajmijmy się innymi krajami wschodzącymi. Ze względu na niezbyt imponujące dane z drugiego kwartału istotnie obniżyliśmy prognozę wzrostu gospodarczego Brazylii na 2012 r. Z poziomu 2,5% do 1,6%. Jednak pojawiły się w tym kraju oznaki ożywienia, co wskazują na przykład najnowsze dane dotyczące sprzedaży detalicznej za Czerwiec, więc spodziewamy się, że wywołany w ten sposób impet znacznie zwiększy wzrost gospodarczy w drugiej połowie roku w porównaniu z zaobserwowanym w pierwszej połowie. Odnotowaliśmy złagodzenie zarówno na froncie fiskalnym, jak i monetarnym, wyrażające się obniżką od początku roku o 350 punktów bazowych stopy procentowej SELIC, która wynosi obecnie 7,5%. Ogłoszone ostatnio bodźce fiskalne o wartości 133 mld reali brazylijskich (66 mld USD lub 3,2% PKB z 2011 r.), skoncentrowane na długoterminowych inwestycjach infrastrukturalnych, nie przyniosą od razu bezpośrednich korzyści, ale spowodowany nimi wzrost zaufania oraz wzrost zamówień powinny być odczuwalne dużo wcześniej. Ponadto przedłużono tymczasowe ulgi podatkowe na dobra inwestycyjne oraz na zakup samochodów, co będzie podtrzymywać wzrost gospodarczy w drugiej połowie tego roku i w roku 2013. 12 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Rosja doświadcza spowolnienia, ale jak dotąd jest odporna na kryzys strefy euro W umiarkowanym stopniu zmodyfikowaliśmy prognozę dotyczącą wzrostu gospodarczego Rosji na 2012 r., obniżając jego przewidywany poziom do 3,5% — pokrywa się to ze słabszymi rokowaniami dla strefy euro, która jest głównym celem rosyjskich eksporterów. Po zaskakująco prężnej końcówce 2011 r. i pierwszym kwartale 2012 r. w drugim kwartale nastąpiło spowolnienie gospodarki do 4% r/r (pełne zestawienie jeszcze nieopublikowane), które może się pogłębiać, gdyż realna gospodarka strefy euro wciąż boryka się z trudnościami. Z drugiej strony, przy uwzględnieniu skali problemów piętrzących się przed nią, nie jest to wcale katastrofalny rezultat. Oczywiście warto zauważyć, że bardzo dobre wyniki w końcówce zeszłego i początku bieżącego roku były związane ze wzrostem cen ropy naftowej po eskalacji kryzysu libijskiego. Gdyby ponownie nastąpił znaczny wzrost cen ropy naftowej, spowodowany zmianą popytu lub podaży, byłoby to korzystne dla rosyjskiej gospodarki (patrz scenariusze). Indie walczą ze stagflacją, stając przed wyzwaniami zarówno strukturalnymi, jak i cyklicznymi Ponadto obniżyliśmy prognozę dla Indii na rok kalendarzowy1 2012. W pierwszym kwartale nastąpił potężny negatywny wstrząs, po którym wzrost gospodarczy znalazł się na poziomie 5,3% rok do roku, natomiast w drugim kwartale odnotowano nieznaczną poprawę do poziomu 5,5%. Pomimo niewielkiej poprawy utrzymują się zarówno problemy dotyczące polityki finansowej jak i środowiskowe i infrastrukturalne. Na przykład odporność inflacji na zmiany, pomimo niskiej aktywności gospodarczej, wydaje się ograniczać bank centralny w działaniach zmierzających do złagodzenia polityki monetarnej. Wydarzenia pozagospodarcze, takie jak susze czy też niedawna przerwa w dostawie prądu, która dotknęła ponad 300 milionów ludzi, szkodzą gospodarce, borykającej się zarówno z problemami cyklicznymi, jak i strukturalnymi. Nasza kompletna prognoza na rok kalendarzowy 2012 zakłada obecnie wzrost gospodarczy na poziomie 5,9% oraz osiągnięcie poziomu 6,5% w 2013 r. 1 Dane statystyczne i prognozy pochodzące z Indii są często podawane dla roku fiskalnego, trwającego od Kwietnia do Marca. Nasze prognozy tworzone są na podstawie roku kalendarzowego a nie fiskalnego. Wszelkie odniesienia do wyrazu kwartał zakładają użycie tego wyrazu w znaczeniu kwartał kalendarzowy, a nie kwartał fiskalny, co nie musi się zgadzać z użyciem tego wyrazu w innych źródłach. 13 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Prognoza podstawowa spółki Schroders Realny PKB r/r (%) Świat Kraje rozwinięte łącznie* Stany Zjednoczone Strefa euro Niemcy Wielka Brytania Japonia Rynki wschodzące łącznie** Kraje BRIC Chiny Waga (%) 2011 100 2,9 65,2 1,4 1,8 23,6 20,4 1,6 5,6 3,1 3,8 0,8 9,2 -0,7 34,8 5,7 21,1 6,3 8,1 11,4 2012 2,6 1,3 2,2 -0,4 0,9 -0,4 2,8 4,8 5,8 7,8 Poprz. Consensus 2013 Poprz. Consensus 3,0 (2,6) 2,6 2,5 (2,6) 1,2 0,9 (1,2) 1,6 (1,2) 2,1 1,8 2,3 (2,2) (1,8) -0,5 -0,7 (-0,7) 0,5 (-0,2) 0,9 0,4 (0,3) 1,3 (1,1) 0,1 0,5 (0,7) 1,6 (-0,1) 2,5 1,2 (1,5) 1,4 (2,0) 5,0 5,4 5,6 (5,4) (5,1) 6,1 6,4 (6,3) 6,8 (6,1) 8,1 8,1 (8,2) 8,4 (7,9) Waga (%) 2011 100 3,3 65,2 2,5 3,2 23,6 20,4 2,7 5,6 2,5 3,8 4,5 9,2 -0,5 34,8 4,9 4,6 21,1 11,4 3,0 2012 2,8 1,9 2,2 2,4 2,1 2,6 -0,3 4,5 4,2 2,9 Poprz. Consensus 2013 Poprz. Consensus 2,8 2,9 2,5 (2,6) (2,9) (1,9) 1,9 1,5 (1,4) 1,6 2,0 1,7 1,9 (1,7) (2,3) 2,3 1,6 (1,7) 1,7 (2,3) 1,8 (2,1) 2,0 1,6 (1,7) 2,4 3,1 2,1 (1,6) (2,6) 0,1 -0,4 (0,0) 0,0 (-0,2) (4,5) 4,8 4,6 (4,6) 4,9 4,6 4,2 (4,3) 4,7 (4,2) 3,0 3,2 (3,3) 3,5 (3,1) Wskaźnik CPI (inflacja) r/r (%) Świat Kraje rozwinięte łącznie* Stany Zjednoczone Strefa euro Niemcy Wielka Brytania Japonia Rynki wschodzące łącznie** Kraje BRIC Chiny Stopy procentowe % (Grudzień) Stany Zjednoczone Wielka Brytania Strefa euro Japonia Chiny Obecnie 0,25 0,50 0,75 0,09 6,00 2011 0,25 0,50 1,00 0,08 6,56 2012 0,25 0,50 0,75 0,08 5,75 Poprz. (0,25) (0,50) (0,75) (0,08) (5,75) Poprz. (2000) (400) TAK 19,00 Rynek 0,41 0,64 0,26 0,32 - 2013 Poprz. 0,25 (0,25) 0,50 (0,50) 0,50 (0,75) 0,08 (0,08) 6,00 (6,00) Rynek 0,54 0,69 0,36 0,28 - Inne parametry polityki monetarnej (W ciągu roku lub do Grudnia) Obecnie QE w St. Zjedn. (mld dolarów) QE w Wlk. Bryt. (mld funtów) LTRO w strefie euro RRR w Chinach (%) Kluczowe zmienne Waluty USD/GBP USD/EUR JPY/USD GBP/EUR RMB/USD Towary Ropa naftowa Brent 1661 325 NIE 20,00 2011 1663 249 TAK 21,00 2012 2000 400 TAK 19,00 2013 Poprz. 2000 (2000) 475 (400) TAK TAK 19,00 19,00 Obecnie 1,57 1,24 79,3 0,79 6,37 2011 1,55 1,30 76,9 0,84 6,29 2012 Poprz. 1,55 (1,55) 1,20 (1,20) 78,0 (76,0) 0,77 (0,77) 6,40 - r/r (%) -0,3 -7,6 1,4 -7,3 1,7 116,0 108 111,6 (107,7) 3,0 2013 1,52 1,15 80,0 0,76 6,28 Poprz. (1,55) (1,20) (83,0) (0,77) - 108,3 (103,1) r/r (%) -1,9 -4,2 2,6 -2,3 -1,9 -2,9 Źródło: Schroders, Thomson Datastream, Consensus Economics, Sierpień 2012 r. Dane rynkowe na dzień 16.08.2012 *Rynki rozwinięte: Australia, Kanada, Dania, strefa euro, Izrael, Japonia, Nowa Zelandia, Singapur, Szwecja, Szwajcaria, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone. **Rynki wschodzące: Argentyna, Brazylia, Chile, Kolumbia, Meksyk, Peru, Wenezuela, Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, RPA, Rosja, Czechy, Węgry, Polska, Rumunia, Turcja, Ukraina, Bułgaria, Chorwacja, Łotwa, Litwa. 14 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Scenariusze prognoz spółki Schroders Prognoza globalna a prognoza podstawowa na rok 2013 Wzrost Inflacja Prawdopodobieństwo* Scenariusze Podsumowanie Efekt makroekonomiczny 11. Rozpad strefy euro częściowy Wyjście Grecji ze strefy euro wywołuje poważne skutki dla innych peryferyjnych gospodarek europejskich. Niemcy utrzymują swoje stanowisko, przeciwne łagodzeniu ilościowemu. Przywódcy nie są zdolni zorganizować zewnętrznego wsparcia. Ucieczka kapitału. Peryferyjne państwa europejskie wychodzą w drugiej połowie 2013 r., natomiast centralne państwa strefy euro jednoczą się, aby uratować walutę europejską. Wyjście Grecji ze strefy euro wywołuje poważne skutki i skutkuje rozpadem strefy euro w drugiej połowie 2013 r. Następują kolejne wyjścia, gdyż ustanowione bariery są niewystarczające, aby uratować Włochy i Hiszpanię. Skutki polityczne doprowadzają również państwa centralne strefy euro do ponownego ustanowienia własnych walut. Niewypłacalność państw peryferyjnych uderza w banki i pogłębia recesję w strefie euro. Kadłubowa strefa euro zyskuje na wartości, nowe waluty peryferyjne tracą. Deflacyjny wpływ na resztę świata, gdyż więzi handlowe i finansowe tracą energię. 2. Rozpad strefy euro całkowity 3. Kryzys w strefie euro zażegnany 4. Gospodarka USA napotyka na przepaść fiskalną Decydenci polityczni zwierają szyki. Wzmocnione wsparcie waluty europejskiej prowadzi do odnowy zaufania inwestorów, zyski z papierów skarbowych krajów peryferyjnych spadają, a wzrost gospodarczy powraca wraz z podjęciem kroków zmierzających do zrównoważenia gospodarki światowej. Politycy w Stanach Zjednoczonych nie uzyskują porozumienia w kwestii programów podatkowych i wydatków państwa; polityka fiskalna zacieśnia się o 3,5% PKB w roku 2013. 5. Twarde lądowanie Chin Spadek koniunktury w branży mieszkaniowej połączony ze słabością popytu zewnętrznego spycha wzrost PKB poniżej 6%. Obawy o wzrost zasobów pieniężnych, podobnie do roku 2009, reakcja decydentów zbyt powolna. 6. Powrót amerykańskiego konsumenta Gospodarstwa domowe w USA zaczynają ponownie zaciągać kredyty, korzystając z zachęt wynikających z rosnących cen nieruchomości oraz lepszych warunków kredytowania oferowanych przez banki. 7. Wstrząs na rynku ropy naftowej Narastające napięcie pomiędzy Iranem a krajami Zachodu dochodzi do szczytu we wspólnym amerykańsko-izraelskim ataku na irańskie instalacje nuklearne w roku 2013. Cena ropy wzrasta, do najwyższego poziomu 200 USD w drugim kwartale 2013 r. Chaos w sferze finansowej; powszechna nacjonalizacja systemów bankowych prowadzi do znacznego spadku aktywności gospodarczej w Europie. Ostra zwyżka kursu nowej marki niemieckiej, z kolei nowe waluty krajów peryferyjnych przechodzą gwałtowne załamanie. „Efekt domina”, przenoszący się poprzez powiązania handlowe i finansowe, spycha w recesję resztę świata. Załamanie cen surowców oraz wpływ na inflację. Znaczące poluzowanie polityki. Niepokoje społeczne/zamieszanie w sferze politycznej. Wzrost w strefie euro nabiera tempa w miarę wzrostu zaufania i ożywienia wydatków. Globalny wzrost wzmacnia się. Polityka monetarna jest bardziej restrykcyjna niż w scenariuszu bazowym, ale dosyć poluzowana z historycznego punktu widzenia, tak aby zapewnić odpowiednią reakcję na konsolidację fiskalną. Gospodarka USA wpada w recesję w drugiej połowie 2013 r. Gospodarka na poziomie globalnym ulega osłabieniu, w miarę jak spada popyt w USA, najbardziej dotyka to rynków wschodzących. Ceny surowców spadają, inflacja również jest niższa. Więcej poluzowania ilościowego ze strony Rezerwy Federalnej oraz poluzowanie w innych systemach monetarnych. Ostry spadek cen surowców spycha w dół inflację. Wzrost w innych regionach globu początkowo słabnie, wraz ze spadkiem popytu, jednak następnie odbudowuje się, w miarę jak niższa inflacja przekłada się na wydatki konsumpcyjne. Polityka monetarna jest poluzowana. Wzrost gospodarczy w USA nabiera tempa, wspierając globalną działalność gospodarczą. Dolar amerykański (USD) ponownie się wzmacnia, w miarę jak Bank Rezerwy Federalnej zaczyna odchodzić od polityki ratunkowej i normalizuje stopy procentowe. Gwałtowny wzrost inflacji wpływa negatywnie na realne dochody i wydatki. Międzynarodowe napięcia powodują spowolnienie reakcji przedsiębiorstw — spowolnienie naboru nowych pracowników oraz planów inwestycyjnych, co skutkuje globalną recesją. Dochodzi do stagflacji, ale decydenci polityczni koncentrują się na wzroście i poluzowaniu. *Prawdopodobieństwo poszczególnych scenariuszy opiera się na wzajemnie wykluczających się scenariuszach, dlatego nie sumuje się ono do 100%. 15 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym 15% -1,2% -0,5% 5% -2,3% -0,7% 10% +2,1% +0,8% 20% -0,9% -0,4% 15% -0,7% -0,7% 10% +0,7% +0,3% 20% -0,8% +0,8% 31 Sierpnia 2012 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla doradców i profesjonalnych inwestorów Zaktualizowane wykresy prognoz — organizacja Consensus Economics W przypadku rynków wschodzących, rynków wschodzących z Azji oraz krajów Pacyfiku z wyłączeniem Japonii prognozy na temat wzrostu i inflacji są ważone względem PKB i obliczane przy użyciu prognoz organizacji Consensus Economics dla poszczególnych krajów. Wykres A: prognozy Consensus Economics — PKB 2012 2013 % % 8 8 Rynki wschodzące w Azji 7 7 6 6 Rynki wschodzące 5 Rynki wschodzące w Azji Rynki wschodzące 5 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii 4 4 Stany Zjednoczone 3 2 3 Stany Zjednoczone 2 Wielka Brytania Japonia 1 Wielka Brytania Japonia 1 Strefa euro 0 0 Strefa euro -1 Styczeń -1 Kwiecień Lipiec Październik Styczeń Kwiecień Lipiec Miesiąc prognozy Styczeń Luty Miesiąc prognozy Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Wykres B: prognozy organizacji Consensus Economics — inflacja 2012 2013 % % 6 6 Rynki wschodzące 5 Rynki wschodzące 5 Rynki wschodzące w Azji 4 Rynki wschodzące w Azji 4 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii 3 3 Wielka Brytania Wielka Brytania Stany Zjednoczone 2 2 Strefa euro 1 1 0 0 Stany Zjednoczone Strefa euro Japonia Japonia -1 -1 Styczeń Kwiecień Lipiec Październik Styczeń Kwiecień Lipiec Miesiąc prognozy Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Miesiąc prognozy Źródło: Consensus Economics (Sierpień 2012 r.), Schroders. Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii: Australia, Hongkong, Nowa Zelandia, Singapur. Rynki wschodzące w Azji: Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Płd., Tajwan, Tajlandia. Rynki wschodzące: Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, Argentyna, Brazylia, Kolumbia, Chile, Meksyk, Peru, Wenezuela, RPA, Republika Czeska, Węgry, Polska, Rumunia, Rosja, Turcja, Ukraina, Bułgaria, Chorwacja, Estonia, Łotwa, Litwa. W niniejszym dokumencie zawarto poglądy i opinie zespołu ekonomistów spółki Schroder Investments Management, które nie muszą odpowiadać poglądom wyrażonym lub opisanym w ramach innych przekazów, strategii lub funduszy spółki Schroders. Ważne informacje: Poglądy i opinie prezentowane w niniejszym dokumencie należą do Schroder Investments Management i nie muszą odzwierciedlać poglądów wyrażanych lub przedstawianych w innych komunikatach i strategiach spółki Schroders lub za pośrednictwem jej innych funduszy. Niniejszy dokument powstał wyłącznie w celu informacyjnym i w żadnym aspekcie nie ma stanowić materiału promocyjnego. Niniejszy materiał nie ma charakteru oferty ani ubiegania się o zakup lub sprzedaż jakichkolwiek instrumentów finansowych. Niniejszy materiał nie ma na celu udzielania porad księgowych, prawnych ani podatkowych czy wskazówek inwestycyjnych i w tych kwestiach nie należy polegać na zaczerpniętych zeń informacjach. Uważa się, że zawarte tu informacje są rzetelne, ale spółka Schroders nie gwarantuje ich pełności ani dokładności. Nie przyjmujemy odpowiedzialności za błędy co do faktów i opinii. Nie należy opierać się na poglądach i informacjach zawartych w dokumencie, podejmując indywidualne decyzje inwestycyjne i/lub strategiczne. Wydawca: Schroder Investment Management Limited, 31 Gresham Street, London EC2V 7QA, spółka upełnomocniona i nadzorowana przez Financial Services Authority. Dla Państwa bezpieczeństwa kontakty mogą być nagrywane lub monitorowane. 16 Wydane w Sierpniu 2012 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Services Authority, będącego organem regulacyjnym