Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii
Transkrypt
Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii
Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Schroders Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii Keith Wade Główny ekonomista i strateg (44-20) 7658 6296 Stany Zjednoczone: Czy obawiać się rosnących wynagrodzeń? (strona 2) • Azad Zangana Ekonomista ds. europejskich (44-20) 7658 2671 • Powiązanie między wynagrodzeniami i cenami może być niewielkie, ale istnieje silna korelacja między jednostkowymi kosztami pracy i cenami. Wzrost płac praktycznie nie wpływa na ceny, jeśli towarzyszy mu wzrost produktywności. Problem w USA polega na tym, że przyrost wydajności spadł w wyniku globalnego kryzysu finansowego. Silniejszy przyrost wynagrodzeń przekłada się na wyższe koszty pracy i zwiększoną inflację, generując nacisk na ostrzejszą politykę monetarną Rezerwy Federalnej (Fed). Craig Botham Ekonomista ds. rynków wschodzących (44-20) 7658 2882 Opierając się na niedawnych badaniach, wydaje się, że wzrost wynagrodzeń w USA przyspieszy. Jednak czy należy martwić się rosnącymi wynagrodzeniami, które przecież w końcu oznaczają lepszy standard życia? Wydaje się, że wszelkie obawy tego typu nie mają podstaw, gdyż badania wykazują niewielkie powiązania wynagrodzeń z inflacją. Strefa euro: Widoczny postęp (strona 6) • • Niedawne słabsze dane wywołały obawy o potencjalne załamanie w strefie euro. Jednakże, w porównaniu z naszą bardziej umiarkowaną prognozą, informacja ta nie jest zaskoczeniem, z uwagi na restrykcyjne warunki kredytowania. W celu wywołania szybszego wzrostu EBC musi postawić sobie za cel poprawę warunków kredytowania i wzrost popytu. Wyższy wzrost jest niezbędny, aby zmniejszyć wrażliwość strefy euro na ewentualne przyszłe szoki makroekonomiczne lub polityczne. Ożywienie eksportu w gospodarkach wschodzących (EM): czy już to osiągnięto? (strona 9) • Wydaje się, że ożywienie eksportu rynków wschodzących jest bliskie, ale wciąż nie stało się faktem. Widać jednak oznaki umiarkowanego ożywienia w poszczególnych gospodarkach. Jednak tym razem rozwój eksportu będzie bardziej selektywny niż w przeszłości. Stanowisko w skrócie (strona 14) • Krótkie podsumowanie naszych głównych poglądów makroekonomicznych i zagrożeń dla gospodarki światowej. Wykres. Rynki nadal oczekują „gołębiej” polityki Fed % 1,75 1,50 1,25 1,00 0,75 0,50 Grudzień Listopad Wrzesień 2015 Sierpień Lipiec Czerwiec Maj Kwiecień Marzec Luty Styczeń Grudzień Listopad Kontrakt futures na 30-dniową stopę procentową Fed Październik 2014 Październik Wrzesień Sierpień 0,00 Lipiec 0,25 Prognoza spółki Schroders Źródło: Prognoza Schroders, 30 Lipca 2014. Prosimy o zapoznanie się z ostrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Stany Zjednoczone: Czy obawiać się rosnących wynagrodzeń? Rynek pracy jest kluczowy dla perspektyw stóp procentowych w USA W ostatnim biuletynie twierdziliśmy, że stopa bezrobocia w USA spadnie mocniej, a wynagrodzenia wzrosną. Może to spowodować, że Fed przyjmie bardziej jastrzębie podejście. Wciąż kluczowa pozostaje sytuacja na rynku pracy. Podczas niedawnego przesłuchania w Kongresie Prezes Fed Janet Yellen powiedziała, że jeśli rynek pracy „nadal” będzie notował szybszą poprawę niż przewidział to Komitet Otwartego Rynku (FOMC), podwyżki stóp prawdopodobnie będą miały miejsce „wcześniej” i będą „gwałtowniejsze” niż przewiduje się obecnie. Taki komentarz potwierdza naszą podstawową prognozę, że stopy procentowe w USA będą rosły, wyprzedzając oczekiwania rynkowe o 1,5% do końca przyszłego roku i nawet wyżej w roku 2016 (patrz wykres na pierwszej stronie). Ostatnie wyniki badań, przeprowadzone przez National Federation of Independent Business (NFIB), wskazują na wzrost wynagrodzeń w ciągu najbliższych sześciu miesięcy, a liczba firm planujących podnieść wynagrodzenia istotnie się zwiększa. Wykres 1. Firmy w USA gotowe do podniesienia wynagrodzeń % 5 25 4 20 3 15 2 10 1 5 0 1985 0 1990 1995 2000 2005 2010 2015 Recesje Recessions Średnia za godzinę (poza(Y/Y) rolnictwem) Averagestawka Non-Farm Hourlypracy Earnings NFIB: % of firms planning to raise worker compensation NFIB: % firm planujących wzrost płac (3-miesięczna średnia 3m-MA, krocząca,6m lag (rhs) 6-miesięczne opóźnienie (prawa strona)) Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 30 Lipca 2014. Rosnące wynagrodzenia, rosnąca inflacja? Podczas gdy zmiany te zwiększają nasze przekonania, pojawia się pytanie, dlaczego ekonomiści wydają się obecnie zaniepokojeni wzrostem wynagrodzeń. Przecież kluczowym celem działalności gospodarczej jest zapewnienie rosnącego poziomu dochodów, co przyczynia się do poprawy poziomu standardu życia i dobrobytu gospodarstw domowych. Wyższe wynagrodzenia mogą także przyczynić się do wstrzymania trendu rosnącego rozwarstwienia dochodów. Zważywszy na brak przyrostu realnych wynagrodzeń w USA i Wielkiej Brytanii w ostatnich latach, czyż nie powinniśmy zatem cieszyć się ze wzrostu wynagrodzeń pracowników? Najczęściej spotykaną odpowiedzią jest to, że wyższe wynagrodzenia spowodują przyrost inflacji, zmuszając banki centralne do zaostrzenia polityki i ponownego spowolnienia aktywności gospodarczej. Jednak patrząc na powiązania wynagrodzeń z inflacją, takie obawy nie wydają się trafne. Badania nie potwierdzają, że wyższe wynagrodzenia powodują podwyżki cen, a jeśli już, powiązanie to będzie przemieszać 1 się w kierunku od inflacji do wynagrodzeń . Naszym zdaniem istnieje pewne powiązanie, należy jednak spojrzeć na wynagrodzenia z odpowiedniej perspektywy. Wyższe wynagrodzenia są bez wątpienia dobre, jeśli opierają się na wyższej wydajności. To właśnie jednostkowe koszty pracy, a nie wynagrodzenia same w sobie mają wpływ na inflację w krótkim okresie. Kiedy wyższe realne wynagrodzenia nie wynikają ze zwiększonej wydajności, rosną jednostkowe koszty pracy, a to zmusza przedsiębiorstwa do podwyżek cen albo ograniczania marży zysku. Dlatego musimy przyjrzeć się związkowi wynagrodzeń i wydajności, aby ocenić Zob. „Does wage inflation cause price inflation?” Hess and Schweitzer, Kwiecień 2000, Federal Reserve Bank of Cleveland. 1 2 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. wpływ na inflację poprzez jednostkowe koszty pracy. Bliska korelacja między jednostkowymi kosztami pracy i inflacją jest widoczna na wykresie 2 i pokazuje, że firmy generalnie będą przenosiły wyższe koszty na wzrost cen. Jednostkowe koszty pracy wpływają na inflację, a nie na wynagrodzenia Wykres 2. Inflacja CPI w USA i jednostkowe koszty pracy % 15 10 5 0 -5 60 65 70 75 80 85 90 95 00 05 10 Recessions Recesje Roczny wskaźnik US CPI (12m, Y/Y)CPI w USA (r/r) Unit Labour costs - Non-farm (% Y/Y, 4q-MA) Jednostkowe koszty pracy —business firmy w sektorze pozarolniczym (% r/r, IV kwartał MA) Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 30 Lipca 2014. To jednak nie wszystko: wynagrodzenia odgrywają ważną rolę w tzw. „skutkach drugiej rundy”, które określają, czy szoki inflacyjne mogą się utrwalić. Dla przykładu, przyspieszenie inflacji w wyniku szoku naftowego może spowodować wyższe żądania płacowe, ponieważ pracownicy będą domagali się rekompensaty za spadek siły nabywczej pieniądza. Jeśli wówczas podniosą się wynagrodzenia, konsumenci mogą utrzymać swój poziom wydatków, trwale włączając ten szok w ceny. Alternatywnie, jeśli wynagrodzenia nie wzrosną, popyt spada, spadnie też inflacja w momencie pojawienia się szoku w systemie. Rosnące wynagrodzenia mogą skompensować wyższe ceny To właśnie zdolność gospodarki do odrzucania lub absorbowania i rozprowadzania zmian cen określa jej podatność na szoki i skłonności inflacyjne. Poziom wynagrodzeń wynikający z możliwości pracowników do walki o wyższe płace to kluczowy bodziec w tym mechanizmie. Te zaś zależą od takich czynników, jak szczelność rynku pracy czy umowy z pracodawcami, uzależniające płace od inflacji, a także siły związków zawodowych. Istotna jest także postawa banku centralnego jako organu władzy żywo zainteresowanego utrzymaniem w ryzach inflacji, ponieważ jest on w stanie ograniczyć oczekiwania inflacyjne powstałe w wyniku szoku. Istnieje współzależność między pierwszymi oraz kolejnymi skutkami, co utrudnia całkowite rozdzielenie kierunku przyczynowości. Jednakże, w przypadku niepojawienia się szoku, to właśnie pierwszy skutek wynikający z rosnących jednostkowych kosztów pracy może wywołać proces inflacyjny. Pojawia się wówczas pytanie, czy przy rosnących wynagrodzeniach wydajność wzrośnie w sposób wystarczający, aby utrzymać jednostkowe koszty pracy i inflację pod kontrolą? Wzrost wydajności znacznie spowolnił w ostatniej dekadzie 3 Trendy w zakresie wydajności pracy nie były w ostatnich latach satysfakcjonujące – wzrost produkcji na godzinę spadł do poniżej 1% rocznie w ostatnich trzech latach. Siedmioletni trend wzrostowy (stosowany w celu wyeliminowania wpływu cyklu) spowolnił do około 1,6% rocznie ze szczytowej wartości 3,4% rocznie w roku 2004 (wykres 3 na następnej stronie). Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Wykres 3. Spowolnienie wzrostu wydajności w USA. % 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 60 65 00 05 10 70 75 80 85 90 95 Recessions Recesje Labour productivity - Non farm –business (12m, Y/Y) (r/r) Wydajność pracy w (output/hour) skali roku (produkcja/h) sektor pozarolniczy 7-year moving 7-letnia średniaaverage krocząca Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 30 Lipca 2014. Jest to sytuacja niepożądana, ponieważ ostatecznie to wydajność określa zdolność gospodarki do zapewnienia rosnących płac realnych i standardu życia. Grupa ekonomistów pracuje nad tym, by wskazać przyczyny spowolnienia, my natomiast nie jesteśmy w stanie rozstrzygnąć tego problemu, jednakże dwa wyjaśnienia wydają się mieć znaczenie. Korzyści z „nowej gospodarki” maleją, globalny kryzys finansowy zniszczył kapitał Po pierwsze, wydaje się, że wartość dodana tzw. „nowej gospodarki” spadła w okresie rozwoju internetu, w latach 90. XX wieku. Obecne przestawianie się na smartfony i tablety nie daje już takich samych korzyści. Może to nastąpić później, ponieważ potrzeba czasu, aby firmy nauczyły się najlepszych sposobów na korzystanie z nowych technologii, choć niedawne wydarzenia nie dają podstaw do oczekiwania przełomu, tak jak wprowadzenie i rozpowszechnienie się Internetu w latach 90. XX wieku. Po drugie, dużo kapitału roztrwoniono w trakcie boomu budowlanego w ostatniej dekadzie, napędzanego pożyczkami subprime i finansowymi „innowacjami” (lewarowanie banków). Zamiast tworzyć wartościowe środki produkcji, dużo kapitału odpisano i utracono w globalnym kryzysie finansowym. Dziedzictwem boomu była nadwyżka nieruchomości zamiast innowacji oraz zwiększenie inwestycji kapitałowych. W ten sposób druga bańka w systemie bankowym będzie bardziej niszcząca niż pierwsza w sektorze technologicznym. Prawdopodobnie taki scenariusz ma szanse ziścić się obecnie i kiedy firmy zaczną ponownie inwestować, poprawi się wydajność, wsparta najnowszymi technologiami. Alternatywnie, większa ostrożność w sektorze bankowym ograniczy finansowanie nowych inwestycji i/lub firmy będą niechętne do podejmowania ryzyka w taki sposób, że wydatki kapitałowe nie będą rosły dostatecznie szybko, aby stymulować wzrost produkcji na zatrudnionego. Oczekujemy wzrostu wartości inwestycji kapitałowych w drugiej połowie roku, łącznie ze wzrostem zatrudnienia, chociaż ożywienie może rozczarować, jeśli firmy będą nadal kłady większy nacisk na wypłaty dla właścicieli i/lub skupiać się bardziej na akwizycjach, zamiast inwestować w nowe moce produkcyjne. Presja na koszty może się zwiększyć, jeśli nie nastąpi reakcja Fed 4 Podsumowując, perspektywy na następny rok lub dwa lata są takie, że wzrost wydajności pozostanie stosunkowo skromny, a większe wynagrodzenia spowodują wzrost jednostkowych kosztów pracy, przyczyniając się do presji inflacyjnej. Opierając się na naszych założeniach co do produkcji, zatrudnienia i wydajności, oczekujemy wzrostu wynagrodzeń w tempie 3% i jednostkowych kosztów pracy w tempie 2% w przyszłym roku. Bezrobocie prawdopodobnie spadnie do 5%, poniżej szacunków NAIRU. Całkowita inflacja CPI będzie zależeć od takich czynników jak siła rynku mieszkaniowego (zasadniczo dzięki wynajmowi) oraz cen towarów takich jak żywność i energia. Jednakże, w oparciu o takie prognozy, inflacja CPI powinna przyspieszyć do 2,5% w przyszłym roku i jeszcze bardziej w roku 2016. Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. 30 Lipca 2014 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Fed może być w stanie tolerować pewne przyspieszenie inflacji i może nie oceniać tego zjawiska jako bardzo groźnego, ale oczywiście im dłużej będzie poluzowywał politykę pieniężną, a sytuacja na rynku pracy będzie się poprawiać, tym większe prawdopodobieństwo, że koszty i ceny będą dalej przyspieszać w roku 2016. Jedynym sposobem, aby wyższe koszty nie zostały przeniesione na ceny, byłaby gotowość firm do zaabsorbowania wzrostu kosztów przez ich marże. Zyski pochłonęłyby te obciążenia przy negatywnych skutkach dla rynku kapitałowego. Mogłoby się tak stać, gdyby popyt ulegał osłabieniu, ale następstwem byłby wzrost bezrobocia w wyniku restrukturyzacji firm w celu ograniczania kosztów. 5 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Strefa euro: Widoczny postęp Tempo ożywienia gospodarczego w strefie euro nadal pozostaje słabe, jednak można zauważyć postęp na drodze wychodzenia z kryzysu zadłużenia państw unii walutowej. Wprowadzono zmiany na poziomie instytucjonalnym w celu poprawy odporności sektora bankowego oraz jednocześnie wdrożono system zabezpieczenia finansowego. Chociaż sytuacja w gospodarce poprawiła się, to nadal pozostaje ona podatna na wstrząsy, szczególnie że wzrost gospodarczy nie nabrał mocniejszego przyspieszenia. Napływające dane nieco słabsze Napływające słabsze dane ze strefy euro niepokoją inwestorów... W ostatnich miesiącach ponownie wzrosły obawy inwestorów o ożywienie w strefie euro. Wynika to ze spadku poziomu wskaźników wyprzedzających obliczanych na podstawie sondaży przeprowadzanych wśród przedsiębiorców. Opracowywany przez firmę Markit wskaźnik menedżerów logistyki (PMI) obniżył się zarówno w Maju, jak i w Czerwcu, podczas gdy badanie Narodowego Banku Belgii także wykazuje spadek. Ponadto słabsze od oczekiwań były najnowsze dane o produkcji przemysłowej. Na przykład w Niemczech wielkość produkcji spadła o 1,5% w pierwszych dwóch miesiącach drugiego kwartału w porównaniu do kwartału pierwszego. W tym samym okresie we Francji spadła ona o 0,9%, a we Włoszech o 0,5%. Jedynie w Hiszpanii nastąpił przyrost produkcji przemysłowej w drugim kwartale (1,1%), a zgodnie z wstępną prognozą w II kwartale nastąpi zaskakująco wysoki wzrost PKB w wysokości 0,6%. Dotychczasowe dane o produkcji przemysłowej sugerują, że dynamika PKB w strefie euro może być ujemna w drugim kwartale, jednak czy może to oznaczać początek kolejnej recesji? Wykres 4. Wskaźniki wyprzedzające pozostają niezmienne. 6% 6% 4% 4% 2% 2% 0% 0% -2% -2% -4% -4% -6% 2004 -6% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Eurozone GDP growth, Wzrost PKB strefy Euro,Y/Y r/r BadanieNational Belgijskiego Banku (standardowe) Belgian BankNarodowego survey (standardised) Markit PMI, EZ Composite Composite (standardised) (standardowe) Źródło: Thomson Datastream, Markit, BNB, Schroders. 30 Lipca 2014. …pomimo że wyhamowanie wskaźników wyprzedzających po wybiciu historycznych szczytów nie jest zaskoczeniem Na tym etapie spadki wyżej wymienionych wskaźników nie powinny martwić, gdyż dotychczas zachowywały się one znacznie silniej w porównaniu do oczekiwań rynkowych oraz naszej własnej prognozy PKB (patrz wykres 4 powyżej). Wyniki badań okazały się spójne i zakładają wzrost gospodarczy na poziomie 1,5-2% rok do roku, czyli znacznie wyżej niż nasza prognoza o wartości 1% na rok 2014. Dlatego słabsze zachowanie wskaźników nie jest zaskakujące. Niedawno wstępne wyniki PMI za Lipiec wykazały odbicie. Jeśli po opublikowaniu szczegółów wzrost zostanie potwierdzony, powinien on pomóc rozwiać obawy strefy euro co do ponownego nadejścia recesji. Spośród czterech największych państw członkowskich tylko Francja pozostaje w tyle w ciągu ostatnich trzech do czterech miesięcy. Wskaźnik menedżerów logistyki (PMI) dla Francji utrzymuje się poniżej neutralnego poziomu 50 pkt od Maja, pomimo że ostatnio opublikowane dane wykazują niewielką poprawę. Wyniki dla Niemiec, Włoch i Hiszpanii pozostają powyżej neutralnej granicy, a od niedawna wykazują stabilny wzrost (patrz wykres 5 na następnej stronie). 6 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Spośród największych czterech państw członkowskich Francja wciąż pozostaje w tyle Wykres 5. Wskaźniki PMI wskazują na trudności Francji Surveyankiet balance Wyniki 65 60 55 50 45 40 35 2010 2011 Niemcy Germany 2012 Francja France 2013 Włochy Italy 2014 Hiszpania Spain Strefa Euro Eurozone Źródło: Thomson Datastream, Markit, Schroders. 30 Lipca 2014. Przyglądając się bliżej dostępnym wskaźnikom wyprzedzającym dla poszczególnych sektorów, badania Komisji Europejskiej wskazują, że głównym źródłem poprawy w gospodarce strefy euro był sektor detaliczny, który wzmocniła silniejsza poprawa nastrojów konsumentów (patrz wykres 6 poniżej). Przyczyniły się do tego dwa czynniki. Pierwszy to niska inflacja, a w niektórych krajach nawet łagodna deflacja. Miało to przełożenie na wzrost dochodów do dyspozycji w kategoriach realnych, przez co siła nabywcza gospodarstw domowych podwyższyła się. Drugi czynnik to poprawa na rynku pracy, w szczególności wzrost liczby przyjęć do pracy oraz spadek stopy bezrobocia w ostatnim okresie. Wykres 6. Poprawa zaufania konsumentów przyczynia się do rozwoju detalu W podziale na branże, sektor detaliczny osiąga bardzo dobre wyniki, które wspierane są poprawą nastrojów konsumentów Nastroje gospodarcze 2 1 Sektor usługowy 0 -1 Sektor przemysłowy -2 -3 Sektor detaliczny Lipiec 2008 r. Produkty Średnia w 2009 Średnia w 2007 Sektor budowlany Średnia długoterminowa Oś wykresu pajęczego pokazuje odczyty w skali standardowej, gdzie zero to długoterminowa średnia (od roku 1996). Źródło: Thomson Datastream, Komisja Europejska, Schroders. 30 Lipca 2014. Inne sektory walczą o osiągnięcie poziomów z okresu zakończenia recesji 7 Poza branżą detaliczną, sektor przemysłowy/produkcyjny powrócił do naturalnego poziomu rozwoju; usługi ciągle znajdują się poniżej długoterminowej średniej, podczas gdy branża budowlana nadal znajduje się w dramatycznej sytuacji. Oczekiwaliśmy, że po zakończeniu recesji większość, jeśli nie wszystkie z tych sektorów, będzie wykazywać się wzrostem powyżej średniej, jednak taka sytuacja miała miejsce jedynie w przypadku branży detalicznej. Przyczyn takiej sytuacji można upatrywać w braku kluczowego dla szybkiego ożywienia elementu – dostępności kredytu. Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Kluczem są kanały kredytowania Jak pisaliśmy wcześniej, uzasadnieniem prognozowanego przez nas spowolnionego rozwoju jest trwająca reforma i naprawa systemu bankowego. Kiedy Europejski Bank Centralny objął funkcję jedynego unijnego nadzorcy, rozpoczął się proces harmonizacji w zakresie wymogów kapitałowych dla banków. EBC powinien opublikować wyniki przeglądu jakości aktywów (AQR) pod koniec lata, jednak zmiany zasad oraz dodatkowe kontrole mogły skłonić niektóre banki do obniżenia wielkości portfela kredytowego. Proces ten powinien właśnie dobiegać końca. Wraz z dodatkową płynnością z EBC w formie celowych długoterminowych operacji refinansowych (LTRO) wprowadzonych w drugiej połowie roku powinniśmy zobaczyć poprawę w akcji kredytowej i działalności 2 gospodarczej pod koniec tego roku jak i w 2015. Większa dostępność kredytu to klucz do pobudzenia inwestycji, zwiększenia popytu oraz do poprawy odporności gospodarki. Tymczasem przeprowadzone przez EBC badania wykazały, że nastąpiło poluzowywanie polityki kredytowej we wszystkich segmentach (wykres 7), a towarzyszył temu bardzo silny wzrost popytu na kredyt (wykres 8). Aktualnie w strefie euro potrzebne jest ożywienie akcji kredytowej w celu pobudzenia inwestycji przedsiębiorstw oraz wydatków konsumenckich, których skutki przyczynią się do przyspieszenia w całej gospodarce. Zwiększenie akcji kredytowej jest kluczem do mocniejszego wzrostu i ograniczenia niestabilności gospodarki strefy euro. EBC musi nadal wspierać zapoczątkowaną poprawę w zakresie udzielania kredytów, jednocześnie budując swoją wiarygodność jako regulator bankowy. Wykres 7. Ostrość warunków kredytowania Wykres 8: Popyt na kredyt Balance (+ve(+ve is tightening; -ve-ve is loosening) Równowaga zaostrzanie luzowanie) 80 Balance Równowaga 40 70 30 60 20 50 10 40 0 30 -10 20 -20 10 -30 0 -40 -10 -50 -20 -60 06 07 08 09 10 11 12 13 14 Duże przedsiębiorstwa Małe przedsiębiorstwa Small firms Large firms Kredyty konsumenckie Kredyty mieszkaniowe Housing credit Consumer credit 06 07 08 09 10 11 12 13 14 Gospodarstwa Householdsdomowe Źródło: Thomson Datastream, Badanie Warunków Kredytowych EBC, Schroders. 30 Lipca 2014. Należy zapoznać się z publikacją Schroders Quickview: „EBC acts to head off deflation risk”. 2 8 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Niefinansowane PNFCs przedsiębiorstwa prywatne Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Ożywienie eksportu w gospodarkach wschodzących (EM): czy już to osiągnięto? Rozbicie eksportu rynków wschodzących oraz wzrostu państw rozwiniętych Eksport w państwach wschodzących stale nie może nadążyć za aktywnością rynków rozwiniętych… Niejednokrotnie pisaliśmy, iż spodziewamy się pobudzenia eksportu w gospodarkach wschodzących (EM) w następstwie przyspieszenia rozwoju państw rozwiniętych (DM). Jeszcze tego nie osiągnęliśmy, co może nieco rozczarowywać. Aby wyjść z twarzą, możemy przynajmniej spróbować wyjaśnić, dlaczego eksport rynków wschodzących nadal pozostaje w tyle? W celu przypomnienia, z perspektywy danych historycznych ożywienie na rynku rozwiniętym powoduje pobudzenie eksportu państw wschodzących. Wtedy to wydatki producentów i konsumentów rosną w odniesieniu do różnych materiałów i towarów (wykres 9). Jednak tym razem, chociaż badania wskazują na przyspieszenie aktywności państw rozwiniętych, to wzrost eksportu rynków wschodzących okazał się znacznie słabszy. Wykres 9. Eksport EM zwykle podąża za aktywnością DM %, %, r/r y/y 40 Równowaga Balance 60 30 55 20 50 10 0 45 -10 40 -20 35 -30 -40 30 02 03 04 05 06 07 08 09 EM exports to to DM DM Eksport krajów rozwijających się do krajów rozwiniętych 10 11 12 13 14 rhs rozwiniętych DM PMIPMI, w krajach (prawa strona) Źródło: Thomson Datastream, Badanie Warunków Kredytowych EBC, Schroders. 23 Lipca 2014. DM PMI to seria ważona PKB dla strefy euro, Japonii oraz US PMI/ISM. Próbka EM obejmuje 19 krajów 3. Eksport obliczony na podstawie importu DM, aby poprawić jakość danych. …chociaż w Europie znajdują się wyjątki Próbując to wyjaśnić, w pierwszej kolejności należy zbadać, czy jest to zjawisko powszechne na wszystkich rynkach rozwijających się czy niektóre gospodarki wpłynęły na zniekształcenie obrazu. Okazuje się, że pomiędzy poszczególnymi państwami występują znaczne różnice pod względem wartości eksportu (wykres 10 na następnej stronie). Państwa Europy 4 Środkowo-Wschodniej oraz Afryki (CEEMEA) osiągają o wiele lepsze wyniki, podczas 5 6 gdy regiony Ameryki Łacińskiej wyraźnie pozostają w tyle. Azja plasuje się gdzieś pośrodku, jednak na tle Ameryki Łacińskiej wyróżnia się dopiero od kilku miesięcy. Korea Południowa, Tajlandia, Indie, Filipiny, Węgry, Polska, Turcja, Meksyk, Brazylia, Indonezja, RPA, Malezja, Peru, Kolumbia, Chile, Rosja, Tajwan, Chiny, Czechy. Tutaj reprezentowane przez Węgry, Republikę Czeską, Polskę, Turcję i RPA. 5 Brazylia, Meksyk, Chile, Kolumbia, Peru. 6 Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia. 3 4 9 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Wykres 10. Zróżnicowane wyniki handlowe w regionach %, r/r y/y %, 40 Balance Równowaga 60 30 55 20 50 10 0 45 -10 40 -20 35 -30 -40 02 06 07 03 04 05 08 Ameryka Łacińska CEEMEA LatAm CEEMEA 09 10 Azja Asia 30 11 12 13 14 DM PMI, prawa rhs strona Źródło: Thompson Datastream, IMF, Schroders. 23 Lipca 2012 r. Konkurencyjność pomaga wyjaśnić źródła przewagi CEEMEA Co takiego spowodowało, że kraje CEEMEA osiągnęły lepsze wyniki niż pozostałe rynki wschodzące? Istnieje kilka możliwości; być może Europa to lepszy partner handlowy niż USA, z większym popytem na import — zwłaszcza Niemcy jako główna siła napędowa dla gospodarek wschodnioeuropejskich. Być może kraje CEEMEA eksportują towary bardziej dopasowane do potrzeb rynków rozwiniętych niż ich odpowiedniki w Ameryce Łacińskiej lub Azji, lub być może są one po prostu bardziej konkurencyjne. Konkurencyjność tych regionów można na przykład ocenić, spoglądając na realny efektywny kurs wymiany (REER). Jest on ważony wielkością handlu, jak i uwzględnia relatywną inflację. Deprecjacja realnego kursu przyczynia się do poprawienia konkurencyjności danego kraju, ponieważ jego towary stają się relatywnie tańsze. Jak pokazują wykresy 11 i 12, konkurencyjność regionu CEEMEA rośnie w relacji do Ameryki Łacińskiej i Azji od około połowy roku 2011, i sprawdza się bez względu na to, czy spojrzymy na nominalny poziom wskaźnika REER czy w relacji historycznych wartości. Mogłoby to tłumaczyć część relatywnie lepszych wyników państw CEEMEA. Należy jednak zauważyć, że przy zastosowaniu tej miary ani Azja, ani Ameryka Łacińska nie wydawały się szczególnie niekonkurencyjne. W obu przypadkach oscylują one w okolicach historycznych poziomów, które nie ograniczały silnych, cyklicznych zmian poziomu eksportu w przeszłości. Wykresy 12 i 13. Konkurencyjność EM w oparciu o REER Rolling 5-year Z score REER 5-letnia krocząca (odchylenie standardowe od średniej (standard deviations fromrówne mean 0) of 0) 2,0 2.0 REER 120 115 1,5 1.5 110 1,0 1.0 105 0,5 0.5 0,0 0.0 100 -0,5 -0.5 95 -1,0 -1.0 90 -1,5 -1.5 85 -2.0 -2,0 80 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 CEEMEA LatAm Ameryka Łacińska Asia Azja -2.5 -2,5 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 CEEMEA LatAm Ameryka Łacińska Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 25 Lipca 2014. Regiony oblicza się jako prostą średnią wyników REER i REER Z reprezentatywnych krajów. 10 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Asia Azja Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Jeśli różnicy nie można całkowicie wyjaśnić konkurencyjnością, znaczenie może mieć wybór partnerów handlowych. W porównaniu do USA i strefy euro (tabela A), Japonia wydaje się być partnerem handlowym o ograniczonym znaczeniu. Dlatego nasza uwaga będzie raczej skupiona na dwóch pierwszych. Europa wydaje się być motorem napędowym eksportu Tabela A: Eksport EM do DM jako udział w łącznym eksporcie towarowym Ameryka Łacińska: Azja CEEMEA Japonia 3% 7% 1% USA 45% 14% 3% Strefa euro 10% 10% 45% Źródło: UNComtrade 2013, wyliczenia Schroders. 28 Lipca 2014. Na podstawie tabeli można wyciągnąć ważny wniosek. W porównaniu do USA strefa euro silniej pobudza ożywienie handlu u swoich partnerów. Jednakże warto zauważyć, że udział USA w przypadku Ameryki Łacińskiej jest znacznie zawyżany przez Meksyk i w pewnym stopniu przez Kolumbię; w przypadku Peru, Chile i Brazylii ten udział wynosi łącznie 15% lub mniej. Meksyk osiągał w eksporcie lepsze wyniki od pozostałych państw latynoamerykańskich, zarówno do USA, jak i całościowo (wyniki podobne do eksporterów z Azji). Ameryka Łacińska miała także gorsze wyniki w porównaniu do obszaru CEEMEA i Azji w eksporcie do USA. Warto w związku z tym sprawdzić, co poszczególne regiony eksportują do swoich partnerów handlowych w krajach rozwiniętych. Z analizy wyraźnie wynika, że kraje 7 azjatyckie oraz z regionu CEEMEA eksportują więcej towarów przetworzonych niż Ameryka Łacińska, która bazuje na eksporcie surowców. Jest to szczególnie widoczne, kiedy spojrzymy na eksport do strefy euro i USA (po wyłączeniu Meksyku). W przypadku Azji i CEEMEA towary przetworzone stanowią co najmniej połowę eksportu do USA i strefy euro; w przypadku Ameryki Łacińskiej (bez Meksyku) ten udział wynosi poniżej 20%. To właśnie wysoki udział towarów przetworzonych może powodować, że Azja i CEEMEA mają lepsze wyniki od Ameryki Łacińskiej w obszarze wymiany zagranicznej. W przypadku lepszych wyników CEEMEA w relacji do Azji może to być powiązane ze źródłami popytu ich głównych partnerów; w przypadku CEEMEA wydaje się, że Europa dużo importuje na cele inwestycyjne. W przypadku USA ważniejsza jest konsumpcja, w szczególności tzw. dóbr wyższego rzędu, co napędza przepływy (wykresy 13 i 14). Stąd wniosek, że Azja jest bardziej zależna od ożywienia konsumpcji w USA, podczas gdy kraje CEEMEA potrzebują dalszego wzrostu inwestycji w Europie. Czekając na inwestycje w Europie i przebudzenie konsumentów w USA Wykresy 13 i 14. Różne czynniki mające wpływ na handel z USA i strefą euro y/y %, r/r 40 %, %,y/y r/r 10 30 10 %, y/y r/r 15 30 10 20 5 0 10 0 -5 0 -5 5 20 %, %,r/ry/y 40 0 -10 -20 -10 -30 -10 -10 -20 -15 -20 -15 -30 01 03 05 07 09 11 13 03 05 07 09 11 13 CEEMEA exports to Eksport CEEMEA doEurozone strefy euro Eksport Azji do USA Asia exports to US Konsumpcja USA(durable (dobra trwałe), US consumption goods), rhs Inwestycjeinvestment, w strefie euro, Eurozone rhs prawa strona prawa strona Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 29 Lipca 2014. -40 01 Jednocześnie w odniesieniu do Ameryki Łacińskiej (bez Meksyku), powrót do czasów prosperity wydaje się mało prawdopodobny. Popyt na towary masowe, w szczególności energię, znacznie zmniejszył się po rewolucji łupkowej w USA. Także spowolnienie i powolny powrót do równowagi w Chinach spowodowały presję na ceny surowców, co W oparciu o zmianę klasyfikacji SITC: „towary przetworzone” odnoszą się do „Różnych przetworzonych towarów” i „Maszyn i sprzętu transportowego”. 7 11 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. ma negatywny wpływ na eksport państw Ameryki Łacińskiej. Ten kontynent będzie musiał poszukać nowych sektorów gospodarki, aby znów móc partycypować we wzroście gospodarki USA. Rynki rozwinięte – dziś i dawniej Kraje rozwijające się – tym razem jest inaczej? W żadnym regionie nie nastąpił dotychczas taki przyrost eksportu, jaki miał miejsce w przypadku wcześniejszych ożywień gospodarczych albo jaki zazwyczaj jest notowany przy obecnych odczytach PMI w krajach rozwiniętych. Chociaż konkurencyjność może wyjaśniać przewagę krajów CEEMEA w stosunku do innych regionów rynków rozwijających się, to nie może ona stanowić wyjaśnienia słabych wyników krajów rozwijających się w porównaniu do lat ubiegłych. Jak zauważyliśmy, Ameryka Łacińska i Azja nie są mniej konkurencyjne niż w trakcie wcześniejszych okresów „mocnego” eksportu. Czyżby obecna sytuacja była inna? Czy ożywienie w USA, Europie i Japonii było mniej oparte na imporcie niż wcześniej? Nie mamy wystarczająco dużo miejsca, aby szczegółowo zbadać trzy rozwinięte gospodarki, ale w każdej z nich widzimy przyczyny słabego tempa ożywienia EM na tle historycznym. W strefie euro urealnienie jakości aktywów, łącznie z kłopotami banków, ograniczały rozwój akcji kredytowej, a tym samym inwestycje. W USA wzrost wynagrodzeń był anemiczny, co tłumi wzrost wydatków konsumenckich, a rewolucja łupkowa istotnie zmniejszyła import energii. Wreszcie w Japonii ożywienie wynikało z polityki gospodarczej prowadzonej przez premiera Abe i jest silnie uzależnione od słabszej waluty – co nie sprzyja importowi. Dlaczego ma to znaczenie? Problem nie jest wyłącznie akademicki, ale ma istotne konsekwencje makroekonomiczne i finansowe. Powodem, dla którego ożywienie eksportu w krajach EM jest ważne, jest wpływ na dochody i tym samym rynki kapitałowe tych krajów. Słabe zachowanie akcji przedsiębiorstw z tego regionu może w końcu się odwrócić, jeśli nastąpi silne odbicie eksportu w krajach EM (wykres 15). Ożywienie eksportu EM może być katalizatorem dla rynków kapitałowych Wykres 15. Eksport i rynki kapitałowe na rynkach wschodzących %, r/r, y/y,3m 3mma %, średnia krocząca %, y/y, 3mma %, r/r, 3m średnia krocząca 100 40 80 30 60 20 40 10 20 0 0 -10 -20 -20 -40 -60 -30 01 02 03 04 05 06 07 08 09 EM equity index Indeks rynku kapitałowego EM Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 29 Lipca 2014. 10 11 12 13 14 Eksport w krajach EM exports, rhs EM (prawa strona) Ożywienie w handlu zagranicznym jest ważne dla przychodów spółek i rynków akcji, ale także z powodu braku równowagi w wielu gospodarkach wywołanym ograniczeniem programu luzowania ilościowego (QE3) w USA. Chociaż stało się to przed rokiem, wiele krajów nadal cierpi z tego powodu. Obawy co do słabych bilansów handlowych wynikają w szczególności z zagrożenia potencjalnego „nagłego wstrzymania” przepływów finansowych. Jednym z użytecznych mierników tego zjawiska jest tzw. zapotrzebowanie brutto na finansowanie zewnętrzne (ang. GEFR), które jest kombinacją krótkoterminowego długu zagranicznego i deficytu 12 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. na rachunku bieżącym. Miara ta, jako udział w PKB, została przedstawiona dla wybranych rynków wschodzących na wykresie H. Od czasu, kiedy zwróciliśmy uwagę na salda handlu zagranicznego w Maju, zmiany okazały się różne w tym zakresie. Jednak nawet kraje, które zmniejszyły GEFR w relacji do PKB, nadal są w na tyle niekorzystnej sytuacji, że spadek napływu kapitału będzie bardzo odczuwalny. Na przykład w przypadku Turcji, gdyby wycofano całe zewnętrzne finansowanie, równowartość 26% rocznej nominalnej wartości działalności gospodarczej praktycznie by wyparowało. Lepszy eksport może też przyczynić się do poprawy nierównowagi zewnętrznej Największy postęp od Maja dokonał się w Indiach, gdzie nastąpił duży przyrost eksportu netto, co wynikało z wyższego eksportu i niższego importu. Inne gospodarki starały się naśladować Indie. Jednak poprawa była zazwyczaj mniejsza i bazowała głównie na kurczenia się importu. Ożywienie eksportu zapewniłoby ogromne wsparcie, ograniczając uzależnienie od finansowania zewnętrznego. Wykres 16. Podatność EM na szoki związane z finansowaniem zewnętrznym w czasie GEFR (% PKB) 35 30 25 20 15 10 5 0 TRY ZAR CLP IDR INR COP BRL PEN HUF MXN CZK PLN MYR KRW THB CNY RUB PHP II kw. III kw. IV kw. Źródło: Prognoza Schroders. 29 Lipca 2014. Optymizm w przypadku CEEMEA i Azji, pesymizm wobec Ameryki Łacińskiej Generalnie, słabe wyniki eksportu krajów EM jak dotąd w bieżącym ożywieniu zależą od danego regionu (co jest kolejnym czynnikiem, który odróżnia poszczególne państwa). Sytuacja jest chyba najgorsza w przypadku Ameryki Łacińskiej, ponieważ nie eksportuje ona towarów, które mogłyby skorzystać ze wzrostu gospodarczego w Europie (dobra inwestycyjne) lub w USA (dobra konsumpcyjne). Perspektywy Azji są lepsze, pomimo jej słabych wyników. Powód to wzrost wynagrodzeń w USA, co winno przyczynić się do pobudzenia wydatków konsumpcyjnych, a to wydaje się kluczowym czynnikiem pobudzającym import. Wreszcie region CEEMEA, który ma najlepsze wyniki spośród wszystkich rynków wschodzących, osiągnął to dzięki wzrostowi konkurencyjności, ale także ze względu na mocny związek z Europą (jako partner handlowy) oraz bardzo umiarkowane ożywienie wydatków inwestycyjnych. Przy bardzo korzystnej polityce EBC i znoszeniu barier rozwoju akcji kredytowej można oczekiwać dalszej poprawy sytuacji w tym regionie. 13 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Grupa Schroder Economics: Stanowisko w skrócie Podsumowanie danych makroekonomicznych — Czerwiec 2014 r. Główne punkty Prognoza podstawowa • • • • • • • Gospodarka światowa jest na drodze do niewielkiego ożywienia, gdyż w 2014 roku staną się odczuwalne efekty polityki monetarnej i wygasną problemy fiskalne. Inflacja pozostanie pod kontrolą. Stany Zjednoczone odbijają od dna w 2. kwartale po spadku związanym z wpływem pogody w 1. kwartale. Gospodarka zaczyna wracać do normy, sytuacja banków się polepsza i maleje tempo zmniejszania dźwigni finansowej. Bezrobocie spada szybciej niż przewidywała Rezerwa Federalna, a bank centralny zakończy ograniczanie zakupów aktywów w Październiku 2014 roku. W Czerwcu 2015 r. spodziewana jest pierwsza podwyżka stóp. Po każdym posiedzeniu Rezerwy Federalnej stopy będą rosnąć o 25 punktów bazowych aż do osiągnięcia pod koniec roku poziomu 1,5%. Odrabianie strat przez Wielką Brytanię może zostać podtrzymane dzięki silnemu popytowi konsumpcyjnemu i popytowi na rynku mieszkaniowym, podczas gdy spowolnienie gospodarcze powinno ograniczyć wzrost inflacji. Wzrost prawdopodobnie stanie się bardziej umiarkowany w następnym roku wraz z wyborami powszechnymi i powrotem polityki oszczędnościowej. W Lutym 2015 r. ma nastąpić wzrost stóp procentowych — pod koniec roku mają one być na poziomie 1,5%. Ożywienie gospodarcze w strefie euro jest coraz bardziej stabilne, ponieważ oszczędności fiskalne i warunki kredytowe ulegają w 2014 roku złagodzeniu. Po przeprowadzeniu cięć stóp i podjęciu kroków mających na celu ograniczenie kosztu kredytowania Europejski Bank Centralny wstrzymuje się od działania, a w innym razie wstrzymuje się od działań w 2015 r. Unikniemy deflacji, natomiast możliwe jest wprowadzenie złagodzenia ilościowego (zakupów papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami) w odpowiedzi na obawy związane z deflacją. „Abenomika” jak dotąd przynosi dobre wyniki, jednak przed Japonią stoją poważne wyzwania polegające na wyeliminowaniu deflacji i poprawie sytuacji fiskalnej. Bank Japonii zwiększy zakupy aktywów, gdy wzrost i inflacja osłabną w dalszej części 2014 roku. Stany Zjednoczone przed Japonią i Europą (pomijając Wielką Brytanię). Cykl zdesynchronizowany oznacza rozbieżność w polityce monetarnej w sytuacji ewentualnego zaostrzania polityki przez Rezerwę Federalną, zanim zrobi to Europejski Bank Centralny i Bank Japonii, co spowoduje umocnienie się dolara. Bardziej restrykcyjna polityka pieniężna odbija się na gospodarkach wschodzących. Region skorzysta na intensywnym krajowym cyklicznym ożywieniu, ale wzrost Chin zmaleje wraz z odwracaniem się sprzyjających warunków (silnego popytu zewnętrznego, słabego dolara amerykańskiego i spadających stóp procentowych na świecie) i podejmowaniem przez władze działań na rzecz zmniejszenia zadłużenia. Będzie to miało wpływ o charakterze deflacyjnym na gospodarkę światową, zwłaszcza na producentów towarów masowych (np. w Ameryce Łacińskiej). Czynniki ryzyka • Zagrożenia są w dalszym ciągu przesunięte w kierunku deflacji, ale bardziej zrównoważone niż do tej pory. Głównym zagrożeniem związanym ze spadkami jest chiński kryzys finansowy spowodowany niewypłacalnością systemu parabankowego. Istnieje pewne niebezpieczeństwo inflacji, jeżeli moce produkcyjne okażą się mniejsze niż oczekiwano, a zagrożeniem związanym z niedoszacowaniem jest powrót „zwierzęcych instynktów” i boom w krajach z grupy G7. Wykres. Prognoza światowego PKB Udział we wzroście światowego PKB (r/r)(y/y) Contributions to World GDP growth 6 5 4.9 4,9 4.8 4,8 4.8 4,8 4.9 4,9 3.6 3,6 4 3.2 3,2 2.8 2,8 3 Forecast Prognoza 4.6 4,6 4.4 4,4 2.6 2,6 2.4 2,4 2.1 2,1 2.4 2,4 2.8 2,8 2.9 2,9 2 1 0 -1 -1.4 1,4 -2 -3 00 01 USA US 02 03 Europa Europe 04 05 Japonia Japan 06 07 08 Reszta Rest ofkrajów advanced rozwiniętych 09 10 BRICS Kraje BRIC 11 12 13 Reszta Rest ofkrajów emerging wschodzących 14 15 Świat World Źródło: Prognoza Thomson Datastream, Schroders, 28 Maja 2014 r. Poprzednia prognoza z Lutego 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z ostrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. 14 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. Prognoza podstawowa spółki Schroders Realny PKB R/r, % Świat Kraje rozwinięte* USA Strefa euro Niemcy Wielka Brytania Japonia Rynki wschodzące łącznie** Kraje BRIC Chiny Waga, % 100 64,4 24,7 18,6 5,2 3,8 9,1 35,6 21,8 12,5 2013 2,4 1,2 1,9 -0,4 0,5 1,7 1,6 4,6 5,5 7,7 2014 2,8 1,9 2,6 1,0 2,2 2,9 1,2 4,2 5,1 7,1 Waga, % 100 64,4 24,7 18,6 5,2 3,8 9,1 35,6 21,8 12,5 2013 2,6 1,3 1,5 1,3 1,6 2,6 0,1 4,9 4,7 2,6 2014 3,0 1,5 1,8 0,9 1,3 1,9 2,0 5,7 4,4 2,7 2013 0,25 0,50 0,25 0,10 6,00 2014 0,25 0,50 0,10 0,10 6,00 Poprz. (0,25) (0,50) (0,10) (0,10) (6,00) 2013 4033 375 224 20,00 2014 4443 375 295 19,50 Poprz. (4443) (375) 20,00 Bieżące 1,68 1,37 101,5 0,81 6,23 2013 1,61 1,34 100,0 0,83 6,10 2014 1,68 1,35 105,0 0,80 6,18 Poprz. (1,63) (1,34) (110) (0,82) (6,00) 111,1 109,0 108,3 (108) Poprz. Consensus 2015 Poprz. Consensus (3,0) 2,6 2,9 (3,1) 3,1 (2,1) 1,6 2,1 (2,2) 2,3 (3,0) 1,6 2,9 (3,0) 3,0 (1,1) 1,1 1,4 (1,4) 1,6 (1,9) 2,0 2,3 (2,2) 2,0 (2,6) 3,0 2,4 (2,1) 2,6 (1,4) 1,5 1,0 (1,3) 1,3 (4,4) 4,2 4,3 (4,6) 4,7 (5,3) 5,1 5,1 (5,6) 5,3 (7,1) 7,3 6,8 (7,3) 7,2 Wskaźnik CPI (inflacja) R/r, % Świat Kraje rozwinięte* USA Strefa euro Niemcy Wielka Brytania Japonia Rynki wschodzące łącznie** Kraje BRIC Chiny Poprz. Consensus 2015 Poprz. Consensus (2,8) 3,1 3,1 (2,8) 3,1 (1,4) 1,6 1,6 (1,5) 1,7 (1,5) 2,0 1,9 (1,4) 2,1 (0,8) 0,7 1,2 (1,2) 1,2 (1,3) 1,1 2,0 (1,7) 1,8 (2,3) 1,7 2,2 (2,7) 2,0 (1,9) 2,7 1,6 (1,5) 1,8 (5,4) 5,7 5,6 (5,3) 5,4 (4,3) 4,4 4,4 (4,1) 4,2 (2,7) 2,4 3,1 (2,9) 2,9 Stopy procentowe % (Grudzień) USA Wielka Brytania Strefa euro Japonia Chiny Bieżące 0,25 0,50 0,25 0,10 6,00 Rynek 0,26 0,72 0,21 0,19 - 2015 Poprz. 1,50 (0,50) 1,50 (0,50) 0,10 (0,10) 0,10 (0,10) 6,00 (6,00) Rynek 0,92 1,58 0,30 0,19 - Inne parametry polityki monetarnej Bieżące 4227 QE w Wlk. Bryt. (mld funtów) 375 QE w Japonii (mld jenów) 241 RRR w Chinach (%) 20,00 (W ciągu roku lub do Grudnia) QE w St. Zjedn. (mld dolarów) 2015 4443 375 383 19,50 Poprz. (4443) (375) 20,00 2015 1,63 1,30 110,0 0,80 6,10 Poprz. (1,55) (1,27) (120) (0,82) (5,95) Kluczowe zmienne Waluty USD/GBP USD/EUR JPY/USD GBP/EUR RMB/USD Towary i surowce Ropa naftowa Brent R/r, % 4,3 0,7 5,0 -3,5 1,3 -0,7 103,7 (103) R/r, % -3,0 -3,7 4,8 -0,7 -1,3 -4,3 Źródło: Schroders, Thomson Datastream, Consensus Economics, Maj 2014 r. Oczekiwane wartości inflacji dla rynków wschodzących pochodzą z końca okresu i nie są bezpośrednio porównywalne. Prosimy o zapoznanie się z ostrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. Dane rynkowe na 16.05.2014 r. Bieżąca prognoza została zaktualizowana w Maju 2014 r. Poprzednia prognoza dotyczy Lutego 2014 r. Prognozy dotyczące stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii zaktualizowano w tym miesiącu. *Rynki rozwinięte: Australia, Kanada, Dania, strefa euro, Izrael, Japonia, Nowa Zelandia, Singapur, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone. **Rynki wschodzące: Argentyna, Brazylia, Chile, Kolumbia, Meksyk, Peru, Wenezuela, Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, RPA, Rosja, Czechy, Węgry, Polska, Rumunia, Turcja, Ukraina, Bułgaria, Chorwacja, Łotwa, Litwa. 15 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów 30 Lipca 2014 r. I. Zaktualizowane wykresy prognoz — Consensus Economics W przypadku rynków wschodzących, rynków wschodzących z Azji oraz krajów Pacyfiku z wyłączeniem Japonii prognozy na temat wzrostu i inflacji są ważone względem PKB i obliczane przy użyciu prognoz organizacji Consensus Economics dla poszczególnych krajów. Wykres A. Prognozy organizacji Consensus Economics — PKB 2014 2015 % % 8 8 7 7 Rynki wschodzące w Azji Rynki wschodzące w Azji 6 6 Rynki wschodzące 5 5 4 Rynki wschodzące 4 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii 3 3 USA USA Wielka Brytania 2 2 Wielka Brytania Strefa euro 1 Japonia Japonia 1 Strefa euro 0 0 Styczeń Marzec Maj Lipiec Wrzesień Listopad Styczeń Marzec Maj Lipiec Styczeń Luty Marzec Miesiąc prognozy Miesiąc prognozy Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Wykres B. Prognozy organizacji Consensus Economics — inflacja 2014 2015 % % 6 6 Rynki wschodzące Rynki wschodzące 5 5 Rynki wschodzące w Azji 3 Rynki wschodzące w Azji 4 4 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii Wielka Brytania Japonia 2 Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii 3 Wielka Brytania 2 USA Japonia USA 1 Strefa euro 1 Strefa euro 0 Styczeń Marzec Maj Lipiec Wrzesień Listopad Styczeń Marzec Maj Lipiec Miesiąc prognozy 0 Styczeń Luty Marzec Kwiecień Miesiąc prognozy Maj Czerwiec Lipiec Źródło: Consensus Economics (Lipiec 2012 r.), Schroders. Kraje Pacyfiku z wyłączeniem Japonii: Australia, Hongkong, Nowa Zelandia, Singapur. Rynki wschodzące w Azji: Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia. Rynki wschodzące: Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, Argentyna, Brazylia, Kolumbia, Chile, Meksyk, Peru, Wenezuela, RPA, Czechy, Węgry, Polska, Rumunia, Rosja, Turcja, Ukraina, Bułgaria, Chorwacja, Estonia, Łotwa, Litwa. Wszelkie prognozy zawarte w niniejszym dokumencie są aktualne wyłącznie w dniu ich wydania, nie podlegają żadnym gwarancjom i nie powinny być uważane za informacje wiążące. Nasze prognozy są oparte na naszych własnych założeniach, które mogą ulec zmianie. Nie przyjmujemy odpowiedzialności za jakiekolwiek błędy dotyczące stanu faktycznego lub opinii oraz nie zobowiązujemy się do przekazywania informacji o zmianie naszych założeń lub prognoz. Zewnętrzne czynniki ekonomiczne lub inne czynniki mogą mieć wpływ na nasze prognozy i założenia. W niniejszym dokumencie zawarto poglądy i opinie zespołu ekonomistów spółki Schroder Investments Management, które nie muszą odpowiadać poglądom wyrażonym lub opisanym w ramach innych przekazów, strategii lub funduszy spółki Schroders. Ważne informacje: Poglądy i opinie prezentowane w niniejszym dokumencie należą do Schroder Investments Management i nie muszą odzwierciedlać poglądów wyrażanych lub przedstawianych w innych komunikatach i strategiach spółki Schroders lub za pośrednictwem jej innych funduszy. Niniejszy dokument powstał wyłącznie w celu informacyjnym i w żadnym aspekcie nie ma stanowić materiału promocyjnego. Niniejszy materiał nie ma charakteru oferty ani ubiegania się o zakup lub sprzedaż jakichkolwiek instrumentów finansowych. Niniejszy materiał nie ma na celu udzielania porad księgowych, prawnych ani podatkowych czy wskazówek inwestycyjnych i w tych kwestiach nie należy polegać na zaczerpniętych zeń informacjach. Uważa się, że zawarte tu informacje są rzetelne, ale spółka Schroders nie gwarantuje ich pełności ani dokładności. Nie przyjmujemy odpowiedzialności za błędy co do faktów i opinii. Nie należy opierać się na poglądach i informacjach zawartych w dokumencie, podejmując indywidualne decyzje inwestycyjne i/lub strategiczne. Wydawca: Schroder Investment Management Limited, 31 Gresham Street, London EC2V 7QA, spółka upełnomocniona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority. Dla Państwa bezpieczeństwa kontakty mogą być nagrywane lub monitorowane. 16 Wydane w Lipcu 2014 r. przez spółkę Schroder Investment Management Limited. 31 Gresham Street, Londyn EC2V 7QA. Numer rej.: 1893220 Anglia. Autoryzacja od Financial Conduct Authority, będącego organem regulacyjnym.