INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE
TANATOPRAKSER/BALSAMISTA
kod 516303
Zakres tematyczny informacji
1. Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny
2. Sytuacja na rynku pracy
3. Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców
4. Kształcenie / doskonalenie w zawodzie
5. Informacje dodatkowe. Literatura
6. Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii
Europejskiej
ANEKS
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
w Bydgoszczy,
Aktualizacja: Bydgoszcz, listopad 2016 r.
Tanatoprakser/balsamista (kod 516303) to jeden z 2443 zawodów ujętych w klasyfikacji
zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1145), obowiązującej
od 1 stycznia 2015 r. We wcześniejszej klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby
rynku pracy, obowiązującej od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. (Dz. U. 2010 Nr 82, poz.
537), zawód ten miał tę samą nazwę i kod.
1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY
ZADANIA ZAWODOWE1
Tanatoprakser zabezpiecza i przygotowuje ciało zmarłego do godnej ceremonii pogrzebowej;
pochówku; wykonuje (w zależności od zlecenia) balsamowanie zwłok, wykonuje pośmiertną
kosmetykę (makijaż i wizaż); dobiera toaletę pośmiertną uzależnioną od woli rodziny;
współpracuje z zakładami pogrzebowymi lub jest pracownikiem większego zakładu
pogrzebowego.
Do zadań tanatopraksera należy:








wykonywanie wstępnej dezynfekcji zwłok;
zabezpieczanie ciała zmarłego przy użyciu chemicznych preparatów;
balsamowanie lub konserwacja zwłok na życzenie rodziny;
wykonywanie tanatoplastyki - rekonstrukcji twarzy lub ciała np. po wypadkach w celu
bezpiecznej i estetycznej ekspozycji ciała w trakcie pogrzebu;
wykonywanie kosmetyki pośmiertnej; fryzury, makijażu, wizażu, manikiuru w
zależności od zamówienia;
dobór odpowiedniego ubioru ciała zmarłego;
współpraca z rodziną zmarłego, ustalenie jej oczekiwań i zakresu zabiegu;
udział w szkoleniach uwzględniających nowe trendy na rynku usług funeralnych.
Miejscem zatrudnia tanatoprakserów są zakłady związane z branżą pogrzebową, prosektoria.
PROFIL KOMPETENCYJNY2 dla grupy „Pracownicy usług osobistych” (grupa duża3
51).
Przykładowe zawody dla tej grupy: tanatoprakser (balsamista), stewardesa/steward,
kucharz, kelner, fryzjer, wizażystka / stylistka, technik usług kosmetycznych, technik
turystyki wiejskiej, fryzjer zwierząt (groomer), opiekun zwierzą domowych, instruktor nauki
jazdy, hostessa, astrolog, wróżbita, gospodarz domu, itp.
Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw,
pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są
1
http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisowzawodow (maj 2016 r.)
2
3
NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i
specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145
obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają
procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach
zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku,
przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju
zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji
(osobowość, inteligencja).4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych
zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania.
Dla grupy „Pracownicy usług osobistych” określono 4 kompetencje tj.:
Kompetencja 1 – Dbałość o rozwój i relacje: to nawiązywanie i utrzymywanie dobrych
relacji oraz przekazywania wiedzy i doświadczenia poprzez współpracę w rozwiązywaniu
problemów z korzyścią dla wszystkich. Dostrzeganie współpracowników potrzebujących
pomocy i zapewnienie im oczekiwanego wsparcia.
Kompetencja 2 – Sprawność motoryczna: Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie,
szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną
wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz
koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania
równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji).
Kompetencja 3 – Komunikacja interpersonalna: to przekazywanie konkretnych informacji
w sposób zrozumiały dla innych. Przystępne wyjaśnianie skomplikowanych,
specjalistycznych kwestii. Przekazywanie najważniejszych zagadnień i sprawdzanie, czy
rozmówca rozumie komunikat. Dostosowanie stylu wypowiedzi do odbiorcy.
Kompetencja 4 – Otwartość na innych: pozytywne nastawienie i traktowanie innych oraz
okazywania chęci ich zrozumienia.
Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od
wymagań pracodawcy na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie
każdej z kompetencji.
Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać?
Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje
analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona
wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny
efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie
właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie
obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy
dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem
zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie
innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.).
2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY
W okresie od 2010 r. do I półrocza 2016 r. w ewidencji urzędów pracy województwa
kujawsko-pomorskiego nie było zarejestrowanych bezrobotnych tanatoprakserów oraz nie
odnotowano zgłoszeń wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej.
4
Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski,
T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008
Według źródła: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów
deficytowych i nadwyżkowych, dotyczących bezrobotnych oraz wolnych miejsc pracy i
miejsc aktywizacji zawodowej.
3. PROGNOZY I PLANY ZATRUDNIENIA. OCZEKIWANIA PRACODAWCÓW
W latach 2010-2014 r. Wojewódzki Urząd Pracy wraz z powiatowymi urzędami pracy5
przeprowadził badania ankietowe wśród 8 453 pracodawców z województwa kujawsko –
pomorskiego. Dzięki badaniom, możliwe było pozyskanie informacji o tym, ilu i jakich
pracowników poszukują pracodawcy, w jakich zawodach i z jakimi kwalifikacjami. Spośród
podmiotów objętych badaniami, żaden nie planował zatrudnienia ani zwolnień w zawodzie
tanatoprakser/balsamista. Zawód nie pojawia się również w długookresowej perspektywie
zapotrzebowania na zawody do 2018 r.
Dwukrotna analiza portali internetowych (pracuj.pl, praca.pl, infopraca.pl, olx.pl, gratka.pl,
gowork.pl, gazetapraca.pl, praca.money.pl, praca.wp.pl, jooble.org), przeprowadzona w dniu
10 czerwca oraz 10 października 2016 r., nie wykazała występowania ofert pracy dla
omawianego zawodu w województwie kujawsko-pomorskim.
4. KSZTAŁCENIE / DOSKONALENIE W ZAWODZIE
Umiejętności tanatopraksera zdobywa się w formie szkoleń, które mają na celu przygotować
pracowników firm pogrzebowych i prosektoriów do profesjonalnego przyszykowania zwłok
do pochówku – kremacji –transportu.
Warunkiem uczestnictwa w szkoleniach z tanatopraksji jest ukończenie 18 roku życia oraz
zaświadczenie od lekarza medycyny pracy o stanie zdrowia (czy stan zdrowia fizycznego i
psychicznego nie daje przeciwwskazań do uczestnictwa w takim szkoleniu), a także aktualne
szczepienia na tężec i żółtaczkę.
Przykładowe szkolenie z zakresu czasowej konserwacji zwłok (tanatopraksji) obejmuje
tematykę z zakresu:
 czasowej konserwacji zwłok,
 tanatologii ogólnej,
 zabezpieczania zwłok,
 toalety pośmiertnej,
 kosmetyki pośmiertnej,
 wizażu pośmiertnego,
 podstaw rekonstrukcji pośmiertnej,
 postępowania z ciałami zmarłych w trudnych sytuacjach (rozkład ciała, procesy
gnilne, wycieki),
 praktycznego zastosowania kosmetyków i chemii pogrzebowej,
5
Badanie pracodawców realizowane było w ramach projektu systemowego WUP pt. Rynek Pracy pod Lupą. Raporty z badań
zrealizowanych w latach 2010-2014 znajdują się na stronach internetowych WUP: http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/
oraz http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/ .


podstaw tanatologii ogólnej, higieny, epidemiologii, BHP,
przepisów prawnych dotyczących branży funeralnej.
5. INFORMACJE DODATKOWE. LITERATURA
Przydatne linki:
http://www.tanatopraktor.pl/
http://pcbit.edu.pl/index.php/tanatopraktyka
http://www.szkoleniafuneralne.com.pl
http://www.balsamacja.pl
http://www.polskiestowarzyszeniepogrzebowe.pl/
6. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH
UNII EUROPEJSKIEJ
1.
Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny
przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego
państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach
jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie
EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni.
2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie tanatoprakser (balsamista) w
krajach EOG:
Osoba chcąca podjąć pracę jako tantoprakser w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić
czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem
kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu
zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju,
podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód tantoprakser jest
regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu „Twoja Europa” prowadzonym
przez Komisję Europejską:
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage
Obecnie w 6 krajach EOG zawód pośrednik w tanatoprakser (balsamista) jest regulowany, są
to: Belgia, Francja, Słowacja, Republika Czeska, Węgry i Austria.
W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie
potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów
informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points):
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm
3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem tanatoprakser (balsamista) wg Europejskiego
Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu
Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla pracowników zakładów
pogrzebowych i laborantów sekcyjnych zostały zgłoszone 213 ofert pracy z 12 krajów EOG.
Najwięcej ofert pracy w tym zawodzie znajduje się w Niemczech (70 ofert), Francji (68 ofert)
i Belgii (27 ofert) - dane wg stanu na dzień 24.05.2016 r.
Przed osobami zainteresowanymi pracą w charakterze członka personelu zakładu
pogrzebowego nie stawia się zwykle sztywnych, formalnych wymogów kwalifikacyjnych,
który spełnienie byłoby jednoznaczne z objęciem wolnego wakatu. Potencjalni pracodawcy
preferują jednak osoby legitymujące się przynajmniej średnim wykształceniem i, co ważne,
doświadczeniem, pozyskanym na stanowisku o podobnym charakterze. Najważniejszymi
okazują się jednak praktyczne zdolności i cechy personalne, pozwalające na przyjmowanie
klientów, przechodzących niezwykle trudne chwile po utracie bliskich osób. Maksymalne
wyczucie, cierpliwość i wrażliwość kandydata będą z pewnością docenione. Przed osobami
zainteresowanymi pracą na konkretnym stanowisku (balsamisty, kierowcy, etc.) stawia się
zwykle dodatkowe wymogi kwalifikacyjne, adekwatne do rodzaju pełnionych obowiązków.
Ważnym wymogiem stawianym przez zagranicznych pracodawców jest komunikatywna
znajomość języka kraju zatrudnienia oraz posiadanie kilkuletniego doświadczenia na
podobnym stanowisku. Przykładowe stawki płacy brutto w zawodzie tanatoprakser
(balsamista) w wybranych krajach: Republika Czeska 16000-22000 CZK/mies., Francja
2061 €/mies.
Autor opracowania:
Beata Baranowska - pośrednik pracy,
WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy
Anna Dudek – doradca zawodowy
Akceptowała: Elżbieta Słowińska – Kierownik CIiPKZ
WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy