Feedback: Kilka pomysłów na udzielanie informacji

Feedback: Kilka pomysłów na udzielanie informacji zwrotnej | 1
Praktyka czyni mistrza, czyli kilka dodatkowych pomysłów, które doskonale utrwalają
pożądane zachowania, wprowadzają dobre nawyki i redukują liczbę koniecznych
komunikatów trudnych (oswajając się z tym, jak warto działać, dzieci po prostu częściej
zachowują się właściwie):
Używaj podziękowania jako pochwały (np.: „Dziękuję ci za rozłożenie farb, i to nawet
zanim zdarzyłam o to poprosić”).
Czasem złap dziecko na gorącym uczynku (np.: „Bardzo ładnie przeprosiłeś, kiedy
wyrwało ci się brzydkie słowo” lub „Rewelacyjnie współpracowaliście w parze przy tym
zadaniu” lub „Doceniam to, jak dyskretnie zwolniłeś, żeby Kazio nie dobiegł do mety
jako ostatni”).
Chwal poprzez nagradzanie (np.: „Byłeś dziś bardzo aktywny. Brałeś udział w każdym
zadaniu. Możesz zdecydować, jak się dziś całą grupą pożegnamy”).
Stosuj technikę odbijania piłeczki. Jest pomocna w relacji z uczestnikami grupy, którzy
„uzależniają się” od informacji nauczyciela lub są chłonni uwagi i nieustannie zadają
pytania w rodzaju: „Czy pani się podoba”, „Proszę pani, ładnie to zrobiłem?”. W takich
sytuacjach możesz zapytać: „A co ty o tym sądzisz?” lub „A tobie jak to się podoba?”.
Skłaniaj do autoanalizy i samodzielnego – szczególnie adekwatnego – wzmacniania się
poprzez odpowiednie dopytywanie: „Coś mnie zadziwiło w twojej pracy. Ma to związek z
kreską/ tłem/ dynamiką. Ciekawe, czy domyślasz się, o co mi chodzi? Ciekawe, czy ty
też to widzisz?” lub: „Wasza drama miała absolutnie niezwykłe momenty, związane z
ruchem scenicznym. Kto w grupie zauważył, na czym polegały?”.
Kilka dodatkowych pomocnych pomysłów dotyczących feedbacku „krytycznego”:
Wyraź swoje uczucia, nie odwołując się do charakteru dziecka, tylko koncentrując się na
jego zachowaniu: „Jestem rozgniewana/ zdenerwowana, bo…”.
Działaj profilaktycznie, zanim problem eskaluje i potrzebny będzie hiperfeedback (:
„Kaziu, widzę, że rozpiera cię energia [obserwacja]. Uwielbiam, gdy jesteś w formie
[pozytywna konotacja niekoniecznie pozytywnie zapowiadającego się zachowania]. Co
możemy zrobić z twoją energią w tym momencie/ w naszej etiudzie?”). W przypadku
dzieci młodszych możesz sam zaproponować konkretne działanie (np.: „Potrzebuję
pomocnika w tej scenie i akurat musi być bardzo silny…”).
Odwiedź portal SYNAPSY: http://synapsy.malopolska.pl
Feedback: Kilka pomysłów na udzielanie informacji zwrotnej | 2
Odwołuj się do zasad grupowych, ale pozytywnie, bez utyskiwania. Czyli zamiast „Kaziu,
ile razy już prosiłam, żebyś na zajęciach nie zaczepiał Ziutka? To staje się już nie do
wytrzymania. Jeśli nie przestaniesz, przesadzę cię na koniec/ początek” – bo trudno
nawet powiedzieć, czy to feedback – lepiej powiedz: „Kaziu, łamiesz naszą umowę o
niezaczepianiu innych. Ustaliliśmy, że w tej sytuacji siadamy w bocznej ławce. Masz 2
minuty, jak hokeista…”.
Spróbuj dać dziecku szansę nazwania samodzielnie trudnego zachowania, a może
nawet dookreślenia jego konsekwencji. Jeśli to zadziała – HURRA! To znaczy, że dziecko
jest świadome, działa autofeedback, ty zaś czuwasz, ale masz luz niebycia (jedynym)
arbitrem sprawy. Np.: „Po mojej minie/ po płaczu Ziutka wdać, że coś zdarzyło się nie
tak. Powiedz, Kaziu, czy ma to jakiś związek z twoim zachowaniem? Co trzeba by zrobić,
żeby naprawić szkodę/ zmniejszyć przykrość? Nie musisz mówić mi/ nam od razu. Wolę,
żebyś miał moment na przemyślenie. Po prostu daj znać, jak będziesz gotowy”.
Podobnie w sytuacjach zadaniowych: „Gramy/ tańczymy/ malujemy – mam jednak
wrażenie, że chociaż dajemy z siebie wszytko, coś warto by jeszcze zmienić… Czy też
tak to widzicie? Zróbmy burzę mózgów, żeby wymyślić, jak można to zrobić jeszcze
inaczej!”.
Nie przepraszaj. Jeśli wierzysz w szczerość swojego feedbacku i masz czyste intencje
(nie chcesz się odegrać, nie jesteś zły, nie zazdrościsz czegoś odbiorcy, chcesz swoją
informacją pomóc), nie usprawiedliwiaj swojego feedbacku, mówiąc np.: „Jest mi
smutno, że ci to mówię…” albo: „Przepraszam, ale muszę ci to powiedzieć…”. Tego
rodzaju komunikaty sugerują, że faktyczny ładunek twojej informacji jest bardziej
zabójczy niż rozwojowy.
Bądź czytelny emocjonalnie, ale nie popadaj w skrajności. Kiedy przekazujesz trudne
informacje, nie uśmiechaj się, ani nie żartuj, sugerując, że nie do końca należy twoje
słowa traktować serio. Nie ulegaj też własnej złości. W złości nigdy nie dobieramy ani
dobrej formy, ani odpowiedniej treści przekazu. Zastanów się nad swoimi emocjami po
wszystkim. Przeanalizuj, co i dlaczego w zachowaniu drugiej osoby tak bardzo cię
zdenerwowało. Taki zabieg może stać się kopalnią wiedzy o samym sobie, a
jednocześnie – w oparciu o potęgę samoświadomości – samoregulatorem własnych
emocji i źródłem skutecznych interwencji na przyszłość.
Agata Maślarz – pedagożka, trenerka kreatywności i umiejętności społecznych, dyrektorka
Kangurowego Przedszkola w Krakowie. Pracuje z dziećmi i rodzicami, prowadzi szkolenia i
warsztaty dla nauczycieli. Koordynatorka Sieci Współpracy i Samokształcenia Nauczycieli
Przedszkolnych. Prywatnie mama trzech fantastycznych synów, którzy ze względu na
różnorodność charakterów bardzo wysoką stawiają pedagogiczną poprzeczkę.
Odwiedź portal SYNAPSY: http://synapsy.malopolska.pl
Feedback: Kilka pomysłów na udzielanie informacji zwrotnej | 3
Więcej na temat feedbacku możesz dowiedzieć się z artykułów:
Przygotuj grunt do feedbacku! – Agata Maślarz
Zasady udzielania informacji zwrotnej – Agata Maślarz
Odwiedź portal SYNAPSY: http://synapsy.malopolska.pl